Nowa ustawa o biegłych rewidentach w 2016 roku - trwa uzgadnianie projektu

Ministerstwo Finansów 14 kwietnia opublikowało projekt nowej ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym. Zmiany wynikają z konieczności dostosowania polskiego prawa do zapisów unijnej reformy rynku audytu.

KIBR aktywny w toku konsultacji społecznych

Prace nad nowelizacją ustawy trwają już blisko rok. W sierpniu 2015 roku Ministerstwo upubliczniło pierwszy projekt założeń. Pierwsze propozycje Ministerstwa budziły wiele niepokojów środowiska biegłych rewidentów. Zebrane postulaty samorząd przekazał Ministerstwu Finansów jeszcze w sierpniu, a zaprezentował je na wrześniowej konferencji uzgodnieniowej. Ostatecznie, po uwzględnieniu postulatów interesariuszy, w listopadzie autorzy zmian przedstawili zupełnie nowy projekt założeń. – Wiele z postulatów Krajowej Izby Biegłych Rewidentów wzięto pod uwagę. Wciąż były jednak zapisy, z którymi się nie zgadzaliśmy – komentował wówczas Krzysztof Burnos, prezes Krajowej Rady Biegłych Rewidentów. Samorząd przekazał kolejne uwagi do projektu do Ministerstwa jeszcze w grudniu.

Znamy nowe założenia

W projekcie zaprezentowanym w kwietniu 2016 r. da się zauważyć, że Ministerstwo Finansów wzięło pod uwagę dużą część postulatów środowiska biegłych rewidentów.

– W konstrukcji ustawy dostrzegamy ducha unijnej reformy, ustawodawca skupił się na doregulowaniu rynku badań sprawozdań jednostek zainteresowania publicznego, a więc jednostek o systemowym znaczeniu dla gospodarki Polski – wyjaśnia Krzysztof Burnos.

Ministerstwo wzięło pod uwagę postulaty biegłych rewidentów dotyczące zachowania zasady proporcjonalności i nienakładania niepotrzebnych obciążeń na mniejsze podmioty. Zapewniono skalowalność funkcjonowania Krajowej Komisji Nadzoru. Teraz kontrole z mocy prawa będą musiały być zaprojektowane tak, by były dopasowane do rozmiaru kontrolowanej firmy.

W najnowszym projekcie nie ma mowy o zakazie outsourcingu – biegli rewidenci dalej będą mogli korzystać z tej formy wykonywania zleceń na badanie oraz usankcjonowano możliwość świadczenia audytu łączonego w Polsce. Ministerstwo zrezygnowało też ze skrócenia okresu obowiązkowej rotacji zewnętrznej dla badań jednostek zainteresowania publicznego – bazowy okres będzie wynosił 10 lat, a więc będzie zgodny z projektem rozporządzenia. W przypadku nie-JZP w ogóle nie wprowadzono konieczności rotacji wewnętrznej i zewnętrznej. Ministerstwo zrezygnowało także z wydłużenia okresu archiwizacji danych do 11 lat. Zgodnie z nowym projektem biegli rewidenci będą musieli przechowywać dokumentację z badania przez okres co najmniej pięciu lat. Taki był postulat samorządu.

Udało się też przeforsować postulat dotyczący wprowadzenia usług zakazanych. Ostatecznie w projekcie ustawy brak jest dodatkowej regulacji zakazującej świadczenia usług dla klientów nie-JZP, na rzecz których wykonywane jest badanie. Dla badań JZP ustalony został natomiast zamknięty katalog usług zakazanych. To ogromna zmiana względem pierwszego projektu, w którym Ministerstwo proponowało utworzenie tzw. białej listy usług dozwolonych.

Wciąż są tematy do uzgodnienia

Wciąż są jednak w projekcie zapisy, które budzą niepokój środowiska. Chodzi m.in. o proponowany poziom kar dla firm audytorskich i biegłych rewidentów. Pierwsze, sierpniowe propozycje Ministerstwa mówiły o 4 mln zł kary za popełnienie błędu w trakcie wykonywania usług zawodowych, w listopadzie mowa była o milionie złotych. W obecnym projekcie regulator proponuje odpowiedzialność na poziomie 250 tysięcy złotych dla biegłych rewidentów i 10 proc. przychodów w przypadku firmy audytorskiej.

To duża różnica względem pierwotnych założeń. Poziom ten wciąż budzi jednak duże wątpliwości.

– Kara nie jest proporcjonalna do zarobków biegłych rewidentów. Takie działanie nie ma racjonalnego uzasadnienia – mówi prezes KRBR.

Wciąż zbyt wysoka jest jego zdaniem także proponowana opłata z tytułu nadzoru.

– Opłata na poziomie 5,5 proc. przychodów z tytułu rewizji finansowej w JZP może powodować koncentrację na rynku badania tych jednostek – wyjaśnia Krzysztof Burnos i dodaje, że samorząd wciąż będzie apelował o uregulowanie także problemu emerytowanych biegłych rewidentów stale niewykonujących zawodu. Tak by byli oni trwale zwolnieni z obowiązku szkolenia, ale mogliby zachować tytuł biegłego rewidenta.