REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak mierzyć i rozpoznawać utratę wartości aktywów

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Celem sprawozdania finansowego jest rzetelne i wiarygodne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz jej wyniku finansowego. Oznacza to m.in. konieczność wykazywania ewentualnej utraty wartości aktywów.

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 36 – „Utrata wartości aktywów” nakłada obowiązek tworzenia odpisu aktualizującego, jeżeli okoliczności wskazują, że taka utrata wartości nastąpiła.

Wartość odzyskiwalna a wartość bilansowa

Zgodnie z MSR nr 36, jeżeli wartość odzyskiwalna jest niższa niż wartość danego składnika wynikająca z ksiąg rachunkowych, to nastąpiła utrata jego wartości.
Wartość odzyskiwalna to wartość, którą można uzyskać w drodze użytkowania lub sprzedaży danego składnika aktywów.
Wartością odzyskiwalną jest:
•  wartość godziwa składnika aktywów pomniejszona o koszty jego zbycia, lub
•  wartość bieżąca przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez składnik aktywów
– w zależności od tego, która z nich jest wyższa.

Do jakiej grupy aktywów nie stosujemy przepisów MSR nr 36
Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 36 nie jest stosowany do ujmowania utraty wartości:
 zapasów,
 aktywów wynikających z kontraktów długoterminowych,
 aktywów z tytułu podatku odroczonego,
 aktywów dotyczących świadczeń pracowniczych,
 instrumentów finansowych,
 nieruchomości inwestycyjnych,
 aktywów powstałych w wyniku działalności rolniczo-hodowlanej,
 aktywów obrotowych dotyczących działalności zaniechanej,
 aktywów dotyczących umów o ubezpieczenie.
UWAGA!
Wyliczenie wartości aktywów na podstawie wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych następuje wówczas, gdy nie jest możliwe określenie wartości godziwej danego składnika aktywów.

Wartość godziwa

Najbardziej wiarygodnym dowodem potwierdzającym istnienie wartości godziwej składnika aktywów jest cena sprzedaży wynikająca z umowy kupna-sprzedaży, zawartej na warunkach rynkowych.
Cena sprzedaży netto powinna zostać pomniejszona o bezpośrednie koszty zbycia, m.in.:
• koszty prawne (notarialne, sądowe, rejestrowe),
• obciążenia podatkowe,
• koszty demontażu składnika aktywów oraz
• inne koszty, które muszą być poniesione w celu doprowadzenia składnika aktywów do stanu sprzedaży.
UWAGA!
Koszty związane z odprawami dla pracowników oraz koszty reorganizacji będące następstwem sprzedaży aktywów nie są uznawane za koszty bezpośrednio związane z ich sprzedażą.
Jeżeli spółka nie posiada wiążącej oferty sprzedaży, wartość godziwą może również stanowić cena rynkowa.
W przypadku gdy spółka nie ma wiążącej oferty sprzedaży ani nie ma możliwości ustalenia ceny rynkowej, wartość godziwa jest ustalana na podstawie najlepszej wiedzy o możliwej do uzyskania cenie sprzedaży w transakcji rynkowej pomiędzy dobrze poinformowanymi i zainteresowanymi stronami.

Wartość bieżąca przyszłych przepływów pieniężnych

Kalkulacja wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych powinna nastąpić na podstawie:
• szacunku przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez aktywa i związanych z działalnością operacyjną spółki,
• oceny dotyczącej kształtowania się tych przepływów, w szczególności okresów, w których będą one generowane,
• wartości pieniądza w czasie opartej na stopie dyskontowej przed uwzględnieniem wpływu podatkowego.
Szacunek przyszłych przepływów pieniężnych powinien obejmować:
• plan przyszłych wpływów i wydatków związanych z wykorzystywaniem aktywów,
• koszty ogólnego zarządu, które można wiarygodnie przypisać do aktywów.
UWAGA!
Z planu powinny być wyłączone przewidywane przyszłe przepływy pieniężne związane z restrukturyzacją lub z ulepszeniem aktywów, działalnością finansową i obciążeniami lub wpływami podatkowymi. Należy jednak pamiętać, że w szacunkach są uwzględniane przyszłe spodziewane wpływy z tytułu sprzedaży aktywów po zakończeniu okresu ekonomicznej użyteczności.

Co wskazuje na utratę wartości

Standard określa przesłanki wskazujące na utratę wartości składnika aktywów. Przesłanki te mogą wynikać zarówno ze źródeł wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Ujęcie odpisu z tytułu utraty wartości

Na dzień bilansowy należy sprawdzić, czy istnieją okoliczności wskazujące na utratę wartości aktywów. Jeżeli takie okoliczności istnieją, spółka powinna wyliczyć wartość odzyskiwalną aktywów. Wartość odzyskiwalna jest ustalana dla pojedynczego składnika aktywów, jeżeli przychody generowane przez ten składnik nie są zależne od przychodów generowanych przez pozostałe składniki aktywów.

Czym jest ośrodek wypracowujący środki pieniężne
Ośrodek wypracowujący środki pieniężne jest najmniejszym dającym się określić zespołem aktywów, który wypracowuje wpływy pieniężne w znacznym stopniu niezależne od wpływów pieniężnych pochodzących z innych aktywów lub innych zespołów aktywów.
UWAGA!
Jeżeli oszacowanie wartości odzyskiwalnej jednego składnika aktywów nie jest możliwe, jednostka gospodarcza ustala wartość odzyskiwalną ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego należy dany składnik aktywów.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W przypadku gdy wartość bilansowa składnika aktywów jest wyższa od jego wartości
odzyskiwalnej, powinien być tworzony odpis z tytułu utraty wartości. Odpis taki jest ujmowany
w rachunku zysków i strat w momencie jego dokonania.
Wyjątek stanowią środki trwałe, które zgodnie z MSR nr 16 są wyceniane według wartości przeszacowanej. Odpis aktualizujący dotyczący tych środków trwałych pomniejsza kapitał z aktualizacji wyceny. Pozostałą część odpisu, przewyższającą kapitał z aktualizacji wyceny, ujmuje się w rachunku zysków i strat.
Wartość firmy, podobnie jak wszystkie wartości niematerialne i prawne z nieskończonym okresem ekonomicznej użyteczności, powinna być testowana pod kątem utraty wartości co roku. Dodatkowo istnieje wymóg, by taki roczny test na utratę wartości był zawsze przeprowadzany w tym samym czasie.
Odpis z tytułu utraty wartości w stosunku do ośrodków wypracowujących środki pieniężne
jest ujmowany następująco:
• odpis aktualizujący zmniejsza wartość firmy,
• nadwyżka odpisu aktualizującego nad wartością firmy jest przyporządkowana częściowo do pozostałych aktywów na podstawie udziału ich wartości w wartości aktywów podlegających odpisowi z tytułu utraty wartości.
Po dokonaniu odpisu aktualizującego wartość poszczególnych aktywów wchodzących w skład ośrodka wypracowującego środki pieniężne nie powinna być niższa niż:
• ich wartość godziwa pomniejszona o koszty zbycia (jeżeli istnieje możliwość oszacowania
tych wartości) lub
• wartość przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez aktywa (jeśli można
dokonać kalkulacji ich wartości), lub
• zero. 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Odwrócenie odpisu z tytułu utraty wartości

Na każdy dzień bilansowy spółka powinna ocenić, czy nadal istnieją okoliczności wskazujące na utratę wartości składników aktywów. Przy weryfikowaniu zasadności ujętego odpisu z tytułu utraty wartości spółka powinna przeanalizować zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne przesłanki przedstawione w tabeli 1.
Jeżeli przesłanki pozwalają stwierdzić, że ustała konieczność ujmowania odpisu z tytułu utraty wartości, spółka powinna wyliczyć wartość odzyskiwalną składnika aktywów. W przypadku gdy okoliczności wskazujące na utratę wartości aktywów przestały istnieć, wartość odzyskiwalna stanowi wartość bilansową składnika aktywów.
UWAGA!
Wzrost wartości bilansowej składnika aktywów spowodowany odwróceniem odpisu z tytułu utraty wartości nie powinien przekraczać wartości bilansowej (po pomniejszeniu o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe), jaką ten składnik miałby, gdyby w okresach poprzednich nie był tworzony odpis z tytułu utraty wartości.
Odwrócenie odpisu z tytułu utraty wartości jest ujmowane w rachunku zysków i strat, z wyjątkiem środków trwałych wycenianych według wartości przeszacowanej.
Odwrócenie odpisu z tytułu utraty wartości przeszacowanych środków trwałych jest ujmowane jako zwiększenie wcześniej odpisanego kapitału z aktualizacji wyceny. Zgodnie z MSR nr 36 w następnych latach obrotowych nie jest odwracany odpis z tytułu utraty wartości firmy.
W przypadku ośrodka wypracowującego środki pieniężne odwrócenie odpisu z tytułu utraty wartości jest przypisywane do aktywów częściowo, na podstawie udziału ich wartości w ogólnej wartości aktywów.
Po odwróceniu odpisu z tytułu utraty wartości wartość poszczególnych aktywów wchodzących w skład ośrodka wypracowującego środki pieniężne nie powinna przekraczać:
• ich wartości odzyskiwalnej lub
• wartości bilansowej (po pomniejszeniu o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe), jaką miałyby, gdyby w okresach poprzednich nie był tworzony odpis z tytułu utraty wartości.
Testowanie aktywów pod kątem utraty wartości jest procesem czasochłonnym, który wymaga stworzenia mechanizmów pomiaru wartości odzyskiwalnej aktywów. Nieutworzenie odpisów z tytułu utraty wartości zniekształca obraz sytuacji majątkowej i finansowej spółki, co może mieć niekorzystny skutek dla uczestników rynku finansowego.
W rozumieniu ustawy o rachunkowości odpisów aktualizujących z tytułu trwałej utraty wartości aktywów dokonuje się wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że dany składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości przewidywanych korzyści ekonomicznych.

•  § 1–5, § 12, § 18–38, § 74–99 Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 36 – „Utrata wartości aktywów”

Dominika Kopanicka
ekspert w zakresie sprawozdawczości międzynarodowej
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 roku: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów, prowadzonym na stronach kancelarii premiera, została opublikowana informacja o pracach nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie (najprawdopodobniej) od 2026 roku.

REKLAMA

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

Czy prawo stoi po stronie wierzyciela? Termin 60 dni, odsetki, rekompensaty, windykacja na koszt dłużnika, sąd

Nieterminowe płatności potrafią sparaliżować każdą firmę. Jest to dokuczliwe szczególnie w branży TSL, gdzie koszty rosną z dnia na dzień, a marże są minimalne. Każdy dzień zwłoki to realne ryzyko utraty płynności. Pytanie brzmi: czy prawo faktycznie stoi po stronie wierzyciela, a jeśli tak – jak z niego skutecznie korzystać?

KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

REKLAMA

KSeF tuż za rogiem: 5 pułapek, które mogą sparaliżować Twoją firmę. Jak się przed nimi uchronić?

Do obowiązkowego KSeF zostało już niewiele czasu. Choć większość firm twierdzi, że jest gotowa, praktyka pokazuje coś zupełnie innego. Niespodziewane błędy w testach, odrzucane faktury czy awarie mogą sparaliżować sprzedaż. Sprawdź pięć najczęstszych pułapek i dowiedz się, jak ich uniknąć.

Mały ZUS 2026: Podwyżka może niewielka, ale składka zdrowotna znów boli

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dna 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej w 2026 r., minimalne wynagrodzenie w 2026 roku wyniesie 4806 zł, a minimalna stawka godzinowa 31,40 zł. Minimalne wynagrodzenie wpłynie również na wysokość preferencyjnych składek ZUS, tzw. mały ZUS oraz limit dla działalności nierejestrowanej. Znaczny wzrost też nastąpi w składce zdrowotnej.

REKLAMA