REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czynności opodatkowane PCC a zwolnienie z VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Robert Nogacki
radca prawny
Czynności opodatkowane PCC a zwolnienie z VAT
Czynności opodatkowane PCC a zwolnienie z VAT
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Opodatkowanie PCC a VAT. Jakie są skutki zwolnienia z podatku VAT jednej ze stron czynności cywilnoprawnej dla jej opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest często marginalizowane przez podatników, którzy mogą nie zdawać sobie sprawy, że dana czynność podlega opodatkowaniu PCC. W szczególności podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, będący jednocześnie czynnymi podatnikami VAT, dokonując transakcji z osobami fizycznymi albo podmiotami zwolnionymi z VAT, powinni rozważyć skutki dokonanej transakcji na gruncie PCC.

REKLAMA

Autopromocja

Czynności opodatkowane PCC

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu PCC podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, umowy darowizny, umowy dożywocia, umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności, ustanowienie hipoteki, ustanowienie odpłatnego użytkowania, umowy depozytu nieprawidłowego, umowy spółki. Opodatkowaniu podlegają także czynności zmiany powyższych umów powodujące podwyższenie podstawy opodatkowania PCC.

Opodatkowanie PCC a VAT

REKLAMA

PCC nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki oraz ich zmiany w zakresie, w jakim są opodatkowane VAT (art. 2 pkt 4) lit a)) oraz jeżeli przynajmniej jedna ze stron transakcji jest zwolniona od podatku od towarów i usług (art. 2 pkt 4) lit. b)). U podstaw takiego założenia leży stwierdzenie, że czynności opodatkowane VAT są związane z profesjonalnym obrotem, który z kolei powinien być wyłączony z PCC.

Zwolnienie strony z podatku VAT nie dotyczy umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo użytkowania wieczystego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawo do miejsca postojowego. Druga kategoria transakcji, gdzie przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z opodatkowania VAT, dotyczy umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Kiedy strona może być zwolniona z VAT?

REKLAMA

Ze zwolnienia podmiotowego w VAT mogą korzystać podmioty, których przychody ze sprzedaży opodatkowanej w roku poprzedzającym nie przekroczyły kwoty 200 tys. zł. Do wartości progu nie wlicza się transakcji sprzedaży wysyłkowej, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, odpłatnego świadczenia usług zwolnionych z podatku, towarów, które nie są zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Ze zwolnienia można zrezygnować, jednak wówczas należy poinformować urząd o tym fakcie, używając do tego celu formularza VAT-R. Zwolnienie można też utracić po przekroczeniu sprzedaży powyżej ww. progu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wspomnianym wyżej zwolnieniem podmiotowym z VAT nie są objęte pewne grupy zawodów. W szczególności są to prawnicy świadczący usługi prawnicze lub usługi doradztwa, jubilerzy, podmioty nieposiadające siedziby działalności na terytorium kraju, podatnicy handlujący wyrobami z metali szlachetnych, nowymi środkami transportu, towarami opodatkowanymi podatkiem akcyzowym.

Powyższe oznacza, że przed zawarciem transakcji należy bardzo dokładnie sprawdzić stronę transakcji, a w szczególności fakt rejestracji jako podatnika VAT. Można tego dokonać w ogólnie dostępnym w internecie rejestrze podatników VAT.

Ponadto należy zwrócić uwagę na definicję podatnika VAT, która determinuje podmioty nieobjęte tym podatkiem. W szczególności podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Oznacza to więc, że nie każdy podmiot będący stroną transakcji jest automatycznie podatnikiem VAT. Tytułem przykładu można posłużyć się transakcją sprzedaży maszyny na rzecz podatnika VAT czynnego, niezwolnionego. W przypadku sprzedaży przez osobę fizyczną mamy do czynienia z PCC, w przypadku sprzedaży przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą będącą podatnikiem zwolnionym z VAT, w ramach tej działalności również powinno się skalkulować i zapłacić PCC. W przypadku jednak sprzedaży pomiędzy dwoma podatnikami VAT czynnymi, niebędącymi podatnikami zwolnionymi, odbywającej się w ramach działalności gospodarczej, taka transakcja powinna być opodatkowana podatkiem VAT.

Opodatkowanie PCC. Istotny jest charakter transakcji

W kontekście analizy zagadnienia opodatkowania PCC transakcji pomiędzy podatnikami VAT należy szczególną uwagę zwrócić na zakres dokonywanych czynności. NSA w wyroku z dnia 15 stycznia 2019 r., sygn. II FSK 62/17, wskazał, że fakt posiadania statusu podatnika VAT czynnego przez strony czynności cywilnoprawnej lub jedną z nich nie determinuje zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o PCC. NSA zwrócił uwagę, że niezbędne jest indywidualne podejście do każdego przypadku i przeanalizowanie, czy w zaistniałym stanie faktycznym powstaje obowiązek podatkowy z tytułu VAT, czy też nie. Sprawa dotyczyła nieodpłatnych umów pożyczki i kwalifikacji ich przez WSA jako czynności opodatkowanej VAT z uwagi na fakt jej zawarcia pomiędzy dwoma podatnikami VAT. W tym przypadku NSA stwierdził, że brak odpłatności za umowę pożyczki przesądza o braku opodatkowania VAT.

Podobny problem powstaje w przypadku podejmowania incydentalnych czynności. W takich sytuacjach należy zwracać szczególną uwagę na charakter transakcji oraz rolę, w jakiej występują strony. Transakcje z natury incydentalne, niezwiązane z działalnością gospodarczą powinny być kwalifikowane jako podlegające PCC (por. wyrok NSA z dnia 24 kwietnia 2018 r., sygn. II FSK 1105/16). Powyższe stwierdzenie jest związane z definicją działalności gospodarczej określoną w ustawie o VAT, będącą jednym z kryteriów do uznania podmiotu za podatnika VAT. Zatem czynności te nie stanowią działalności gospodarczej.

Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA