Jak wykazać w księgach błąd z poprzednich okresów

RADA

Jeżeli sprawozdanie finansowe za 2007 r. nie zostało jeszcze zatwierdzone, skutki błędu z lat ubiegłych (tj. z 2006 r.) należy wykazać w księgach za ten rok. Po zatwierdzeniu sprawozdania można je wykazać już tylko jako błąd podstawowy w księgach za 2008 r.

UZASADNIENIE

Jeżeli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich latach obrotowych błędu podstawowego, to kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako „Zysk (strata) z lat ubiegłych”.

Należy zwrócić uwagę, że za błąd podstawowy jednostka powinna uznać błąd, w wyniku którego nie można uznać sprawozdania finansowego za rok 2006 za spełniające wymóg przedstawienia jasnego i rzetelnego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. W ustawie o rachunkowości nie podano definicji błędu podstawowego, dlatego można posiłkować się definicją podaną w MSR nr 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów”. Standard nie definiuje jednak błędu podstawowego, ale mówi o błędzie poprzednich okresów. W myśl MSR nr 8:

(...)za błędy poprzednich okresów uważa się pominięcie lub nieprawidłowości w sprawozdaniach finansowych jednostki, które miały miejsce w poprzednim bądź też kilku wcześniejszych okresach. Są one wynikiem nieuwzględnienia lub błędnego uwzględnienia wiarygodnych informacji:

• które były dostępne w momencie zatwierdzania do publikacji sprawozdań finansowych sporządzonych za te okresy;

• co do których można by zasadnie oczekiwać, że zostaną otrzymane i uwzględnione w procesie przygotowywania i sporządzania tych sprawozdań finansowych.

Tego typu błędy wynikają z pomyłek arytmetycznych, z niewłaściwego zastosowania zasad (polityki) rachunkowości, niedopatrzeń, mylnej interpretacji zdarzeń bądź defraudacji.

UWAGA

Od 1 stycznia 2009 r. również z ustawy o rachunkowości wykreślono pojęcie błędu podstawowego.

Przykład 1

W roku 2006 koszty usług zostały zaksięgowane na podstawie faktury VAT wystawionej przez wykonawcę. W wyniku kontroli ksiąg rachunkowych jednostka wystąpiła do kontrahenta o wystawienie korekty faktury VAT, a fakturę korygująca w kwocie netto 10 000 zł otrzymała w roku 2007. Jednostka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Ewidencja księgowa

1. Zapisy księgowe w roku 2007

Zawyżenie kosztów usług obcych za 2006 r. uznane za błąd podstawowy:

Wn „Należności z tytułu dostaw” 10 000

Ma „Rozliczenie wyniku finansowego” 10 000

- w analityce „Błąd podstawowy z lat ubiegłych”

2. Korekta podatku dochodowego za rok 2006: 10 000 zł × 19% = 1900 zł

Wn „Rozliczenie wyniku finansowego” 1 900

- w analityce „Błąd podstawowy z lat ubiegłych”

Ma „Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych” 1 900

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W księgach rachunkowych roku 2008 należy ująć korektę naliczonego VAT oraz odsetki budżetowe dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych.