Jak odróżnić remont od ulepszenia środka trwałego

Informacje podane w pytaniu nie pozwalają na jednoznaczną odpowiedź. Można jedynie niektórych rzeczy się domyślać i przyjąć pewne założenia. Jeżeli przyczyną wymiany skraplacza na nowy było jego fizyczne zużycie uniemożliwiające jego dalsze używanie w dotychczasowy sposób („wyeksploatowanie” – jak pisze Czytelnik), oznacza to, że wystąpiła konieczność zastąpienia części składowej nową częścią, przywracającą możliwość używania instalacji maszynowni chłodni zgodnie z jej przeznaczeniem W tym przypadku nakłady poniesione na zakup skraplacza należy potraktować jako koszty remontu.

W przypadku problemu „remont czy ulepszenie” wszyscy doskonale zdają sobie sprawę, że dla podatnika korzystniejszym rozwiązaniem (z punktu widzenia obciążeń podatkowych) jest wykazanie przeprowadzonych prac jako remontu środka trwałego. Daje to bowiem możliwość zaliczenia całego wydatku do kosztów uzyskania przychodów w danym roku podatkowym. Należy jednak pamiętać, że istotą remontu jest nie tylko przywrócenie środka trwałego do stanu pierwotnego, ale również to, że następuje on w toku eksploatacji środka trwałego przez podatnika i jest wynikiem tej eksploatacji (zużycia).

Ulepszenie z kolei powoduje, że środek trwały uzyskuje większą wartość użytkową w stosunku do wartości użytkowej z dnia nabycia. W związku z tym różnica między remontem a ulepszeniem polega głównie na tym, że remont jedynie przywraca pierwotną wartość użytkową (nawet jeśli zostaną zastosowane nowocześniejsze materiały i technologie), natomiast ulepszenie tę wartość zwiększa.

Wydatki na ulepszenie środka trwałego powiększają wartość początkową tego środka, a tym samym nie są uważane za koszty uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), jeżeli zostały spełnione następujące przesłanki:

•  ulepszenie polegało na przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji,

•  ulepszenie spowodowało mierzalny (przy czym miary tego wzrostu w prawie podatkowym są wymienione jedynie przykładowo i nie stanowią zbioru zamkniętego) wzrost wartości użytkowej środka trwałego w stosunku do tej wartości z dnia przyjęcia przez podatnika środka trwałego do używania.

W kwestii poruszonej przez Czytelnika pośrednio wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 sierpnia 1999 r. (sygn. akt I SA/Gd 2620/98). Orzekł on, że np. wymiana drzwi, okien, naprawa instalacji mogą być uznawane za prace remontowe niezwiększające wartości użytkowej środka trwałego (lokalu) i niezmieniające jego charakteru. Należy je księgować w ciężar kosztów okresu bieżącego. A więc uznał te czynności za remont, a nie za ulepszenie środka trwałego (lokalu).

W przypadku wymienionego w pytaniu skraplacza warto również podkreślić to, że w sytuacjach, kiedy jednorazowe zarachowanie wydatków na jego wymianę w ciężar kosztów działalności bieżącego okresu istotnie wpływałoby na wynik finansowy tego okresu (przypomnę, że jest to kwota 60 000 zł), można rozważyć celowość ich rozliczania za pośrednictwem konta 64 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”, tj. w trybie art. 39 ust. 1 i ust. 3 ustawy o rachunkowości.

Marek Ossowski

niezależny konsultant z dziedziny finansów