Informacja PIT-8C - przychody z innych źródeł

PIT 2018 - najważniejsze zmiany

SPIS TREŚCI

• Informacja PIT-8C – przychody z innych źródeł
  • Przychody zaliczane do przychodów z innych źródeł
  • Zwrot wkładu mieszkaniowego przez spółdzielnie
  • Zwrot kosztów wymiany okien przez spółdzielnie
  • Kara umowna za opóźnienie w udostępnieniu lokalu
  • Odpłatne udostępnianie powierzchni reklamowej na stronie internetowej
  • Sprzedaż walut obcych
  • Sprzedaż w kantorach
  • Sprzedaż przez rachunek bankowy
  • Odszkodowania
  • Odsetki za zwłokę
  • Umorzenie zobowiązań
  • Umorzenie czynszu
  • Umorzenie kredytu
  • Informacja PIT-8C
  • Zeznanie roczne dla przychodów z innych źródeł

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Przychody zaliczane do przychodów z innych źródeł

Artykuł 20 ust. 1 u.p.d.o.f. wyłącznie przykładowo wymienia przychody zaliczane do przychodów z innych źródeł. Są to:

1) kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny,

2) zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, czyli wypłacane przez zakład pracy czy organ rentowy zasiłki: chorobowy, wyrównawczy, macierzyński, opiekuńczy oraz świadczenie rehabilitacyjne,

3) alimenty; przy alimentach należy pamiętać, że zwolnione od podatku dochodowego są alimenty:

– na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

– na rzecz innych osób, otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nie przekraczającej miesięcznie 700 zł (art. 21 ust. 1 pkt 127 u.p.d.o.f.),

- stypendia,

4) dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 u.p.d.o.f.,

- dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w 5) art.12–14 i 17 u.p.d.o.f.,

- przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Polecamy: PIT 2018. Komentarz

Katalog powyższy ma charakter otwarty i nie można określić jego wyczerpującego zakresu. W praktyce zawsze może pojawić się nowa sytuacja, która skutkuje powstaniem przychodu z innych źródeł.

Zwrot wkładu mieszkaniowego przez spółdzielnie

Uzyskanie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego związane jest z wniesieniem wkładu mieszkaniowego (art. 10 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych – j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn.zm.). W przypadku wygaśnięcia tego prawa, osoba otrzymuje zwrot w wysokości wartości rynkowej lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu (art. 11 ust. 2¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych). Z uwagi na wzrost wartości rynkowej nieruchomości, który miał miejsce w ostatnich latach, osoby uzyskują kwoty wyższe, niż faktycznie wniesione jako wkład. Uzyskana nadwyżka stanowi opodatkowany przychód danej osoby. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 7 grudnia 2009 r., nr IBPBII/1/415-727/09/MK, uznał, że jest to przychód z innych źródeł: „20 lutego 2006 r. członek decyzją rady nadzorczej został wykluczony z grona członków spółdzielni. Eksmisja z mieszkania odbyła się 24 czerwca 2009 r. Spółdzielnia przejęła lokal i dokonała zwrotu wkładu mieszkaniowego na dzień wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, tj. 20 lutego 2006 r. Członek dokonał wpłaty 71 proc. kosztów budowy, tj. 17,48 zł na dzień otrzymania mieszkania. Otrzymał zwrot wkładu mieszkaniowego również w wysokości 71 proc. wartości rynkowej na dzień wygaśnięcia prawa do lokalu tj. 25 702,00 zł. Różnica między wpłaconym a zwróconym wkładem wynosi 25 648,52 zł. (...) Wobec powyższego, kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego, do wysokości wniesionego w 1978 r. do spółdzielni mieszkaniowej wkładu jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego na mocy ww. art. 21 ust. 1 pkt 50 powyższej ustawy, natomiast nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem a wniesionym wkładem stanowi – wbrew twierdzeniu wnioskodawcy – przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Jak złożyć PIT mimo braku deklaracji PIT-11, PIT-11A lub PIT-8C

Jednak już Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 30 czerwca 2010 r., nr IPPB4/415-349/10-4/JC, uznał, że nadwyżka wynikająca z waloryzacji wkładu stanowi przychód podatnika z praw majątkowych: „Reasumując, stwierdzić należy, iż w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, wypłata wkładu nie stanowi przychodu do opodatkowania, gdyż jest świadczeniem zwrotnym, natomiast nadwyżka pomiędzy zwróconą kwotą zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego a wniesionym wkładem do spółdzielni mieszkaniowej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z praw majątkowych. Nieprawidłowa jest zatem kwalifikacja zwrotu kwoty zwaloryzowanego wkładu do źródeł przychodu o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Polecamy: Podatki 2017 - PIT, CIT, ryczałt 2017 (książka)

Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie jest jednak wyjątkiem i większość interpretacji potwierdza stanowisko, że otrzymaną nadwyżkę zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego należy rozliczyć w przychodach z innych źródeł (tak m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 marca 2010 r., IBPBII/1/415-1011/09/MK, czy interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 października 2010 r., ITPB2/415-661/10/BK). W praktyce warto stosować się do tego przeważającego stanowiska.

Zwrot kosztów wymiany okien przez spółdzielnie

W interpretacji indywidualnej z 24 września 2010 r., nr DD3/033/82/CRS/10/PK-355 Minister Finansów uznał: „Stosownie do art. 4 ust. 1 i 4 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn.zm.), osoby, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Z kolei, właściciele lokali (będący członkami spółdzielni lub nie), na podstawie art. 4 ust. 2 oraz ust. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Ponadto, w myśl art. 27 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, w odniesieniu do lokali stanowiących odrębną własność mają zastosowanie przepisy ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn.zm.). Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy, o własności lokali każdy właściciel lokalu ma obowiązek ponoszenia pełnych kosztów związanych z utrzymaniem jego lokalu (lub lokali) oraz utrzymania swojego lokalu w należytym stanie, a w myśl art. 12 ust. 1 tej ustawy, każdy właściciel lokalu jest zobowiązany do ponoszenia części wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej nie znajdującej pokrycia w pożytkach i innych przychodach ze wspólnej nieruchomości.

Jak wynika z powyższego, osoby posiadające odrębną własność lokalu są zobowiązane do ponoszenia ciężaru eksploatacji i utrzymania własnego lokalu. (...) W świetle powyższego należy stwierdzić, że kwota dokonanego przez spółdzielnię mieszkaniową zwrotu części wydatków poniesionych na wymianę stolarki okiennej w lokalach mieszkalnych będących wyodrębnioną własnością stanowi dla właścicieli tych lokali przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy. Bez znaczenia w przedmiotowej sprawie jest natomiast fakt, czy właściciel lokalu jest członkiem, czy też nie spółdzielni mieszkaniowej. Okolicznością decydującą dla powstania przychodu jest tytuł prawny do lokalu mieszkalnego”.

Stanowisko to jest potwierdzeniem opinii, że zwrot kosztów wymiany okien przez spółdzielnię stanowi przychód z innych źródeł dla osób posiadających odrębną własność lokali. Natomiast zwrot kosztów wymiany okien dla osób posiadających spółdzielcze (lokatorskie i własnościowe) prawa do lokali mieszkalnych nie stanowi przychodu dla tych osób (stanowisko takie potwierdza również interpretacja ogólna Ministra Finansów z 17 marca 2009 r., nr DD3/033/33/KDJ/09/209).

Termin na złożenie deklaracji PIT-11, PIT-8C, PIT-8AR

Kara umowna za opóźnienie w udostępnieniu lokalu

Przy kupnie mieszkania często zastrzegana jest kara umowna za nieterminowe wydanie mieszkania do użytkowania. Otrzymana kara stanowi przychód z innych źródeł przychodów.

PRZYKŁAD

Jako nabywca Anna Nowak podpisała 17 marca 2008 r. umowę przedwstępną sprzedaży lokalu mieszkalnego. Lokal miał być oddany do użytku do 31 lipca 2010 r. Został jednak oddany do używania 31 października 2010 r. Na podstawie umowy inwestor za powstałe opóźnienie miał wypłacić nabywcy karę umowną w kwocie 4000 zł. Oddając lokal do używania, inwestor przedstawił nabywcy rozliczenie za dodatkowe zmiany aranżacyjne w mieszkaniu. Wynikało z niego, że pani Nowak powinna zapłacić inwestorowi, oprócz już uiszczonej ceny zakupu mieszkania, dodatkowe 3400 zł. Strony 7 listopada 2010 r. ustaliły, że dokonają potrącenia wzajemnych zobowiązań. W wyniku tego na konto pani Nowak inwestor przelał 15 listopada kwotę 600 zł. Przychodem pani Nowak z innych źródeł jest jednak cała kwota należnej kary umownej, czyli 4000 zł.

Odpłatne udostępnianie powierzchni reklamowej na stronie internetowej

Coraz bardziej popularnym sposobem uzyskiwania dodatkowych dochodów staje się uczestnictwo w programach reklamowych w internecie. Najbardziej popularnym programem tego typu jest program firmy Google – Google Adsense. W programie tym mogą uczestniczyć osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej, a prowadzą na własny użytek stronę internetową. Każdy z uczestników programu zobowiązuje się do wystawiania na swojej stronie banera reklamowego firmy Google. Wynagrodzenie uzależnione jest od liczby „kliknięć” internautów w reklamy. Zgodnie z orzecznictwem organów podatkowych tego rodzaju dochody podatnicy powinni zaliczyć do przychodów z innych źródeł. Stanowisko to potwierdza m.in. Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z 27 maja 2010 r., nr DD3/033/78/CRS/10/276: „Przychód z tytułu udostępniania powierzchni reklamowej na stronie internetowej zarządzanej przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej – jeżeli czynność ta nie wypełnia przesłanek działalności gospodarczej określonej w art. 5a pkt 6 ustawy – należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł (...)”.

Sprzedaż walut obcych

Przychodem z innych źródeł są również przychody z okazyjnej sprzedaży walut obcych. Jeżeli bowiem podatnik uczyni z tej działalności stałe źródło swoich dochodów, to przychody ze sprzedaży walut powinien rozliczyć w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli formalnie nie zarejestrował firmy w tym zakresie. Stanowisko takie potwierdzają organy podatkowe, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 15 września 2010 r., nr IPPB2/415-563/10-4/AS: „Reasumując, należy stwierdzić iż w opisanym przypadku powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w związku ze sprzedażą walut obcych. Przychody uzyskane z tego tytułu stanowią przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy. Przychody z innych źródeł podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, według ustalonej skali podatkowej. Dodatkowo, należy mieć na uwadze, że w wypadku wykonywania czynności zakupu i sprzedaży walut przy spełnieniu przesłanek, o których mowa w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód należy zakwalifikować do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej”.

Praktycznie każdy z nas kupuje i sprzedaje od czasu do czasu waluty obce. Czy to oznacza, że przychody z tego tytułu powinniśmy rozliczać w ramach przychodów z innych źródeł? Formalnie tak. Dlaczego jednak tego nie robimy? Powody są różne, a głównym jest brak znajomości tego obowiązku. My zwrócimy jednak uwagę na okoliczności, z powodu których uchybienie temu obowiązkowi w praktyce nie powoduje negatywnych konsekwencji dla podatnika.

Sprzedaż w kantorach

Waluty często kupujemy i sprzedajemy w kantorach (również w tych prowadzonych przez banki). Dokumenty kasowe wystawiane w kantorach nie zawierają imienia i nazwiska czy innych danych identyfikacyjnych podatnika. Organy podatkowe nie mają więc możliwości sprawdzenia faktycznego obrotu walutami dokonywanego za pośrednictwem kantoru przez podatnika. Dlatego niewykazanie przychodów z kantorowej sprzedaży walut obcych jest obarczone nikłym ryzykiem przypisania tej transakcji przez organy podatnikowi.

Sprzedaż przez rachunek bankowy

W innej sytuacji są podatnicy dokonujący obrotu walutami za pośrednictwem rachunku bankowego. Operacje dokonane na rachunku są już udokumentowane. Tacy podatnicy muszą się liczyć, że organ podatkowy może ustalić wielkość osiąganych przez nich przychodów z handlu walutami. Dlatego ci podatnicy powinni sami rozliczyć te przychody w rocznym zeznaniu podatkowym. W ramach innych źródeł przychodów opodatkowaniu podlega dochód, czyli przychód minus koszty. Dochodem ze sprzedaży walut obcych jest różnica pomiędzy ceną sprzedaży danej waluty, a ceną jej zakupu. Jeżeli różnica jest ujemna, powstaje strata. Dopiero po zsumowaniu wyników każdej transakcji w danym roku podatnik może ustalić, czy w danym roku osiągnął dochód, czy stratę z handlu walutami. W dalszym etapie podatnik powinien ustalić, czy osiągnął inne dochody z innych źródeł. Zsumowanie tych dochodów i strat da podatnikowi końcowy wynik (dochód/stratę) z innych źródeł przychodów.

PRZYKŁAD

Jan Nowak kupił w styczniu 2010 r. 10 000 euro za kwotę 40 100 zł (kurs 4,01 zł za 1 euro). W listopadzie 2010 r. sprzedał euro za kwotę 39 300 zł (kurs 3,93 za 1 euro). Transakcji dokonał za pośrednictwem rachunku bankowego. Jednorazowa transakcja ma charakter okazyjny. Przychód podatnika wynosi 39 300 zł, koszty uzyskania tego przychodu wynoszą 40 100 zł. Podatnik poniósł więc stratę z handlu walutami w kwocie 800 zł. Załóżmy jednak, że pan Nowak osiąga również przychody z udostępniania powierzchni reklamowej na własnej stronie internetowej. Przychody z tego tytułu wyniosły w 2010 r. 2400 zł. Koszty wyniosły 0 zł. Dochód podatnika z tego tytułu wynosi 2400 zł. Dochody z okazyjnej sprzedaży walut oraz udostępniania powierzchni reklamowej na stronie internetowej są dochodami osiąganymi w ramach innych źródeł przychodów. W zeznaniu PIT-36 za 2010 r. pan Nowak rozliczy je następująco:

– przychody – 41 700 zł (39 300 zł + 2 400 zł),

– koszty – 40 100 zł (40 100 zł + 0 zł),

– dochód z innych źródeł – 1600 zł (41 700 zł – 40 100 zł).

Odszkodowania

Odszkodowania w części korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie są jednak zwolnione od podatku m.in. odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe (art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g u.p.d.o.f.). Tego typu odszkodowania podlegają opodatkowaniu w ramach innych źródeł przychodów, jeżeli nie można ich zakwalifikować do nazwanych źródeł przychodów. Przykładem odszkodowania zaliczonego do przychodów z innych źródeł jest odszkodowanie otrzymane przez podatnika za nie zawarcie z nim przyrzeczonej umowy o pracę. Innym przykładem jest odszkodowanie, o którym mowa w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 26 lipca 2010 r., nr IBPBII/1/415-474/10/MCZ: „Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawcy będącemu od 2003 r. na emeryturze, jeden z byłych zakładów pracy wystawił błędne zaświadczenie dotyczące wysokości jego zarobków i przepracowanych lat, skutkiem czego błędnie była obliczana i wypłacana jego emerytura. Po otrzymaniu prawidłowego zaświadczenia o wysokości zarobków i okresu zatrudnienia oraz skorygowaniu wysokości świadczenia emerytalnego przez ZUS, wnioskodawca zwrócił się do zakładu pracy o wypłatę odszkodowania wraz z odsetkami za lata mylnie naliczanej i wypłacanej emerytury. W związku z tym, została zawarta ugoda pozasądowa, zgodnie z którą uznane zostało roszczenie wnioskodawcy i wypłacono mu należność z tytułu szkody za okres mylnie obliczonej i wypłacanej emerytury wraz z odsetkami. (...) Zatem, ze względu na brak możliwości zakwalifikowania kwoty odszkodowania otrzymanego przez wnioskodawcę od dłużnika, do któregokolwiek ze zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1, art. 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że kwota tego odszkodowania stanowić będzie przychód w rozumieniu ww. art. 11 ust. 1 – jako otrzymane pieniądze. Przychód ten należy więc potraktować jako przychód z tzw. 'innych źródeł', o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...). Dochód z tytułu odsetek od należności głównej, należyzakwalifikować podobnie jak ww. odszkodowanie jako przychody z innych źródeł, o których mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a następnie łącznie z innymi uzyskanymi przychodami (dochodami) należy wykazać w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, w którym kwota odsetek została wnioskodawcy wypłacona”.

Odsetki za zwłokę

Odszkodowania i zadośćuczynienia w części są zwolnione od opodatkowania podatkiem dochodowym. Natomiast zwolnieniu nie podlegają odsetki za zwłokę. Odsetek nie należy utożsamiać z odszkodowaniem (naprawieniem szkody). Istota odszkodowania związana jest bowiem z naprawieniem szkody i stanowi instytucję odrębną od odsetek za zwłokę. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego.

PRZYKŁADY

1. Podatnik na podstawie ugody sądowej otrzymał odszkodowanie za dach na domu zniszczony przez drzewo sąsiada. Kwota odszkodowania wynosi 24 000 zł. Odszkodowanie to zostało wypłacone z odsetkami za zwłokę w wysokości 4200 zł. Kwota odszkodowania jest zwolniona od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt. 3b u.p.d.o.f. Kwota odsetek stanowi natomiast przychód poszkodowanego z innych źródeł.

2. Małżeństwo zawarło umowę o ustanowieniu rozdzielności majątkowej i jednocześnie umowę o podziale majątku. Na mocy tej umowy oboje małżonkowie podzielili się po połowie środkami uzyskanymi ze sprzedaży wspólnego samochodu. Dodatkowo, po uprawomocnieniu się rozwodu, mąż miał zapłacić żonie z tytułu podziału majątku kwotę 80 000 zł. Pomimo uprawomocnienia się wyroku rozwodowego były współmałżonek nie wypłacił ustalonej w umowie kwoty wynikającej z podziału majątku wspólnego. W związku z tym sąd orzekł wypłatę dla byłej współmałżonki tej kwoty wraz z odsetkami. W takim przypadku otrzymane odsetki za zwłokę stanowią przychód byłej współmałżonki w ramach przychodów z innych źródeł. Natomiast kwota wynikająca z podziału majątku nie stanowi przychodu byłej współmałżonki, ponieważ nie stanowi jej przysporzenia majątkowego.

Umorzenie zobowiązań

Przychód z innych źródeł powstaje często w przypadku umorzenia zobowiązań. Przychód powstaje u dłużnika, dla którego zwolnienie z długu jest korzyścią majątkową. Przychód ten należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, jeżeli nie można go zaliczyć do któregoś z nazwanych źródeł przychodów.

Umorzenie czynszu

Dla dłużników (najemcy lokali, osoby, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokali bądź odrębna własność lokalu) przychodem z innych źródeł jest wartość umorzonego zobowiązania czynszowego. Jak podkreślał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 18 sierpnia 2010 r., nr IBPBII/1/415-497/10/BD:

„MF (...) PIT-8C wystawia się dla konkretnego podatnika, w stosunku do którego został określony przychód z innych źródeł. Zatem musi zostać określona dokładnie ta część kwoty przysporzenia majątkowego, która przypada konkretnie na zidentyfikowanego z imienia i nazwiska podatnika – dłużnika, któremu wnioskodawca umorzył należności czynszowe. Tak więc, wnioskodawca winien wystawić PIT-8C o uzyskanym przychodzie z tytułu umorzenia zaległości czynszowych indywidualnie dla każdego dłużnika na kwotę umorzenia przypadającą na tego właśnie dłużnika. W podatku dochodowym od osób fizycznych w żadnym przepisie nie pojawia się zwrot o odpowiedzialności solidarnej dłużników. Zatem nie ma podstaw prawnych by wnioskodawca w wystawionym PIT-8C dla każdego dłużnika w stosunku do którego została umorzona zaległość czynszowa zawarł całą kwotę zobowiązania solidarnego, za które odpowiedzialnych jest kilku dłużników”.

Umorzenie kredytu

Przychodem z innych źródeł jest również wartość umorzonego kredytu (pożyczki), który nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą czy też innym, nazwanym źródłem przychodu. Przychodem jest wartość umorzonego kapitału kredytu (pożyczki), jak i umorzonych, wymagalnych odsetek. Natomiast zaliczenie do przychodów umorzonych odsetek karnych zależy od postanowień umowy kredytu. Podkreślał to m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 13 października 2008 r., nr ILPB1/415-515/08-5/AMN: „Umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego przez osobę fizyczną, nie prowadzącą działalności gospodarczej, których termin płatności upłynął – jest przysporzeniem majątkowym, skutkującym powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które de facto po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął. (...)

Natomiast tzw. odsetki karne, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne. Natomiast, jeżeli umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytu – z którego może skorzystać lub nie – wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy”.

Informacja PIT-8C

Podmiot, za pośrednictwem którego podatnik uzyskuje przychody z innych źródeł przychodów, nie pobiera od nich zaliczki na podatek. Ma natomiast obowiązek sporządzić informację PIT-8C. Informacja powinna zostać przekazana po zakończeniu roku podatkowego w terminie do końca lutego:

– podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania podatnika – w przypadku podatników mających miejsce zamieszkania w Polsce,

– podatnikowi i urzędowi skarbowemu, właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych – w przypadku podatników nie posiadających miejsca zamieszkania w Polsce (art. 42a u.p.d.o.f.).

Wątpliwości budzi kwestia – czy za nie przekazanie informacji PIT-8C grozi kara? W art. 80 ustawa – Kodeks karny skarbowy (j.t. Dz.U z 2007 r. Nr 111, poz. 765 z późn.zm.) sankcjonuje nie złożenie wbrew obowiązkowi wymaganej informacji podatkowej. Jednak zgodnie z art. 53 § 30 k.k.s. użyte w tej ustawie pojęcie informacji podatkowej należy interpretować zgodnie z przepisami ustawy – Ordynacja podatkowa. Ta jednak nie definiuje tego terminu. Stanowi jedynie, że przez deklaracje rozumie się również informacje, które muszą składać podatnicy, płatnicy i inkasenci. Jednak podmioty obowiązane do wystawiania PIT-8C nie są płatnikami, podatnikami czy też inkasentami (art. 42a u.p.d.o.f.). Można je określić raczej mianem świadczeniodawców. W związku z tak nieprecyzyjnym brzmieniem przepisów, należy uznać, że nie przekazanie podatnikowi informacji PIT-8C nie powinno skutkować nałożeniem kary skarbowej na podmiot obowiązany do jej sporządzenia. Podobne stanowisko zajął m.in. WSA w Krakowie w wyroku z 16 lutego 2007 r. (sygn. akt I SA/Kr 1543/06).

Problem z przekazaniem informacji PIT-8C ma miejsce w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany do sporządzenia informacji nie może zdobyć danych podatnika koniecznych do wystawienia PIT-8C. Chodzi tu głównie o adres zamieszkania podatnika, jego NIP czy PESEL. W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, że nie można żądać wykonania obowiązków niemożliwych do wykonania (podkreślał to WSA w Poznaniu w wyroku z 1 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Po 874/09). Jeśli zatem dany podmiot nie może zdobyć danych wymaganych do sporządzenia informacji, mimo podjęcia działań niezbędnych do ich uzyskania, to z obowiązku sporządzenia informacji PIT-8C jest zwolniony.

Nie otrzymanie informacji PIT-8C nie zwalnia podatnika od rozliczenia przychodów z innych źródeł w zeznaniu rocznym.

PRZYKŁAD

Spółka organizowała ogólnodostępny festyn promocyjny. Na festynie rozdawała świadczenia promocyjne. Wartość niektórych z nich przekraczała 200 zł. Od osób otrzymujących te nagrody spółka pobierała dane identyfikacyjne w celu wystawienia informacji PIT-8C (jednorazowe świadczenie promocyjne o wartości do 200 zł jest zwolnione z podatku – art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f.). Jedna z osób podała fałszywe dane. Spółka sporządziła informację PIT-8C, ale nadana pocztą informacja wróciła. Urząd skarbowy właściwy dla informacji PIT-8C poinformował spółkę, że podatnik podany w informacji nie mieszka na jego terenie. W tych okolicznościach spółka jest zwolniona z obowiązku sporządzenia informacji PIT-8C.

Zeznanie roczne dla przychodów z innych źródeł

Obowiązek rozliczenia podatku od przychodów z innych źródeł przychodów mają podatnicy. Przychody z innych źródeł, które są rozliczane w informacji PIT-8C opodatkowane są według skali podatkowej. Opodatkowaniu podlega dochód, czyli przychód minus koszty. Podatnik ma prawo rozliczyć koszty związane z danym przychodem, które nie są wyłączone z kosztów na podstawie art. 23 u.p.d.o.f. (art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f.). Należy przy tym pamiętać o konieczności przedstawienia dowodów świadczących o poniesieniu kosztów. Ciężar wykazania związku kosztu z przychodem spoczywa bowiem na podatniku. Specyfika przychodów z innych źródeł powoduje, że podatnik często nie ponosi kosztów związanych z tym przychodem i tym samym opodatkowaniu faktycznie podlega przychód.

Przychody z innych źródeł łączy się z innymi przychodami opodatkowanymi według skali podatkowej (art. 9 ust. 1a u.p.d.o.f.). Rozliczenia przychodów z innych źródeł należy dokonać w zeznaniu PIT-36.

PRZYKŁAD

Jan Nowak w 2010 r. osiągnął przychód z umowy o pracę oraz przychód z umorzenia czynszu, który zaliczany jest do przychodów z innych źródeł przychodów. Za 2010 r. pan Nowak jest zobowiązany złożyć zeznanie PIT-36, w którym rozliczy przychody:

– z umowy o pracę, oraz

– z innych źródeł.

Podstawa prawna:

- art. 20 i 42a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn.zm.).

Michał Gawryjołek

konsultant podatkowy

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy