REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja zdarzeń losowych w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Co jest, a co nie jest kwalifikowane do zdarzeń losowych? Czy wszystkie odszkodowania należy zakwalifikować do zysków nadzwyczajnych? Jak ująć w ewidencji księgowej skutki pożaru?
Do zdarzeń, które pozostają poza zwykłą działalnością jednostki, należą wypadki losowe. Najczęściej są to klęski żywiołowe, czyli powodzie, pożary, silne wiatry oraz kradzieże. Generalnie skutki zdarzeń losowych zalicza się do strat nadzwyczajnych, a otrzymane z tego tytułu odszkodowanie od ubezpieczyciela – do zysków nadzwyczajnych. Straty i zyski nadzwyczajne definiowane są przez ustawę o rachunkowości jako straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, będących poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Wyrażają więc skutki finansowe zdarzeń powstających niepowtarzalnie, a w szczególności spowodowanych zdarzeniami losowymi. Mogą również wynikać z zaniechania lub zawieszenia pewnego rodzaju działalności. Klasyfikowanie zdarzeń do zysków lub strat nadzwyczajnych wymaga jednak ich dokładnej analizy po to, by ustalić ich związek z ogólnym ryzykiem gospodarczym.
Zakres zysków i strat nadzwyczajnych
Zyski nadzwyczajne obejmują między innymi otrzymane odszkodowania od zakładów ubezpieczeniowych za utratę lub zniszczenie aktywów trwałych i obrotowych w wyniku zdarzeń losowych. Jeśli uzyskanie tego odszkodowania jest pewne, to powinny być one na dzień bilansowy księgowane jako rozliczenia międzyokresowe przychodów. Zyskami nadzwyczajnymi są też przychody ze sprzedaży składników majątkowych uszkodzonych na skutek zdarzeń losowych, a także równowartość składników majątkowych objętych skutkami zdarzeń losowych, nadających się do dalszego wykorzystania.
Stratami nadzwyczajnymi są natomiast koszty usuwania skutków zdarzeń losowych. Wartość netto aktywów trwałych i obrotowych, utraconych (zniszczonych) z powodu zdarzeń losowych, czyli z powodu pożaru, huraganu, powodzi, zalicza się w kategorii strat nadzwyczajnych. Do strat nadzwyczajnych zalicza się również wartość netto aktywów trwałych i obrotowych zlikwidowanych, a także skutki obniżenia wartości tych aktywów do poziomu cen rynkowych możliwych do uzyskania, jeśli mamy do czynienia z zaniechaniem określonego rodzaju działalności (rzecz jasna będących konsekwencją wystąpienia zdarzeń losowych).
Według MSR 8 „Pozycje nadzwyczajne to przychody lub koszty powstałe w wyniku zdarzeń lub transakcji, które można wyraźnie odróżnić od działalności gospodarczej jednostki, co pozwala oczekiwać, iż nie będą powtarzać się często ani regularnie”. MSR 8 podaje dwa przykłady zdarzeń, których skutkiem jest powstanie pozycji nadzwyczajnych. Tymi zdarzeniami są: wywłaszczenie aktywów lub trzęsienie ziemi czy też inna katastrofa wynikająca z działania sił natury.
Odszkodowania
Zasadniczo mamy do czynienia z dwoma rodzajami odszkodowań (sprawy dotyczące odszkodowań reguluje kodeks cywilny w artykułach od 361 do 363), a mianowicie:
• odszkodowanie poprzez przywrócenie stanu poprzedniego,
• zapłata określonej kwoty, która odpowiada wysokości szkody obliczonej w złotych, jeżeli przywrócenie stanu poprzedniego jest z różnych powodów niemożliwe.
Sposób naprawienia szkody wybiera w zasadzie poszkodowany. Jeśli jednak przywrócenie stanu poprzedniego nie jest możliwe lub pociąga za sobą nadmierne koszty albo trudności dla zobowiązanego do naprawienia szkody, to poszkodowany musi się zadowolić – jak wspomniano – odszkodowaniem w pieniądzu, czyli zapłatą określonej sumy pieniężnej. Wysokość odszkodowania powinna być ustalona według ceny, która obowiązywała w dacie ustalenia odszkodowania.
Zdarzenia losowe w ewidencji księgowej
O zdarzeniu losowym – w przypadku gdy składniki majątku objęte są ubezpieczeniem majątkowym – powinien być powiadomiony ubezpieczyciel (musi wziąć udział w szacowaniu strat) i w zależności od tego, czy mamy do czynienia z pożarem czy kradzieżą, także straż pożarna i policja. Usuwanie skutków pożaru może odbywać się siłami własnymi albo poprzez wynajęcie do tych prac firmy z zewnątrz.
W ewidencji księgowej dla zdarzenia losowego i jego skutków podstawowe znaczenie będą miały trzy konta, a mianowicie:
• konto 770 „Zyski nadzwyczajne”,
• konto 771 „Straty nadzwyczajne”,
• konto 240 „Pozostałe rozrachunki” (analityka do tego konta uzależniona jest od obowiązującego w danej jednostce planu kont).
Do ewidencji otrzymanych odszkodowań z tytułu ubezpieczeń majątkowych służy konto 770 „Zyski nadzwyczajne” (skutki zdarzeń powstających niepowtarzalnie poza zwykłą działalnością jednostki, która nie kwalifikuje się ani do zwykłej działalności jednostki, ani do pozostałych przychodów operacyjnych). Na koncie 771 „Straty nadzwyczajne” ewidencjonowana jest bezpośrednio wartość szkód w składnikach majątku nieobjętych ubezpieczeniem majątkowym. Natomiast szkody w składnikach majątku objętych ubezpieczeniem, jak również ewentualne koszty ich usuwania obciążające ubezpieczyciela, na warunkach określonych w umowie ubezpieczenia, można księgować w ciągu roku na koncie 240 „Pozostałe rozrachunki”.
Wszelkie operacje związane z rozliczaniem w księgach rachunkowych szkód i odszkodowań muszą być ewidencjonowane w taki sposób, aby możliwe było wykazanie w rachunku zysków i strat (sporządzanym za okres sprawozdawczy) wysokości poniesionych strat i otrzymanych odszkodowań.
Przykład
W firmie ADA uległy spaleniu dwa pomieszczenia magazynowe. Firma miała zawarte umowy ubezpieczenia od skutków zdarzeń losowych dotyczące wszystkich posiadanych magazynów. Do usuwania powstałych w wyniku pożaru szkód firma miała do wyboru albo zaangażować własne brygady remontowe albo zlecić wykonanie usługi firmie z zewnątrz. Należy wyróżnić dwie sytuacje:
Sytuacja 1. Firma ADA przy usuwaniu szkód powstałych w wyniku pożaru nie korzystała z pomocy firm zewnętrznych. Wszelkie niezbędne roboty wykonane zostały we własnym zakresie.
Sytuacja 2. Firma ADA skorzystała z usług zewnętrznych firm remontowych, zlecając im wykonanie niezbędnych robót obejmujących usunięcie powstałych szkód. Po wykonaniu robót firma budowlana BUD wystawia fakturę dokumentującą wykonaną usługę.
Firma ubezpieczeniowa przyznała odszkodowanie firmie ADA. Odszkodowanie to zostało przekazane do firmy za pośrednictwem rachunku bankowego.
Poniżej prezentujemy ujęcie sytuacji I i sytuacji II w księgach rachunkowych firmy ADA.
Podstawa prawna:
ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.).
Andrzej Bryłowski


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

REKLAMA

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA

Zwierzęta w firmie a koszty uzyskania przychodu. Jak argumentować przed urzędem skarbowym? Interpretacje fiskusa: pies, akwarium i inne przypadki

Czy pies w firmie może być kosztem uzyskania przychodu? A akwarium – elementem budującym wizerunek? Coraz więcej przedsiębiorców zadaje sobie te pytania, zwłaszcza w czasach, gdy granica między przestrzenią zawodową a prywatną bywa płynna. Praktyka i interpretacje podatkowe pokazują, że... to zależy.

Czy będzie likwidacja JPK VAT? Prof. Modzelewski: nieoficjalnie mówi się o redukcji obowiązków

Od samego początku (można sprawdzić) byłem krytykiem wprowadzenia powszechnych „jotpeków”, czyli zmuszania ogółu podatników do systematycznego wysyłania urzędom skarbowym ich ewidencji podatkowych. Po co zaśmiecać archiwa tych organów bilionami zbędnych informacji, do których nigdy nie sięgnie i nie można ich racjonalnie zinterpretować?

REKLAMA