Faktura VAT, PIT - podatek dochodowy od osób fizycznych

Rodzice (lub opiekunowie prawni) odliczający ulgę na dziecko w podatku dochodowym często są zaskoczeni informacją, że możliwość skorzystania z tego odliczenia ogranicza limit ich dochodów nie tylko w przypadku, gdy mają jedno dziecko. Także gdy mają np. dwoje dzieci, jedno z ich dzieci jest małoletnie (czyli uprawnia do ulgi) a drugie np. ukończyło 25. rok życia (czyli nie uprawnia do odliczenia ulgi prorodzinnej). Dotyczy to też sytuacji gdy dziecko po ukończeniu 18 roku życia (a przed ukończeniem 25. rok życia) przestało uczyć się lub studiować. Te zasady dotyczą zarówno roku 2025 jak i poprzednich: 2024 r., 2023 r. i 2022 r. Tak samo będzie w 2026 roku.

Od 1 stycznia 2022 r., wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu, rodziny wychowujące co najmniej czwórkę dzieci zyskały istotne wsparcie podatkowe w postaci zwolnienia znanego jako „ulga dla rodzin 4+" lub PIT-0. To rozwiązanie miało na celu odciążenie finansowe wielodzietnych rodzin, oferując zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych dla przychodów do wysokości 85 528 zł rocznie na jednego rodzica czy opiekuna. Choć od wprowadzenia ulgi minęło już kilka lat, w praktyce nadal pojawiają się pytania dotyczące jej stosowania – szczególnie w sytuacjach nietypowych, takich jak rodziny patchworkowe, rozwody, urodzenie czwartego dziecka w trakcie roku czy wybór źródła dochodów objętych ulgą. W tym artykule postaram się odpowiedzieć na najczęstsze wątpliwości, opierając się na interpretacjach indywidualnych organów podatkowych i oficjalnych stanowiskach Ministerstwa Finansów.

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) a także płacący ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, którzy wspierają finansowo swoją parafię lub inne podmioty kościelne, mają prawo odliczyć te darowizny od swojego dochodu (albo przychodu) przed opodatkowaniem. Pozwala to zapłacić niższy podatek dochodowy za rok, w którym została przekazana darowizna. Warto wiedzieć, że są dwie oddzielne ulgi kościelne – jedna nie ma żadnego limitu, a druga jest ograniczona limitem 6% dochodu. Jakie darowizny można odliczyć? Omówione w artykule zasady dotyczą zarówno rozliczenia za 2025 rok jak i poprzednich lat. Zasady tych odliczeń nie zmienią się również w 2026 roku.

Dla największych polskich podatników VAT od 1 lutego 2026 r. (a dla pozostałych od 1 kwietnia 2026 r.) rozpocznie się zupełnie nowy rozdział. Zasadniczej zmianie ulegną zasady fakturowania, które będzie obowiązkowo przebiegało w ramach Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Jednym z kluczowych aktów prawnych dotyczących obowiązkowego KSeF jest rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki podpisane 12 grudnia 2025 r. w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (w dniu 18 grudnia ukazało się w Dzienniku Ustaw). Co zawiera to rozporządzenie?

Osoby niepełnosprawne, a także ci, którzy mają na utrzymaniu osoby niepełnosprawne mogą skorzystać z odliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i w ryczałcie ewidencjonowanym. To odliczenie jest nazywane potocznie ulgę rehabilitacyjną. Wypełniając roczne zeznanie podatkowe PIT można odliczyć od dochodu wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Można m.in. odliczyć wydatki na samochód, na zakup lekarstw, na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne a nawet na adaptację i wyposażenie mieszkania dla potrzeb niepełnosprawnego. Warunki i limity tej ulgi w 2025 roku są takie same jak były w poprzednim roku i nie zmienią się w 2026 roku.

W rocznym zeznaniu podatkowym PIT niektórzy podatnicy mogą odliczyć ponoszone w zeszłym roku wydatki na lekarstwa. Kto może skorzystać z tego odliczenia? Jakie są zasady i limity tej ulgi? Te same zasady, co w 2025 roku będą obowiązywać również w 2026 roku.

W dniu 22 grudnia 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowane zostały założenia projektu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (PIT). Ministerstwo Finansów przygotowuje przepisy, których celem ma być zniesienie obowiązku przekazywania z mocy prawa w każdym przypadku imiennych informacji PIT-11, PIT-8C, IFT-1R i IFT- 2R wszystkim podatnikom. Podatnik będzie miał prawo uzyskania tych imiennych informacji, co do zasady, na wniosek złożony płatnikowi lub innemu podmiotowi zobowiązanemu do ich sporządzenia. Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2027 r. i będą miały zastosowanie do rozliczeń dochodów uzyskanych począwszy od 1 stycznia 2026 r.

Od początku obowiązywania ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, t.j od 1992 r., progi podatkowe były waloryzowane corocznie. Przerwa nastąpiła w latach 2002 – 2006, a następnie od 2009 r. do 2021 r. Ostatnia waloryzacja miała miejsce w 2022 r. Od tamtego czasu przeciętne wynagrodzenie brutto wg danych GUS wzrosło o 12,8% w 2023 r., 14,3% w 2024 r. oraz wg prognozy o 8% w tym roku. Oznacza to, że brak waloryzacji progów podatkowych powoduje, że coraz więcej osób przekracza drugi próg podatkowy – a więc płaci wyższy podatek dochodowy.

W dniu 15 grudnia 2025 r. Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację ustawy o PIT i ustawy o CIT, która ma ułatwić stosowanie przez przedsiębiorców przyspieszonej amortyzacji budynków i budowli w gminach o podwyższonym wskaźniku bezrobocia.

Wypełniając roczne zeznanie podatkowe PIT podatnicy, którzy mają orzeczoną niepełnosprawność lub mają na utrzymaniu osoby z niepełnosprawnościami - mogą odliczyć ponoszone w zeszłym roku wydatki na samochód osobowy, którego są właścicielami lub współwłaścicielami. Mogą także odliczyć wydatki na  przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.  Jakie są zasady i limity tej ulgi podatkowej? Jak należy dokumentować odliczane wydatki? Warunki i limity tej ulgi są w 2025 roku takie same jak w 2024 roku i nie zmienią się także w 2026 roku.

Pracodawcy czasem wręczają swoim pracownikom prezenty i upominki. Z różnych okazji - np. świąt, czy jubileuszy. Ale zarówno pracodawcy, jak i pracownicy chcą wiedzieć, czym w świetle przepisów jest taki prezent. Czy jest to część wynagrodzenia za pracę, która musi być opodatkowana podatkiem dochodowym i objęta składkami ZUS oraz składką zdrowotną? Czy jest to darowizna opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn? Zobaczmy jak odpowiada na te pytania Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w tegorocznych interpretacjach.

Od lutego 2026 r. wraz z wejściem w życie przepisów dot. obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) polscy czynni podatnicy VAT będą mogli otrzymywać aż dziewięć form dokumentów na miejsce obecnych faktur VAT. A jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że w tych samych formach będą wystawiane również faktury korygujące, to podatnicy VAT i ich księgowi muszą się przygotować na opisywanie i dekretowanie aż 18 form faktur – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Od 1 lutego 2026 r. obowiązek wystawiania faktur w KSeF obejmie podatników VAT, którzy w 2024 r. osiągnęli sprzedaż powyżej 200 mln zł (z VAT), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Ale od 1 lutego 2026 r. wszyscy podatnicy będą musieli odbierać faktury przy użyciu KSeF. Profesor Witold Modzelewski zwraca uwagę na nieprecyzyjną treść art. 106nda ust. 16 ustawy o VAT i kwestię treści faktur elektronicznych o których mowa w art. 106nda, 106nf i 106nh ustawy o VAT.

Minister Finansów i Gospodarki zamierza istotnie ograniczyć ulgę mieszkaniową w podatku dochodowym od osób fizycznych. Na czym mają polegać te zmiany? W skrócie nie będzie mogła skorzystać z ulgi mieszkaniowej osoba, która jest właścicielem lub współwłaścicielem więcej niż 1 mieszkania. Gotowy jest już projekt nowelizacji ustawy o PIT w tej sprawie ale trudno się spodziewać, że wejdzie w życie od nowego roku, bo projekt jest jeszcze na etapie rządowych prac legislacyjnych. A zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunał Konstytucyjny okres minimalny vacatio legis w przypadku podatku PIT nie powinien być krótszy niż jeden miesiąc. Zwłaszcza jeżeli dotyczy zmian niekorzystnych dla podatników jak ta. Czyli zmiany w podatku PIT na przyszły rok można wprowadzić tylko wtedy, gdy nowelizacja została opublikowana w Dzienniku Ustaw przed końcem listopada poprzedniego roku.

Faktura ustrukturyzowana w rozumieniu ustawy o VAT nie nadaje się do roli dokumentu handlowego, którego wystawienie i przyjęcie oraz akceptacją rodzi skutki cywilnoprawne. Przymusowe otrzymanie takiego dokumentu za pośrednictwem KSeF nie może rodzić skutków cywilnoprawnych – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

W 2026 r. większość podatników będzie zobowiązana do wystawiania i otrzymywania faktur ustrukturyzowanych za pośrednictwem KSeF. Przy fakturach zarówno sprzedażowych, jak i zakupowych kluczowe jest, by dokumenty te były rzetelne. Błędy mogą pozbawić prawa do odliczenia VAT, a w skrajnych przypadkach skutkować odpowiedzialnością karną. Mimo automatyzacji KSeF nie chroni przed nierzetelnością – publikacja wskazuje, jak jej unikać i jakie grożą konsekwencje.

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązek kodowania faktur ustrukturyzowanych oraz ich elektronicznych „zastępników” nie ma obiektywnie większego sensu – twierdzi prof. dr hab. Witold Modzelewski. I postuluje nowelizację przepisów, która powinna zamienić ten obowiązek na zwykłe uprawnienie podatnika.

Ministerstwo Finansów opublikowało we wrześniu 2025 r. cztery części Podręcznika KSeF 2.0, w których omawia zasady korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur w modelu obowiązkowym od 1 lutego 2026 roku. W części II tego podręcznika omówione zostały zasady wystawiania oraz otrzymywania faktur wg stanu prawnego obowiązującego od 1 lutego 2026 r.

Coraz częściej osoby poniżej 26. roku życia, korzystające z ulgi podatkowej i zwolnień ze składek ZUS, stają się łatwym celem dla nieuczciwych firm. W zamian za szybki zarobek młodzi podpisują fikcyjne rachunki, narażając się na konsekwencje finansowe i karne. Monika Piątkowska – doradczyni podatkowa fillup.pl ostrzega: z pozoru niewinna „przysługa” może rzutować na całą przyszłą karierę zawodową.

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Niniejsza publikacja jest polemiką prof. Witolda Modzelewskiego z tezami i argumentacją resortu finansów zaprezentowanymi w artykule: „Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów”. Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

W 2026 roku w Polsce obowiązkowe stanie się korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Będzie to miało w szczególności ten skutek, że tradycyjne faktury papierowe i elektroniczne w formacie PDF zostaną zastąpione przez faktury ustrukturyzowane w formacie XML. Każda taka faktura będzie miała jednolitą strukturę danych określoną przez Ministerstwo Finansów, co zapewni spójność i automatyzację w obiegu dokumentów. Dodatkowo faktury udostępniane poza systemem KSeF będą musiały być oznaczone kodem weryfikującym, najczęściej w formie kodu QR. Będzie to wymagało odpowiedniego oznaczenia. Faktura w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) znacząco różni się od tradycyjnych faktur papierowych czy elektronicznych w formacie PDF.

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2025 r. nowelizująca ustawę o VAT w zakresie obowiązkowego modelu KSeF została już podpisana przez Prezydenta RP i musimy jeszcze poczekać na rozporządzenia wykonawcze, gdzie m.in. uregulowane będą szczegóły informatyczne (kody, certyfikaty). Ale to nie koniec – musi się jeszcze pojawić oprogramowanie interfejsowe, a zwłaszcza jego „specyfikacja”. Ile będziemy na to czekać? Nie wiadomo. Ale czas płynie. Wiemy dziś, że obok dwóch faktur w postaci tradycyjnej (papierowe lub elektroniczne), pojawiają się w tych przepisach aż cztery nowe formy - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.