Reprezentacja rozliczana jak reklama - zaliczenie do kosztów

Zabrania tego wprost art. 23 ust. 1 pkt 23 u.p.d.o.f. oraz art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. Pojęcie „reprezentacja” nie zyskało jednak jak dotąd legalnej definicji, co zachęca do kreatywnego spojrzenia na niektóre nakłady i szukania nowych sposobów ich rozliczenia w kosztach podatkowych.

Zgodnie ze słownikowym objaśnieniem, reprezentacja oznacza uzewnętrzniony wysoki standard, okazałość, wytworność lub wystawność w sposobie zachowania, ekskluzywność.

Jak ująć w księgach rachunkowych wydatki na organizację wyjazdów dla potencjalnych klientów>>

Na tych właśnie określeniach bazują organy podatkowe dokonując wykładni powołanych przepisów: „reprezentacja to występowanie w imieniu podatnika (firmy) wiążące się z okazałością, wytwornością, w celu wywołania jak najlepszego wrażenia przy reprezentowaniu firmy. Celem wydatków na reprezentację jest m.in. kształtowanie i utrwalanie określonego wizerunku zewnętrznego firmy w oczach klientów, kontrahentów i opinii publicznej oraz ułatwienie zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia” (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 12 sierpnia 2008 r., nr ILPB3/423-296/08-4/MC). W praktyce wiele wydatków spełniających powyższe kryteria może jednak zostać uwzględnionych w rachunku podatkowym, pod warunkiem że podatnik będzie potrafił uwypuklić również inne aspekty poniesionych nakładów, mające wpływ na przychód lub jego źródło.

Sport i kultura w służbie firmowego wizerunku

Szczególnie atrakcyjnymi sposobami zaznaczenia przez przedsiębiorców swojej obecności w przestrzeni publicznej jest finansowanie zawodów sportowych lub poszczególnych zawodników, fundowanie nagród w rozmaitych konkursach, organizowanie konferencji naukowych, koncertów i innych podobnych imprez o dużym rozgłosie, najchętniej takich, o których mowa będzie w środkach masowego przekazu.

Ubiory z logo spółki dla pracowników>>

Działania tego typu mają zawsze na celu (niezależnie od innych możliwych funkcji) kształtowanie i utrwalanie pozytywnego wizerunku firmy, poprzez jego skojarzenie np. ze sportowym sukcesem, popularną muzyką lub prestiżem naukowym.

Nie powinno być zatem wątpliwości, że nakłady na nie mieszczą się w szeroko rozumianym pojęciu „reprezentacja”. Pomimo to, znaczna część takich przedsięwzięć znajduje odzwierciedlenie w rachunku podatkowym przedsiębiorców po stronie kosztów uzyskania, a ich kwalifikacja nie budzi sprzeciwu ani organów podatkowych, ani sądów administracyjnych. Uznają one bowiem, że funkcja reklamowa (a także promocyjna, marketingowa lub informacyjna) w istocie przeważa nad reprezentacyjną.

Sponsoring czyli zakup usług reklamowych

Najlepszym przykładem tego liberalnego podejścia jest umowa sponsoringu.

Sponsoring to kontrakt nienazwany, którego istotą jest odpłatne przysporzenie majątkowe (w pieniądzach, rzeczach lub usługach), dokonywane przez podmiot gospodarczy na rzecz wybranej osoby fizycznej, prawnej lub pewnej struktury organizacyjnej, która ze swej strony zobowiązuje się do dokonywania działań mających za zadanie utrwalenie lub podniesienie renomy sponsora. Każdemu zaangażowaniu w sponsoring towarzyszy dążenie przedsiębiorcy do osiągnięcia celu zasadniczego - wzrostu zysków ze sprzedaży towarów lub usług. Jak się okazuje, intencje te są w pełni czytelne dla organów podatkowych, czego dowód dał choćby Urząd Skarbowy w Lwówku Śląskim, uznając, że przedsięwzięta przez podatnika akcja sponsorowania miejscowego klubu sportowego dodatnio wpłynie na „spotęgowanie renomy podatnika, podwyższenie stopnia jego popularności w środowisku społecznym oraz zwiększenie jego zysków (...) a promowanie nazwy podmiotu sponsorującego może zaowocować większą liczbą klientów, zwłaszcza lokalnych, prowadzących roboty budowlane na terenie powiatu, co przyczyni się do zwiększenia przychodów ze sprzedaży” (postanowienie z 19 stycznia 2007 r., nr 423/1/24/PD/5-1/06).

Warto zaznaczyć, że sponsoring nie dotyczy tylko sportowców. Sponsorowanym może być każda inna osoba, ciesząca się w określonym środowisku (do którego chciałby dotrzeć sponsor) wystarczającą popularnością lub prestiżem. Może ona działać na rzecz sponsora także w mniej typowych, a nawet dyskretnych formach, np. poprzez publikację podziękowań lub przez tzw. lansowanie produktów sponsora, czyli ich propagowanie bez ujawniania na zewnątrz finansowych powiązań ze sponsorem.

W zgodnej opinii urzędów skarbowych i sądów administracyjnych, sponsoring to usługa reklamowa świadczona przez sponsorowanego sponsorowi. Tak też uważa Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, który w postanowieniu z 23 maja 2007 r. (nr 1472/ROP1/423-122/07/KUKM) stwierdził: „Sponsoring z uwagi na charakter usług świadczonych przez sponsorowanego ogólnie definiuje się jako usługi reklamowe. W przypadku, gdy w ramach sponsoringu nie jest promowany towar czy usługa, mogłaby pojawić się wątpliwość, czy nie mamy do czynienia z działaniem o charakterze reprezentacyjnym. Jednak w praktyce i orzecznictwie przyjmuje się, że samo ograniczenie działań sponsorowanego do informowania o sponsorze (...) już może być odbierane jako swego rodzaju reklama - reklama marki lub firmy”.

Skoro zatem nakłady sponsora wiążą się z reklamą, powinny być bez przeszkód uznane za koszt uzyskania przychodów. Trzeba jednak zaznaczyć, że wydatki te mogą zostać uwzględnione w rachunku podatkowym tylko do wysokości ceny usług reklamowych świadczonych przez sponsorowanego. Jak wynika z wyjaśnień Krajowej Informacji Podatkowej, zamieszczonych w Biuletynie Skarbowym 5/2007, w przypadku gdy świadczenia (sponsoringu i reklamy) nie są równej wartości, nadwyżka świadczeń ze strony sponsora stanowi darowiznę na rzecz sponsorowanego, która nie jest zaliczana do kosztów uzyskania przychodów (art. 23 ust. 1 pkt 11 u.p.d.o.f. i art. 16 ust. 1 pkt 14 u.p.d.o.p.). Również w przypadku przekazania przez sponsora na rzecz sponsorowanego towarów (np. koszulek, butów itp.), za koszt uzyskania przychodów można uznać jedynie tę wartość przekazanych towarów, która stanowi równowartość ceny za reklamę sponsora.

Aby zatem umowa sponsoringu nie rodziła żadnych wątpliwości fiskusa (w szczególności nie została uznana za sponsoring niewłaściwy utożsamiany z darowizną), warto w każdym przypadku zawrzeć ją na piśmie i szczegółowo określić obowiązki obydwu stron oraz wycenić wzajemne świadczenia.