Wchodzi w życie ustawa o likwidacji barier administracyjnych

Redukcja obowiązków administracyjnych nałożonych na obywateli i przedsiębiorców ma przyczynić się do rozwoju gospodarczego w Polsce oraz ułatwić kontakty obywateli i przedsiębiorców z organami administracji rządowej i samorządowej.

Skutkiem zmian wprowadzonych ustawą ma być przede wszystkim ograniczenie biurokracji, zmniejszenie kosztów faktycznych prowadzenia działalności gospodarczej, redukcja liczby zezwoleń i rejestrów działalności regulowanej. W ramach usuwania z polskiego systemu prawnego przepisów niekorzystnych dla przedsiębiorców uproszczona ma być też procedura podejmowania działalności gospodarczej, ograniczony zostanie obowiązek w zakresie sprawozdawczości, a katalog form prowadzenia działalności gospodarczej zostanie poszerzony. Ustawa zakłada też m.in. pomoc dla przedsiębiorców zarówno przy rozpoczynaniu przez nich działalności gospodarczej, jak i w trakcie jej prowadzenia, obniżając koszty sądowe wpisu z 1000 zł do 500 zł oraz koszty związane z dokonaniem zmiany we wpisie z 400 zł na 250 zł. Oprócz powyższych zagadnień ustawodawca przewidział także nowe regulacje, zakładające możliwość przekształcania przedsiębiorców, będących osobami fizycznymi, w jednoosobowe spółki kapitałowe oraz obniżenie kosztów sądowych w sprawach cywilnych.

Korzystną zmianą, która uprości życie każdego obywatela, bez względu na to, czy prowadzi działalność gospodarczą czy też nie, jest wprowadzenie instytucji oświadczenia w miejsce dotychczas istniejącego obowiązku przedkładania zaświadczeń. Dzięki temu procedury administracyjne będą z pewnością krótsze, a ludzie będą mogli zaoszczędzić czas, który do tej pory musieli poświęcić na pielgrzymkę do kolejnych urzędów w celu uzyskania określonych zaświadczeń. Zmiana ta będzie też z pewnością korzystna dla naszych kieszeni, ponieważ zaoszczędzimy na uiszczanych do tej pory opłatach z tytułu wydania przez dany organ zaświadczenia.

Do tej pory bardzo często musieliśmy w kontaktach z organami administracji publicznej udowadniać i wykazywać stan faktyczny bądź prawny poprzez przedkładanie zaświadczeń. Wprowadzona zmiana wprawdzie nie eliminuje tego obowiązku bezwzględnie, ale znacznie go ogranicza i dodatkowo wprowadza prawo składania oświadczeń w miejsce obecnego obowiązku przedstawiania zaświadczeń. Instytucja, do której zostanie złożone oświadczenie, będzie mieć możliwość zwrócenia się do organu, który dysponuje danymi podanymi przez osobę w oświadczeniu, o sprawdzenie ich rzetelności, jeżeli wzbudzą one wątpliwości. Przyjęto też zasadę, że jeżeli dany organ ma możliwość samodzielnego zasięgnięcia niektórych informacji lub danych, to niecelowe jest żądanie od obywatela czy przedsiębiorcy, aby taką informację dostarczył do urzędu. W konstruowaniu powyższej zmiany kierowano się tym, aby dana instytucja jak najwięcej informacji pozyskiwała od innych instytucji administracji, szczególnie drogą elektroniczną, nie angażując w całą procedurę obywatela.

Instytucja zaświadczeń nie została zupełnie wyeliminowana, albowiem w wielu przypadkach pozostawiono obywatelowi i przedsiębiorcy wybór. Będą mogli złożyć oświadczenie albo dostarczyć zaświadczenie. Taka potrzeba może wyniknąć na przykład w sytuacji, kiedy składający nie będzie miał pewności co do stanu faktycznego lub prawnego. Wówczas bezpieczniejszym rozwiązaniem będzie wystąpienie z wnioskiem o wydanie zaświadczenia i przedłożenie go właściwemu organowi. Jest to szczególnie ważne, ponieważ oświadczenie będzie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Jednocześnie warto podkreślić, że przepisy zaproponowane w projekcie ustawy o ograniczaniu barier administracyjnych nie pozbawiają organów administracji prawa wydawania odpowiednich zaświadczeń.

Wprowadzając instytucję oświadczeń, dokonano przede wszystkim zmiany brzmienia art. 220 Kodeksu postępowania administracyjnego w celu dostosowania go do systemu składania oświadczeń i zaświadczeń. Od 11 lipca 2011 r. organ administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia ani oświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli:

1) znane są one organowi z urzędu,

2) możliwe są do ustalenia przez organ na podstawie posiadanych przez niego ewidencji, rejestrów lub innych danych. Ponadto, organ administracji publicznej, żądający od strony lub innego uczestnika postępowania zaświadczenia albo oświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jest obowiązany wskazać przepis prawa wymagający urzędowego potwierdzenia tych faktów lub stanu prawnego.

Instytucja oświadczenia ma zmniejszyć biurokratyczne i finansowe koszty dopełniania procedur administracyjnych przez obywateli, w tym prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Wprowadzenie prawa do składania oświadczeń pozwoli na osiągnięcie tych samych skutków dowodowych co w przypadku zaświadczeń, redukując jednocześnie czas obywateli konieczny na ich uzyskanie oraz czas urzędników czy pracodawców niezbędny do ich wystawiania.

W ramach usuwania barier administracyjnych dokonano też uchylenia przepisów nakładających obowiązek przedkładania, w kontaktach z organami administracji publicznej, zaświadczeń o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub zaświadczeń (wypisów, odpisów) o wpisie do rejestru przedsiębiorców w KRS w sytuacji, gdy numer w odpowiednim rejestrze udało się przenieść do wniosku. W innych przypadkach wyżej wymienione zaświadczenia zamieniono na oświadczenia. Ponadto uchylone zostały przepisy nakładające obowiązek przedkładania w kontaktach z organami administracji publicznej zaświadczeń o nadaniu numeru NIP i REGON w sytuacji, gdy odpowiednie numery znalazły się we wniosku. Powyższe zmiany stanowią kontynuację nowelizacji z 2009 r., a przede wszystkim eliminacji z dniem 31 marca 2009 r. wymogu posługiwania się, przez podmioty podlegające wpisowi do rejestru, numerem REGON w kontaktach urzędowych i związanych z obrotem gospodarczym, zaświadczeniem o numerze REGON oraz podawania tego numeru w pieczęciach firmowych i drukach urzędowych.