Jak ująć w księgach rachunkowych zdarzenia związane z importem towarów

Naliczone przez urząd celny cło na dokumencie SAD ewidencjonuje się jako rozrachunki publicznoprawne, a konkretnie jako rozrachunki z danym urzędem celnym. Ewidencję pozostałych zdarzeń związanych z importem towarów przedstawiamy w uzasadnieniu.

Ustawa o rachunkowości wskazuje, że w przypadku importu towarów należy je wprowadzać do ksiąg rachunkowych w cenie nabycia, uwzględniającej nie tylko cenę zakupu (wyrażoną w walucie obcej i następnie przeliczoną na złote polskie), ale również cło (art. 28 ust. 2). Cena nabycia powiększana jest o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększana o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.

Przy zakupie towarów z importu przeliczenia waluty obcej na złote polskie dokonuje się według kursu waluty obcej z dnia odprawy celnej (dokumentu SAD) – art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości.

Przy regulowaniu zobowiązania wobec dostawcy z tytułu importu korzysta się z kursu sprzedaży waluty obcej stosowanego przez bank, z którego usług jednostka korzysta – art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości.

Wskutek dokonywania ww. wycen powstaną różnice kursowe.

W przypadku importu przepisy podatku dochodowego zarówno od osób prawnych, jak i osób fizycznych wskazują jedynie, że koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote polskie według kursów średnich NBP ogłaszanych w dniu poniesienia kosztu. Brak szczegółowych uregulowań pozwala przyjąć do wyceny zakupionych z importu składników majątku niezmienny w ciągu miesiąca kurs średni NBP, stosowany przez urzędy celne do ustalenia wartości celnej i figurujący w dokumencie odprawy celnej SAD.

Według ustawy o podatku VAT podatnikami są osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone, w części lub całości, albo zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną (art. 17 ust. 1).

Obowiązek podatkowy w imporcie towarów (art. 19 ust. 7–9) powstaje z chwilą powstania długu celnego, z wyjątkiem sytuacji gdy:

• objęto towary procedurą celną: uszlachetniania czynnego w systemie ceł zwrotnych, odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, przetwarzania pod kontrolą celną – wtedy obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą;

• import towarów objęty jest procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu, a od towarów tych pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze i nie powstaje jednocześnie dług celny – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wymagalności tych opłat.

Podstawą opodatkowania w imporcie towarów jest wartość celna powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło i podatek akcyzowy (art. 29).

W przypadku towarów objętych procedurą uszlachetniania biernego podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu a wartością towarów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu w ramach uszlachetniania biernego są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu a wartością towarów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło i podatek akcyzowy.

Podstawą opodatkowania w imporcie towarów objętych procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych oraz procedurą przetwarzania pod kontrolą celną jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby towary te były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu. Jeżeli przedmiotem importu w ramach procedury odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych lub procedury przetwarzania pod kontrolą celną są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby towary te były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu, i o podatek akcyzowy.

Należy jeszcze wskazać, że w przypadku importu kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego (art. 86 ust. 2 pkt 2).

Jednostka gospodarcza nabyła od kontrahenta z USA towary:

Wn konto 403 „Podatki i opłaty” 900 zł

Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu” 29 648 zł

Ma konto 204 „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi”, w analityce „Rozrachunki z kontrahentem z USA” 800 zł

Paweł Muż

ekonomista, pracownik redakcji