Nowe standardy sprawozdawczości finansowej MSSF w 2014 r.

Wprowadzona do Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) nowa definicja kontroli, która będzie obowiązywać od stycznia 2014 roku, jest szersza i dokładniejsza niż obecnie stosowana. W konsekwencji, zmianie może ulec zakres spółek objętych skonsolidowanymi sprawozdaniami finansowymi. W sprawozdaniach znajdzie się też więcej informacji dotyczących podejścia do konsolidacji poszczególnych podmiotów wchodzących w skład grup kapitałowych. Zmiany w MSSF 10, 11 i 12 dotyczą głównie konsolidacji spółek, które mają kilku udziałowców - funduszy inwestycyjnych oraz przedsiębiorstw, które zarządzają także spółkami zależnymi. Zdaniem ekspertów firmy doradczej Deloitte zmiany są na tyle ważne, że powinny znacząco wpłynąć na przejrzystość skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Za brak ich stosowania grożą kary finansowe.

Zobacz: Rozporządzenie Komisji (UE) nr 313/2013

Jak często należy zmieniać biegłego rewidenta badającego roczne sprawozdania finansowe

Obowiązek stosowania MSSF

W Polsce obowiązek stosowania MSSF mają instytucje finansowe oraz spółki giełdowe. Wydanie przez Radę ds. Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB) zmienionych MSSF w dużym stopniu związane jest z następstwami występujących w ostatnich latach kryzysów finansowych, spektakularnych upadków wielkich firm i pojawiających się głosów krytycznych wobec dotychczasowych regulacji w zakresie rachunkowości. „Zaczęto podnosić argumenty, że obowiązujące standardy nie gwarantują odzwierciedlenia w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych pełnego narażenia na ryzyko związanego chociażby z inwestycjami w jednostki specjalnego przeznaczenia oraz inne struktury finansowe” - wyjaśnia Monika Jakubczyk, Dyrektor w Dziale Audytu Deloitte.

Nowa definicja kontroli

Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie nowej definicji kontroli w MSSF 10. Polega ona na tym, że dla wszystkich przedsięwzięć, w które zainwestował podmiot sporządzający skonsolidowane sprawozdanie finansowe, będą obowiązywać te same kryteria określania kontroli. W praktyce oznacza to włączenie do konsolidacji tych inwestycji, które do tej pory jej nie podlegały lub odwrotnie.

Sprawozdania finansowe coraz trudniej dostępne

Kto będzie dotknięty tymi zmianami? Przede wszystkim udziałowcy, którzy posiadają mniej niż 50 proc. prawa do głosu w danej inwestycji (głównie między 40 a 50 proc.), a w której pozostały akcjonariat jest rozdrobniony (tzw. kontrola de facto) lub udziałowcy posiadający potencjalne prawo głosu (np.: opcje na akcje). Poza tym nowy przepis może dotknąć również udziałowców posiadających jednostki specjalnego znaczenia (SPV), takich, którzy w swoim portfolio mają spółki komandytowe lub komandytowo-akcyjne lub funduszy inwestycyjnych. Nowością jest także to, że zgodnie z MSSF 10 sprawowanie kontroli można zlecić innemu podmiotowi.

Poprzednia definicja kładła nacisk na aspekty formalne. Teraz nacisk położony jest na treść ekonomiczną powiązań między spółkami.

- Te przepisy powodują, że o kontroli będzie rozstrzygać już nie tylko prawo głosu. Nowa definicja posługuje się szerokim pojęciem uprawnień udziałowców, jak choćby rozkład ryzyka, a także prawo do zwrotu z inwestycji. Podstawowe znaczenie będzie mieć profesjonalna, ale subiektywna ocena. Wszystkie te zmiany mają spowodować, by poza bilansem danej grupy nie znajdowały się obszary i spółki, na które decydujący wpływ ma nadal grupa - wyjaśnia Przemysław Zawadzki, Starszy Menedżer w Dziale Audytu Deloitte.

Badanie i składanie sprawozdania finansowego - najważniejsze zagadnienia

Zapraszamy na forum o rachunkowości

MSSF 10 ma działanie retrospektywne, tzn. jeżeli w świetle nowej definicji kontroli zakres konsolidowanych podmiotów będzie szerszy, konieczna będzie zmiana danych porównawczych.