Jak ująć w księgach rachunkowych cło przy zakupie towarów z kraju niebędącego w Unii Europejskiej (USA)? Proszę o opisanie księgowań związanych z importem towarów, a w szczególności uwzględnienie kwestii księgowania dokumentu SAD, faktury, kursów walut, podatku VAT.
RADA
Naliczone przez urząd celny cło na dokumencie SAD ewidencjonuje się jako rozrachunki publicznoprawne, a konkretnie jako rozrachunki z danym urzędem celnym. Ewidencję pozostałych zdarzeń związanych z importem towarów przedstawiamy w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Import w ustawie o rachunkowości
Ustawa o rachunkowości wskazuje, że w przypadku importu towarów należy je wprowadzać do ksiąg rachunkowych w cenie nabycia, uwzględniającej nie tylko cenę zakupu (wyrażoną w walucie obcej i następnie przeliczoną na złote polskie), ale również cło (art. 28 ust. 2). Cena nabycia powiększana jest o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększana o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.
Różnice kursowe przy imporcie
Przy zakupie towarów z importu przeliczenia waluty obcej na złote polskie dokonuje się według kursu waluty obcej z dnia odprawy celnej (dokumentu SAD) – art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości.
Przy regulowaniu zobowiązania wobec dostawcy z tytułu importu korzysta się z kursu sprzedaży waluty obcej stosowanego przez bank, z którego usług jednostka korzysta – art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości.
Wskutek dokonywania ww. wycen powstaną różnice kursowe.
W przypadku importu przepisy podatku dochodowego zarówno od osób prawnych, jak i osób fizycznych wskazują jedynie, że koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote polskie według kursów średnich NBP ogłaszanych w dniu poniesienia kosztu. Brak szczegółowych uregulowań pozwala przyjąć do wyceny zakupionych z importu składników majątku niezmienny w ciągu miesiąca kurs średni NBP, stosowany przez urzędy celne do ustalenia wartości celnej i figurujący w dokumencie odprawy celnej SAD.
Import w podatku VAT
Według ustawy o podatku VAT podatnikami są osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone, w części lub całości, albo zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną (art. 17 ust. 1).
Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT
Obowiązek podatkowy w imporcie towarów (art. 19 ust. 7–9) powstaje z chwilą powstania długu celnego, z wyjątkiem sytuacji gdy:
• objęto towary procedurą celną: uszlachetniania czynnego w systemie ceł zwrotnych, odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, przetwarzania pod kontrolą celną – wtedy obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą;
• import towarów objęty jest procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu, a od towarów tych pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze i nie powstaje jednocześnie dług celny – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wymagalności tych opłat.
Podstawa opodatkowania w VAT
Podstawą opodatkowania w imporcie towarów jest wartość celna powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło i podatek akcyzowy (art. 29).
Szczególne przypadki podstawy opodatkowania
W przypadku towarów objętych procedurą uszlachetniania biernego podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu a wartością towarów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu w ramach uszlachetniania biernego są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu a wartością towarów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło i podatek akcyzowy.
Podstawą opodatkowania w imporcie towarów objętych procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych oraz procedurą przetwarzania pod kontrolą celną jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby towary te były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu. Jeżeli przedmiotem importu w ramach procedury odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych lub procedury przetwarzania pod kontrolą celną są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby towary te były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu, i o podatek akcyzowy.
WAŻNE!
Podstawa opodatkowania obejmuje, jeśli elementy takie nie zostały do niej włączone: prowizję, opakowania, transport i koszty ubezpieczenia, które zostały już poniesione albo będą poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju. Elementy te wlicza się do podstawy opodatkowania, również gdy powstają one w związku z transportem do innego miejsca przeznaczenia na terytorium Wspólnoty, jeżeli miejsce to jest znane w momencie dokonania importu. Podstawa opodatkowania jest zwiększana także o określone w odrębnych przepisach opłaty oraz inne należności, jeżeli organy celne mają obowiązek pobierać te należności z tytułu importu towarów (art. 19 ust. 15 i 16).
Należy jeszcze wskazać, że w przypadku importu kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego (art. 86 ust. 2 pkt 2).
Przykład
Jednostka gospodarcza nabyła od kontrahenta z USA towary:
– wartość faktury 8000 USD
– kurs waluty w dokumencie SAD do ustalenia należności celnych 3,40 zł/USD
– naliczone cło (np. 9%) 2448 zł
– podatek VAT (22%) 6522,56 zł
– kurs sprzedaży dolarów amerykańskich w banku z dnia zapłaty zobowiązania 3,5 zł/USD
– opłaty manipulacyjne za dokonane czynności celne 900 zł
Ewidencja zdarzeń związanych z importem będzie następująca:
1. Zobowiązanie wobec kontrahenta zagranicznego. Kwoty zobowiązania w walutach obcych z tytułu importu towarów wykazuje się w kwocie figurującej na fakturze dostawcy przeliczonej po kursie ustalonym w dokumencie odprawy celnej (dokumencie SAD).
Wyliczenie: 8000 USD × 3,40 zł = = 27 200 zł
Wn konto 300 „Rozliczenie zakupu” 27 200 zł
Ma konto 204 „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi”, w analityce „Rozrachunki z kontrahentem z USA” 27 200 zł
2. Naliczone cło z dokumentu SAD = = 2448 zł (27 200 zł × 9%)
Wn konto 300 „Rozliczenie zakupu” 2448 zł
Ma konto 228 „Rozrachunki z urzędami celnymi” 2448 zł
Ma konto 228 „Rozrachunki z urzędami celnymi” 6522,56 zł
4. Opłaty manipulacyjne za dokonane czynności celne
Wn konto 300 „Rozliczenie zakupu” 900 zł
Ma konto 228 „Rozrachunki z urzędami celnymi” 900 zł
5. Zaewidencjonowanie w ciężar kosztów operacyjnych poniesionych opłat manipulacyjnych
Wn konto 403„Podatki i opłaty” 900 zł
Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu” 900 zł
6. Przyjęcie do magazynu towarów według ceny zakupu (nabycia)
Wn konto 330 „Towary” 29 648 zł
Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu” 29 648 zł
7. Zapłata zobowiązania. W dniu zapłaty stosuje się kurs sprzedaży waluty obcej stosowany przez bank, z którego usług korzysta jednostka. W omawianym przykładzie 8000 USD × 3,5 zł/USD = = 28 000 zł
Wn konto 204 „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi”, w analityce „Rozrachunki z kontrahentem z USA” 28 000 zł
Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 28 000 zł
8. Powstanie ujemnej różnicy kursowej w kwocie 800 zł (28 000 zł – 27 200 zł)
Wn konto 755 „Koszty finansowe” 800 zł
Ma konto 204 „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi”, w analityce „Rozrachunki z kontrahentem z USA” 800 zł
9. Uregulowanie zobowiązań wobec urzędu celnego w kwocie 9870,56 zł (6522,56 zł + 2448 + 900 zł)
Wn konto 228 „Rozrachunki z urzędami celnymi” 9870,56 zł
Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 9870,56 zł
• art. 17 ust. 1, art. 19 ust. 7–9, art. 15, art. 29 ust. 13–16, art. 86 ust. 2 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
• art. 28 ust. 2, art. 30 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 184, poz. 1539
