REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Błędy popełniane przy ewidencjonowaniu przychodów

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Błędy popełniane przy ewidencjonowaniu przychodów /shutterstock.com
Błędy popełniane przy ewidencjonowaniu przychodów /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

W niniejszym artykule eksperci pokazują na przykładach błędy, jakie mogą się zdarzyć przy ujęciu przychodów i ich korekt.

REKLAMA

Autopromocja

Zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.) równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych, trzeba ujmować za pośrednictwem konta rozliczeń międzyokresowych przychodów. Dlatego, jak wskazują eksperci, spółka nie może ująć całej należności w przychodach danego roku, gdy przykładowo obejmuje ona zapłatę nie tylko za licencję na korzystanie z oprogramowania, ale też za dwuletnią usługę wsparcia technicznego. Błędy występują też w przypadku przekazywania kontrahentom rabatów. W księgach rachunkowych ujmuje się je inaczej niż dla celów podatkowych. Oznacza to, że korektę przychodów w takim przypadku w księgach rachunkowych ujmuje się w okresie, w którym powstał korygowany przychód, a nie wystawiono fakturę korygującą.

BŁĄD 1: Ujęcie odsetek od pożyczki

Spółka, która zgodnie z ustawą o rachunkowości nie stanowi jednostki mikro ani małej, 1 grudnia 2016 r. udzieliła pożyczki długoterminowej innej spółce. Wartość pożyczki to 5 mln zł, oprocentowanie jest stałe w wysokości 6 proc. rocznie (odsetki płatne raz na rok, 1 grudnia). Termin spłaty to 1 grudnia 2021 r. W związku z udzieleniem pożyczki spółka otrzymała prowizję w wysokości 2 proc. wartości kapitału. Prowizja została potrącona z kwoty kapitału, a więc rzeczywisty przepływ pieniężny wynosił 4,9 mln zł. Spółka ujęła prowizję jako przychód w całości w dacie potrącenia (tj. w 2016 r.). Na dzień bilansowy 31 grudnia 2016 r. ujęto także w przychodach odsetki naliczone za okres od 1 do 31 grudnia, które potraktowano jako przychód niepodatkowy, jako że nie zostały zapłacone.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

OPINIA EKSPERTA

Damian Uszko biegły rewident, partner w HLB M2 sp. z o.o. Tax & Audit sp.k.

Długoterminowe aktywa finansowe z tytułu pożyczek jednostki (które nie korzystają z uproszczeń przewidzianych dla jednostek mikro oraz małych) powinny wyceniać według skorygowanej ceny nabycia, wyliczonej według efektywnej stopy procentowej. Wynika to z ustawy o rachunkowości oraz rozporządzenia ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych. Aby właściwie wycenić te aktywa, należy oszacować wewnętrzną stopę zwrotu (IRR) dla wszystkich przepływów pieniężnych związanych z umową pożyczki. Pomocny może być arkusz kalkulacyjny, w którym należy rozpisać przepływy pieniężne i wyliczyć wewnętrzną stopę zwrotu za pomocą funkcji IRR. Następnie na koniec każdego okresu sprawozdawczego należy wycenić pożyczkę, korzystając z otrzymanej efektywnej stopy, korygując wartość aktywów o faktyczne wpływy pieniężne (np. otrzymane odsetki). Warto zwrócić uwagę, że w przypadku pożyczek, dla których występują regularne płatności odsetkowe wyliczone według stopy procentowej zmiennej lub stałej (bez prowizji oraz innych przepływów), wycena według stopy efektywnej jest zbieżna lub zbliżona do liniowego szacunku odsetek. Różnica pomiędzy tymi wycenami zwykle wtedy nie jest znacząca, dlatego wiele jednostek uznaje ją za nieistotną dla sprawozdania finansowego i księguje uproszczoną, liniową wycenę. Dopiero ujęcie innych, znacznych przepływów charakteryzujących się nieregularnością lub jednorazowością, takich jak prowizje lub odsetki płatne na koniec okresu pożyczki, skutkuje istotną różnicą w wycenie. W przykładzie spółki ujęto przychód z tytułu prowizji w 2016 r., natomiast księgowa wartość pożyczki na moment jej udzielenia wyniosła 5 mln zł. Tymczasem wycena według skorygowanej ceny nabycia skutkuje ujęciem w księgach pożyczki na moment jej udzielenia w wysokości 4,9 mln zł. Prowizja rozliczy się razem z odsetkami w okresie pięciu lat trwania pożyczki. W wyniku tego efektywna stopa procentowa wyniesie ok. 6,48 proc. (natomiast nominalne oprocentowanie to 6 proc.). Taka wycena będzie również skutkować powstaniem różnic przejściowych pomiędzy wartością bilansową i podatkową pożyczki, a w związku z tym obowiązkiem ujęcia aktywów lub rezerw z tytułu podatku odroczonego. Prowizja będzie bowiem przychodem podatkowym w 2016 r., a odsetki w momencie ich faktycznej zapłaty, co nie jest spójne z bilansowym ujęciem przychodów naliczonych zgodnie z efektywną stopą procentową. ⒸⓅ

BŁĄD 2: Przychody ze sprzedaży produktów i usług

W księgach rachunkowych spółki są następujące przychody ze sprzedaży:

1) niewyłącznej licencji na korzystanie z oprogramowania X wraz z dwuletnią usługą wsparcia technicznego za łączną kwotę 1,5 mln zł – w całości w listopadzie 2016 r. (miesiąc udzielenia licencji);

2) praw autorskich do kodu źródłowego oprogramowania Y w kwocie 6 mln zł, tworzonego na wcześniejsze zlecenie zamawiającego przez 9 miesięcy (cena określona w zawartej wcześniej umowie) – w całości w styczniu 2017 r. (miesiąc sprzedaży praw autorskich do ukończonego kodu), spółka wiarygodnie oceniała zaawansowanie prac na 31 grudnia 2016 r. na 95 proc.;

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

3) usługi typu SAS (software as a service) polegającej na udostępnieniu platformy do rozliczania transakcji walutowych w okresie grudzień 2016 r. – listopad 2017 r. za łączną kwotę 1,2 mln zł – w całości w grudniu 2016 r. (miesiąc wystawienia faktur sprzedaży – całość opłaty wnoszona jest w momencie zawarcia umowy).

OPINIA EKSPERTA

Maciej Czapiewski biegły rewident, partner zarządzający w HLB M2 Audyt sp. z o.o. Tax & Audit sp.k.

Postępowanie spółki w zakresie ujmowania wskazanych wyżej przychodów do właściwego okresu sprawozdawczego jest nieprawidłowe. Odnośnie do pierwszego zagadnienia poprawne jest ujęcie przychodów ze zbycia licencji niewyłącznej w momencie zawarcia umowy licencyjnej. Jednak w tym wypadku spółka zobowiązała się również, w ramach ustalonego wynagrodzenia, do świadczenia przez dwa lata usług wsparcia technicznego. W takiej sytuacji powinna ustalić, jaka część wynagrodzenia to wynagrodzenie z tytułu zawarcia umowy licencyjnej, a jaka część dotyczy usługi wsparcia technicznego (zwykle wynosi to ok. 15–20 proc. wartości początkowej licencji rocznie). Część przychodów dotycząca wsparcia technicznego powinna być ujęta jako przychody przyszłych okresów i rozliczana w przychody ze sprzedaży w okresie trwania zobowiązania do świadczenia usług (w tym wypadku przez 24 miesiące). Takie postępowanie jest zgodne z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Przepis ten nakazuje, aby za pośrednictwem konta rozliczeń międzyokresowych przychodów rozliczać równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych. W drugim przypadku, dotyczącym sprzedaży praw autorskich, w istocie mamy do czynienia z usługą przygotowania kodu źródłowego na zlecenie, która powinna być rozliczona zgodnie z postanowieniami art. 34a ustawy o rachunkowości. Przepis ten stanowi, że przychody z wykonania niezakończonej usługi objętej umową, w okresie realizacji dłuższym niż 6 miesięcy, wykonanej na dzień bilansowy w istotnym stopniu, ustala się na dzień bilansowy proporcjonalnie do stopnia zaawansowania usługi, jeżeli stopień ten, jak również przewidywane całkowite koszty wykonania usługi za cały czas jej realizacji, można ustalić w sposób wiarygodny. Oznacza to, że w opisywanej sytuacji w księgach rachunkowych 2016 r. spółka powinna ująć 95 proc. wartości przychodów wynikających z umowy (czyli 5,7 mln zł). Oczywiście należy pamiętać, że w kosztach 2016 r. trzeba także ująć 95 proc. budżetowanych kosztów realizacji całego kontraktu. Z kolei przychody opisane w trzecim punkcie, tj. ze zbycia usług typu SAS, powinny być rozpoznawane w momencie, gdy usługa faktycznie jest wyświadczona, niezależnie od terminu zawarcia umowy, wystawienia faktury czy też otrzymania płatności. W tym przypadku wartość sprzedanych usług typu SAS powinna być ujęta jako przychody przyszłych okresów, a następnie rozliczona w okresie 12 miesięcy, stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o rachunkowości. W 2016 r. należy więc ująć przychód w wysokości 100 tys. zł. Na koniec należy zauważyć, że powyższe reguły obowiązują dla celów rachunkowych, inne są zasady rozpoznawania przychodu dla celów podatkowych. W przypadku wystąpienia takich różnic konieczne może być rozpoznanie aktywów lub rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego. ⒸⓅ


BŁĄD 3: Korekty przychodów po udzielonych bonusach, zwrotach i reklamacji

Spółka ABC produkuje materace zarówno na indywidualne zamówienie (unikatowe, wykonane z bardzo wysokiej jakości materiałów), jak i masowo dla niektórych supermarketów (materace tańsze). Stosuje politykę rabatową, zgodnie z którą klient uzyskuje skonto cenowe, jeśli kupuje drogie materace i dokona płatności gotówką lub przelewem 10 dni przed upływem terminu płatności za materac. Dla supermarketów stosowane są rabaty od obrotów rocznych. Sporządzając sprawozdanie finansowe za 2016 r., spółka nie uwzględniła udzielonych skont i bonusów dla swoich klientów. Dodatkowo, po dniu bilansowym zaewidencjonowano zwrot jednego znaczącego zamówienia, które zostało sprzedane w roku obrotowym, z uwagi na uznany błąd konstrukcyjny. Korektę sprzedaży ujęto zaś w 2017 r.

OPINIA EKSPERTA

Aleksandra Motławska biegły rewident, partner zarządzający w HLB M2 sp. z o.o. Tax & Audit sp.k.

Postępowanie spółki było nieprawidłowe, tj. niezgodne z ustawą o rachunkowości. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 2 tej ustawy dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione. Z kolei art. 42 ust. 2 wyjaśnia, co to jest wynik działalności operacyjnej. Zgodnie tym przepisem jest to „różnica między przychodami netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez VAT oraz innych podatków bezpośrednio związanych z obrotem, oraz pozostałymi przychodami operacyjnymi a wartością sprzedanych produktów, towarów i materiałów wycenionych w kosztach wytworzenia albo cenach nabycia, albo zakupu, powiększoną o całość poniesionych od początku roku obrotowego kosztów ogólnych zarządu, sprzedaży produktów, towarów i materiałów oraz pozostałych kosztów operacyjnych”.

REKLAMA

Nie da się także ominąć przepisów w kontekście ujęcia zdarzeń po dacie bilansu, które znajdziemy w art. 54 ust. 1 ustawy o rachunkowości oraz krajowym standardzie rachunkowości nr 7. Wynika z nich, że jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy. W przypadku, gdy zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, jeśli w nowym roku obrotowym wystawiono faktury korygujące związane z udzielonymi klientom rabatami lub skontami, należy je uwzględnić w okresie, w którym powstał korygowany przychód. Ta sama sytuacja dotyczy zwrotów produktów, których reklamacje zostały uznane po dniu bilansowym. Należy wówczas pamiętać również o ujęciu korekty kosztów do danej sprzedaży.

Oczywiście na podstawie przyjętej przez spółkę zasady rachunkowości powyższe korekty można ująć w 2017 r., jeśli są nieznaczące (nieistotne) z punktu widzenia sprawozdania finansowego.

Zasady bilansowe nie są spójne z zasadami podatkowymi (w zakresie podatku dochodowego) stosowanymi od 1 stycznia 2016 r. Oznacza to, że jeżeli korekta przychodu nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, dokonuje się jej poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca. ⒸⓅ

Agnieszka Pokojska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

REKLAMA

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA