REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Trzeba tworzyć rezerwy na wypłaty świadczeń pracowniczych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Firmy powinny tworzyć rezerwy na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne, jeżeli zakładowy regulamin wynagradzania przewiduje takie wypłaty.


Rozmowa z prof. Jerzym Gieruszem z Uniwersytetu Gdańskiego

 

1


Ustawa o rachunkowości nie reguluje kwestii świadczeń pracowniczych. Poświęcony jest im natomiast Międzynarodowy Standard Rachunkowości (MSR) nr 19. Czy ujmowanie w księgach rachunkowych tego zagadnienia w przypadku firm prowadzących księgowość zgodnie z MSR i ustawą o rachunkowości jest takie samo?


- Artykuł 39 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.) nie nakłada wprost obowiązku tworzenia rezerw na świadczenia pracownicze - w polskiej praktyce gospodarczej są to głównie nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne.


Wydaje się jednak, że nazwa pozycji bilansowej pasywów - B. I. 2 - Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne sugeruje konieczność utworzenia takiej rezerwy. Powinno to być jednak uzależnione od spełnienia kryterium istotności. Zagadnienie istotności zostało opisane w art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Według tej regulacji, jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na jakość sprawozdania finansowego.


W przypadku, kiedy kwota potencjalnej rezerwy na nagrody jubileuszowe bądź odprawy emerytalne przekroczy wartość graniczną, wówczas należałoby takie rezerwy tworzyć.


Wiążące w tym zakresie powinny być ustalenia zawarte w polityce rachunkowości danej jednostki.


2


Czy to jest główne kryterium determinujące tworzenie takich rezerw?


- Nie. Podstawową przesłanką dla tworzenia rezerwy na nagrody jubileuszowe powinno być ustalenie, czy wypłatę stosowanych nagród przewiduje regulamin wynagradzania albo układ zbiorowy pracy danej jednostki.


Z kolei tworzenie rezerw na odprawy emerytalne uzależnione jest przede wszystkim od faktu wypłacenia jednomiesięcznego wynagrodzenia odprawy emerytalnej pracownikowi przechodzącemu na emeryturę lub rentę inwalidzką (art. 92 par. 1 kodeksu pracy).


W praktyce kwoty potencjalnych rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne należy uznać za nieistotne, jeśli firma głównie zatrudnia kadrę młodą. W przeciwnym razie (starsza wiekiem ustabilizowana załoga) należałoby stosowną rezerwę tworzyć.


Rezerwę na świadczenia emerytalne i nagrody jubileuszowe ustala się na dzień bilansowy jako sumę rezerw dotyczących poszczególnych pracowników lub ich jednorodnych grup.


Jakie zasady w tym zakresie obowiązują firmy sporządzające sprawozdanie finansowe w oparciu o Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF)?


- Jednostki takie powinny zastosować Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 19 Świadczenia pracownicze. Standard ten porusza zagadnienia wyceny i ujawnienia informacji w odniesieniu do:


l
krótkoterminowych świadczeń pracowniczych,

l świadczeń po okresie zatrudnienia w postaci: programów określonych składek oraz programów określonych świadczeń,

l innych długoterminowych świadczeń pracowniczych,

l świadczeń z tytułu rozwiązania stosunku pracy.


Odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe będą zaliczane do świadczeń po okresie zatrudnienia w ramach programu określonych świadczeń.

Rachunkowość programów określonych świadczeń jest złożona, ponieważ wymagane jest tu przyjęcie założeń aktuarialnych. Najbardziej wiarygodnym sposobem wyliczenia rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne jest zatem akceptacja wyliczeń dokonanych przez aktuariusza. Będzie to stanowiło podstawę utworzenia rezerwy na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne.


Podsumowując, podejście firm do zagadnienia rezerw na świadczenia pracownicze powinno być identyczne, niezależnie od tego, czy jednostka sporządza sprawozdanie zgodnie z ustawą o rachunkowości, czy według MSR/MSSF. Wiążący jest tu zapis art. 10 ust. 3 ustawy, który stanowi iż w przypadku braku stosownych regulacji krajowych (a taki stan obserwujemy obecnie), wolno sięgnąć po rozwiązania zawarte w MSR /MSSF - w tym przypadku Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 19.


Jakie problemy występują w zakresie ewidencji świadczeń pracowniczych?


- Problem ewidencji świadczeń pracowniczych dotyczy głównie sposobu księgowania rezerw na te świadczenia. Istnieje podejście, zgodnie z którym rezerwa na świadczenia pracownicze jest księgowana w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Moim zdaniem bardziej prawidłowe jest ujęcie takich rezerw w ciężar kosztów podstawowej działalności operacyjnej (zespoły 4 i 5).


3


Czy jednostki w praktyce popełniają w tej kwestii błędy?


- Częstym błędem popełnianym przez jednostki jest zaniechanie tworzenia rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne, mimo iż zakładowy regulamin wynagradzania danej jednostki przewiduje wypłaty z tego tytułu. Ponadto analiza zatrudnienia danej jednostki wskazuje, że kadra jest stabilna i dobiega wieku emerytalnego.


Najwłaściwszym rozwiązaniem w każdym przypadku jest przygotowanie szacunku rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne. Na tej podstawie można ocenić, czy kwota oszacowanej rezerwy jest istotna. Jeżeli ustalona kwota przekracza przyjęty poziom istotności, wówczas należałoby utworzyć stosowną rezerwę.
Jak już wspomniano, najbardziej wiarygodnym sposobem jest tu szacunek dokonany przez aktuariusza.


Rezerwa na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne powinna być odpowiednio zaksięgowana przy założeniu, że jednostka prowadzi rachunek kosztów zarówno w układzie rodzajowym, jak i według miejsc powstawania.


Kończy się rok obrotowy. O czym powinny pamiętać firmy?


- Jeżeli jednostka nie tworzyła dotąd rezerw na świadczenia pracownicze, to powinna ustalić ich stan początkowy na 1 stycznia 2006 r.

Rezerwę taką należy zaksięgować po stronie Wn konta 82 Rozliczenie wyniku finansowego - jako błąd podstawowy, w korespondencji ze stroną Ma konta 64 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów". Rezerwę na dzień kończący rok obrotowy (31 grudnia 2006 r.) podmiot ustala tak samo jak inne spółki, które już w poprzednich latach tworzyły rezerwy na świadczenia pracownicze.


JERZY GIERUSZ
Profesor Uniwersytetu Gdańskiego. Specjalizuje się w rachunkowości finansowej i rachunku kosztów. Od 1984 roku jest kierownikiem Katedry Rachunkowości oraz kierownikiem Studium Podyplomowego Rachunkowości i Finansów. W latach 1999-2005 był prodziekanem Wydziału Zarządzania. Od 2005 roku członek Senatu UG



1


Kiedy utworzyć rezerwę


W praktyce za wartości graniczne utworzenia potencjalnej rezerwy przyjmuje się następujące kryteria:

l 0,5 proc. do 1 proc. sumy bilansowej,

l od 5 proc do 10 proc. wyniku działalności gospodarczej brutto,

l od 1 proc. do 2 proc. kapitałów własnych,

l od 0,1 proc. do 1 proc. przychodów ze sprzedaży.


2

Jak ustalić wartość rezerwy

WBZ = ŚxPx DxN

Gdzie:

WBZ - wartość bieżąca świadczenia (rezerwy) na dzień bilansowy, czyli przewidywana na ten dzień kwota przyszłych wypłat, które są nieodzowne dla wywiązania się pracodawcy z zobowiązań, jakie wynikają z zatrudnienia pracowników w roku obrotowym i latach poprzednich,

Ś - przewidywana na dzień bilansowy wartość nominalna przyszłego świadczenia,

P - prawdopodobieństwo demograficzne (np. wobec umieralności, rotacji pracowników) wypłaty świadczenia (mniejsze od 1),

D - czynnik dyskontujący, obniżający wartość nominalną przyszłego świadczenia do wartości, jaką ma ono w dniu bilansowym; w naszych warunkach celowe jest przyjąć czynnik dyskontujący w wysokości rentowności długoterminowych obligacji skarbowych, o terminie wykupu zbliżonym do terminu wypłaty świadczenia,

N - część świadczenia narosła do dnia bilansowego; jeżeli np. nagroda jubileuszowa przysługuje co 5 lat, a pracownik przepracował 3 lata, to N wynosi 0,6.


3


Jak zaksięgować rezerwę


1. Utworzone rezerwy: Wn konto z zespołu 5/Ma konto 64 Rozliczenia międzyokresowe kosztów

2. Zarachowanie rzeczywistych kosztów z tytułu świadczeń pracowniczych: Wn konto 40 Koszty według rodzajów/Ma 23 konto Rozrachunki z pracownikami.

3. Obciążenie rezerwy: Wn konto 64 Rozliczenia międzyokresowe kosztów/Ma konto 49 Rozliczenie kosztów.

4. Wypłata świadczeń: Wn konto 23 Rozrachunki z pracownikami/Ma konto 10 Kasa lub 13 Rachunki i kredyty bankowe.



Agnieszka Pokojska
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

REKLAMA

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Jaka składka zdrowotna dla przedsiębiorców w 2026 roku? Ministerstwo Finansów nie pracuje nad przedłużeniem obniżonej podstawy wymiaru

Ministerstwo Finansów poinformowało Polską Agencję Prasową, że nie pracuje nad projektem, który zakładałby utrzymanie obniżonej minimalnej podstawy obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców w 2026 r. i kolejnych latach.

REKLAMA

KSeF: Pomoc dla przedsiębiorców czy nowy ból głowy? Fakty i mity wokół Krajowego Systemu e-Faktur [Gość Infor.pl]

Krajowy System e-Faktur (KSeF) budzi wiele emocji i narosło wokół niego sporo mitów. Czy to nowy podatek? Kogo i kiedy dotyczy obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych? Czy czeka nas rewolucja w relacjach z biurami rachunkowymi? O tym, na co muszą przygotować się przedsiębiorcy, rozmawiają eksperci z infor.pl, Szymon Glonek i Joanna Dmowska.

Rząd chce dać preferencje podatkowe funduszom inwestycyjnym spoza UE od 2026 roku

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawy o CIT), przedłożony przez Ministra Finansów i Gospodarki. Projekt dostosowuje przepisy CIT do orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczących zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych. Chodzi m.in. o rozszerzenie preferencji podatkowych na fundusze z państw spoza UE, przy zachowaniu zabezpieczeń przed nadużywaniem prawa do zwolnienia podatkowego.

REKLAMA