REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

W jakich przypadkach nie można odliczyć VAT

Krzysztof Koślicki
ekspert podatkowy, doktorant w Instytucie Nauk Prawnych PAN
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z zasadą neutralności podatkowej w VAT, podatnik nie może faktycznie ponosić ciężaru tego podatku. Podatek ten powinien obciążać konsumentów. Czy zawsze?

 

 

Realizacja zasady neutralności VAT wyraża się zatem w możliwości odliczenia podatku naliczonego, zapłaconego przez podatnika w cenie nabytych przez niego towarów i usług. Reguła ta znalazła swoje odzwierciedlenie w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z jego treścią, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Aby móc w pełni skorzystać z tego prawa, odliczenia można dokonać, co do zasady, w terminie otrzymania faktury lub w następnym. Jednakże nie może to nastąpić wcześniej niż w rozliczeniu za okres, kiedy wykonano usługę lub nabyto prawo do rozporządzania towarem jak właściciel. Nieco inne terminy odnoszą się do małych podatników.

Brak odliczenia

Jednakże istnieje także reguła wykluczająca możliwość odliczenia podatku od pewnego rodzaju zakupów. Wyłączenia te zawarte są w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z treścią tego przepisu, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika importu usług, w związku z którymi zapłata należności jest dokonywana bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju uznawanym za raj podatkowy. Obecnie obowiązująca lista zawiera około 40 krajów i terytoriów, z którymi transakcje nie uprawniają do dokonania odliczenia VAT.

Podatku nie można odliczyć również od towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

Co do zasady, nie jest możliwe także dokonanie odliczenia od zakupów paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust. 3 i 5 ustawy, a także usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem:

- przypadków, gdy usługi te zostały nabyte przez podatników świadczących usługi turystyki, jeżeli w skład usługi turystyki, opodatkowanej na zasadach innych niż określone w art. 119, wchodzą usługi noclegowe lub gastronomiczne albo jedne i drugie,

- nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób.

Obniżenia VAT nie stosuje się także w stosunku do nabywanych przez podatnika towarów i usług, których nabycie zostało udokumentowane fakturami otrzymanymi przed dniem utraty zwolnienia albo przed dniem rezygnacji z tego zwolnienia. Odliczenie nie przysługuje również w przypadku towarów, których nabycie nastąpiło w wyniku darowizny lub nieodpłatnego świadczenia.

W omawianej kwestii istotne znaczenie ma także treść art. 88 ust. 3a wspomnianej ustawy. Zgodnie z jego brzmieniem, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy:

- sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących, a także te, w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii;

- transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu, jest zwolniona od podatku;

- wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż;

- wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

- stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

- podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

- potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;

- faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego.

Odpowie nabywca

Zgodnie z treścią tego przepisu, w brzmieniu obowiązującym do końca 2007 roku podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku z faktury dokumentującej transakcję, która nie podlegała opodatkowaniu lub była zwolniona z VAT, gdy kwota wykazana fakturze nie była zapłacona. Gdy wartość ta została uregulowana, podatnik miała prawo do odliczenia VAT. Przepisy w zakresie VAT, które nabrały mocy obowiązującej z początkiem 2008 r., pozbawiły podatnika odliczenia podatku w takim przypadku, niezależnie od faktu, czy kwota wykazana na fakturze została uregulowana czy też nie. Należy wskazać, iż zmiana ta wynika z przepisów unijnych i jest podparta linią orzeczniczą stworzoną przez ETS, jednakże oznacza ona jednak, iż od początku stycznia 2008 r. podatnik VAT będący nabywcą towarów i usług powinien znać kwalifikację podatkową nabywanych towarów i usług, aby być w stanie prawidłowo zrealizować swoje prawo do odliczenia. Warto podkreślić bowiem, iż jeśli zakupiony przez podatnika towar bądź usługa będą zwolnione z VAT lub nie będą podlegały opodatkowaniu, a sprzedający nieprawidłowo wykaże na fakturze podatek należny, nabywca w takim przypadku nie będzie miał prawa do odliczenia tego podatku. Konsekwencją tej zmiany będzie niestety to, iż za nieprawidłowości w naliczaniu VAT należnego występujące po stronie sprzedawcy w rezultacie odpowie nabywca.

Ponadto, w ustępie 4 cytowanego artykułu stwierdzono, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20. Należy bowiem pamiętać, iż podmioty - osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na jej cel i rezultat, obowiązani są przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne.

Ważny wyrok

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 7 listopada 2007 r., sygn. I SA/Ol 486/07, zgodnie z treścią którego, jeżeli kontrahent, który wystawił fakturę, nie dopełnił obowiązku rejestracji na podatnika VAT i wystawiał faktury VAT, mimo że urząd uprzednio wykreślił go z rejestru podatników z powodu nieskładania deklaracji podatkowych, to podmiot, który otrzymywał od niego faktury VAT, miał prawo odliczyć od nich VAT. Sąd uznał, że ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego nastąpiło ze względów formalnych, niezawinionych przez odbiorcę faktury. W opinii sądu podatnik, który zapłacił VAT w cenie usługi, miał prawo do jego odliczenia.

TERMIN ODLICZENIA

Odliczenia można dokonać, co do zasady, w terminie otrzymania faktury lub w następnym. Jednakże nie może to nastąpić wcześniej niż w rozliczeniu za okres, kiedy wykonano usługę lub nabyto prawo do rozporządzania towarem jak właściciel. Nieco inne terminy odnoszą się do małych podatników.


KRZYSZTOF KOŚLICKI

krzysztof.koslicki@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

- Art. 86, 88 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duże zmiany w ordynacji podatkowej od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR. Ponad 50 różnych zmian w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA