Rachunkowość partii politycznych

Radomir Wasilewski

Podstawowym aktem prawnym dotyczącym zasad prowadzenia rachunkowości przez partie polityczne jest wydane na podstawie art. 41 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 stycznia 2003 r. w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości przez partię polityczną (Dz.U. Nr 11, poz. 118). W sprawach tam nieuregulowanych należy stosować przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.).

Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Finansów rokiem obrotowym dla partii politycznej jest rok kalendarzowy. Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości.

Dokumenty księgowe dokumentujące wpłaty osób fizycznych na rzecz partii powinny zawierać określenie osoby dokonującej wpłaty (imię i nazwisko oraz adres). Wpłaty składek członkowskich mogą być dokumentowane w sposób uproszczony w formie bezpośredniego wpisu w rejestrach tych składek, prowadzonych przez partię, zawierających imienne wykazy członków z ich adresami. Rejestry wpłaconych składek stanowią ewidencję pomocniczą do konta syntetycznego służącego do ewidencji przychodów ze składek, a sporządzone na ich podstawie zbiorcze dowody wpłat środków pieniężnych są podstawą zapisów księgowych na tym koncie.

Partia polityczna, biorąc pod uwagę treść ekonomiczną zachodzących operacji oraz postanowienia statutu, dokonuje klasyfikacji przychodów, wyodrębniając przychody z działalności statutowej, przychody finansowe oraz pozostałe przychody.

Do kosztów partii politycznej zalicza się koszty związane z realizacją zadań statutowych, koszty finansowe oraz pozostałe koszty, w tym koszty przekazania majątku na cele charytatywne.

Ustalona w rachunku wyników różnica między przychodami a kosztami, skorygowana o zyski i straty nadzwyczajne, zwiększa - po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego - odpowiednio przychody z działalności statutowej lub koszty realizacji działań statutowych następnego roku obrotowego.

Rozliczenie subwencji z budżetu państwa następuje po zakończeniu roku kalendarzowego na podstawie kasowego wykonania wpływów z tytułu subwencji oraz wydatków dokonanych ze środków subwencji.

Partia prowadzi wyodrębnione konta syntetyczne dla ewidencji środków gromadzonych na rachunkach bankowych: bieżącym (oddzielnie dla każdego rachunku), Funduszu Wyborczego oraz subkontach rachunku bankowego partii politycznej: dla gromadzenia środków subwencji z budżetu państwa oraz Funduszu Eksperckiego.