REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozliczać napiwki

Tomasz Król
prawnik - prawo sektora publicznego, prawo cywilne, gospodarcze, prawo administracyjne, podatki
Napiwki otrzymane przez pracowników, np. restauracji, kawiarni, hoteli, są przychodem podlegającym podatkowi dochodowemu. Są dwa możliwe warianty jego opodatkowania: jako przychodu ze stosunku pracy (art. 12 updof) lub jako przychodu z tzw. innych źródeł (art. 20 ust. 1 updof). Jeżeli napiwki są dla otrzymującego napiwek świadczeniem należnym, podlegają opodatkowaniu VAT (np. gdy figurują jako element ceny w menu restauracji).


O opodatkowaniu napiwków decyduje sposób ich otrzymania oraz to, czy dla firmy, której pracownik otrzymał napiwek, jest to świadczenie należne od klienta.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W przypadku gdy kwota napiwku wynika z rachunku wystawionego np. przez restaurację jej klientowi, dla pracownika kwota ta stanowi przychód ze stosunku pracy. Pracodawca powinien doliczyć napiwek do pozostałych składników wynagrodzenia i od łącznej kwoty pobrać zaliczkę na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (art. 12 updof). W praktyce często na rachunku uwidoczniony jest numer identyfikacyjny, którym posługuje się w pracy dany barman lub kelnerka. Pracownik ten otrzymuje napiwki jako element pensji, po zsumowaniu wszystkich napiwków z rachunków ze swoim numerem identyfikacyjnym za dany okres. Uwidocznienie napiwku w rachunku oznacza, że jest on elementem kosztu obsługi klienta, np. restauracji lub hotelu. Jest to składnik ceny usługi, uwidoczniony np. w karcie dań przez dopisek „do wartości zamówienia doliczamy 10% napiwku”.

Gdy rachunek wystawiony klientowi nie zawiera kwoty napiwku i jest wręczany pracownikowi bezpośrednio przez klienta, napiwek ten stanowi dla pracownika przychód z innych źródeł (art. 20 ust. 1 updof). Tym podziałem „napiwek na rachunku” i „napiwek poza rachunkiem” posłużył się np. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź Bałuty (pismo z 27 lutego 2004 r., nr IUSB XVI-412/152/2004). Podział ten komplikuje się w przypadku, gdy pracownik otrzymał napiwek, ale przekazał go do ogólnej puli napiwków gromadzonych przez wszystkich pracowników danej zmiany, np. w kawiarni lub restauracji.


Podział napiwków między pracowników


Gdy napiwek zostanie przekazany do ogólnej puli, właściciele kawiarni, restauracji, barów, hoteli preferują następujący system: zebrane przez pracowników napiwki otrzymane od klientów w czasie jednej zmiany dzielone są między pracowników tej zmiany. W ten sposób osoby, które nie mają bezpośrednio kontaktu z klientem (np. kucharz, recepcjonistka, szatniarz), otrzymują udział w efektach pracy danej zmiany. Kwoty z napiwków wypłacone w ten sposób pracownikom podlegają opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy. Tak kwalifikują te sytuacje organy podatkowe. 8 października 2004 r. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy (nr DLII-415-33/04) stwierdził:

(...) Jeżeli środki w postaci napiwków, które są adresowane imiennie do określonego pracownika lub grupy pracowników, trafiają do pracodawcy albo też pracodawca zbiera środki pochodzące z napiwków, a później przekazuje je pracownikom, którzy dokonują podziału między siebie - to napiwki te są przychodem ze stosunku pracy i podlegają opodatkowaniu łącznie z wynagrodzeniem za pracę, od których płatnik ma obowiązek pobrania zaliczek zgodnie z art. 31 i art. 38 wyżej wymienionej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odróżnić od powyższego stanu faktycznego należy natomiast okoliczność, kiedy pracownik bezpośrednio od klienta otrzymuje napiwki. Wówczas ich wypłaty nie dokonuje pracodawca. Wartości tych napiwków nie można zaliczyć do przychodów ze stosunku pracy z art. 12 cyt. ustawy. Napiwki te stanowią bowiem, w rozumieniu art. 20 ust. 1 tejże ustawy, przychód z innych źródeł i podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w powyższej ustawie, a w zeznaniu podatkowym za dany rok podatkowy podatnik winien je wykazać w pozycji inne źródła. (...)


Opodatkowanie napiwków zapłaconych za pomocą karty


Dopisanie kwoty napiwku do płatności kartą kredytową lub płatniczą rodzi szereg problemów. Zazwyczaj po zamknięciu przez pracodawcę przyjętego okresu rozliczenia napiwków pracownicy otrzymują dodatek do pensji wynikający z wypracowanej puli napiwków. Taka forma wypłaty napiwków podlega opodatkowaniu według art. 12 updof.

Kontrowersje pojawiają się, gdy właściciel restauracji lub kawiarni wypłaca opłacony kartą napiwek pracownikowi, do którego był on skierowany przez klienta. Zwłaszcza gdy napiwek nie był elementem ceny, np. w menu restauracji. Co prawda, pracodawca czasowo ma do dyspozycji środki z napiwku, ale jest tylko pośrednikiem przekazującym je swojemu pracownikowi. Nie ma w tym stanie faktycznym „wrzucenia” napiwku do puli napiwków, która następnie jest dzielona między wielu pracowników. Napiwek nie jest też przychodem należnym pracodawcy, gdyż jego opłacenie nie było warunkiem skorzystania z oferty firmy. Pomimo to organy podatkowe traktują go jako przychód ze stosunku pracy. Nie zostałby bowiem osiągnięty przez pracownika bez zatrudnienia go w kawiarni czy restauracji. Przyjęcie przez pracodawcę, że jest to przychód z innych źródeł pracownika, oznacza konflikt z organami podatkowymi. Jego wygranie przez WSA jest niepewne i zależy od wykazania przez pracodawcę, że jest tylko pośrednikiem przekazującym napiwek pracownikowi.


Napiwki nie są wynagrodzeniem


W wyroku NSA z 14 listopada 2003 r. (sygn. I SA/Łd 1493/02) sąd uznał, że w definicji przychodów ze stosunku pracy, wynikającej z art. 12 updof, mieści się również wypłata napiwków w kasynach gry. Sąd potwierdził wcześniejsze stanowiska sądów stwierdzające, że należność z tytułu napiwków nie jest wprawdzie wynagrodzeniem za pracę w myśl art. 78 § 2 Kodeksu pracy, ale jest świadczeniem uzyskiwanym przez pracowników w związku z wykonywaniem pracy na rzecz spółki.

Należy pamiętać, że pojęcie wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w art. 78 § 2 k.p., ma charakter węższy niż pojęcie przychodów ze stosunku pracy, które są zdefiniowane w art. 12 updof. Nie można więc próbować uniknąć opodatkowania na podstawie art. 12 updof ze względu na to, że napiwki nie są świadczeniem przewidzianym w umowie o pracę kelnera czy barmana.

Warto zaznaczyć, że napiwki w kasynach mają specjalny charakter. Są one bowiem uregulowane w przepisach. Artykuł 49 ust. 4 ustawy o grach i zakładach wzajemnych stanowi, że podmioty urządzające gry w kasynach gry są obowiązane do prowadzenia ewidencji napiwków. Zostało nawet wydane rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie sposobu ewidencjonowania napiwków w kasynach gry. Regulacje te są próbą odniesienia się ustawodawcy do zwyczajów panujących w kasynach. Są one opisane w powołanym wyroku NSA z 14 listopada 2003 r. Krupier ma obowiązek wrzucania do tzw. „tip-boxu” napiwku otrzymanego w formie żetonu. Jest to zwyczaj, tradycja, ale i obowiązek krupiera wynikający z regulaminów kasyn. Po wymianie żetonów z „tip-boxu” na pieniądze kwoty z napiwków są dzielone i wypłacane pracownikom. Otrzymują je nie tylko krupierzy, ale również np. kasjerki, kierownicy sal. System wypłat napiwków sprawia, że są one świadczeniem ze stosunku pracy. Podlegają więc opodatkowaniu na podstawie art. 12 updof.

Każdy inny (niż kasyno) pracodawca, u którego wystąpią dwa elementy charakterystyczne dla wypłaty napiwków w kasynie, musi doliczyć je do pensji pracowników otrzymujących taką wypłatę na podstawie art. 12 updof. Elementami tymi są:

1) przekazanie napiwku przez pracownika np. kawiarni, hotelu, restauracji do wspólnej puli,

2) rozdział napiwków przez osobę reprezentującą pracodawcę pomiędzy pracowników zmiany, niezależnie od tego, komu klient firmy wręczył napiwek.


Napiwki a VAT


Organy podatkowe starają się traktować napiwek pracownika jako obrót należny firmy. Przykładowo 23 maja 2006 r. Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie (nr 1471/NUR1/443-91/06/AP) uznał, że napiwki są pewnego rodzaju wynagrodzeniem dla konkretnego pracownika za jego usługi, stanowią jeden z elementów świadczenia należnego spółce od nabywcy za wykonaną usługę. Powodem było uznanie napiwku za świadczenie należne pracodawcy. Dowodzić tego miało to, że przed przekazaniem pracownikowi napiwki trafiały najpierw na konto bankowe pracodawcy. Organ podatkowy powołał się na art. 29 ustawy o VAT, który stanowi, że obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększają otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku (art. 29 ust. 1 ustawy o VAT). Organ podatkowy uznał, że napiwki wchodzą w ten zakres.

Stanowisko to poparł również NSA w wyroku z 1 października 2003 r. (sygn. III SA 1460/01). Sędziowie stwierdzili:

Napiwek dla kelnera czy boya nie jest obrotem hotelu i nie musi być obciążony podatkiem VAT. Inaczej sprawa wygląda, gdy wysoki napiwek trafia do pracodawcy, a ten potem rozdziela go uznaniowo między pracowników.

Wynika z tego, że jeśli napiwek:

- jest elementem ceny lub

- najpierw trafia do pracodawcy, a ten później uznaniowo rozdziela go między pracowników, należy uznać go za element obrotu podlegający VAT.

W takiej sytuacji należy więc go opodatkować VAT. W innych przypadkach niż wymienione napiwek nie będzie podlegał VAT.

Podstawa prawna

- art. 12, art. 20 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 99, poz. 658

- art. 29 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029


Tomasz Król

konsultant podatkowy

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Monitor Księgowego
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Projekt ustawy budżetowej na 2024 rok. Kluczowe wskaźniki i strategia zarządzania długiem

    Rząd przedstawił projekt ustawy budżetowej na 2024 rok, który ma na celu zapewnienie stabilności finansowej kraju. Głównymi filarami tego projektu są bezpieczeństwo, wsparcie programów społecznych, ochrona zdrowia oraz strategie minimalizujące koszty obsługi długu Skarbu Państwa. W kontekście globalnych wyzwań, takich jak konflikt na Ukrainie, jakie kluczowe wskaźniki gospodarcze i założenia zostały uwzględnione w tym projekcie? Oto przegląd najważniejszych informacji.

    KSeF jest już w innych krajach. I to nie tylko Europy. Jak e-faktury działają na całym świecie?

    E-faktury okazały się skutecznym narzędziem również w takich krajach jak np. Australia, Chiny, Hongkong, Tajwan, Japonia, Korea Południowa, Indie, Brazylia, Chile i Meksyk.

    Prawo do błędu. Kiedy przedsiębiorca uniknie kary za naruszenie przepisów?

    Każdy nowy przedsiębiorca stawia czoła wyzwaniom związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jednym z największych obaw jest nieświadome naruszenie przepisów i związane z tym konsekwencje. Na szczęście, polski system prawny wprowadził "prawo do błędu", które chroni nowych przedsiębiorców przed karami za pewne nieumyślne naruszenia. Ale jakie są zasady tego prawa i kto może z niego skorzystać?

    Podatkowe pomysły wyborcze. Co ciekawego proponują partie?

    W nadchodzących wyborach podatkowe obietnice stają się kluczowym elementem programów wyborczych największych partii w Polsce. Czy obietnice te są realne? Czy mogą przynieść korzyści dla polskich przedsiębiorców i obywateli? W poniższym artykule przyjrzymy się propozycjom podatkowym trzech komitetów wyborczych: Konfederacji, Polski 2050 oraz Prawa i Sprawiedliwości. Eksperci dokładnie przeanalizowali te propozycje, aby dać czytelnikom klarowny obraz tego, co mogą oczekiwać po ewentualnym wyborze każdej z tych partii. Zapraszamy do lektury!

    Co czeka polską gospodarkę? Znamy już odczyt ważnego wskaźnika

    Wskaźnik Wyprzedzający Koniunktury we wrześniu br. nie zmienił się istotnie - poinformowało Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych. W ocenie ekspertów konsumpcja jest słabym motorem wzrostu, a ciągłe jej stymulowanie oddala perspektywę ożywienia po stronie inwestycji.

    Negatywne nastroje wśród przedsiębiorców. Brakuje rezerw na inwestycje

    Negatywne nastroje wśród polskich przedsiębiorców. W firmach skończyły się rezerwy na inwestycje.

    Rentowności obligacji wybranych państw (tabela). Które obligacje dają najwięcej zarobić?

    Oto zestawienie rentowności obligacji wybranych państw. Wartości podane zostały w formie tabeli. Które z obligacji dają najwięcej zarobić?

    Oprocentowanie najlepszych lokat i kont oszczędnościowych - koniec września 2023 [Tabela]

    Jakie oprocentowanie oferują banki pod koniec września 2023 r. na lokatach i kontach oszczędnościowych? Czy jeszcze warto oszczędzać w ten sposób? Jak informuje HRE Investment Trust tak mocnego i powszechnego cięcia oprocentowania w bankach dawno już nie widzieliśmy, a wszystko za sprawą wrześniowej obniżki stóp procentowych NBP przez Radę Polityki Pieniężnej. Jeszcze latem część instytucji kusiła nas oprocentowaniem na poziomie 10% - dziś trudno znaleźć coś na ponad 7%. 

    Dywersje w systemie podatkowym, czyli o prawie tworzonym w zlej wierze

    Czy zmiany w systemie podatkowym (a zwłaszcza w prawie) mogą mieć ukryte cele, będąc swoistą dywersją polityczną czy ekonomiczną, mającą komuś celowo zaszkodzić? Pyta i odpowiada profesor Witold Modzelewski.

    Opodatkowanie świadczeń dla oddelegowanych pracowników. Przełomowy wyrok NSA

    NSA wydał wyrok, w którym zmienia swoje stanowisko z 2018 roku na temat opodatkowania świadczeń przy oddelegowaniu pracownika. W najnowszym orzeczeniu NSA wskazuje, że zakwaterowanie i transport w czasie oddelegowania nie podlegają opodatkowaniu.

    REKLAMA