Czy powstają różnice kursowe przy fakturach wystawionych w dwóch walutach

Przedsiębiorcy dokonujący obrotu z kontrahentami w walucie obcej w praktyce muszą rozliczać różnice kursowe. Mamy z nimi do czynienia wtedy, gdy uregulowanie należności następuje w innym terminie niż dzień uzyskania przychodu lub poniesienia kosztu. Najczęściej kontrahenci płacą w walucie, w jakiej została wystawiona faktura. Podatnicy dokonujący rozliczeń różnic kursowych muszą porównać kwoty po przeliczeniu obcej waluty na polski złoty. Czynność ta nie jest skomplikowana, gdy zarówno uzyskany przychód (lub poniesiony koszt), jak i zapłata następują w tej samej walucie obcej. Ale jak postąpić w przypadku, kiedy zdarzenie gospodarcze oraz zapłata nastąpiły w dwóch różnych walutach obcych? Czy wtedy również mamy do czynienia z powstaniem różnic kursowych? Otóż tak, podatnik w danej sytuacji jest zobowiązany do rozliczenia różnic kursowych według tych samych zasad. Natomiast jeżeli należność za usługę została określona w walucie obcej i w tej walucie kontrahent dokonał płatności, to niezależnie od tego, że jednocześnie podatnik na fakturze wskazał tę kwotę w polskich złotych, po stronie podatnika mogą powstać różnice kursowe.

Autopromocja

Gdyby jednak kontrahent dokonał zapłaty w polskich złotych, wówczas nie byłoby podstaw do ustalania różnic kursowych, gdyż zapłata została dokonana w złotówkach. Jeśli otrzymana kwota różniłaby się od kwoty należności wynikającej z faktury, różnica stanowiłaby nadpłatę lub niedopłatę. Aby uniknąć ryzyka i wątpliwości, należy wyraźnie określić w fakturze, że kwota „do zapłaty” to kwota w euro.

Różnice kursowe w CIT - pojęcie „kursu faktycznie zastosowanego”

W stanowiskach organów podatkowych oraz sądów administracyjnych praktycznie jednolicie prezentowany jest pogląd, że różnice kursowe uwzględniane w rozliczeniu podatkowym występują jedynie wówczas, kiedy zarówno samo zobowiązanie, jak i jego zapłata są wyrażone w walucie obcej.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Takie stanowisko wynika m.in. z interpretacji indywidualnej dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 24 sierpnia 2012 r. (nr IPTPB3/423-173/12-6/IR), w której – komentując treść przepisów ustawy o CIT – organ podatkowy stwierdza, że „(...) aby powstały różnice kursowe, muszą wystąpić łącznie dwa elementy:

● określenie w fakturze należności w walucie obcej,

● otrzymanie faktycznej zapłaty w walucie obcej”.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Analogiczne stanowisko wynika także z interpretacji indywidualnej dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 lipca 2012 r., nr IPPB5/423-284/12-2/IŚ.

Podobnie w wyroku z 30 sierpnia 2011 r. (sygn. akt I SA/Wr 726/11) Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu stwierdził, że różnice kursowe w przypadku kosztów poniesionych w walucie obcej bądź przychodów wyrażonych w walucie obcej powstają wówczas, jeżeli płatność jest dokonywana również w walucie obcej.

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)

Dodatnie różnice kursowe mogą zostać ujęte w księgach rachunkowych np. zapisem:

● Wn konto Rozrachunki z odbiorcami,

● Ma konto Przychody finansowe.

Z kolei ujemne różnice kursowe mogą zostać zaksięgowane np.:

● Wn konto Koszty finansowe,

● Ma konto Rozrachunki z odbiorcami. ©?

PRZYKŁAD

Płatność w euro

Jednostka wystawiła dla kontrahenta polskiego fakturę za usługę w euro oraz w złotych. Na fakturze umieściła zapis, że płatność jest w euro. Waluta została wyceniona po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego dzień zakończenia wykonania usługi, który wyniósł 4,0918 zł/euro. Kwota do zapłaty wyniosła 1000 euro, czyli 4091,80 zł. Jednostka otrzymała na rachunek walutowy od kontrahenta zapłatę za fakturę w kwocie 1000 euro. Wpływ waluty przeliczono po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego dzień jej otrzymania, który wyniósł 4,1012 zł/euro, co dało równowartość 4101,20 zł. W wyniku transakcji powstała dodatnia różnica kursowa w wysokości 9,40 zł.

Czy różnice kursowe wpływają na podstawę opodatkowania VAT

Objaśnienia:

1. Faktura dokumentująca wykonanie usługi kwota 4091,80 zł (1000 euro × 4,0918 zł/euro): strona Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami” oraz strona Ma konto 70-3 „Sprzedaż usług”;

2. WB – wpływ zapłaty na konto walutowe kwota 4101,20 zł (1000 euro × 4,1012 zł/euro): strona Wn konto 13-1 „Rachunek walutowy” oraz strona Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”;

3. PK – rozliczenie dodatniej różnicy kursowej na należności kwota 9,40 zł [1000 euro × (4,0918 zł/euro – 4,1012 zł/euro)]: strona Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami” oraz strona Ma konto 75-0 „Przychody finansowe”. ©?

Halina Zabrocka

specjalistka z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

- Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),

- Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.),

- Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).