REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w MSSF do stosowania od 1 stycznia 2024 roku. Komentarz ekspercki

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
zmiany mssf księgowość
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Pojawiły się nowe zmiany i uszczegółowienia obowiązujące w ramach Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Co nowego przyniósł styczeń 2024 roku? W obecnym roku, tak jak i w latach ubiegłych nie mamy do czynienia ze znaczącymi zmianami. Nie ma również istotnych nowych standardów, które zmieniałyby dotychczasowe podejście do rachunkowości. Jest za to kilka pomniejszych modyfikacji, które pewnie dla większości spółek nie będą grały większej roli, ale dla tych, które akurat tego typu transakcje zawierają – na pewno będą mieć istotny wpływ. Komentuje Wojciech Kryński, Prezes Ground Frost.

Pierwsza zmiana dotyczy standardu relatywnie nowego, czyli MSSF 16 Leasing

REKLAMA

W standardzie MSSF 16 Leasing zauważono pewnego rodzaju przestrzeń do nadużyć raportowych w przypadku dokonywania umów leasingu zwrotnego (polegających na sprzedaży do leasingodawcy posiadanych środków trwałych i następującego po tym ich wynajmu), gdyby ten leasing zwroty miał być oparty (lub miał zawierać) znaczące płatności zmienne.

REKLAMA

Kwestia zasadzała się na tym, iż zgodnie z istniejącymi zapisami standardu, w przypadku leasingu zwrotnego aktywów, który byłby zaklasyfikowany jako sprzedaż do klienta, (a więc nie jako transakcja finansowa,) jednostka miała usunąć z bilansu posiadany środek trwały i w zamian rozpoznać zobowiązanie leasingowe w wysokości zdyskontowanych rat. Jednocześnie jako składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania jednostka miała ująć taką część uprzedniej wartości księgowej składnika aktywów, do jakiej prawa zachowała. A wyliczenie tej części miało być co do zasady dokonywane jako proporcja zdyskontowanej wartości rat leasingowych do wartości godziwej środka trwałego.

Różnica z księgowań ujmowana jest w rachunku zysków i strat.

REKLAMA

Przykład

Jednostka posiada środek trwały o wartości księgowej netto 100 i wartości godziwej 150. Jednostka sprzedała ten środek trwały (za jego wartość godziwą) i wynajęła go zwrotnie (parametry transakcji pozwalają na ujęcie tej transakcji jako innej niż finansowa). Jednostka wynajęła środek trwały za czynsz 10 rocznie na 12 lat (zignorujmy dyskontowanie).

Wtedy księgowania tej transakcji powinny być następujące:

Wn     Gotówka                                                                                              150

Ma     Środki trwałe                                                                                        100

Wn     Aktywa z tytułu praw do użytkowania (120/150 x 100)                        80

Ma     Zobowiązanie leasingowe                                                                     120

Ma     Rachunek zysków i strat (ZYSK)                                                        10

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ten sposób księgowania zapewnia, że z jednej strony ujęte zostanie zobowiązanie leasingowe do zapłaty kolejnych rat, a z drugiej strony nie zmienia wartości księgowej posiadanego środka trwałego, (ograniczając go jedynie do proporcji, do której nadal mamy prawa do jego użytkowania).

Łatwo jednak zauważyć, że gdyby taki leasing zwrotny oprzeć wyłącznie o płatności zmienne, (które zgodnie z innymi zapisami MSSF 16 nie są wliczane do kalkulacji zobowiązania leasingowego), to możliwe byłoby rozpoznanie całego zysku na transakcji leasingu zwrotnego, ponieważ zobowiązanie leasingowe wynosiłoby 0, a w konsekwencji wartość składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania również wynosiłaby 0.

Aby uniknąć tego typu pokusy, Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zdecydowała o wprowadzeniu zmiany, a właściwie uszczegółowienia do standardu MSSF 16, wskazującego, iż w przypadku leasingu zwrotnego zobowiązanie do wnoszenia zmiennych opłat leasingowych spełnia definicję zobowiązania leasingowego.

W związku z tym w transakcji leasingu zwrotnego jednostka ma ująć oczekiwane opłaty zmienne jako część wyliczenia zobowiązania leasingowego, (a później amortyzować je zgodnie z efektywną stopą procentową, a w bezpośrednio w rachunku zysków i strat ujmować jedynie różnicę między spodziewaną a rzeczywistą wysokością wynagrodzenia zmiennego,) i na tej podstawie wyliczać zachowaną część praw do składnika środków trwałych.

W przypadku zaś, gdy jednostka nie byłaby w stanie oszacować przyszłych płatności zmiennych, nastąpić ma odwrócenie kolejności wyliczeń: jednostka powinna oszacować zachowaną część praw do środka trwałego i w takiej proporcji w stosunku do jego wartości księgowej rozpoznać aktywa z tytułu prawa do użytkowania, ująć wynik transakcji w wysokości odwrotności zachowanej części praw do środka trwałego i ująć zobowiązanie leasingowe jako kwotę bilansującą księgowanie.

W takich przypadkach zachowana część praw do środka trwałego powinna być szacowana według mierników fizycznych (np. zachowana część powierzchni budynku) lub czasowych (okres leasingu w stosunku do okresu ekonomicznej użyteczności składnika aktywów).

Przykład 

Jednostka sprzedała budynek o wartości księgowej 500 za jego wartość godziwą wynoszącą 900. Jednocześnie jednostka zawarła umowę najmu tego budynku na 6 lat.

Jednostka nie jest w stanie określić oczekiwanej wysokości przyszłych czynszów leasingowych, gdyż są one w znaczącej części zmienne – uzależnione od obrotu jednostki w kolejnych latach. Zgonie jednak z dozwoloną metodą alternatywną jednostka stwierdza, iż zachowała 33% oryginalnych praw do środka trwałego.

W takim razie kwota składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania do wykazania w bilansie po transakcji to 33% x 500 = 165.

Z kolei zysk do rozpoznania na transakcji to wartość ogólnej nadwyżki z transakcji mnożonej przez udział praw przekazanych leasingodawcy, a więc: 67% x (900 – 500) = 268.

Wtedy księgowania transakcji powinny wyglądać następująco:

Wn     Gotówka                                                                                                 900

Ma      Środki trwałe                                                                                          500

Wn     Aktywa z tytułu praw do użytkowania                                                   165

Ma     Rachunek zysków i strat (ZYSK)                                                              268

Ma     Zobowiązanie leasingowe (kwota bilansująca)                                 297

Kolejna zmiana – uszczegółowienie dotyczy MSR 1

Chodzi konkretnie o kwestię, która od lat rozpala wyobraźnię i kreatywność księgowych: w jaki sposób odróżnić zobowiązanie krótkoterminowe od długoterminowego. Oczywiście, zawsze lepiej pokazywać zobowiązania długoterminowe niż krótkoterminowe. Rozważania dotyczą zawsze przypadków krańcowych – np. kiedyś analizie podlegało, czy jeżeli renegocjowaliśmy dług po końcu roku, to można go już na koniec roku pokazać jako długoterminowy?

Obecnie analizie poddano inną sytuację, a mianowicie, które przypadki naruszenia warunków umów kredytowych (tzw. kowenantów), których naruszenie powoduje możliwość wypowiedzenia przez bank kredytu, powodują konieczność reklasyfikacji zobowiązań z długo do krótkoterminowych?

Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości wskazała, iż tylko te warunki umów kredytowych, z którymi jednostka była zobowiązana być w zgodzie na lub przed datą raportową wpływają na prezentację zobowiązania jako długo lub krótkoterminowe.

Innymi słowy, jeśli jednostka była zobowiązana spełnić jakiś warunek na 31 stycznia, to mimo, że nie spełniła go na ten dzień i mimo, że jej sprawozdania na 31 grudnia jeszcze nie zostały opublikowane, nie musi ona na 31 grudnia przeklasyfikowywać swoich zobowiązań z tytułu tego kredytu do krótkoterminowych, gdyż technicznie: na 31 grudnia spełniała wszystkie warunki.

Musi ona jednak opisać naruszenie tych warunków w notach do sprawozdań finansowych.

Zmiany w MSR 7 i MSSF 7 – finansowanie dostawców

Zmiany do tych standardów wprowadzają obowiązek dodatkowych ujawnień związanych z transakcjami finansowania dostawców. Transakcje finansowania dostawców to głównie tzw. faktoring odwrócony, zgodnie z którym jednostka otrzymująca fakturę (inicjator) od dostawcy, przedstawia ją do zapłaty instytucji finansującej, a sama płaci ją później do tej instytucji. W transakcji tej dostawca otrzymuje płatność szybciej, pomniejszoną o odsetki z tytułu finansowania. Korzyść dla dostawcy polega przede wszystkim na szybszym otrzymaniu płatności, a ponadto na oprocentowaniu tego finansowania według stopy dostępnej dla inicjatora, która w przypadku dużych firm, zwykle jest znacznie bardziej korzystna niż oprocentowanie dla takiego dostawcy.

Korzyść dla inicjatora polega oczywiści na możliwości odroczenia płatności (bez obciążania tym kontrahenta), a więc na lepszym zarządzaniu kapitałem obrotowym.

Kluczowym zagadnieniem w tym zakresie jest więc, czy taka transakcja powoduje powstanie zobowiązania finansowego po stronie inicjatora i czy powinny się z nią wiązać jakieś szczególne ujawnienia.

Przede wszystkim zmiany jasno różnicują transakcje finansowania dostawców oraz inne transakcje finansowe. Tym samym – nie determinują prezentacji tego typu transakcji, wychodząc z założenia, iż definicja zobowiązania finansowego w tym zakresie jest wystarczająca (ostatecznie tak zobowiązania handlowe, jak i zobowiązania do instytucji finansujących spełniają definicję zobowiązań finansowych, pytanie więc raczej dotyczyło prezentacji jako zobowiązania oprocentowane).

Zmiany wskazują, iż transakcjami finansowania dostawców nie są instrumenty kredytowe przyznane bezpośrednio inicjatorowi po to by to inicjator bezpośrednio płacił dostawcom. A wiec finansowanie dostawców zgodne z tą zmianą ma miejsce tylko wtedy, kiedy to instytucja finansująca bezpośrednio płaci dostawcom, a inicjator ma de facto zobowiązanie do tych dostawców.

W przypadku takich transakcji inicjator powinien uzupełnić ujawnienia zgodnie z MSSF 7 o:

  • informacje, które pozwolą użytkownikom sprawozdań finansowych ocenić, w jaki sposób tego typu transakcje wpływają na zobowiązania i przepływy pieniężne jednostki; oraz
  • informacje, które pozwolą zrozumieć, jak tego typu transakcje wpływają na ryzyko płynności jednostki i w jaki sposób na to ryzyko wpłynęłoby usunięcie ich dostępności.

W zakresie MSR 7 jednostka powinna ujawnić:

  • warunki transakcji finansowania dostawców;
  • uzgodnienie na początek i koniec okresu:
    • wartość księgową zobowiązań finansowych objętych tego typu transakcjami wraz ze wskazaniem, w której linii bilansu są one ujęte;
    • wartość księgową zobowiązań objętych punktem a), dla których już nastąpiła wypłata do dostawców;
    • zakres wydłużeń dat płatności dla inicjatora dla transakcji objętych finansowaniem dostawców w porównaniu ze zobowiązaniami handlowymi nie objętych takim finansowaniem;
  • typ i efekt niegotówkowych zmian w wartościach księgowych zobowiązań finansowych, które są częścią tego typu umów.
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA