Jak inwentaryzować i ująć w bilansie rozliczenia międzyokresowe

Autopromocja

Spółka przeprowadziła kapitalny remont środka trwałego. Otrzymała fakturę VAT w wysokości 92 250 zł (w tym 17 250 zł VAT podlegający odliczeniu). Jednostka stosuje wyłącznie ewidencjonowanie kosztów według rodzaju oraz stosuje uproszczenie w ewidencji kosztów rozliczanych w czasie. Jakie operacje księgowe powinna przeprowadzić?

Jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych. Rozliczenia międzyokresowe czynne, podobnie jak niektóre składniki aktywów, nie zostały odrębnie zdefiniowane w ustawie o rachunkowości.

Nieprawidłowości występujące w sprawozdaniach finansowych - część I

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Podstawowym celem rozliczeń międzyokresowych jest zachowanie współmierności przychodów i kosztów. Odpisy czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów powinny następować stosownie do upływu czasu oraz być uzasadnione charakterem rozliczanych kosztów, z zachowaniem ostrożności. Takich odpisów dokonuje się w koszty działalności operacyjnej lub w koszty finansowe, w zależności od charakteru aktywowanych kosztów. Prezentacja czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów w bilansie jest dokonywana z podziałem rozliczeń na długo- i krótkoterminowe, w zależności czy trwają dłużej niż 12 miesięcy, czy do 12 miesięcy od dnia bilansowego. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe w oddzielnej pozycji zawierają aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Decyzję o rozliczaniu kosztów w czasie podejmuje kierownik jednostki, uwzględniając zasadę istotności.

Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Wycena bilansowa

Na dzień bilansowy każdy tytuł czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów powinien zostać zinwentaryzowany w drodze weryfikacji. Najczęściej spotykane tytuły czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów ujmowane na koncie Rozliczenia międzyokresowe kosztów, to:

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

● opłacone z góry świadczenia, które zostaną wykonane w przyszłych okresach, np. czynsze, ubezpieczenia rzeczowe, opłaty za serwisy internetowe, prenumeraty, wykupione szkolenia na przyszły rok,

● poniesione wydatki, które będą skutkować korzyściami ekonomicznymi w dłuższym okresie, a ich jednorazowe odpisanie spowodowałoby zniekształcenie wyniku finansowego, np. koszty większych remontów,

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

● koszty trwających prac rozwojowych, jeżeli zgodnie z przewidywaniami zakończą się powodzeniem i zostaną zaliczone do wartości niematerialnych i prawnych.

Zmiany w rachunkowości od 2016 roku

Z kolei najczęstsze tytuły czynnych rozliczeń międzyokresowych ujmowanych na koncie Pozostałe rozliczenia międzyokresowe, to:

● koszty operacji finansowych, jeżeli zgodnie z umową wartość otrzymanych składników aktywów jest niższa od zobowiązania zapłaty za nie, np. potrącone przez bank z góry prowizje i odsetki od zaciągniętych kredytów na finansowanie działalności operacyjnej,

● niewymagalne na dzień bilansowy odsetki od lokat bankowych, które zostały naliczone przez jednostkę zgodnie z zasadą memoriału,

● wartość aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego od osób prawnych stanowiąca ujemną różnicę przejściową, która może w przyszłości spowodować zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Tytuły nieaktualne wykazane w nadmiernej wysokości czy takie, których dalsze aktywowanie jest niezasadne, powinny zostać odpisane w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych zapisem Wn konto Pozostałe koszty operacyjne oraz Ma konto 64 Rozliczenia międzyokresowe kosztów lub konto Pozostałe rozliczenia międzyokresowe (w analityce: Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów). Przykładem jest utrata wartości czynnych rozliczeń międzyokresowych z tytułu czynszu opłaconego z góry w wyniku wcześniejszego rozwiązania umowy najmu. Natomiast odpisanie aktywowanych kosztów remontu środka trwałego znajduje uzasadnienie w przypadku zbycia bądź likwidacji tego środka.

Zasady przeprowadzania inwentaryzacji metodą weryfikacji

W bilansie wartość czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów wykazuje się w wysokości wynikającej z salda Wn kont Rozliczenia międzyokresowe kosztów i Pozostałe rozliczenia międzyokresowe ustalonego na dzień bilansowy.

Ujęcie w sprawozdaniu finansowym

W bilansie czynne rozliczenia kosztów ujmiemy w pozycji B.IV. aktywów jako Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe. Jeśli dany koszt przekracza okres 12 miesięcy liczony od dnia bilansowego, to koszty podlegające aktywowaniu po dniu bilansowym należy ująć w pozycji A.V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe:

1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

2. Inne rozliczenia międzyokresowe.

Przepisy bilansowe nie określają szczegółowo zasad ewidencji kosztów. Każda jednostka powinna je ustalić we własnym zakresie i przedstawić przyjęte zasady w dokumentacji opisującej politykę rachunkowości. Określając zasady rozliczania kosztów w czasie, należy uwzględnić zasadę istotności, czyli przeanalizować, czy dane koszty istotnie wpływają na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz na wynik finansowy jednostki.

Sprawozdania finansowe za 2015 rok biegli rewidenci ocenią na starych zasadach

Warto wspomnieć jeszcze o tym, że koszty podlegające rozliczeniu w następnych okresach mają wpływ na zmianę stanu produktów, którą ustalają jednostki sporządzające rachunek zysków i strat według wariantu porównawczego. Będzie tak w przypadku, gdy koszty przypadające do rozliczenia w czasie są wstępnie ujmowane na koncie Koszty według rodzajów, a potem odnoszone do rozliczenia na konto Rozliczenia międzyokresowe kosztów. Jednostki mogą zastosować uproszczenie w ewidencji kosztów rozliczanych w czasie polegające na ujmowaniu kosztów bezpośrednio na koncie Rozliczenia międzyokresowe kosztów w korespondencji z kontem rozrachunków lub Rozliczenie zakupu, na podstawie źródłowych dowodów dokumentujących poniesione koszty. Wówczas pomija się wstępne ujęcie na koncie Koszty według rodzaju. Powoduje to, że salda konta Rozliczenia międzyokresowe kosztów nie uwzględnia się przy ustalaniu zmiany stanu produktów na koniec okresu sprawozdawczego. ©?

PRZYKŁAD

Remont

Spółka poniosła koszty kapitalnego remontu środka trwałego. Zgodnie z założeniem zarządu następny taki remont będzie za pięć lat. Koszty remontu to 75 000 zł. Spółka otrzymała fakturę VAT w wysokości 92 250 zł (w tym 17 250 zł VAT podlegający odliczeniu). Jednostka stosuje wyłącznie ewidencjonowanie kosztów według rodzaju oraz uproszczenie w ewidencji kosztów rozliczanych w czasie, ujmując bezpośrednio na koncie 64 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”.

Objaśnienia do schematu:

1. FV za remont środka trwałego:

a) kwota brutto 92 250 zł strona Ma konto Rozrachunki z dostawcami;

b) kwota 75 000 zł strona Wn konto Rozliczenia międzyokresowe kosztów;

c) kwota VAT 17 250 zł strona Wn konto VAT naliczony;

2. PK – rozliczenie miesięcznej stawki kosztu, tj. 1250 zł (75 000 zł : 60 miesięcy): strona Wn konto Koszty według rodzaju oraz strona Ma konto Rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Halina Zabrocka

specjalistka z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

- Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Podyskutuj o tym na naszym FORUM