REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Trzeba tworzyć rezerwy na wypłaty świadczeń pracowniczych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Firmy powinny tworzyć rezerwy na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne, jeżeli zakładowy regulamin wynagradzania przewiduje takie wypłaty.


Rozmowa z prof. Jerzym Gieruszem z Uniwersytetu Gdańskiego

 

1


Ustawa o rachunkowości nie reguluje kwestii świadczeń pracowniczych. Poświęcony jest im natomiast Międzynarodowy Standard Rachunkowości (MSR) nr 19. Czy ujmowanie w księgach rachunkowych tego zagadnienia w przypadku firm prowadzących księgowość zgodnie z MSR i ustawą o rachunkowości jest takie samo?


- Artykuł 39 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.) nie nakłada wprost obowiązku tworzenia rezerw na świadczenia pracownicze - w polskiej praktyce gospodarczej są to głównie nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne.


Wydaje się jednak, że nazwa pozycji bilansowej pasywów - B. I. 2 - Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne sugeruje konieczność utworzenia takiej rezerwy. Powinno to być jednak uzależnione od spełnienia kryterium istotności. Zagadnienie istotności zostało opisane w art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Według tej regulacji, jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na jakość sprawozdania finansowego.


W przypadku, kiedy kwota potencjalnej rezerwy na nagrody jubileuszowe bądź odprawy emerytalne przekroczy wartość graniczną, wówczas należałoby takie rezerwy tworzyć.


Wiążące w tym zakresie powinny być ustalenia zawarte w polityce rachunkowości danej jednostki.


2


Czy to jest główne kryterium determinujące tworzenie takich rezerw?


- Nie. Podstawową przesłanką dla tworzenia rezerwy na nagrody jubileuszowe powinno być ustalenie, czy wypłatę stosowanych nagród przewiduje regulamin wynagradzania albo układ zbiorowy pracy danej jednostki.


Z kolei tworzenie rezerw na odprawy emerytalne uzależnione jest przede wszystkim od faktu wypłacenia jednomiesięcznego wynagrodzenia odprawy emerytalnej pracownikowi przechodzącemu na emeryturę lub rentę inwalidzką (art. 92 par. 1 kodeksu pracy).


W praktyce kwoty potencjalnych rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne należy uznać za nieistotne, jeśli firma głównie zatrudnia kadrę młodą. W przeciwnym razie (starsza wiekiem ustabilizowana załoga) należałoby stosowną rezerwę tworzyć.


Rezerwę na świadczenia emerytalne i nagrody jubileuszowe ustala się na dzień bilansowy jako sumę rezerw dotyczących poszczególnych pracowników lub ich jednorodnych grup.


Jakie zasady w tym zakresie obowiązują firmy sporządzające sprawozdanie finansowe w oparciu o Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF)?


- Jednostki takie powinny zastosować Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 19 Świadczenia pracownicze. Standard ten porusza zagadnienia wyceny i ujawnienia informacji w odniesieniu do:


l
krótkoterminowych świadczeń pracowniczych,

l świadczeń po okresie zatrudnienia w postaci: programów określonych składek oraz programów określonych świadczeń,

l innych długoterminowych świadczeń pracowniczych,

l świadczeń z tytułu rozwiązania stosunku pracy.


Odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe będą zaliczane do świadczeń po okresie zatrudnienia w ramach programu określonych świadczeń.

Rachunkowość programów określonych świadczeń jest złożona, ponieważ wymagane jest tu przyjęcie założeń aktuarialnych. Najbardziej wiarygodnym sposobem wyliczenia rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne jest zatem akceptacja wyliczeń dokonanych przez aktuariusza. Będzie to stanowiło podstawę utworzenia rezerwy na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne.


Podsumowując, podejście firm do zagadnienia rezerw na świadczenia pracownicze powinno być identyczne, niezależnie od tego, czy jednostka sporządza sprawozdanie zgodnie z ustawą o rachunkowości, czy według MSR/MSSF. Wiążący jest tu zapis art. 10 ust. 3 ustawy, który stanowi iż w przypadku braku stosownych regulacji krajowych (a taki stan obserwujemy obecnie), wolno sięgnąć po rozwiązania zawarte w MSR /MSSF - w tym przypadku Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 19.


Jakie problemy występują w zakresie ewidencji świadczeń pracowniczych?


- Problem ewidencji świadczeń pracowniczych dotyczy głównie sposobu księgowania rezerw na te świadczenia. Istnieje podejście, zgodnie z którym rezerwa na świadczenia pracownicze jest księgowana w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Moim zdaniem bardziej prawidłowe jest ujęcie takich rezerw w ciężar kosztów podstawowej działalności operacyjnej (zespoły 4 i 5).


3


Czy jednostki w praktyce popełniają w tej kwestii błędy?


- Częstym błędem popełnianym przez jednostki jest zaniechanie tworzenia rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne, mimo iż zakładowy regulamin wynagradzania danej jednostki przewiduje wypłaty z tego tytułu. Ponadto analiza zatrudnienia danej jednostki wskazuje, że kadra jest stabilna i dobiega wieku emerytalnego.


Najwłaściwszym rozwiązaniem w każdym przypadku jest przygotowanie szacunku rezerw na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne. Na tej podstawie można ocenić, czy kwota oszacowanej rezerwy jest istotna. Jeżeli ustalona kwota przekracza przyjęty poziom istotności, wówczas należałoby utworzyć stosowną rezerwę.
Jak już wspomniano, najbardziej wiarygodnym sposobem jest tu szacunek dokonany przez aktuariusza.


Rezerwa na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne powinna być odpowiednio zaksięgowana przy założeniu, że jednostka prowadzi rachunek kosztów zarówno w układzie rodzajowym, jak i według miejsc powstawania.


Kończy się rok obrotowy. O czym powinny pamiętać firmy?


- Jeżeli jednostka nie tworzyła dotąd rezerw na świadczenia pracownicze, to powinna ustalić ich stan początkowy na 1 stycznia 2006 r.

Rezerwę taką należy zaksięgować po stronie Wn konta 82 Rozliczenie wyniku finansowego - jako błąd podstawowy, w korespondencji ze stroną Ma konta 64 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów". Rezerwę na dzień kończący rok obrotowy (31 grudnia 2006 r.) podmiot ustala tak samo jak inne spółki, które już w poprzednich latach tworzyły rezerwy na świadczenia pracownicze.


JERZY GIERUSZ
Profesor Uniwersytetu Gdańskiego. Specjalizuje się w rachunkowości finansowej i rachunku kosztów. Od 1984 roku jest kierownikiem Katedry Rachunkowości oraz kierownikiem Studium Podyplomowego Rachunkowości i Finansów. W latach 1999-2005 był prodziekanem Wydziału Zarządzania. Od 2005 roku członek Senatu UG



1


Kiedy utworzyć rezerwę


W praktyce za wartości graniczne utworzenia potencjalnej rezerwy przyjmuje się następujące kryteria:

l 0,5 proc. do 1 proc. sumy bilansowej,

l od 5 proc do 10 proc. wyniku działalności gospodarczej brutto,

l od 1 proc. do 2 proc. kapitałów własnych,

l od 0,1 proc. do 1 proc. przychodów ze sprzedaży.


2

Jak ustalić wartość rezerwy

WBZ = ŚxPx DxN

Gdzie:

WBZ - wartość bieżąca świadczenia (rezerwy) na dzień bilansowy, czyli przewidywana na ten dzień kwota przyszłych wypłat, które są nieodzowne dla wywiązania się pracodawcy z zobowiązań, jakie wynikają z zatrudnienia pracowników w roku obrotowym i latach poprzednich,

Ś - przewidywana na dzień bilansowy wartość nominalna przyszłego świadczenia,

P - prawdopodobieństwo demograficzne (np. wobec umieralności, rotacji pracowników) wypłaty świadczenia (mniejsze od 1),

D - czynnik dyskontujący, obniżający wartość nominalną przyszłego świadczenia do wartości, jaką ma ono w dniu bilansowym; w naszych warunkach celowe jest przyjąć czynnik dyskontujący w wysokości rentowności długoterminowych obligacji skarbowych, o terminie wykupu zbliżonym do terminu wypłaty świadczenia,

N - część świadczenia narosła do dnia bilansowego; jeżeli np. nagroda jubileuszowa przysługuje co 5 lat, a pracownik przepracował 3 lata, to N wynosi 0,6.


3


Jak zaksięgować rezerwę


1. Utworzone rezerwy: Wn konto z zespołu 5/Ma konto 64 Rozliczenia międzyokresowe kosztów

2. Zarachowanie rzeczywistych kosztów z tytułu świadczeń pracowniczych: Wn konto 40 Koszty według rodzajów/Ma 23 konto Rozrachunki z pracownikami.

3. Obciążenie rezerwy: Wn konto 64 Rozliczenia międzyokresowe kosztów/Ma konto 49 Rozliczenie kosztów.

4. Wypłata świadczeń: Wn konto 23 Rozrachunki z pracownikami/Ma konto 10 Kasa lub 13 Rachunki i kredyty bankowe.



Agnieszka Pokojska
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
WDT i stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - o czym warto wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

30-krotność ZUS 2025. Limit 30-krotności - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

Raz w roku wakacje od płacenia składek. Budżet państwa zapłaci za ciebie. ZUS przypomina kto ma prawo do tej ulgi i jak ją uzyskać w 2025 roku

Letnie wakacje to doskonały czas na odpoczynek nie tylko od pracy, ale również od spraw finansowych związanych z prowadzeniem własnej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą skorzystać z wakacji składkowych. Od uruchomienia programu w listopadzie 2024 roku ZUS przyjął już niemal 2 miliony wniosków.

REKLAMA

KSeF: Podatkowa rewolucja od 1 lutego 2026! Księgowi alarmują: chaos, niejasne przepisy i strach przed zmianami

Od 1 lutego 2026 roku Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowy dla największych firm, a dwa miesiące później dla całej reszty przedsiębiorców. Mimo zbliżającego się terminu, wciąż brakuje ostatecznych przepisów, a dokumentacja techniczna nie rozwiewa wszystkich wątpliwości. Księgowi biją na alarm – obawiają się chaosu organizacyjnego, przeciążenia obowiązkami i braku jasnych wytycznych. Przedsiębiorców czeka rewolucja, na którą wielu z nich wciąż nie jest gotowych.

Obowiązkowy KSeF 2026: Prof. W. Modzelewski: Dlaczego trzeba wywrócić do góry nogami obecny system fakturowania? Sprzeczności w kolejnej wersji nowelizacji ustawy o VAT

Obecny system fakturowania w bólach rodził się przed trzydziestu laty – dlaczego teraz trzeba go wywrócić do góry nogami, wprowadzając obowiązkowy model KSeF? Pyta prof. dr hab. Witold Modzelewski. I jednocześnie zauważa, że po uważnej lekturze kolejnej wersji przepisów dot. obowiązkowego KSeF, można dojść do wniosku, że oczywiste sprzeczności w nich zawarte uniemożliwiają ich legalne zastosowanie.

Obowiązki podatkowe pracowników transgranicznych - zasady, terminy, reguła 183 dni, rezydencja podatkowa

W dobie rosnącej mobilności zawodowej coraz więcej osób podejmuje zatrudnienie poza granicami swojego kraju. W niniejszym artykule omawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące obowiązków podatkowych pracowników transgranicznych, którzy zdecydowali się podjąć zatrudnienie w Polsce.

Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

REKLAMA

Podatek od prezentu ślubnego - kiedy trzeba zapłacić. Prawo rozróżnia 3 kategorie darczyńców i 3 limity wartości darowizn

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

Stopy procentowe NBP 2025: w lipcu obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 1-2 lipca 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 3 lipca 2025 r. 5,00 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy oczekiwali braku zmian w lipcu.

REKLAMA