Jak ująć w ewidencji księgowej nabycie budynku na wynajem

Przeznaczenie nieruchomości decyduje o tym, czy mamy do czynienia z inwestycją, czy ze środkiem trwałym. Cechą charakterystyczną nieruchomości inwestycyjnych jest to, że generują one przepływy pieniężne samodzielnie (np. z tytułu czynszu) i charakteryzują się względną niezależnością od pozostałych aktywów przedsiębiorstwa, w przeciwieństwie do obiektów produkcyjnych, które generują przepływy przy wykorzystaniu innych składników majątkowych (takich jak zapasy czy maszyny i urządzenia).

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy o rachunkowości do inwestycji zalicza się te nieruchomości, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz są posiadane przez nią w celu osiągnięcia korzyści w postaci wzrostu ceny lub pożytków z najmu, dzierżawy czy leasingu operacyjnego. Inwestycje w nieruchomości mogą być pozyskane drogą nabycia, wytworzone we własnym zakresie, otrzymane w postaci aportu czy przekwalifikowane ze środków trwałych. Zalicza się do nich grunty, prawa użytkowania wieczystego gruntu, budynki, budowle, lokale stanowiące odrębną własność, a także spółdzielcze prawa do lokali.

Zasady klasyfikacji nieruchomości do środków trwałych bądź nieruchomości inwestycyjnych określone w ustawie o rachunkowości są bardzo zbliżone do tych wynikających z MSSF. Zgodnie z MSSF nieruchomościami inwestycyjnymi są nieruchomości zarówno nabyte, jak i wytworzone w procesie inwestycji, z których właściciel uzyskuje przychody (np. w postaci czynszu).

Przychody i koszty

Zgodnie z ustawą o rachunkowości przychody i koszty związane z eksploatacją nieruchomości i aktualizacją ich wyceny wykazuje się w pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych. Różnice spowodowane aktualizacją wartości nieruchomości na dzień bilansowy ujmuje się następująco:

● korekty in minus – jako pozostałe koszty operacyjne, oraz

● korekty in plus – jako pozostałe przychody operacyjne.

Koszty związane z utrzymywaniem nieruchomości zaliczonej do inwestycji powinny być księgowane na podstawie dowodów księgowych, zapisem Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne” oraz Ma konto zespołu 0, 1, 2, 3, 5 itp.

Natomiast przychody z wynajmu zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych i ujmuje na koncie 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”.

Metody wyceny nieruchomości

Jeśli jednostka kwalifikuje obiekt do nieruchomości zaliczanych do inwestycji, może wybrać dwa sposoby jego wyceny:

1) w cenie nabycia (koszcie wytworzenia) powiększonej o koszt ulepszenia i pomniejszonej o odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu utraty wartości, a więc według zasad przewidzianych dla środków trwałych,

2) w cenie rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej, przy czym skutki aktualizacji wyceny nieruchomości zaliczonych do inwestycji odnosi się do kosztów lub przychodów pośrednio związanych z działalnością operacyjną jednostki (pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych).

Kierownik jednostki jest zobowiązany do wyboru jednej z wyżej wymienionych metod wyceny i wpisanie jej do dokumentacji opisującej zasady polityki rachunkowości jednostki.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Wycena nieruchomości inwestycyjnych według zasad obowiązujących dla środków trwałych polega na tym, że wartość nieruchomości inwestycyjnych wykazuje się w bilansie w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny) powiększonej o koszty ulepszenia oraz pomniejszonej o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.

Odpisy umorzeniowe inwestycji w nieruchomości wycenianej według zasad przyjętych dla środków trwałych ujmuje się w księgach, zapisem: Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne” oraz Ma konto 07-3 „Umorzenie inwestycji w nieruchomości”.