REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Trzeba tworzyć rezerwy na wypłaty świadczeń pracowniczych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Firmy powinny tworzyć rezerwy na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne, jeżeli zakładowy regulamin wynagradzania przewiduje takie wypłaty.


Rozmowa z prof. Jerzym Gieruszem z Uniwersytetu Gdańskiego

 

1


Ustawa o rachunkowości nie reguluje kwestii świadczeń pracowniczych. Poświęcony jest im natomiast Międzynarodowy Standard Rachunkowości (MSR) nr 19. Czy ujmowanie w księgach rachunkowych tego zagadnienia w przypadku firm prowadzących księgowość zgodnie z MSR i ustawą o rachunkowości jest takie samo?


- Artykuł 39 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.) nie nakłada wprost obowiązku tworzenia rezerw na świadczenia pracownicze - w polskiej praktyce gospodarczej są to głównie nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne.


Wydaje się jednak, że nazwa pozycji bilansowej pasywów - B. I. 2 - Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne sugeruje konieczność utworzenia takiej rezerwy. Powinno to być jednak uzależnione od spełnienia kryterium istotności. Zagadnienie istotności zostało opisane w art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Według tej regulacji, jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na jakość sprawozdania finansowego.


W przypadku, kiedy kwota potencjalnej rezerwy na nagrody jubileuszowe bądź odprawy emerytalne przekroczy wartość graniczną, wówczas należałoby takie rezerwy tworzyć.


Wiążące w tym zakresie powinny być ustalenia zawarte w polityce rachunkowości danej jednostki.


2


Czy to jest główne kryterium determinujące tworzenie takich rezerw?


- Nie. Podstawową przesłanką dla tworzenia rezerwy na nagrody jubileuszowe powinno być ustalenie, czy wypłatę stosowanych nagród przewiduje regulamin wynagradzania albo układ zbiorowy pracy danej jednostki.


Z kolei tworzenie rezerw na odprawy emerytalne uzależnione jest przede wszystkim od faktu wypłacenia jednomiesięcznego wynagrodzenia odprawy emerytalnej pracownikowi przechodzącemu na emeryturę lub rentę inwalidzką (art. 92 par. 1 kodeksu pracy).


W praktyce kwoty potencjalnych rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne należy uznać za nieistotne, jeśli firma głównie zatrudnia kadrę młodą. W przeciwnym razie (starsza wiekiem ustabilizowana załoga) należałoby stosowną rezerwę tworzyć.


Rezerwę na świadczenia emerytalne i nagrody jubileuszowe ustala się na dzień bilansowy jako sumę rezerw dotyczących poszczególnych pracowników lub ich jednorodnych grup.


Jakie zasady w tym zakresie obowiązują firmy sporządzające sprawozdanie finansowe w oparciu o Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF)?


- Jednostki takie powinny zastosować Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 19 Świadczenia pracownicze. Standard ten porusza zagadnienia wyceny i ujawnienia informacji w odniesieniu do:


l
krótkoterminowych świadczeń pracowniczych,

l świadczeń po okresie zatrudnienia w postaci: programów określonych składek oraz programów określonych świadczeń,

l innych długoterminowych świadczeń pracowniczych,

l świadczeń z tytułu rozwiązania stosunku pracy.


Odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe będą zaliczane do świadczeń po okresie zatrudnienia w ramach programu określonych świadczeń.

Rachunkowość programów określonych świadczeń jest złożona, ponieważ wymagane jest tu przyjęcie założeń aktuarialnych. Najbardziej wiarygodnym sposobem wyliczenia rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne jest zatem akceptacja wyliczeń dokonanych przez aktuariusza. Będzie to stanowiło podstawę utworzenia rezerwy na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne.


Podsumowując, podejście firm do zagadnienia rezerw na świadczenia pracownicze powinno być identyczne, niezależnie od tego, czy jednostka sporządza sprawozdanie zgodnie z ustawą o rachunkowości, czy według MSR/MSSF. Wiążący jest tu zapis art. 10 ust. 3 ustawy, który stanowi iż w przypadku braku stosownych regulacji krajowych (a taki stan obserwujemy obecnie), wolno sięgnąć po rozwiązania zawarte w MSR /MSSF - w tym przypadku Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 19.


Jakie problemy występują w zakresie ewidencji świadczeń pracowniczych?


- Problem ewidencji świadczeń pracowniczych dotyczy głównie sposobu księgowania rezerw na te świadczenia. Istnieje podejście, zgodnie z którym rezerwa na świadczenia pracownicze jest księgowana w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Moim zdaniem bardziej prawidłowe jest ujęcie takich rezerw w ciężar kosztów podstawowej działalności operacyjnej (zespoły 4 i 5).


3


Czy jednostki w praktyce popełniają w tej kwestii błędy?


- Częstym błędem popełnianym przez jednostki jest zaniechanie tworzenia rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne, mimo iż zakładowy regulamin wynagradzania danej jednostki przewiduje wypłaty z tego tytułu. Ponadto analiza zatrudnienia danej jednostki wskazuje, że kadra jest stabilna i dobiega wieku emerytalnego.


Najwłaściwszym rozwiązaniem w każdym przypadku jest przygotowanie szacunku rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne. Na tej podstawie można ocenić, czy kwota oszacowanej rezerwy jest istotna. Jeżeli ustalona kwota przekracza przyjęty poziom istotności, wówczas należałoby utworzyć stosowną rezerwę.
Jak już wspomniano, najbardziej wiarygodnym sposobem jest tu szacunek dokonany przez aktuariusza.


Rezerwa na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne powinna być odpowiednio zaksięgowana przy założeniu, że jednostka prowadzi rachunek kosztów zarówno w układzie rodzajowym, jak i według miejsc powstawania.


Kończy się rok obrotowy. O czym powinny pamiętać firmy?


- Jeżeli jednostka nie tworzyła dotąd rezerw na świadczenia pracownicze, to powinna ustalić ich stan początkowy na 1 stycznia 2006 r.

Rezerwę taką należy zaksięgować po stronie Wn konta 82 Rozliczenie wyniku finansowego - jako błąd podstawowy, w korespondencji ze stroną Ma konta 64 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów". Rezerwę na dzień kończący rok obrotowy (31 grudnia 2006 r.) podmiot ustala tak samo jak inne spółki, które już w poprzednich latach tworzyły rezerwy na świadczenia pracownicze.


JERZY GIERUSZ
Profesor Uniwersytetu Gdańskiego. Specjalizuje się w rachunkowości finansowej i rachunku kosztów. Od 1984 roku jest kierownikiem Katedry Rachunkowości oraz kierownikiem Studium Podyplomowego Rachunkowości i Finansów. W latach 1999-2005 był prodziekanem Wydziału Zarządzania. Od 2005 roku członek Senatu UG



1


Kiedy utworzyć rezerwę


W praktyce za wartości graniczne utworzenia potencjalnej rezerwy przyjmuje się następujące kryteria:

l 0,5 proc. do 1 proc. sumy bilansowej,

l od 5 proc do 10 proc. wyniku działalności gospodarczej brutto,

l od 1 proc. do 2 proc. kapitałów własnych,

l od 0,1 proc. do 1 proc. przychodów ze sprzedaży.


2

Jak ustalić wartość rezerwy

WBZ = ŚxPx DxN

Gdzie:

WBZ - wartość bieżąca świadczenia (rezerwy) na dzień bilansowy, czyli przewidywana na ten dzień kwota przyszłych wypłat, które są nieodzowne dla wywiązania się pracodawcy z zobowiązań, jakie wynikają z zatrudnienia pracowników w roku obrotowym i latach poprzednich,

Ś - przewidywana na dzień bilansowy wartość nominalna przyszłego świadczenia,

P - prawdopodobieństwo demograficzne (np. wobec umieralności, rotacji pracowników) wypłaty świadczenia (mniejsze od 1),

D - czynnik dyskontujący, obniżający wartość nominalną przyszłego świadczenia do wartości, jaką ma ono w dniu bilansowym; w naszych warunkach celowe jest przyjąć czynnik dyskontujący w wysokości rentowności długoterminowych obligacji skarbowych, o terminie wykupu zbliżonym do terminu wypłaty świadczenia,

N - część świadczenia narosła do dnia bilansowego; jeżeli np. nagroda jubileuszowa przysługuje co 5 lat, a pracownik przepracował 3 lata, to N wynosi 0,6.


3


Jak zaksięgować rezerwę


1. Utworzone rezerwy: Wn konto z zespołu 5/Ma konto 64 Rozliczenia międzyokresowe kosztów

2. Zarachowanie rzeczywistych kosztów z tytułu świadczeń pracowniczych: Wn konto 40 Koszty według rodzajów/Ma 23 konto Rozrachunki z pracownikami.

3. Obciążenie rezerwy: Wn konto 64 Rozliczenia międzyokresowe kosztów/Ma konto 49 Rozliczenie kosztów.

4. Wypłata świadczeń: Wn konto 23 Rozrachunki z pracownikami/Ma konto 10 Kasa lub 13 Rachunki i kredyty bankowe.



Agnieszka Pokojska
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ustawa o obowiązkowym KSeF uchwalona przez Sejm. Terminy wdrożenie przesądzone

W dniu 25 lipca 2025 r. Sejm uchwalił ustawę wprowadzającą Krajowy System e-Faktur. Zgodnie z nowymi przepisami od 1 lutego 2026 r. firmy o sprzedaży przekraczającej 200 mln zł będą musiały wystawiać faktury za pośrednictwem KSeF. Mniejsze firmy ten obowiązek obejmie od 1 kwietnia 2026 r.

Oskarżony bez dowodów. Przedsiębiorca po 8 latach wygrywa z fiskusem i odzyskuje 400 tys. zł VAT!

Zwykła kontrola zamieniła jego życie w koszmar. Skarbówka oskarżyła go o udział w karuzeli VAT i zablokowała pół miliona złotych. Przez osiem lat walczył o swoje dobre imię. Teraz urzędnicy musieli przyznać: nie mieli żadnych dowodów. Poznaj historię przedsiębiorcy, który pokonał system.

Darowizna pieniężna od teściowej jeszcze przed ślubem: Jak w takiej sytuacji wygląda obowiązek podatkowy?

Czy darowizna przekazana przez teściową jeszcze przed ślubem może oznaczać obowiązek podatkowy dla przyszłego męża? Dyrektor KIS w interpretacji podatkowej wyjaśnił, kto faktycznie jest obdarowanym i kiedy mąż nie musi rozliczać się z podatku od darowizny otrzymanej przez żonę.

Nowy podatek uderzy w e-commerce? KIG ostrzega: MŚP mogą nie przetrwać zmian!

Planowane rozszerzenie podatku od sprzedaży detalicznej na e-commerce może zdusić rozwój małych i średnich firm, spowolnić cyfrowy handel i podnieść ceny dla konsumentów. Zamiast wyrównania szans – ryzyko poważnych nierówności i zahamowania eksportu MŚP. Alarmuje Krajowa Izba Gospodarcza!

REKLAMA

Fakty i mity o obowiązkowym KseF. Kto w firmie jest odpowiedzialny za wdrożenie?

Wprowadzenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 2026 roku stanowi jedną z najbardziej znaczących zmian w obszarze zarządzania dokumentacją podatkową i obiegiem informacji finansowej w polskich przedsiębiorstwach. Choć w debacie publicznej KSeF często postrzegany jest wyłącznie jako system teleinformatyczny Ministerstwa Finansów, jego wdrożenie ma charakter głęboko transformacyjny – obejmuje nie tylko narzędzia informatyczne, ale również procesy operacyjne, strukturę organizacyjną oraz podział odpowiedzialności wewnątrz firm.

Dlaczego zagraniczne firmy kurierskie płacą w Polsce podatek mniejszy niż 1% ich przychodów? „Lista wstydu” branży kurierskiej

InPost, polska firma zarejestrowana w Krakowie, w 2024 roku miał 9,85 mld złotych przychodu i zapłacił 375 mln złotych podatku CIT – to o ponad 100 mln złotych więcej niż rok wcześniej. Podatek wyniósł 3,8% przychodów – to po raz kolejny rekordowa kwota w historii firmy. Zagraniczne firmy kurierskie działające w Polsce za rok 2024 w sumie odprowadziły tylko 89,8 mln zł podatku dochodowego.

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Rewolucja coraz bliżej

KSeF. Od lutego 2026 do stycznia 2027 roku większość firm działających w Polsce zostanie objęta obowiązkiem e-fakturowania. Proces ten wciąż budzi wiele pytań – awaryjność systemu, sprawność przesyłania danych, ich ochrona, a także niejasności w nowych regulacjach wywołują obawy co do wpływu wdrożenia e-fakturowania na funkcjonowanie sprzedaży i raportowania w firmach.

Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

REKLAMA

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

REKLAMA