REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w MSSF do stosowania od 1 stycznia 2024 roku. Komentarz ekspercki

zmiany mssf księgowość
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Pojawiły się nowe zmiany i uszczegółowienia obowiązujące w ramach Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Co nowego przyniósł styczeń 2024 roku? W obecnym roku, tak jak i w latach ubiegłych nie mamy do czynienia ze znaczącymi zmianami. Nie ma również istotnych nowych standardów, które zmieniałyby dotychczasowe podejście do rachunkowości. Jest za to kilka pomniejszych modyfikacji, które pewnie dla większości spółek nie będą grały większej roli, ale dla tych, które akurat tego typu transakcje zawierają – na pewno będą mieć istotny wpływ. Komentuje Wojciech Kryński, Prezes Ground Frost.

Pierwsza zmiana dotyczy standardu relatywnie nowego, czyli MSSF 16 Leasing

W standardzie MSSF 16 Leasing zauważono pewnego rodzaju przestrzeń do nadużyć raportowych w przypadku dokonywania umów leasingu zwrotnego (polegających na sprzedaży do leasingodawcy posiadanych środków trwałych i następującego po tym ich wynajmu), gdyby ten leasing zwroty miał być oparty (lub miał zawierać) znaczące płatności zmienne.

REKLAMA

Autopromocja

Kwestia zasadzała się na tym, iż zgodnie z istniejącymi zapisami standardu, w przypadku leasingu zwrotnego aktywów, który byłby zaklasyfikowany jako sprzedaż do klienta, (a więc nie jako transakcja finansowa,) jednostka miała usunąć z bilansu posiadany środek trwały i w zamian rozpoznać zobowiązanie leasingowe w wysokości zdyskontowanych rat. Jednocześnie jako składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania jednostka miała ująć taką część uprzedniej wartości księgowej składnika aktywów, do jakiej prawa zachowała. A wyliczenie tej części miało być co do zasady dokonywane jako proporcja zdyskontowanej wartości rat leasingowych do wartości godziwej środka trwałego.

Różnica z księgowań ujmowana jest w rachunku zysków i strat.

Przykład

Jednostka posiada środek trwały o wartości księgowej netto 100 i wartości godziwej 150. Jednostka sprzedała ten środek trwały (za jego wartość godziwą) i wynajęła go zwrotnie (parametry transakcji pozwalają na ujęcie tej transakcji jako innej niż finansowa). Jednostka wynajęła środek trwały za czynsz 10 rocznie na 12 lat (zignorujmy dyskontowanie).

Wtedy księgowania tej transakcji powinny być następujące:

Wn     Gotówka                                                                                              150

Ma     Środki trwałe                                                                                        100

Wn     Aktywa z tytułu praw do użytkowania (120/150 x 100)                        80

Ma     Zobowiązanie leasingowe                                                                     120

Ma     Rachunek zysków i strat (ZYSK)                                                        10

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ten sposób księgowania zapewnia, że z jednej strony ujęte zostanie zobowiązanie leasingowe do zapłaty kolejnych rat, a z drugiej strony nie zmienia wartości księgowej posiadanego środka trwałego, (ograniczając go jedynie do proporcji, do której nadal mamy prawa do jego użytkowania).

Łatwo jednak zauważyć, że gdyby taki leasing zwrotny oprzeć wyłącznie o płatności zmienne, (które zgodnie z innymi zapisami MSSF 16 nie są wliczane do kalkulacji zobowiązania leasingowego), to możliwe byłoby rozpoznanie całego zysku na transakcji leasingu zwrotnego, ponieważ zobowiązanie leasingowe wynosiłoby 0, a w konsekwencji wartość składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania również wynosiłaby 0.

REKLAMA

Aby uniknąć tego typu pokusy, Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zdecydowała o wprowadzeniu zmiany, a właściwie uszczegółowienia do standardu MSSF 16, wskazującego, iż w przypadku leasingu zwrotnego zobowiązanie do wnoszenia zmiennych opłat leasingowych spełnia definicję zobowiązania leasingowego.

W związku z tym w transakcji leasingu zwrotnego jednostka ma ująć oczekiwane opłaty zmienne jako część wyliczenia zobowiązania leasingowego, (a później amortyzować je zgodnie z efektywną stopą procentową, a w bezpośrednio w rachunku zysków i strat ujmować jedynie różnicę między spodziewaną a rzeczywistą wysokością wynagrodzenia zmiennego,) i na tej podstawie wyliczać zachowaną część praw do składnika środków trwałych.

W przypadku zaś, gdy jednostka nie byłaby w stanie oszacować przyszłych płatności zmiennych, nastąpić ma odwrócenie kolejności wyliczeń: jednostka powinna oszacować zachowaną część praw do środka trwałego i w takiej proporcji w stosunku do jego wartości księgowej rozpoznać aktywa z tytułu prawa do użytkowania, ująć wynik transakcji w wysokości odwrotności zachowanej części praw do środka trwałego i ująć zobowiązanie leasingowe jako kwotę bilansującą księgowanie.

W takich przypadkach zachowana część praw do środka trwałego powinna być szacowana według mierników fizycznych (np. zachowana część powierzchni budynku) lub czasowych (okres leasingu w stosunku do okresu ekonomicznej użyteczności składnika aktywów).

Przykład 

Jednostka sprzedała budynek o wartości księgowej 500 za jego wartość godziwą wynoszącą 900. Jednocześnie jednostka zawarła umowę najmu tego budynku na 6 lat.

Jednostka nie jest w stanie określić oczekiwanej wysokości przyszłych czynszów leasingowych, gdyż są one w znaczącej części zmienne – uzależnione od obrotu jednostki w kolejnych latach. Zgonie jednak z dozwoloną metodą alternatywną jednostka stwierdza, iż zachowała 33% oryginalnych praw do środka trwałego.

W takim razie kwota składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania do wykazania w bilansie po transakcji to 33% x 500 = 165.

Z kolei zysk do rozpoznania na transakcji to wartość ogólnej nadwyżki z transakcji mnożonej przez udział praw przekazanych leasingodawcy, a więc: 67% x (900 – 500) = 268.

Wtedy księgowania transakcji powinny wyglądać następująco:

Wn     Gotówka                                                                                                 900

Ma      Środki trwałe                                                                                          500

Wn     Aktywa z tytułu praw do użytkowania                                                   165

Ma     Rachunek zysków i strat (ZYSK)                                                              268

Ma     Zobowiązanie leasingowe (kwota bilansująca)                                 297

Kolejna zmiana – uszczegółowienie dotyczy MSR 1

Chodzi konkretnie o kwestię, która od lat rozpala wyobraźnię i kreatywność księgowych: w jaki sposób odróżnić zobowiązanie krótkoterminowe od długoterminowego. Oczywiście, zawsze lepiej pokazywać zobowiązania długoterminowe niż krótkoterminowe. Rozważania dotyczą zawsze przypadków krańcowych – np. kiedyś analizie podlegało, czy jeżeli renegocjowaliśmy dług po końcu roku, to można go już na koniec roku pokazać jako długoterminowy?

Obecnie analizie poddano inną sytuację, a mianowicie, które przypadki naruszenia warunków umów kredytowych (tzw. kowenantów), których naruszenie powoduje możliwość wypowiedzenia przez bank kredytu, powodują konieczność reklasyfikacji zobowiązań z długo do krótkoterminowych?

Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości wskazała, iż tylko te warunki umów kredytowych, z którymi jednostka była zobowiązana być w zgodzie na lub przed datą raportową wpływają na prezentację zobowiązania jako długo lub krótkoterminowe.

Innymi słowy, jeśli jednostka była zobowiązana spełnić jakiś warunek na 31 stycznia, to mimo, że nie spełniła go na ten dzień i mimo, że jej sprawozdania na 31 grudnia jeszcze nie zostały opublikowane, nie musi ona na 31 grudnia przeklasyfikowywać swoich zobowiązań z tytułu tego kredytu do krótkoterminowych, gdyż technicznie: na 31 grudnia spełniała wszystkie warunki.

Musi ona jednak opisać naruszenie tych warunków w notach do sprawozdań finansowych.

Zmiany w MSR 7 i MSSF 7 – finansowanie dostawców

Zmiany do tych standardów wprowadzają obowiązek dodatkowych ujawnień związanych z transakcjami finansowania dostawców. Transakcje finansowania dostawców to głównie tzw. faktoring odwrócony, zgodnie z którym jednostka otrzymująca fakturę (inicjator) od dostawcy, przedstawia ją do zapłaty instytucji finansującej, a sama płaci ją później do tej instytucji. W transakcji tej dostawca otrzymuje płatność szybciej, pomniejszoną o odsetki z tytułu finansowania. Korzyść dla dostawcy polega przede wszystkim na szybszym otrzymaniu płatności, a ponadto na oprocentowaniu tego finansowania według stopy dostępnej dla inicjatora, która w przypadku dużych firm, zwykle jest znacznie bardziej korzystna niż oprocentowanie dla takiego dostawcy.

Korzyść dla inicjatora polega oczywiści na możliwości odroczenia płatności (bez obciążania tym kontrahenta), a więc na lepszym zarządzaniu kapitałem obrotowym.

Kluczowym zagadnieniem w tym zakresie jest więc, czy taka transakcja powoduje powstanie zobowiązania finansowego po stronie inicjatora i czy powinny się z nią wiązać jakieś szczególne ujawnienia.

Przede wszystkim zmiany jasno różnicują transakcje finansowania dostawców oraz inne transakcje finansowe. Tym samym – nie determinują prezentacji tego typu transakcji, wychodząc z założenia, iż definicja zobowiązania finansowego w tym zakresie jest wystarczająca (ostatecznie tak zobowiązania handlowe, jak i zobowiązania do instytucji finansujących spełniają definicję zobowiązań finansowych, pytanie więc raczej dotyczyło prezentacji jako zobowiązania oprocentowane).

Zmiany wskazują, iż transakcjami finansowania dostawców nie są instrumenty kredytowe przyznane bezpośrednio inicjatorowi po to by to inicjator bezpośrednio płacił dostawcom. A wiec finansowanie dostawców zgodne z tą zmianą ma miejsce tylko wtedy, kiedy to instytucja finansująca bezpośrednio płaci dostawcom, a inicjator ma de facto zobowiązanie do tych dostawców.

W przypadku takich transakcji inicjator powinien uzupełnić ujawnienia zgodnie z MSSF 7 o:

  • informacje, które pozwolą użytkownikom sprawozdań finansowych ocenić, w jaki sposób tego typu transakcje wpływają na zobowiązania i przepływy pieniężne jednostki; oraz
  • informacje, które pozwolą zrozumieć, jak tego typu transakcje wpływają na ryzyko płynności jednostki i w jaki sposób na to ryzyko wpłynęłoby usunięcie ich dostępności.

W zakresie MSR 7 jednostka powinna ujawnić:

  • warunki transakcji finansowania dostawców;
  • uzgodnienie na początek i koniec okresu:
    • wartość księgową zobowiązań finansowych objętych tego typu transakcjami wraz ze wskazaniem, w której linii bilansu są one ujęte;
    • wartość księgową zobowiązań objętych punktem a), dla których już nastąpiła wypłata do dostawców;
    • zakres wydłużeń dat płatności dla inicjatora dla transakcji objętych finansowaniem dostawców w porównaniu ze zobowiązaniami handlowymi nie objętych takim finansowaniem;
  • typ i efekt niegotówkowych zmian w wartościach księgowych zobowiązań finansowych, które są częścią tego typu umów.
Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe rozporządzenie w sprawie prowadzenia pkpir od 2026 roku. Lista zmian od 1 stycznia

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

REKLAMA

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

Będą zmiany w L4, pracy na chorobowym i pensjach na zwolnieniach lekarskich. Przedsiębiorcy: Jesteśmy zwolennikami deregulacji i elastyczności, ale też jasnych zasad

Zasiłek chorobowy powinien być wypłacany pracownikowi już od pierwszego dnia absencji – Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie popiera projekt przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, apelując jednocześnie o to, by ustawa w tej sprawie była przyjęta możliwie szybko. Przedsiębiorcy jednocześnie oczekują dalszego dialogu z Ministerstwem na temat np. „Zmian w L4”, które w opinii niektórych przedsiębiorców mogą budzić kontrowersje. – Jesteśmy zwolennikami tego, by pracownicy i pracodawcy mogli regulować swoje relacje w możliwie elastyczny sposób. Z jednej strony więc jesteśmy zwolennikami tego, by zwolnienie lekarskie nie blokowało w stu procentach możliwości wykonywania innych zobowiązań jeżeli to jest możliwe, ale z drugiej widzimy przestrzeń, gdzie zwolnienie lekarskie może być wykorzystywane do nadrabiania obowiązków w jednej pracy, przy jednoczesnym spowolnianiu działania w drugiej firmie – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.

Youtuberzy mogą się cieszyć. Jest pozytywny wyrok NSA w sprawie kosztów podatkowych

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdza, że wydatki youtuberów związane z produkcją filmów, takie jak bilety lotnicze, noclegi czy sprzęt filmowy, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Wyrok jest istotny dla twórców internetowych, którzy ponoszą wysokie koszty związane z tworzeniem treści na YouTube.

Nowa era regulacji krypto – CASP zastępuje VASP. Co to oznacza dla firm?

W UE wchodzi w życie nowa era regulacji krypto – licencja CASP stanie się obowiązkowa dla wszystkich firm działających w tym sektorze. Dotychczasowi posiadacze licencji VASP mają czas na dostosowanie się do końca czerwca 2025 r., a z odpowiednim wnioskiem – do września. Jakie zmiany czekają rynek i co to oznacza dla przedsiębiorców?

REKLAMA

Outsourcing pojedynczych procesów księgowych, czy zatrudnienie dodatkowej osoby w dziale księgowości - co się bardziej opłaca?

W stale zmieniającym się otoczeniu biznesowym przedsiębiorcy coraz częściej stają przed dylematem: czy zatrudnić dodatkową osobę do działu księgowego, czy może zdecydować się na outsourcing wybranych procesów księgowych? Analiza kosztów i korzyści pokazuje, że delegowanie pojedynczych zadań księgowych na zewnątrz może być znacznie bardziej efektywnym rozwiązaniem niż rozbudowa wewnętrznego zespołu.

Kto ma prawo odliczyć ulgę na dziecko? Po rozwodzie rodziców dziecko mieszka z matką a ojciec płaci alimenty i widuje się z dzieckiem

Na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik ma prawo do odliczenia kwoty ulgi prorodzinnej w zależności od tego z kim jego dziecko mieszka i kto faktycznie sprawuje nad nim opiekę. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 14 stycznia 2025 r. wyjaśnił, kto może odliczyć ulgę na dziecko, gdy rodzice są rozwiedzeni, dziecko mieszka z matką na stałe, a ojciec płaci alimenty i co jakiś czas widuje się z dzieckiem.

REKLAMA