Rok 2004 nie jest ostatnim, w którym można odliczyć od podatku wydatki poniesione na remont i modernizację. Mimo likwidacji tej ulgi, ustawodawca zdecydował, iż będzie można z niej korzystać do 2005 r. włącznie. Przepis art. 12 uchwalonej 12 listopada 2003 r. nowelizacji ustawy o PIT przewiduje, że mimo skreślenia dotyczących ulgi remontowo-modernizacyjnej przepisów, z ulgi tej nadal będzie można korzystać, aż do 2005 r. Odbywać się to będzie na takich warunkach, jakie obowiązują obecnie. Dotyczy to zarówno warunków, jakie trzeba spełnić, by nabyć prawo do ulgi, jak i limitów odliczenia. Oznacza to, że jeszcze tylko w tym i w przyszłym roku będzie można korzystać z ulgi remontowej. Warto o tym pamiętać, bo odliczyć w związku z remontem mieszkania można nawet 4725 zł. Aby taką kwotę zaoszczędzić, na remont trzeba jednak przeznaczyć prawie 25 000 zł. Zysk dla remontujących domy może być jeszcze wyższy i wynieść 5670 zł, po zainwestowaniu nieco poniżej 30 000 zł.
Jak korzystać z ulgi remontowej
Zgodnie z postanowieniami dawnego art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej „ustawa o PIT”), podatek dochodowy zmniejsza się na zasadach określonych w ustawie, jeżeli w roku podatkowym podatnik poniósł wydatki na własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczone na remont i modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego zajmowanego na podstawie tytułu prawnego oraz wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej, utworzonej na podstawie odrębnych przepisów.
Zauważmy, że w myśl przytoczonego wyżej dawnego art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, podstawowym warunkiem umożliwiającym dokonanie odliczenia z tytułu remontu lub modernizacji budynku lub lokalu mieszkalnego jest nie tylko dokonanie wydatku na określony powołanym przepisem cel, ale także posiadanie w chwili dokonywania tego wydatku tytułu prawnego do budynku lub lokalu mieszkalnego, którego wydatek ten dotyczy.
Dla kogo ulga remontowa
Tytułem prawnym, na podstawie którego podatnik zajmuje budynek lub lokal mieszkalny, może być na przykład akt własności, umowa najmu, umowa dzierżawy, umowa użyczenia, umowy podnajmu lub poddzierżawy, decyzja administracyjna (przydział mieszkania) lub dokumenty potwierdzające jego nabycie w drodze kupna, darowizny albo spadku.
Tytułem prawnym nie jest natomiast pokrewieństwo łączące osobę dokonującą wydatków z tytułu remontu lub modernizacji z właścicielem lokalu lub budynku. Z odliczenia nie będą więc mogły skorzystać np. dzieci zamieszkujące wraz z rodzicami, jeżeli to rodzice dysponują tytułem do zajmowanego lokalu lub budynku mieszkalnego.
WARTO WIEDZIEĆ
Podstawowym warunkiem umożliwiającym dokonanie odliczenia z tytułu remontu lub modernizacji budynku lub lokalu mieszkalnego jest nie tylko dokonanie wydatku na określony cel, ale także posiadanie w chwili dokonywania tego wydatku tytułu prawnego do budynku lub lokalu mieszkalnego, którego wydatek ten dotyczy.
PRZYKŁAD
Podatnik wynajął mieszkanie. W związku z tym z właścicielem tego mieszkania zawarł umowę najmu. Już po wprowadzeniu się do mieszkania podatnik wykonał wiele dość kosztownych prac związanych z remontem instalacji sanitarnych znajdujących się w mieszkaniu. W takim przypadku podatnik może wydatki te odliczyć od podatku w ramach ulgi remontowej. Umowa najmu stanowi bowiem tytuł prawny do zajmowanego mieszkania. Pozwala zatem skorzystać z ulgi. Oczywiście na warunkach i w granicach limitów określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wyciąg z ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 202, poz. 1956 z późn. zm.).
Artykuł 12
1. Podatnicy, którzy w 2003 r. wydatki, o których mowa w art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym w 2003 r., odliczali od podatku, a odliczenie to nie znalazło pokrycia w podatku za 2003 r., zachowują prawo do ich odliczania od podatku w latach następnych, aż do całkowitego ich odliczenia. Przepisy art. 27a ust. 14 i art. 45 ust. 3a pkt 1 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym w 2003 r. stosuje się odpowiednio.
2. Wydatki, o których mowa w art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym w 2003 r., poniesione w latach 2004-2005 podlegają odliczeniu od podatku, w wysokości i na zasadach określonych w art. 27a i art. 45 ust. 3a pkt 1 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym w 2003 r.
Uwaga: ustawa, o której mowa w art. 1 nowelizacji, to oczywiście ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Wspomniany w przytoczonym przepisie art. 27a ust. 1 pkt 1 przewiduje możliwość odliczenia od podatku poniesionych w roku podatkowym wydatków na własne potrzeby mieszkaniowe podatnika, przeznaczonych na remont i modernizację – zajmowanego na podstawie tytułu prawnego – budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego oraz wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej. To właśnie ten przepis przez najbliższe dwa lata pozostanie podstawą prawną do odliczenia ulgi.
PRZYKŁAD
Pan Jan mieszka razem z córką w mieszkaniu, które jest jego własnością. W 2002 r. córka podatnika przeprowadziła remont mieszkania. Nie dysponuje jednak żadnym tytułem do mieszkania ojca (nie ma nawet podpisanej z nim umowy użyczenia). Wskutek tego nie może skorzystać z ulgi remontowej.
Związane z tym niedogodności można jednak w prosty sposób obejść, zawierając ze wspomnianymi dziećmi umowę użyczenia (nie trzeba wtedy płacić podatku dochodowego od przychodu z tego lokalu, bowiem w tym akurat przypadku przychodów takich po prostu się nie ustala, mimo że z reguły nieodpłatne udostępnienie lokalu pociąga za sobą tę przykrą konsekwencję, że trzeba zapłacić podatek od nieistniejących zysków). Wybór tego rozwiązania może się jednak skończyć zakwestionowaniem takiej umowy przez urząd skarbowy, któremu stosunkowo łatwo będzie udowodnić, że umowa została zawarta wyłącznie po to, by obejść przepisy prawa podatkowego, czyli mówiąc prościej, że została zawarta nie po to, by udostępnić własny kąt dzieciom (bo taki obowiązek rodzice i tak mają), ale po to, by dokonać podwójnego odliczenia.
Organy podatkowe i organy kontroli skarbowej, dokonując ustalenia w ramach postępowania podatkowego treści czynności prawnej, uwzględniają zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności. Jeżeli w wyniku tych ustaleń dojdą do przekonania, że strony, dokonując danej czynności prawnej, ukryły inną czynność prawną, to organy podatkowe i organy kontroli skarbowej wywodzą skutki podatkowe z ukrytej czynności prawnej. Inaczej mówiąc, mogą np. uznać, że faktycznie żadnej umowy nie było.
WARTO WIEDZIEĆ
Zgodnie z art. 710 kodeksu cywilnego, przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
Reasumując, w przypadku najbliższych członków rodziny nie polecam tego rozwiązania. Nie znaczy to jeszcze, że umowa użyczenia jest złym rozwiązaniem w ogóle.
Zawarcie umowy użyczenia może być korzystne co najmniej z dwóch powodów. Po pierwsze, można w ten sposób obejść ograniczenie wynikające z tego, że mieszkające w domu (lub mieszkaniu) rodziców dzieci, które w całości lub części finansują remont domu (mieszkania), jako niemające tytułu prawnego do tego, co jest remontowane lub modernizowane, nie mogą korzystać z ulgi. Pokrewieństwo nie jest tytułem prawnym do zajmowanego lokalu, zaś umowa użyczenia już tak. Po drugie zaś, zawarcie takiej umowy może przynieść i ten korzystny skutek, że w ramach rodziny odliczymy dwukrotnie lub nawet trzykrotnie więcej, niż gdyby podatnik korzystał z ulgi sam. Przyjrzyjmy się teraz szczegółom. Poszukajmy zatem odpowiedzi na pytanie: Jak mnożymy ulgi remontowe?
Przypomnijmy raz jeszcze. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają od podatnika, który zamierza skorzystać z ulgi remontowej, posiadania tytułu prawnego do remontowanego lub modernizowanego domu lub mieszkania. Tytułem tym jest zarówno prawo własności mieszkania lub domu, jak i np. umowa najmu, przydział mieszkania w spółdzielni mieszkaniowej, przydział mieszkania na podstawie decyzji administracyjnej itd. Jest nim także umowa użyczenia. Dlaczego jednak zawarcie tej właśnie umowy umożliwia podatnikom odliczenie, zamiast jednego, dwóch, a nawet trzech pełnych limitów ulgi remontowej w związku z jednym tylko remontem? Powodów jest kilka.
Otóż przede wszystkim łatwo można sobie wyobrazić sytuację, w której podatnik remontuje dom, ponosi w związku z tym znaczne nakłady, ale rachunkami dzieli się np. z zamieszkującym razem z nim bratem lub pełnoletnim, posiadającym własne środki utrzymania dzieckiem, z którymi zawarł umowę użyczenia. Wystarcza tu zwykła forma pisemna, nie trzeba zatem biegać do notariusza. Sama zaś umowa nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Unikamy więc kolejnego niebezpieczeństwa związanego z koniecznością „rejestracji” umowy w urzędzie skarbowym (zgłoszenia jej do opodatkowania). Tymczasem ten prosty zabieg pozwala obydwu braciom (lub rodzicom i dziecku) odliczyć od podatku w ciągu trzech lat 11 340 zł (w przypadku wykorzystania ulgi w latach 2003-2005), podczas gdy jedna osoba odliczyłaby zaledwie połowę tej kwoty.
Jednak trzeba sobie jasno powiedzieć, że nie jest to sposób dla wszystkich. Po pierwsze, dzieci, z którymi będziemy dzielili ulgę remontową, powinny rzeczywiście z nami mieszkać. Po drugie, jeżeli mają one współuczestniczyć w finansowaniu remontu, muszą posiadać odpowiednie ku temu środki i możliwość swobodnego dysponowania tymi środkami (na pomoc w remoncie nie ma raczej co liczyć ze strony sześcioletniego dziecka). Po trzecie, faktury VAT dokumentujące kwoty podlegające odliczeniu od podatku poszczególnych domowników powinny być wystawione na tych domowników. Każdy odlicza w granicach obowiązujących limitów 19 proc. tych wydatków, które wynikają z wystawionych na niego faktur VAT (koniecznie muszą to być faktury VAT-owskie, żadne inne dokumenty nie wchodzą po prostu w grę).
Po czwarte wreszcie, sztuczka ta ma sens tylko w przypadku naprawdę kosztownych remontów albo wykańczania mieszkania lub domu po wykorzystaniu pełnego limitu dużej ulgi mieszkaniowej.
Ile można odliczyć na remont domu lub mieszkania
Obowiązujący obecnie limit małej ulgi mieszkaniowej stosowany jest w latach 2003-2005. W myśl dawnego przepisu art. 27a ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w latach 2003-2005 odliczeniu od podatku dochodowego podlega:
• 19 proc. kwoty wydatków poniesionych na remont i modernizację budynku mieszkalnego, nie więcej jednak niż 3 proc. limitu tzw. dużej ulgi mieszkaniowej (w 2003 r. jest to 189 000 zł, co wynika z obwieszczenia ministra finansów z dnia 13 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości ogólnej kwoty odliczeń z tytułu wydatków na cele mieszkaniowe; MP nr 60, poz. 843). W latach 2003-2005 odliczeniu podlega zatem nie więcej niż 5670 zł (189 000 zł x 3 proc.),
• 19 proc. kwoty wydatków poniesionych na remont i modernizację lokalu mieszkalnego, nie więcej jednak niż 2,5 proc. kwoty tzw. dużej ulgi mieszkaniowej. W latach 2003-2005 odliczeniu podlega zatem nie więcej niż 4725 zł (189 000 x zł 2,5 proc.).
Gdyby podatnik remontował lub modernizował i dom, i mieszkanie, odliczy nie więcej niż 5670 zł.
Uwaga, odliczysz dopiero jak wydasz 567 zł
Odliczenie od podatku może być dokonane tylko wówczas, gdy w roku podatkowym podatnik posiada dowody poniesienia wydatków w wysokości co najmniej 0,3 proc. kwoty dużej ulgi mieszkaniowej ustalonej w pierwszym roku obowiązywania limitu. Oznacza to, że aby móc dokonać odliczenia, podatnik powinien mieć dowody poniesienia wydatków w wysokości co najmniej 567 zł (189 000 zł x 0,3 proc.).
Jeżeli w danym roku podatkowym podatnik minimum tego nie osiągnie, odliczenia od podatku będzie mógł dokonać w tym roku podatkowym, w którym suma wydatków liczona od początku okresu trzyletniego – a więc od 1 stycznia 2003 r. – wyniesie co najmniej 567 zł. Podatnik, który minimum tego w latach 2003-2005 nie osiągnie, nie może dokonać odliczenia.
Należy pamiętać, iż przekroczenie limitu dolnego uprawnia wyłącznie do dokonania odliczeń z tytułu wydatków poniesionych w danym roku podatkowym, a nie od początku okresu trzyletniego. To ważne zastrzeżenie, bo urzędy skarbowe dość dokładnie sprawdzają ten warunek. Oznacza to, że jeżeli wydałeś w 2003 r. mniej niż 567 zł, to z punktu widzenia ulgi remontowej pieniądze te są stracone. Tego, co wydałeś w 2003 r., nie będziesz bowiem mógł w takim przypadku odliczyć w zeznaniu za 2004 r.
Przedstawioną regułę najlepiej prześledzić na prostym przykładzie.
PRZYKŁAD
Pani Helena wydała w trzech kolejnych latach niewielkie kwoty na remont swojego mieszkania. W kolejnych latach były to odpowiednio: w 2003 r. – 200 zł; w 2004 r. – 150 zł; w 2005 r. – 300 zł. W tej sytuacji w latach 2003-2004 podatniczka nie może nic odliczyć. Ani bowiem w pierwszym, ani w drugim roku nie przekroczyła wymaganego minimum wydatków. Suma dla lat 2003-2004 wyniosła zaledwie 350 zł wobec wymaganych 567 zł. Z odliczenia może natomiast skorzystać w 2005 r. Wtedy suma wydatków liczona za całe trzy lata, a więc za lata 2003– –2004, wyniosła 650 zł, a więc przekroczyła wymagane minimum. Nie oznacza to jednak, że odliczeniu będzie podlegała tylko nadwyżka ponad wspomniane 567 zł. W zeznaniu za 2005 r. będzie można odliczyć na pewno 19 proc. kwoty wydanej w trzecim roku. Czy można to zrobić także w stosunku do kwot wydanych wcześniej, istnieją już spory. Zdaniem organów podatkowych nie jest to możliwe. W tym miejscu zaznaczymy tylko, że w naszym przykładzie podatniczka na pewno odliczy w zeznaniu 19 proc. z 300 zł, czyli 57 zł.
Preferencyjny limit dla instalacji gazowych
Limit ulgi remontowej może zostać zwiększony o 0,5 proc. kwoty tzw. dużej ulgi mieszkaniowej obowiązującej w pierwszym roku tego okresu. Obecnie oznacza to zwiększenie o 945 zł (189 000 zł x 0,5 proc.). Zwiększenie następuje, jeżeli w ramach remontu lub modernizacji podatnik poniesie wydatki na remont lub modernizację instalacji gazowej, urządzeń eksplozymetrycznych lub urządzeń gazowych, a równocześnie w związku z tymi wydatkami przekroczy limity odliczeń określone dla podstawowej ulgi remontowej. W takim przypadku w latach 2003-2005 można odliczyć łącznie od podatku dochodowego:
• 19 proc. kwoty wydatków poniesionych na remont lub modernizację budynku mieszkalnego i znajdujących się w tym budynku instalacji i urządzeń gazowych, nie więcej jednak niż 3,5 proc. kwoty 189 000 zł, tj. nie więcej niż 6615 zł,
• 19 proc. kwoty wydatków poniesionych na remont lub modernizację lokalu mieszkalnego i znajdujących się w tym lokalu instalacji i urządzeń gazowych, nie więcej jednak niż 3 proc. kwoty 189 000 zł, tj. nie więcej niż 5670 zł.
WARTO WIEDZIEĆ
Żeby móc w zeznaniu za 2004 r. skorzystać z ulgi remontowej na remont mieszkania lub domu albo na wpłaty na fundusze remontowe, trzeba było wydać w ubiegłym i bieżącym roku łącznie co najmniej 567 zł.
Limit dla wpłaty na fundusze remontowe
W ramach ulgi remontowej można także odliczyć dokonane w roku podatkowym wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej. Także i w tym przypadku obowiązują określone dla ulgi remontowej limity odliczenia. Dla wpłat na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej limit ten dla lat 2003–2005 wynosi 5670 zł. Oczywiście jest to limit trzyletni. Warunki korzystania z tego limitu są identyczne jak warunki korzystania z ulgi w przypadku remontu lub modernizacji domu czy mieszkania.
Co uważa się za wydatki na remont domu
Rozporządzenie ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z dnia 21 grudnia 1996 r. w sprawie określenia rodzajów wydatków na remont i modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, o które zmniejsza się podatek dochodowy (Dz.U. nr 156, poz. 788), ma zastosowanie do wydatków poniesionych od 1 stycznia 1997 r. (par. 2 rozporządzenia). Jako podlegające odliczeniu rozporządzenie wymienia wydatki na:
• zakup materiałów i urządzeń,
• zakup usług obejmujących wykonanie ekspertyzy, opinii, projektu, transport materiałów i urządzeń, wykonawstwo robót,
• najem sprzętu budowlanego,
• opłaty administracyjne i inne opłaty wynikające z odrębnych przepisów.
Warunkiem, którego spełnienie umożliwia odliczenie wymienionych wydatków, jest poniesienie ich w związku z robotami określonymi w załącznikach do rozporządzenia. Załączniki te zawierają wykaz robót zaliczanych do remontu i modernizacji budynku mieszkalnego, odrębny wykaz robót zaliczanych do remontu i modernizacji lokalu mieszkalnego oraz wykaz robót zaliczanych do remontu i modernizacji budynku mieszkalnego w zakresie instalacji gazowej, urządzeń eksplozymetrycznych lub urządzeń gazowych.
Wykaz robót zaliczanych do remontu i modernizacji budynku mieszkalnego, sfinansowanie których uprawnia podatnika do odliczenia związanych z tym kosztów od podatku dochodowego, na warunkach i w granicach określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje m.in. remont lub modernizację przyłączy, elementów przyłączy budynku lub wykonanie nowych przyłączy. Może to przy tym dotyczyć takich elementów, jak: przyłącza wodociągowe, hydrofornie, przyłącza kanalizacyjne, bezodpływowe zbiorniki ścieków, urządzenia do oczyszczania ścieków, przyłącza sieci cieplnej, węzły cieplne, kotłownie, przyłącza do linii elektrycznej.
Wykaz ten obejmuje także wykonanie nowego przyłącza do sieci gazowej (wykonanie nowych instalacji gazowych) oraz prace związane z remontem i modernizacją fundamentów, i to łącznie z izolacjami. W tej ostatniej grupie rozporządzenie wymienia prace związane zarówno ze wzmocnieniem fundamentów, jak i z ich zabezpieczeniem, a także z wykonaniem izolacji przeciwwodnych, przeciwwilgociowych, cieplnych oraz osuszaniem fundamentów.
Z przepisów rozporządzenia wynika, że odliczeniu podlegają także wydatki związane z remontem lub modernizacją elementów konstrukcyjnych budynku lub ich części (rozporządzenie precyzuje, że chodzi w tym przypadku o prace dotyczące konstrukcji stropów, konstrukcji ścian nośnych i zewnętrznych, konstrukcji i pokrycia dachu, docieplenia stropów i stropodachów, kanałów spalinowych i wentylacyjnych, a także pozostałych elementów konstrukcyjnych budynku, jak np. słupów, podciągów, schodów, zadaszeń, balkonów, loggii, izolacji przeciwwodnych, dźwiękochłonnych), elewacji budynku (chodzi o nakłady na tynki i okładziny zewnętrzne, malowanie elewacji, docieplenie ścian budynku, obróbki blacharskie i elementy odwodnienia budynku), a także wydatki na wbudowanie nowych, wymianę lub remont okien oraz drzwi zewnętrznych.
Tak samo traktowane są nakłady związane z przebudową układu funkcjonalnego budynku, obejmujące: sanitariaty i kuchnie, dźwigi osobowe, wjazdy, podjazdy, zabezpieczenia i wykonanie innych elementów związanych z udostępnieniem i przystosowaniem obiektu oraz pomieszczeń ogólnodostępnych budynku dla osób niepełnosprawnych.
Rozporządzenie przewiduje ponadto, że można odliczyć w ramach ulgi remontowej w związku z remontem lub modernizacją budynku mieszkalnego koszty wymiany lub wykonania nowych instalacji budynku, obejmujące wydatki na rozprowadzanie po budynku instalacji oraz montaż trwale umiejscowionych: wyposażenia, armatury i urządzeń dotyczących instalacji sanitarnych; instalacji elektrycznych, odgromowych i uziemienia; instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych; instalacji przyzywowych (domofony) i alarmowych; przewodów wentylacyjnych, spalinowych i dymowych.
Odliczeniu w ramach ulgi remontowej podlegają także wydatki na remont części wspólnej budynku, tj. ciągów komunikacyjnych, piwnic, strychów, zsypów, magazynów, pralni, suszarni.
Co uważa się za wydatki na remont mieszkania
W poprzednim rozdziale przedstawiłem wykaz tych robót zaliczanych do remontu i modernizacji budynku mieszkalnego, sfinansowanie których uprawnia podatnika do odliczenia związanych z tym kosztów od podatku dochodowego. Odliczenia tego dokonuje się oczywiście na warunkach i w granicach określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym razem zajmiemy się wydatkami związanymi z remontem i modernizacją mieszkania (lokalu mieszkalnego) oraz instalacji gazowych.
Podlegające odliczeniu wydatki na remont lub modernizację mieszkania (lokalu mieszkalnego) określa załącznik nr 2 do omawianego rozporządzenia. Zgodnie z zawartymi w nim regulacjami, na warunkach i w granicach określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczeniu od podatku podlegają wydatki na remont, modernizację lub wykonanie nowych elementów w lokalu mieszkalnym, jeżeli wydatki te dotyczą takich elementów jak: ścianki działowe, sufity, tynki i okładziny wewnętrzne, podłogi i posadzki, okna, świetliki i drzwi, powłoki malarskie i tapety, elementy kowalsko-ślusarskie, izolacja przeciwwodna, izolacja przeciwwilgociowa, izolacja dźwiękochłonna i cieplna, a także pozostałych elementów, wśród których załącznik wymienia jako przykład pawlacze, trwale umiejscowione szafy wnękowe, obudowy wanien, obudowy zlewozmywaków, obudowy grzejników.
Odliczyć można także wydatki na remont, modernizację, wymianę lub wykonanie nowych instalacji, obejmujące rozprowadzenie instalacji po lokalu oraz montaż trwale umiejscowionych: wyposażenia, armatury i urządzeń. Przy czym wydatki takie powinny dotyczyć instalacji sanitarnych, instalacji elektrycznych, instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych, instalacji przyzywowych (domofony) i alarmowych, instalacji i urządzeń grzewczych, przewodów wentylacyjnych, spalinowych i dymowych.
Co uważa się za remont instalacji gazowych
Pisząc o limitach ulgi remontowej, wspomniałem, że kwota limitu odliczenia z tytułu remontu lub modernizacji budynku lub lokalu mieszkalnego może zostać zwiększona w każdym trzyletnim okresie, jeżeli w ramach remontu lub modernizacji podatnik poniesie wydatki na remont lub modernizację instalacji gazowej, urządzeń eksplozymetrycznych lub urządzeń gazowych, a równocześnie w związku z tymi wydatkami podatnik przekroczy limity odliczeń określone dla ulgi remontowej. Katalog wydatków, które uprawniają do wykorzystania zwiększonego limitu ulgi remontowej, określony został w załączniku nr 3 do opisywanego rozporządzenia. Wynika z niego, że roboty zaliczane do remontu i modernizacji budynku mieszkalnego w zakresie instalacji gazowej, urządzeń eksplozymetrycznych lub urządzeń gazowych obejmują:
• wymianę lub remont części wspólnej instalacji gazowej (przyłącza, poziomy i piony),
• przemieszczenie głównego kurka gazowego na zewnątrz budynku,
• zastąpienie miejscowych instalacji ciepłej wody – z zastosowaniem gazowych grzejników ciepłej wody – instalacją centralnej ciepłej wody,
• zainstalowanie urządzeń lub systemów służących poprawie bezpieczeństwa użytkowników gazu,
• wyposażenie instalacji w gazomierze indywidualne,
• wykonanie instalacji gazu płynnego.
Z kolei przy modernizacji instalacji gazowych znajdujących się w lokalu mieszkalnym są to wydatki na:
• remont i wymianę urządzeń gazowych,
• remont i wymianę instalacji gazowej służącej do rozprowadzania gazu do urządzeń,
• zainstalowanie, naprawę i wymianę urządzeń eksplozymetrycznych oraz czujników tlenku węgla,
• zainstalowanie gazomierza.
Co uważa się za wpłaty na fundusz remontowy
Podatek dochodowy zmniejsza się w zeznaniu rocznym na zasadach identycznych jak dla ulgi remontowej (w ramach tej ulgi) także wtedy, gdy w roku podatkowym podatnik dokonał wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej. Także i w tym przypadku obowiązują określone dla ulgi remontowej limity odliczenia. Dla lat 2003–2005 limit ten wynosi 5670 zł.
Zauważmy też, że ustawa zastrzega, iż chodzi tu o fundusze remontowe utworzone zgodnie z odrębnymi przepisami.
Tą odrębną ustawą w przypadku funduszu remontowego wspólnoty mieszkaniowej jest ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 80, poz. 903 z późn. zm.). W konsekwencji na zasadach identycznych, jak wydatki z tytułu remontu lub modernizacji budynku lub lokalu mieszkalnego, a także w ramach tego samego limitu, odliczeniu od podatku dochodowego podlegają kwoty wpłacane przez osoby fizyczne będące właścicielami samodzielnych lokali mieszkalnych na wyodrębniony fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej, utworzonej na podstawie przepisów tej ustawy.
Zgodnie z art. 14 ustawy o własności lokali, na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się między innymi wydatki na remonty. Ustawa o własności lokali nie nakłada jednak na wspólnotę obowiązku wyodrębnienia funduszu remontowego. Jeżeli jednak wspólnota nie dokona wyodrębnienia takiego funduszu, tworzące wspólnotę osoby nie będą mogły odliczyć poniesionych na ten cel wydatków.
Natomiast w przypadku funduszu remontowego spółdzielni mieszkaniowej odrębne przepisy, o których wspomina ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawiera ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 119 poz. 1116 z późn. zm.). Przepis art. 6 ust. 3 tej ustawy przewiduje, że spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Z kolei w art. 4 przewidziano, że na członkach spółdzielni ciąży obowiązek uczestniczenia w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, a także eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni.
Jak wyliczyć wysokość ulgi remontowej
W myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczeniu od podatku dochodowego podlega, w granicach limitów określonych tą ustawą, 19 proc. kwoty wydatków poniesionych przez podatnika na remont i modernizację budynku mieszkalnego. Nie jest zatem możliwe odliczenie wszystkich wydanych pieniędzy na remont lub modernizację, ale tylko ściśle określonej ich części – tj. wspomnianych wcześniej 19 proc. Zasadę tę najlepiej zilustrować na przykładach:
PRZYKŁAD
Pan Karol postanowił odnowić mieszkanie. W ramach przeprowadzonych prac wymienił część instalacji wodno-kanalizacyjnej w mieszkaniu, a samo mieszkanie częściowo odmalował, częściowo zaś wytapetował. Ponieważ był to pierwszy tak duży remont od kilku lat, koszt wszystkich przeprowadzonych prac zamknął sumą 12 000 zł. Podatnik, świadom swoich praw, postanowił oczywiście odliczyć część wydatków w ramach małej ulgi mieszkaniowej (ulgi remontowej). Podatnik nie może, rzecz jasna, odliczyć całych 12 000 zł, lecz tylko 19 proc. tej kwoty. Liczmy zatem: 19 proc. z 12 000 zł daje nam 2280 zł. Teraz zostaje już tylko sprawdzić, czy otrzymany wynik mieści się w limicie ulgi (w tym przypadku mieści się) i otrzymaną kwotę możemy odliczyć w zeznaniu (wpisując ją najpierw do załącznika PIT-D).
PRZYKŁAD
Teraz dla odmiany załóżmy, że przy dokonaniu wskazanych w poprzednim przykładzie prac podatnik poniósł znacznie większe nakłady i że remont mieszkania kosztował go 30 000 zł. I znów podatnik nie może odliczyć całych 30 000 zł, lecz tylko 19 proc. tej kwoty. Liczmy zatem: 19 proc. z 30 000 zł daje nam 5700 zł. Teraz musimy sprawdzić, czy otrzymany wynik mieści się w limicie ulgi. W przypadku remontu mieszkania dokonanego w latach 2003-2005 limit ten wynosił 4725 zł. Wyliczona kwota jest zatem wyższa od limitu. A to oznacza, że podatnik będzie mógł odliczyć tylko 4725 zł. Pozostała kwota odliczeniu już nie podlega. Nie przechodzi też do odliczenia na lata następne. Limit został już bowiem wyczerpany.
Jak już wcześniej wyjaśniłem, obowiązujący przy rozliczeniu za 2004 r. limit małej ulgi mieszkaniowej (ulgi remontowej) określony został na lata 2003-2005, a sama wysokość limitu zależy od tego, czy remont lub modernizacja dotyczy budynku czy też lokalu mieszkalnego. Obecnie obowiązujący limit wynosi dla domów – 5670 zł, zaś dla mieszkań – 4725 zł. Przyjrzyjmy się teraz, jak rozumieć to, że ulga ma charakter ulgi trzyletniej.
PRZYKŁAD
Pani Anna remontuje dom, finansując prace ze swych niewielkich oszczędności. Załóżmy teraz, że niewielka ilość środków, jakie posiada, pozwala jej na sfinansowanie wszystkich prac w ciągu czterech kolejnych lat. Pierwsze prace przeprowadziła w 2002 r., wydając na nie w sumie 12 000 zł. Załóżmy też, że nakłady na remont wyniosły w kolejnych latach: w 2003 r. – 4000 zł; w 2004 – 9000 zł; w 2005 – 5000 zł. Za każdym razem podatniczka może odliczyć nie więcej niż 19 proc. poniesionych wydatków. Nie może też przekroczyć obowiązujących limitów. W pierwszej kolejności należy ustalić kwotę przypadającą do odliczenia w poszczególnych latach. Dokonujemy zatem następującego przeliczenia: 12 000 zł x 19 proc. = 2280 zł; 4000 zł x 19 proc. = 760 zł; 9000 zł x 19 proc. = 1710 zł; 5000 zł x 19 proc. = 950 zł. Mając na uwadze fakt, że limit ulgi przysługujący na remont domu w latach 2000-2002 wynosi 4620 zł, możemy już stwierdzić, że w zeznaniu za 2002 r. podatniczka mogła wykorzystać całą kwotę przypadającą do odliczenia, czyli 2280 zł, ponieważ mieści się ona w limicie ulgi. W 2003 r. podatniczka zaczyna korzystać z nowego limitu. Nie musi już zatem pamiętać o tym, co odliczyła w zeznaniu za 2002 r. W ramach nowego limitu może maksymalnie odliczyć 5670 zł. Jak widać, w zeznaniu za 2003 r. odliczy całą kwotę, bo ta wynosi tylko 760 zł. Podobnie będzie w zeznaniu za rok 2004. Kwota przypadająca do odliczenia to 1710 zł. Po uwzględnieniu odliczenia z poprzedniego roku, czyli 760 zł, daje to 2470 zł. Nadal zatem mieścimy się w limicie i odliczamy całe 1710 zł. Podobnie będzie w zeznaniu za rok 2005. Przypadająca do odliczenia kwota to 950 zł. Zsumowana z odliczeniami za lata 2003-2004 daje 3420 zł, a więc nadal mniej niż wynosi limit. W zeznaniu można zatem odliczyć całe 950 zł. W tym przypadku podatniczka całego limitu nie wykorzystała. Pozostała jego część (czyli 2250 zł) przepada.
Jeżeli kwota przysługujących odliczeń przekracza kwotę podatku obliczonego według skali podatkowej, kwota przekraczająca podatek podlega odliczeniu od podatku obliczonego za lata następne, aż do całkowitego jej odliczenia (dawny art. 27a ust. 15 ustawy o PIT). Aby zrozumieć, w jaki sposób w praktyce funkcjonuje ta ostatnia zasada, prześledźmy sposób, w jaki opisany przepis należy stosować na prostym przykładzie.
PRZYKŁAD
Podatnik przeprowadził w 2003 r. remont mieszkania. Wcześniej nie korzystał z ulgi remontowej. Na remont wydał 10 000 zł. Odliczyć może w granicach limitu 19 proc. wydanych na ten cel środków. 19 proc. z 10 000 zł to 1900 zł. Tyle też podatnik może odliczyć w zeznaniu. Załóżmy jednak, że podatnik po wyliczeniu podatku (podatku pomniejszonego już o składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne) ustalił, że wynosi on tylko 500 zł. W takim przypadku trudno byłoby od 500 zł odliczyć 1900 zł. Podatku po prostu zabraknie na pokrycie całej ulgi. I w tym momencie znajdzie zastosowanie opisany wcześniej przepis i reguła, że kwota przekraczająca podatek podlega odliczeniu od podatku obliczonego za lata następne. W naszym przypadku dotyczyło będzie to 1400 zł, na które podatnik nie znalazł pokrycia w podatku za 2003 r. Jednak jeśli tylko wystarczy mu na to podatku, wspomniane 1400 zł odliczy od podatku w zeznaniu za 2004 r., mimo że w tym roku nie wydał na remont ani złotówki. Co ważne, zasada ta znajdzie zastosowanie także do tego, czego z powodu zbyt małego podatku nie uda się odliczyć w zeznaniu za 2005 r., który będzie ostatnim rokiem obowiązywania ulgi remontowej. Jeśli zatem zabraknie nam na dokonanie odliczenia za 2005 r. podatku na pokrycie ulgi, odliczenia będzie można dokonać w zeznaniu za 2006 r.
Najważniejsze są dokumenty
Tak jak ma to miejsce w przypadku większości innych ulg podatkowych, tak i w przypadku ulgi remontowo-modernizacyjnej podstawowym warunkiem umożliwiającym korzystanie z odliczenia jest właściwe udokumentowanie wydatków objętych ulgą.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje, że wysokość wydatków na cele określone w dawnym art. 27a ust. 1 ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z tym że w przypadku wydatków na remont i modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego zajmowanego na podstawie tytułu prawnego, wysokość wydatków ustala się na podstawie faktury wystawionej wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług, niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku, lub dowodu odprawy celnej. W przypadku wpłat na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej – wysokość wydatków ustala się na podstawie dowodu wpłaty.
Jak wypełnić załącznik PIT/D
1. Wypełnij część A załącznika PIT/D. W tej części należy podać dane identyfikacyjne podatnika składającego załącznik, tj. nazwisko, pierwsze imię, datę urodzenia oraz adres zamieszkania. Małżonkowie wnoszący o łączne opodatkowanie dochodów oraz małżonkowie opodatkowujący swoje dochody indywidualnie wypełniają zarówno część A.1., jak i część A.2., z wyjątkiem małżonków, w stosunku do których orzeczono separację.
2. Wypełnij część D.5 załącznika PIT/D. Służy ona do wykazania odliczeń dokonywanych w ramach ulgi remontowej. W pierwszej kolejności należy zaznaczyć odpowiedni kwadrat w pozycjach 78, 79 lub 80 deklarując, na jaki cel ponieśliśmy wydatki (78 – remont i modernizacja lokalu mieszkalnego, 79 – remont i modernizacja budynku mieszkalnego lub wpłata dokonana na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej, 80 – remont i modernizacja instalacji gazowej).
3. Ustal limit odliczenia. Na podstawie deklaracji o celu, na jaki poniosłeś wydatki, ustalony zostanie limit odliczenia, który należy wpisać w poz. 81 formularza. W kolejnej pozycji (82) należy wpisać kwotę wydatków poniesionych w 2003 r. W następnej pozycji (83) należy wpisać kwotę odliczeń z tytułu wydatków poniesionych w 2003 r. W kolejnej (84) trzeba podać kwotę wydatków poniesionych w 2004 r. W pozycji 85 trzeba wpisać kwotę przysługującego odliczenia w 2004 r. Następnie wypełniamy pozycję 86, w przypadku gdy nasze odliczenia nie znalazły pokrycia w podatku za lata ubiegłe.
4. Zsumuj odliczenia. Ostatnim krokiem jest wypełnienie pozycji 87, w której należy wpisać sumę odliczeń mieszkaniowych, czyli sumę kwot z pozycji 77, 85 i 86 zeznania, a więc wydatków mieszkaniowych na remont i modernizację oraz tych z lat poprzednich, które nie znalazły pokrycia w podatku w latach ubiegłych.
EM
WARTO WIEDZIEĆ
Ulga remontowa wbrew swojej nazwie wcale nie polega na odliczaniu tylko takich wydatków, które mają na celu naprawę lub odświeżenie domu lub mieszkania. Ulga ta jest również ulgą, w ramach której można odliczyć wydatki modernizacyjne, a więc takie, które podnoszą standard domu lub mieszkania lub też zwiększają ich funkcjonalność.
Jak wynika z wyjaśnień Ministerstwa Finansów zawartych w piśmie z 5 grudnia 2001 r. (nr PB5/KD-033-179-2339/01) dowód wpłaty należy rozumieć dość szeroko. Za dowód wpłaty na fundusz remontowy należy uznać – zdaniem ministerstwa – zarówno przelew bankowy, przekaz pocztowy, jak również dokument wpłaty w kasie spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej. Ministerstwo zauważyło też, że wpłat na fundusz remontowy podatnicy z reguły dokonują w ogólnej kwocie, łącznie z pozostałymi składnikami opłaty czynszowej (zaliczki na poczet utrzymania nieruchomości) i innych należności wobec spółdzielni mieszkaniowych lub wspólnot mieszkaniowych, dlatego też w wielu przypadkach posiadają jeden dowód wpłaty dokonanej z tych tytułów. W takiej sytuacji z dowodu wpłaty niekiedy nie sposób jednoznacznie wywnioskować wysokości wniesionych przez podatnika wpłat na przedmiotowy fundusz. I tu, o dziwo, mając te właśnie okoliczności na uwadze, resort finansów stwierdził, że nie pozbawia to podatnika prawa do dokonania odliczeń od podatku. W takim przypadku, w celu dowodowym, wystarczające jest – czytamy w omawianym piśmie – posiadanie przez podatnika, obok dowodu wpłaty, dokumentu zawierającego wyszczególnione składniki czynszu (zaliczki na poczet utrzymania nieruchomości) z wyodrębnioną pozycją funduszu remontowego.
Marek Kutarba
Remont trzeba faktycznie wykonać
Przepis art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w wersji obowiązującej w 1994 r. nie uzależnia prawa do odliczenia wydatku na remont mieszkania od faktycznego wykonania remontu w tym roku podatkowym, lecz od faktycznego poniesienia wydatku na ten cel. Do odliczenia wystarczy zatem zakup materiałów budowlanych wykorzystanych do przeprowadzenia remontu – wyrok NSA z 10 stycznia 2001 r., SA/Sz 1910/99; niepublikowany
Wykończenie nowego mieszkania
Jest powszechną praktyką nabywania mieszkań w stanie surowym do wykonania robót wykończeniowych i uzupełniających we własnym zakresie i zgodnie z potrzebami nabywającego mieszkanie. Objęcie w posiadanie mieszkania nie jest jednoznaczne z jego zasiedleniem. Dlatego też ustawodawca, akceptując ten stan rzeczy, przyznał prawo do odliczenia od dochodu wydatków poniesionych na wykończenie nowo wybudowanego lokalu, ale ograniczył to prawo czasowo – do dnia zasiedlenia tego lokalu i w ramach ogólnej kwoty odliczeń – wyrok NSA z 21 września 2000 r., SA/Sz 1574/99; niepublikowany
Stała zabudowa kuchni
Treść przedmiotowego rachunku wskazuje, iż nastąpiło wykonanie zabudowy stałej kuchni polegającej na wyposażeniu tego pomieszczenia w komplet mebli wykonanych na zamówienie. Nie jest to zatem wydatek związany z remontem i modernizacją lokalu, jak wymaga tego przepis art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. g) ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – wyrok NSA z 26 lutego 1999 r., I SA/Gd 250/97; niepublikowany
Założenie instalacji telefonicznej
Nie można zgodzić się z twierdzeniem, że założenie instalacji telefonicznej nie stanowi modernizacji mieszkania; brak jest podstaw do przyjęcia, że założona instalacja nie jest trwale związana z lokalem – wyrok NSA z 26 maja 1998 r., I SA/Łd 1312/96; niepublikowany
Remont, czyli wymiana instalacji
Za remont budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w znaczeniu powszechnie stosowanym w zakresie inwestycji uważa się prace budowlane mające na celu utrzymanie lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego we właściwym stanie, przywrócenie jego pierwotnej zdolności użytkowej, którą utracił w wyniku upływu czasu i eksploatacji wraz z wymianą dotychczas użytkowanych zużytych składników ich wyposażenia technicznego, takich jak: dotychczasowej instalacji wodnej, kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, ciepłej wody, gazu przewodowego lub tylko określonych elementów tych instalacji – wyrok NSA z 4 marca 1998 r., I SA/Gd 886/96; niepublikowany
Ulga za unowocześnienie, a nie upiększenie mieszkania
Unowocześnienie lokalu (jako modernizacja lokalu mieszkalnego) musi obejmować cechy (właściwości) użytkowe tego lokalu, nie zaś unowocześnienie czy upiększenie wyglądu takiego lokalu. Poczynione przez skarżących wydatki na wykonanie i zamontowanie szafek w przedpokoju i kuchni zmierzały właściwie do tego, by zmienić wygląd tych dwóch pomieszczeń poprzez niespotykaną z reguły ich atrakcyjność, nie zaś, by uzyskać unowocześnienie cech użytkowych lokalu – wyrok NSA z 11 lutego 1998 r., I SA/Gd 811/96; niepublikowany
Bez ulgi na remont domu rodziców
Nie może skorzystać z ulgi, przewidzianej w art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. g) ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik mieszkający w domu stanowiącym własność jego rodziców, nawet jeśli wydatkowane przez niego kwoty doprowadziły do rozbudowy budynku w celu poprawy wyłącznie jego warunków mieszkaniowych – wyrok NSA z 24 września 1997 r., I SA/Gd 321/96; niepublikowany
Tytuł prawny uzyskany w rok po remoncie
Fakt uzyskania w przyszłości (w następnym roku podatkowym) tytułu prawnego do lokalu, w którym uprzednio dokonywano prac remontowych, nie może prowadzić do wstecznego nabycia prawa do ulgi podatkowej z tytułu wydatków poniesionych na remont lub modernizację mieszkania, o której mowa w art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. g) ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – wyrok NSA z 21 marca 1997 r., I SA/Gd 797/96; niepublikowany
Decyzja administracyjna jako tytuł prawny do lokalu
Przepis art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. g) ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje, jaki tytuł prawny do lokalu ma posiadać osoba ubiegająca się o ulgę. Z czego należy wyprowadzić wniosek, że za tytuł prawny do budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego uważa się między innymi: akt własności, decyzję administracyjną, umowę użyczenia, umowę najmu lub dzierżawy, umowę podnajmu lub poddzierżawy, dowód stwierdzający nabycie w drodze kupna, spadku lub darowizny – wyrok NSA z 16 maja 1996 r., SA/Sz 2089/95; niepublikowany
Ulga dla współwłaściciela
Na zasadzie art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. g) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. nr 80, poz. 350 z późn. zm.), w związku z art. 207 k.c. i z uwzględnieniem art. 26 ust. 4 tej ustawy, podatnik będący współwłaścicielem budynku mieszkalnego może dokonywać odliczeń od dochodu wydatków na remont i modernizację budynku maksymalnie do wysokości kosztów odpowiadających wielkości jego udziału we współwłasności – wyrok NSA z 21 grudnia 1995 r., SA/Wr 653/95; opublikowany w onSA z 1996 r. nr 4, poz. 184
Odliczenie wydatków na farbę
Odliczeniu od dochodu podlegają tylko te wydatki, które poniesione zostały bądź jako koszt robót zleconych osobie trzeciej, bądź też jako koszt materiałów zużytych w toku remontu wykonywanego we własnym zakresie. Przesłanką odliczenia kwot wydatkowanych na remont jest skonsumowanie tych kwot w toku przedmiotowych robót, czyli włączenie ich wartości w substancję lokalu lub budynku. Stąd też odliczeniu od dochodu podlega wartość farby zużytej do odnowienia ścian; analogicznego waloru nie posiadają narzędzia, za pomocą których prace remontowe są wykonywane. Nie zużywają się one przy jednym cyklu remontowym i nie są na stałe związane z obiektem poddawanym remontowi – wyrok NSA z 7 grudnia 1995 r., SA/Wr 1017/95; niepublikowany
Wymiana pieców na centralne ogrzewanie
Założenie instalacji centralnego ogrzewania w domu jednorodzinnym w miejsce zużytych pieców kaflowych jest remontem takiego budynku w rozumieniu par. 7 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1983 r. w sprawie podatku wyrównawczego (Dz.U. z 1987 r. nr 88, poz. 53) – wyrok NSA z 13 października 1988 r., SA/Kr 938/88; opublikowany w onSA z 1989 r. nr 1, poz. 17
Mieszkanie na kredyt – z ulgą czy bez
Rok 2004 to kolejny rok obowiązywania ulgi odsetkowej. To ostatnia z ulg mieszkaniowych, jaką ustawodawca pozostawił do dyspozycji podatników. Na razie nie muszą się oni martwić, że zniknie ona z ustawy, bo korzystanie z niej zapewnia przepis, który z małą jedynie modyfikacją obowiązuje w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przeciwieństwie do zlikwidowanych ulg mieszkaniowych, z których podatnicy mogą korzystać tylko na zasadzie tzw. praw nabytych, ulga odsetkowa znajduje nadal wyraźną podstawę prawną w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co prawda obowiązujący przepis pozwala na odliczenie jedynie części wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętej na sfinansowanie jednej z inwestycji mieszkaniowych wymienionych przez ustawodawcę. Ale z tej gratyfikacji mogą skorzystać wszyscy, którzy zdecydują się na sfinansowanie własnego lokum kredytem czy pożyczką i spełnią ustawowe warunki. Niestety jest ich wiele i dlatego warto szczegółowo zapoznać się z nimi. Wprawdzie do rozliczenia rocznego zostało jeszcze trochę czasu, ale warto się do tego przygotować, zwłaszcza że w związku z ubiegłoroczną nowelizacją ustawy część podatników pozbawionych prawa do ulgi będzie mogła te straty nadrobić.
Spłacasz kredyt, kiedy ulga
Decydując się na skorzystanie z ulgi, trzeba przede wszystkim wiedzieć, jakie inwestycje kwalifikują się do ulgi. Pierwszym i najważniejszym warunkiem, jaki stawia przed podatnikami chcącymi skorzystać z ulgi odsetkowej ustawa, jest wybranie inwestycji, z którą wiąże się możliwość oszczędności. Bo co ważne i o czym zapominać nie można, katalog inwestycji jest w tym przypadku zamknięty. A to oznacza, że tylko wskazane przez ustawodawcę inwestycje, na które podatnik zaciągnął kredyt, pozwolą na dokonanie odliczenia. Nie ma w tym przypadku mowy o dowolności ani nadinterpretacji.
Przypomnijmy, podstawę do odliczenia w przypadku ulgi odsetkowej stanowi art. 26b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). To on szczegółowo wyjaśnia, jakie warunki trzeba spełnić, aby skutecznie z ulgi skorzystać. A ponieważ przepis jest skomplikowany i obwarowany wieloma wyłączeniami, warto przyjrzeć się mu uważnie.
Zgodnie z jego treścią ulgę odlicza się od podstawy obliczenia podatku. Odliczeniu podlega tylko i wyłącznie faktycznie poniesiony w danym roku podatkowym wydatek na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi.
Pierwszą zasadą, do jakiej muszą dostosować się podatnicy, którzy chcą skorzystać z ulgi odsetkowej, jest wybranie jednego z celów, na jaki zostanie wydatkowany kredyt. Tak jak wspomniałam na wstępie, ustawodawca nie pozostawił w tym zakresie dowolności i jasno wskazał, jaką inwestycję podatnik musi sfinansować kredytem. I tak zgodnie z ustawą w przypadku ulgi odsetkowej chodzi o sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:
• budową budynku mieszkalnego albo
• wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo
• zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo
• nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.
Drugim ważnym elementem, z jakim wiążą się obwarowania ustawy, jest lokalizacja inwestycji. Pamiętajmy, że musi ona dotyczyć budynków lub lokali mieszkalnych położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W razie braku tego planu – określonych w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wydanej na podstawie obowiązujących ustaw. Jest to o tyle ważne, że po wejściu Polski do Unii Europejskiej pojawiła się możliwość inwestowania w nieruchomości za granicą. Powyższy warunek wyklucza jednak możliwość skorzystania z ulgi odsetkowej w przypadku sfinansowania kredytem kupna domu np. na Lazurowym Wybrzeżu. Spełnienie nawet wszystkich innych warunków przewidzianych dla ulgi nie pozwoli na oszczędność podatkową.
UWAGA! Odliczeniu podlega jedynie część odsetek zapłaconych od kredytu (pożyczki) na inwestycję zlokalizowaną w kraju.
Kontynuacją powyższej zasady jest następna dotycząca osoby samego podatnika. Nie tylko bowiem inwestycja musi być zlokalizowana w Polsce, ale także podatnik musi wypełniać swoje obowiązki podatkowe w kraju. Chodzi tu o wymóg podlegania nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, co najprościej można sprowadzić do tego, że od wszystkich swoich dochodów płaci podatki właśnie w kraju. Trzeba zaznaczyć, że obecnie ten przymiot uzależniony jest od miejsca zamieszkania, a nie od długości okresu pobytu w RP. Kategoria zaś zamieszkania nie jest określona w prawie podatkowym, a jest instytucją prawa cywilnego. Ta zaś jako klauzula generalna, pojęcie nieostre, może w niektórych przypadkach spowodować pewne komplikacje. Warto więc wiedzieć, jaka jest definicja obu pojęć – patrz ramka.
Uwaga kredyt
Kolejną rzeczą, na którą muszą zwrócić uwagę osoby, które mają zamiar odliczać odsetki od kredytu, jest to, gdzie zaciągają kredyt i co powinna zawierać umowa. Ustawa wyraźnie określa, że uldze podlegają tylko odsetki od kredytów i pożyczek udzielonych podatnikowi po 1 stycznia 2002 r. Zatem podatnik, który spłaca kredyt zaciągnięty w 2000 r. na zakup mieszkania, nie może, mimo spełnia wszystkich warunków przewidzianych dla ulgi, skorzystać z niej. Ponadto kredytu (pożyczki) musi udzielić profesjonalista. Za takiego ustawa uważa tylko podmiot uprawniony do udzielania kredytów na podstawie przepisów prawa bankowego albo przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych do udzielania kredytów (pożyczek). Innymi słowy będą to kredyty bankowe i kredyty udzielane przez SKOK-i.
Dodatkowo musimy pamiętać o tym, co powinno znaleźć się w umowie. Zgodnie z przepisami z umowy kredytu (pożyczki) jasno musi wynikać, że dotyczy on jednej z inwestycji wymienionych w ustawie. Negocjując warunki jego udzielenia z bankiem czy SKOK, warto mieć to na uwadze i zadbać, aby stosowana klauzula znalazła się na papierze.
SŁOWNICZEK
MIEJSCE ZAMIESZKANIA – zgodnie z art. 25 kodeksu cywilnego miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
NIEOGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY – osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.
OGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY – osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zadbaj o zaświadczenie!
Przed przystąpieniem do rozliczania ulgi odsetkowej warto zadbać o oficjalne zestawienie z banku, potwierdzające wysokość zapłaconych w danym rok odsetek. W tym celu warto wcześniej poprosić bank czy SKOK o wystawienie dokumentu, w którym znajdzie się wyraźnie zestawienie, ile pieniędzy w danym roku podatkowym wydatkowaliśmy na spłatę kapitału, a ile na spłatę odsetek.
Ostatnią rzeczą, jaka pośrednio wiąże się z formalnościami kredytowymi, jest konieczność spłaty odsetek. Odliczeniu podlegają bowiem tylko te odsetki, które zostały faktycznie zapłacone. Ich wysokość i termin zapłaty muszą być udokumentowane dowodem wystawionym przez podmiot udzielający pożyczki czy kredytu. Jest to istotne, zwłaszcza w tych przypadkach, gdy czasowo musieliśmy zawiesić ich spłatę. Nawet bowiem jeżeli udało nam się wynegocjować z bankiem takie postanowienie, nie możemy liczyć na to, iż fiskusowi wystarczy wiążąca nas nadal umowa. Konieczne będzie udowodnienie, ile faktycznie zapłaciliśmy.
Dodatkowo odsetki nie mogą być przez podatnika zaliczone do kosztów uzyskania przychodów ani zwrócone mu w jakiejkolwiek formie. Wyjątek stanowi tylko przypadek, gdy zwrócone odsetki zwiększyły podstawę obliczenia podatku. Nie można też odliczyć odsetek wcześniej odliczonych od przychodów na podstawie art. 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.
Wyjątki od zasady, czyli czego nie odliczysz
Niestety ulga odsetkowa to nie tylko warunki, które trzeba spełnić. To także liczne sytuacje, które wyrzucą podatnika automatycznie poza nawias odliczenia. Aby nie popełnić błędu i nie narazić się na przykre konsekwencje w postaci zwracania ulgi wraz z odsetkami, warto zapoznać się z przewidzianymi przez ustawodawcę wyjątkami, zwłaszcza że jest ich w tym przypadku wyjątkowo dużo. A można je podzielić na dwie kategorie.
Pierwsza dotyczy pozbawienia ulgi wszystkich tych podatników, którzy wcześniej skorzystali z większości ulg mieszkaniowych. Zgodnie bowiem z ustawą, odliczenia odsetek nie można dokonać, gdy podatnik lub jego małżonek skorzystał lub korzysta z odliczenia od dochodu (przychodu) lub podatku wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe, przeznaczonych na:
• zakup gruntu lub odpłatne przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budowę budynku mieszkalnego,
• budowę budynku mieszkalnego,
• wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej,
• zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej,
• nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne,
• przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne oraz wy- kończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudo- wanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu,
• systematyczne gromadzenie oszczędności na rachunku oszczędnościowo-kredytowym w banku prowadzącym kasę mieszkaniową, według zasad określonych w odrębnych przepisach.
Ustawa zawiera również szczegółowy katalog tych odsetek, które nie podlegają odliczeniu. Są to odsetki od kredytów:
• udzielanych ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego towarzystwom budownictwa społecznego oraz spółdzielniom mieszkaniowym na przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlane, mające na celu budowę mieszkań na wynajem oraz udostępnianie lokalu mieszkalnego na zasadach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, na podstawie przepisów o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego,
• udzielanych przez kasy mieszkaniowe na zasadach określonych w przepisach o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego,
• udzielanych na usuwanie skutków powodzi na zasadach określonych w przepisach o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na usuwanie skutków powodzi,
• objętych wykupem odsetek ze środków z budżetu państwa na zasadach określonych w przepisach o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.
Ministerstwo Finansów o uldze odsetkowej
Pismo MF z 1 sierpnia 2002 r. w sprawie warunków odliczania od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu mieszkaniowego (PB5/MC-033-299-1889/02, niepublikowane)
Jak przypomniano w piśmie, począwszy od 1 stycznia 2002 r., stosownie do postanowień art. 26b ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą” – od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1, odlicza się, z zastrzeżeniem ust. 2-4, faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:
1) budową budynku mieszkalnego albo
2) wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo
3) zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo
4) nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.
Podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego odliczenia jest zakończenie inwestycji przed upływem trzech lat. Bowiem jak stanowi przepis art. 26b ust. 2 pkt 4 ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1 tego artykułu, stosuje się, jeżeli: inwestycja wymieniona w ust. 1 została zakończona przed upływem trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym uzyskano pozwolenie na budowę w rozumieniu prawa budowlanego, a zakończenie inwestycji nastąpiło nie wcześniej niż w 2002 r. Przy czym zakończenie inwestycji musi być potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania – zawiadomieniem o zakończeniu budowy takiego budynku, oraz:
1) w przypadku wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej – umową o spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego albo umową o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego, których jedną ze stron jest podatnik, albo umową o przeniesieniu na podatnika własności domu jednorodzinnego,
2) w przypadku inwestycji zakupu nowo wybudowanego budynku (lokalu) mieszkalnego – umową, w formie aktu notarialnego, o przeniesieniu na podatnika własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.
W dalszej części pisma MF odniósł się do kwestii okresu trwania inwestycji. Trzeba pamiętać, iż poniższe restrykcyjne stanowisko dotyczące trzyletniego terminu nie dotyczy już mieszkań w nowo wybudowanych budynkach. Niemniej jednak stanowisko to nadal powinny mieć na uwadze osoby budujące budynek mieszkalny. Jak zauważa bowiem resort, w praktyce mogą wystąpić sytuacje, że realizowana inwestycja, z przyczyn niezależnych od podatnika bądź od inwestora (np. spółdzielni mieszkaniowej, dewelopera), nie zostanie zakończona przed upływem trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym uzyskano pozwolenie na budowę, w rozumieniu prawa budowlanego. Jednakże należy uznać, że wstrzymanie rozpoczęcia budowy lub jej kontynuacji, np. na podstawie prawomocnej decyzji administracyjnej lub orzeczenia sądu, nie wstrzymuje biegu terminu, o którym mowa w art. 26b ust. 2 pkt 4 ustawy. Uprawnienie odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) mieszkaniowego, jakie przysługuje od 1 stycznia 2002 r., jest bowiem przywilejem, z którego podatnicy mogą skorzystać jedynie w określonych warunkach. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych przez ustawodawcę powoduje, że podatnik traci możliwość skorzystania z przedmiotowego odliczenia. Termin określony w art. 26b ust. 2 pkt 4 ustawy jest terminem prawa materialnego, od którego przepisy ustawy nie przewidują żadnego wyjątku. Zatem jego bieg trwa nieprzerwanie od momentu, w którym dana inwestycja uzyskała pozwolenie na budowę w rozumieniu prawa budowlanego.
Jak odliczają odsetki małżonkowie
Odliczenie w ramach ulgi odsetkowej w przypadku małżonków dotyczy odsetek zapłaconych łącznie przez oboje małżonków. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, odliczeń dokonuje się zgodnie z wnioskami zawartymi w zeznaniach rocznych bądź od dochodu każdego z małżonków, w proporcji wskazanej we wniosku, bądź od dochodu jednego z małżonków.
Na koniec tej części warto zaznaczyć też, że odliczeniu nie podlegają odsetki związane z finansowaniem zakupu gruntu. Jest to szczególnie ważne w przypadku tych osób, które kupują własnościowe mieszkanie w bloku i nabywają też niewielki ułamek gruntu, jaki znajduje się pod budynkiem, w którym znajduje się mieszkanie. Pamiętajmy, że zgodnie z ustawą, nie można odliczyć odsetek wykorzystanych na nabycie gruntu lub prawa wieczystego użytkowania gruntu w związku z inwestycją. W przypadku wykorzystania kredytu na wymienioną inwestycję oraz na nabycie gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu odliczeniu nie podlegają odsetki od części kredytu ustalonej w takiej proporcji, w jakiej pozostają wydatki na nabycie gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu w łącznych wydatkach. Aby tego uniknąć – zwłaszcza, gdy tylko w części finansujemy zakup kredytem – umówić się z deweloperem, że kwotę odpowiadającą wartości przeniesienia własności do gruntu zapłacimy z własnej kieszeni, a nie z kredytu. Warto jednak, aby takie porozumienie znalazło odzwierciedlenie w umowie i dokumentach potwierdzających wpłaty.
Były kontrowersje, jest nagroda
Zapewne niewiele osób dopatrzyło się zmiany, jaką od 1 stycznia 2004 r. objęto przepis dający podstawę do odliczenia ulgi odsetkowej. Choć jest to zmiana niewielka, ma ona zasadnicze znaczenie i pozwoliła na wyeliminowanie budzącej kontrowersje zasady dotyczącej czasu budowy inwestycji. Co więcej, na podstawie przepisów przejściowych z ulgi będą mogli skorzystać ci, których ten właśnie warunek wyeliminował z kręgu uprawnionych do odliczenia.
Przypomnijmy, do końca 2003 r. ustawa stanowiła, iż z ulgi nie korzystają ci podatnicy, których realizacja inwestycji trwała dłużej niż trzy lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym formalnie rozpoczęto budowę. Obecnie ten wymóg nie dotyczy już wszystkich rodzajów wymienionych inwestycji.
W części określającej długość trwania budowy oraz czasu jej rozpoczęcia budził wiele wątpliwości. Warunek stanowiący, iż budowa nie mogła trwać dłużej niż trzy lata, licząc od końca roku, w którym uzyskano pozwolenie budowlane, dotyczyła wszystkich wymienionych w przepisie inwestycji. Dodając do tego drugi warunek, którzy zresztą do dziś nie uległ zmianie, tj. że zakończenie inwestycji nie nastąpiło wcześniej niż w 2002 r., pozbawiło prawa do odliczenia wielu podatników spełniających wszystkie inne warunki do skorzystania z ulgi.
Po nowelizacji trzyletni okres trwania inwestycji dotyczy już tylko inwestycji związanych z budową domu oraz rozbudową, przebudową itd. W tym przypadku zakończenie inwestycji tak jak poprzednio musi nastąpić przed upływem trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zgodnie z prawem budowlanym uzyskano pozwolenie na budowę, nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne lub przebudowę (przystosowanie) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne. Ponadto nadal zakończenie musi zostać potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania – zawiadomieniem o zakończeniu budowy takiego budynku.
W pozostałych przypadkach, dotyczących inwestycji związanych z nabyciem mieszkań w nowo wybudowanych budynkach, wystarczy, że na koniec zostanie zawarta umowa o ustanowieniu spółdzielczego własnościowego lub lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo umowa w formie aktu notarialnego o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego, o przeniesieniu na podatnika własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, której jedną ze stron jest podatnik. W tym zakresie podatnicy, których zakończenie inwestycji się opóźnia, mogą już spać spokojnie, bo z ustawy znikło trzyletnie ograniczenie czasowe.
Podatnicy, którzy przystąpią do rozliczenia podatków za 2004 r., muszą pamiętać o nagrodzie, jaką przygotowano im w ustawie nowelizującej. Jest to konsekwencja powyższej zmiany i próba zrekompensowania strat, jakie podatnicy ponieśli wskutek niefortunnego przepisu.
Podstawę prawną w tym przypadku stanowi art. 11 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 202, poz. 1956 z późn. zm.). Zgodnie z jego treścią podatnikom, którym w latach 2002-2003 został udzielony kredyt (pożyczka) na inwestycję dotyczącą zakupu nowego mieszkania lub budynku mieszkalnego ukończoną w tych latach i którzy nie skorzystali z odliczenia wyłącznie z powodu, że nie został spełniony obowiązujący warunek dotyczący trzyletniego okresu trwania inwestycji, przyznano bonus. Jeżeli począwszy od 1 stycznia 2004 r. spełniali oni wszystkie nowe, obowiązujące od nowego roku warunki, będą mieli prawo odliczenia od dochodu uzyskanego w latach 2004-2005, oprócz wydatków na spłatę odsetek od tego kredytu poniesionych w latach 2004-2005, również odsetek zapłaconych w latach 2002-2003. Oczywiście od części kredytu, która nie przekracza kwoty 189 000 zł.
Policz dokładnie, ile możesz odliczyć
Tak jak w przypadku większości ulg, również odliczenie związane z odsetkami jest limitowane. Oznacza to nie tylko, że nie w każdym przypadku z ulgi można skorzystać, ale przede wszystkim, że to ustawodawca określa, która część wydatków poniesionych w danym roku na spłatę odsetek podlega odliczeniu.
I tak zgodnie z ustawą podatnik może odliczyć wyłącznie odsetki naliczone za okres począwszy od dnia 1 stycznia 2002 r. i zapłacone od tego dnia. Data początkowa pokrywa się z momentem, od jakiego zaczęła obowiązywać ulga, a wprowadzany zakaz oznacza, że nie działa ona wstecz. Podatnik nie może więc skorzystać z odliczenia odsetek zapłaconych wcześniej, nawet gdyby były one związane z kredytem mieszkaniowym i spełniałby on wszystkie warunki związane z ulgą odsetkową.
Pamiętajmy, że odliczenia ulgi odsetkowej dokonuje się najwcześniej za rok podatkowy, w którym została zakończona dana inwestycja. Nie oznacza to jednak, że wcześniej zapłacone odsetki bezpowrotnie przepadną. Odsetki zapłacone przed rokiem zakończenia inwestycji mogą być bowiem odliczone od podstawy obliczenia podatku za rok podatkowy, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki. Podatnik, który spłacał odsetki przed zakończeniem inwestycji, może odliczyć je od podstawy obliczenia podatku również w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył odsetki. W tym przypadku odliczeniu podlega wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik dokonał pierwszego odliczenia.
Jak już wspomniałam wyżej, ulga jest limitowana przez ustawodawcę. Odliczeniu podlegają tylko odsetki od tej części kredytu, która nie przekracza kwoty stanowiącej iloczyn 70 mkw. powierzchni użytkowej i wskaźnika przeliczeniowego 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalonego do celów obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych za III kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy, określonej na rok zakończenia inwestycji.
Pocieszające może być jednak to, że zgodnie z ustawą w kolejnych następujących po sobie latach podatkowych kwota ta nie może ulec zmniejszeniu. W tym celu dla ustalania tej podstawy przyjmuje się najwyższy w okresie obowiązywania ustawy wskaźnik przeliczeniowy – 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalonego do celów obliczania premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych za III kwartał.
Wysokość tej kwoty ogłasza co roku minister finansów. Musi to zrobić do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Obecnie jest to obwieszczenie MF z dnia 12 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości ogólnej kwoty odliczeń wydatków na cele mieszkaniowe (M.P. nr 58, poz. 914). Zgodnie z jego treścią wysokość kwoty stanowiącej podstawę określenia przysługującej kwoty odliczeń od podstawy obliczenia podatku z tytułu wydatków na spłatę odsetek przy uldze odsetkowej w 2004 r. nie może przekroczyć 189 000 zł.
Podatnicy, którzy upewniwszy się, że spełniają wszystkie warunki do odliczenia ulgi odsetkowej, mogą wykazać ją w zeznaniu rocznym. Niezbędne będzie jednak wypełnienie dodatkowego formularza PIT/D, a w przypadku podatników rozpoczynających rozliczanie ulgi dodatkowo jeszcze oświadczenie (PIT-2K) o wysokości wszystkich poniesionych wydatków związanych z daną inwestycją, w tym o wysokości wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez podatników podatku od towarów i usług niekorzystających ze zwolnienia od tego podatku.
Ulga odsetkowa w wyjaśnieniach organów podatkowych
Kiedy współwłaściciel korzysta z ulgi
Czy podatnik będący współwłaścicielem nowo wybudowanego lokalu mieszkalnego może skorzystać z ulgi remontowo-modernizacyjnej? Czy możliwe jest równoczesne skorzystanie z ulgi odsetkowej?
W odpowiedzi organ podatkowy wskazał, iż zgodnie z art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w 2003 roku, podatek dochodowy od osób podlegających w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, obliczony zgodnie z art. 27 i obniżony zgodnie z art. 27b o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, zmniejsza się na zasadach określonych w ustawie, jeżeli w roku podatkowym podatnik poniósł wydatki na własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczone na remont i modernizację – zajmowanego na podstawie tytułu prawnego – budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego oraz wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej, utworzonych na podstawie odrębnych przepisów.
Skorzystanie z przedmiotowej ulgi jest możliwe, jeżeli poniesione wydatki:
1. mieszczą się w zakresie rozporządzenia ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z dnia 21 grudnia 1996 r., opublikowanym w Dzienniku Ustaw nr 156, poz. 788 (art. 27a ust. 17 ustawy),
2. zostały udokumentowane fakturą wystawioną wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług, niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku, lub dowodem odprawy celnej, a w przypadku wpłat na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej – dowodem tej wpłaty (art. 27a ust. 6 pkt 1 ustawy),
3. nie zostały odliczone od ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie, chyba że zwrócone wydatki zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu (art. 27a ust. 7 pkt 1 ustawy).
Zacytowany przepis obowiązuje do końca 2005 roku, na mocy art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 12 listopada 2003 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 202, poz. 1956).
Zatem jeżeli powyższe warunki zostaną spełnione łącznie, podatnikowi przysługuje prawo do odliczeń od podatku na zasadach określonych w art. 27a ust. 3 pkt 2, ust. 4, ust. 5, ust. 10 oraz ust. 15 ustawy.
Podkreślenia wymaga, iż ustawodawca nie uzależnił prawa do omawianej ulgi od innych, niż wyżej wymienionych, warunków. A to oznacza, iż poniesione przez podatnika wydatki – w tym również związane z nowo wybudowanym budynkiem mieszkalnym lub lokalem mieszkalnym w takim budynku, zajmowanym przez podatnika na podstawie tytułu prawnego – mogą być odliczone w ramach ulgi remontowo-modernizacyjnej, jeżeli tylko spełnione zostaną wyżej omówione warunki.
Zgodnie z powołanym rozporządzeniem ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa wykaz robót zaliczanych do remontu i modernizacji budynku mieszkalnego (odpowiednio lokalu mieszkalnego) obejmuje swym zakresem również wykonanie nowych elementów w lokalu (budynku), na przykład ścianek działowych, podłóg i posadzek, jak i trwale umiejscowionej armatury i urządzeń dotyczących instalacji sanitarnych.
Za dokument potwierdzający tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego, o którym mowa wyżej, uważa się między innymi:
1) własność,
2) umowę użyczenia,
3) umowę najmu lub dzierżawy,
4) inny stosunek zobowiązaniowy, z którego wynika prawo podatnika do korzystania z lokalu mieszkalnego, np. umowę, na podstawie której członek spółdzielni jest obowiązany do ponoszenia kosztów eksploatacji związanych z użytkowaniem nowo wybudowanego lokalu mieszkalnego.
Podatnik legitymujący się posiadaniem tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego może zatem odliczyć w ramach ulgi remontowo-modernizacyjnej wydatki, jakie poniósł na remont lub modernizację zajmowanego lokalu.
Jak wynika z przedstawionego stanu, podatnik lokal mieszkalny posiadać będzie na zasadzie współwłasności (50 proc.). W związku z tym w ocenie organu podatkowego każdemu ze współwłaścicieli – po spełnieniu określonych warunków – przysługiwać będzie odrębny limit. Prawo do odliczenia ponoszonych wydatków w ramach ulgi remontowej współwłaściciele nabędą od dnia przeniesienia własności, tj. zawarcia aktu notarialnego.
Natomiast odliczanie od dochodu odsetek od kredytu, zaciągniętego przez podatnika na cele mieszkaniowe – w tym wypadku na zakup lokalu mieszkalnego, reguluje art. 26b ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2004 r. Przepis ten uprawnia do odliczenia od podstawy obliczenia podatku, faktycznie poniesionych w roku podatkowym wydatków na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z zakupem wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej (...). Zakładając, że każdy ze współwłaścicieli spełnia wszystkie warunki do skorzystania z ulgi określone w ustawie, pierwsze odliczenie stanie się możliwe w zeznaniu podatkowym dotyczącym roku 2005. Zgodnie bowiem z art. 26b ust. 5 ustawy odliczenia dokonuje się najwcześniej za rok podatkowy, w którym została zakończona dana inwestycja. Ponadto art. 26b ust. 2 pkt 4 lit. b) ustawy stanowi, iż w przypadku inwestycji, jaką jest zakup lokalu mieszkalnego, odliczenie stosuje się, jeżeli budowa została zakończona nie wcześniej niż w 2002 r. oraz została zawarta umowa w formie aktu notarialnego o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego, której jedną ze stron jest podatnik.
Jak zauważa organ podatkowy, z przedstawionej w piśmie sytuacji wynika, że powyższe warunki zostaną spełnione w roku 2005.
Odsetki zapłacone w roku 2004 można będzie odliczyć od podstawy opodatkowania za rok 2005, a także od podstawy opodatkowania za rok 2006. Zgodnie z art. 26b ust. 6 i 7 cyt. ustawy odsetki, o których mowa w ust. 4, zapłacone przed rokiem określonym w ust. 5, mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku za rok podatkowy, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki. Odsetki te mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku również w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył odsetki; w tym przypadku odliczeniu podlega wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik dokonał pierwszego odliczenia. W piśmie zwrócono jednak uwagę, że nie podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania odsetki, od części kredytu ustalonej w takiej proporcji, w jakiej pozostają wydatki na nabycie gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu w łącznych wydatkach związanych z daną inwestycją.
Zatem każdemu ze współwłaścicieli przysługuje odrębny limit, a więc prawo odliczenia wydatków na spłatę odsetek od kredytu zaciągniętego w wysokości nieprzekraczającej kwoty 189 000 zł.
Współwłaściciele uzyskali kredyt wspólnie. W związku z tym w ocenie organu podatkowego każdy z nich, by móc odliczyć zapłacone odsetki, musi posiadać dowód wpłaty na własne nazwisko. Przyjęcie przez jednego z kredytobiorców ciężaru spłaty całości kredytu pozbawia drugiego możliwości udokumentowania zapłaty odsetek i skorzystania z ulgi. Zgodnie z art. 26b ust. 2 pkt 6 lit. a) ustawy przedmiotowe odliczenie stosuje się, jeżeli odsetki zostały faktycznie zapłacone, a ich wysokość i termin zapłaty są udokumentowane dowodem wystawionym przez podmiot, który udzielił kredytu (wymieniony w art. 26b ust. 2 pkt 2). Przepis ten nie stanowi, iż dowód zapłaty odsetek ma być wystawiony na podatnika, jednakże powinien umożliwić identyfikację osoby, która na jego podstawie korzysta z odliczenia.
Duża ulga budowlana a ulga odsetkowa
Czy podatnik może skorzystać z tzw. ulgi odsetkowej, pomimo skorzystania w 2001 r. z dużej ulgi budowlanej z tytułu przekształcenia lokatorskiego na własnościowe prawo spółdzielcze do lokalu mieszkalnego?
W piśmie organ podatkowy przypomniał, że stosownie do art. 26b ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14 poz. 176 z późn. zm.), od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1, odlicza się faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:
1) budową budynku mieszkalnego,
2) wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej, na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku,
3) zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej,
4) nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkaniowe lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego część lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.
Jednocześnie jednak przepis stanowi, iż odliczenie, o którym mowa, stosuje się, jeżeli podatnik lub jego małżonek nie korzystał lub nie korzysta z odliczenia od (przychodu) lub podatku wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe, przeznaczonych na:
a) zakup gruntu lub odpłatne przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budowę budynku mieszkalnego,
b) budowę budynku mieszkalnego,
c) wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej,
d) zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej,
e) nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne,
f) przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne oraz wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia lokalu,
g) systematyczne gromadzenie oszczędności na rachunku oszczędnościowo-kredytowym w banku prowadzącym kasę mieszkaniową, według zasad określonych w odrębnych przepisach.
W ocenie organu podatkowego w przypadku podatnika nie ma możliwości skorzystania z ulgi odsetkowej. Organ przypomniał tylko, że z odliczeń wydatków na spłatę odsetek od kredytu mógłby skorzystać podatnik, który odliczył od dochodu (przychodu) lub należnego podatku wydatki mieszkaniowe na podstawie przepisów obowiązujących do końca 2001 roku, a następnie dokonał korekty zeznań podatkowych za lata, w których korzystał z odliczeń mieszkaniowych, w myśl art. 81 ustawy – Ordynacja podatkowa oraz uregulował zaległe zobowiązania podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę.
Brak pozwolenia a ulga odsetkowa
Czy podlega odliczeniu od dochodu w 2003 r. spłata odsetek od kredytu zaciągniętego na zakup w 2003 r. budynku mieszkalnego od dewelopera, jeżeli pozwolenie na budowę zostało wydane 16 listopada 1999 r.? Firma, od której podatnicy nabyli budynek mieszkalny, prowadziła budowę na podstawie decyzji w sprawie przeniesienia pozwolenia na budowę z dnia 18 listopada 2002 r., a zakończenie budowy nastąpiło w 2003 r.
Jak wyjaśnił organ podatkowy, kwestie dotyczące odliczeń od dochodu w 2003 r. wydatków na spłatę odsetek od kredytów zaciągniętych na własne potrzeby mieszkaniowe regulują przepisy art. 26b ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2003 roku.
Odliczenie, o którym mowa powyżej, stosuje się, jeżeli inwestycja została zakończona przed upływem trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym uzyskano pozwolenie na budowę w rozumieniu prawa budowlanego, a zakończenie inwestycji nastąpiło nie wcześniej niż w 2002 r. i zostało potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania zawiadomieniem o zakończeniu budowy takiego budynku oraz umową, w formie aktu notarialnego, o przeniesieniu na podatnika własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.
Organ powołał się w tym zakresie na wyjaśnienia Ministra Finansów zawarte w piśmie z dnia 1 sierpnia 2002 r. I przypomniał, że trzyletni termin (obecnie nie dotyczy on mieszkań) jest terminem prawa materialnego, od którego przepisy ustawy nie przewidują żadnego wyjątku. Zatem jego bieg trwa nieprzerwanie od momentu, w którym dana inwestycja uzyskała pozwolenie na budowę w rozumieniu prawa budowlanego.
Organ przypomniał też, że od dnia 1 stycznia 2004 roku zmianie uległa treść art. 26b ust. 2 pkt 4 lit. b) na podstawie nowelizacji ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 202, poz. 1956), który brzmi: „inwestycja wymieniona w ust. 1 dotyczy budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, którego budowa została zakończona nie wcześniej niż w 2002 r., a ponadto w przypadku inwestycji, o których mowa w ust. 1 pkt 2 albo 3 (zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy lub od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonaniu działalności gospodarczej) – została zawarta umowa o ustanowieniu spółdzielczego własnościowego lub lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo umowa w formie aktu notarialnego o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego, o przeniesieniu na podatnika własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, której jedną ze stron jest podatnik”.
Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy oraz informacje zawarte w złożonym zapytaniu, iż pozwolenie na budowę zostało wydane w listopadzie 1999 roku, a budowę zakończono w 2003 roku, podatniczka nie mogła odliczyć spłaconych w 2003 r. odsetek od otrzymanego kredytu w zeznaniu podatkowym za rok 2003, gdyż nie został spełniony warunek, o którym mowa w art. 26b ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r.
Organ podatkowy zgodził się natomiast, że od 1 stycznia 2004 r. warunek zakończenia inwestycji przed upływem trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym uzyskano pozwolenie na budowę w rozumieniu prawa budowlanego, nie jest wymagany, co daje możliwość odliczenia odsetek m.in. w oparciu o zawartą umowę w formie aktu notarialnego o przeniesieniu na podatnika własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, której jedną ze stron jest podatnik.
A zatem, jeżeli podatniczka spełnia pozostałe warunki wynikające z powołanych wyżej przepisów, począwszy od 2004 roku będzie mogła odliczać wydatki na spłatę odsetek od kredytu udzielonego na sfinansowanie in- westycji mającej na celu zaspokojenie własnych po- trzeb mieszkaniowych, a także odsetek zapłaconych w 2003 r. od części kredytu, która nie przekracza kwoty 189 000 zł.
Stare ulgi, ostatnie wydatki
Ulgi mieszkaniowe to już odległa podatkowa przeszłość. Jednak wielu podatników, którzy w odpowiednim czasie zainwestowali we własne mieszkanie czy dom, w dalszym ciągu może korzystać z przywilejów podatkowych. Podatnicy muszą się jednak śpieszyć z wydatkami, bo przepisy przejściowe w większości przypadków jako datę graniczną ustanawiają 31 grudnia 2004 r. Aby przypomnieć podstawowe zasady, jakimi rządzą się nieobowiązujące już ulgi mieszkaniowe, przygotowaliśmy praktyczne zestawienie.
Gwarancję korzystania ze zlikwidowanych ulg mieszkaniowych dają przepisy ustaw nowelizujących. Na zasadzie tzw. praw nabytych odliczeń mogą dokonywać podatnicy, którzy przed likwidacją ulg spełniali wszystkie warunki przewidziane dla poszczególnych kategorii odliczeń i poczynili określone wydatki.
Do wydatków, które znikły z ustawy, a uprawniały do odliczenia odpowiednio od dochodu, przychodu lub podatku, należą wydatki na:
• zakup gruntu lub odpłatne przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budowę budynku mieszkalnego,
• budowę budynku mieszkalnego,
• wkład budowlany lub mieszkaniowy wniesiony do spółdzielni mieszkaniowej,
• zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej,
• nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne,
• przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne,
• wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu,
• systematyczne gromadzenie oszczędności wyłącznie na jednym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową.
Duża ulga budowlana – ostatnie wydatki
Duża ulga budowlana, w związku z którą podatnicy mogli dokonać odliczenia od podatku, zniknie definitywne z końcem 2004 r. Oznacza to, że wydatki poniesione po tej dacie nie mogą już zostać odliczone. Warto więc pośpieszyć się z inwestowaniem. Pocieszające jest jednak to, że ulgę rozliczać dalej będą mogli ci, którym zabraknie podatku do pełnego wykorzystania ulgi.
Przypomnijmy, z ulgi mogą korzystać podatnicy, którzy ponieśli dalsze wydatki na kontynuację inwestycji rozpoczętych przed 1 stycznia 2002 r.
Podstawą prawną w tym przypadku jest art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 134, poz. 1509, z późn. zm.). Stanowi on, że podatnikom, którzy w latach 1997-2001 nabyli prawo do odliczania od podatku wydatków poniesionych na cele określone w art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. a)-f) ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., przysługuje na zasadach określonych w tej ustawie prawo do odliczania od podatku dalszych wydatków na kontynuację danej inwestycji – poniesionych od dnia 1 stycznia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. Inaczej mówiąc przed 1 stycznia 2002 r. wydali pieniądze na:
• zakup gruntu lub prawa wieczystego użytkowana gruntu pod budowę budynku mieszkalnego,
• wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej,
• zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego,
• nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne, przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne
• wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu.
Jedną z ważniejszych rzeczy, na jaką trzeba zwrócić uwagę w przypadku kontynuacji ulgi budowlanej, jest ciągłość inwestycji. Podatnicy często zapominają, że prawo do ulgi wiąże się z konkretną inwestycją. Potwierdza to stanowisko Ministerstwa Finansów. W piśmie z 21 listopada 2002 r. (PB5/KD-033-346-2638/02) wskazano, iż podatnikom, o których mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 134, poz. 1509 z późn. zm.), przysługuje prawo do kontynuowania odliczeń od podatku, ale wyłącznie z tytułu tej inwestycji, w związku z którą ponieśli wydatki przed 1 stycznia 2002 r.
Przez użyte w powyższym przepisie sformułowanie „kontynuacja danej inwestycji” należy rozumieć ponoszenie dalszych wydatków po dniu 31 grudnia 2001 r. na np. wkład budowlany, budowę czy zakup lokalu (budynku) mieszkalnego – wyjaśnia MF. W konsekwencji dokonanie przez podatnika po 31 grudnia 2001 r. zmiany dewelopera czy spółdzielni mieszkaniowej skutkuje utratą prawa do kontynuacji odliczeń od podatku, bowiem wiąże się z uprzednim wycofaniem środków. Jednakże takich następstw nie wywiera zmiana lokalizacji lokalu (budynku) mieszkalnego, jeżeli zakup czy wpłaty na wkład budowlany (mieszkaniowy) dokonywane są w ramach tej samej inwestycji realizowanej przez tę spółdzielnię mieszkaniową lub tego dewelopera.
Katalog celów mieszkaniowych
Aby mieć prawo do ulgi budowlanej, trzeba wydać pieniądze na:
• zakup gruntu lub prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budowę budynku mieszkalnego,
• budowę budynku mieszkalnego,
• wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej,
• zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego,
• nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne, przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne,
• wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu.
Kasa mieszkaniowa – decyduje umowa
W trochę lepszej sytuacji są podatnicy, którzy korzystają z przywileju związanego z oszczędzaniem w kasie mieszkaniowej. Wystarczyło przed 1 stycznia 2002 r. podpisać umowę o kredyt kontraktowy. Inaczej jak w przypadku dużej ulgi budowlanej, termin końcowy premiowanych wydatków określa indywidualna umowa podpisana przez podatnika.
Umowę o kredyt kontraktowy podatnik musiał podpisać z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności, według zasad określonych w przepisach o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.
WARTO WIEDZIEĆ
Kontynuacja dużej ulgi budowlanej dotyczy tylko wydatków poniesionych od 1 stycznia 2002 r. do 31 grudnia 2004 r. Podatnicy korzystający z ulgi po raz ostatni wydadzą pieniądze, które pozwolą na dodatkowe odliczenie. Jednak ustawa dopuszcza możliwość rozliczenia wcześniejszych wydatków także po tej dacie. Rozliczenie za następne lata możliwe będzie w przypadku wszystkich tych podatników, którym nie wystarczyło podatku do wykorzystania odliczenia. Prawo do odliczenia wydatków mieszkaniowych w ramach dużej ulgi budowlanej przysługuje bowiem też osobom, których wydatki mieszkaniowe nie znalazły pokrycia odpowiednio w dochodzie (przychodzie) lub podatku za lata ubiegłe. Co warte podkreślenia, nawet jeśli nie dokonali oni żadnych wydatków związanych z zaspokajaniem własnych potrzeb mieszkaniowych.
Podstawę prawną kontynuacji ulgi z tytułu dokonywania wpłat do kasy mieszkaniowej stanowi art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zgodnie z jego treścią podatnikom, którzy zawarli umowę o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności, według zasad określonych w przepisach o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, i przed dniem 1 stycznia 2002 r. nabyli prawo do odliczania od podatku wydatków poniesionych na cel określony w art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., przysługuje na zasadach określonych w tej ustawie prawo do odliczania od podatku dalszych kwot wpłaconych oszczędności na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na tym samym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, poniesionych od dnia 1 stycznia 2002 r., do upływu określonego przed dniem 1 stycznia 2002 r. terminu systematycznego gromadzenia oszczędności, wynikającego z umowy o kredyt kontraktowy.
Nie można jednak zapominać, że ulga z tytułu kasy mieszkaniowej związana jest wyłącznie z oszczędnościami na tym samym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową.
Trzeba zaznaczyć, że umowa bezwzględnie musiała być zawarta przed 1 stycznia 2002 r., a dodatkowo jej warunki określa ustawa z dnia 5 czerwca 1997 r. o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe (Dz.U. nr 85, poz. 538 z późn. zm.). To jej postanowienia stanowią, iż umową docelowego oszczędzania na cele mieszkaniowe była umowa zawarta między kasą a osobą fizyczną, określająca wysokość docelowej sumy umowy, warunki oszczędzania oraz udzielenia kredytu na cele mieszkaniowe realizowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Uwaga! Po zakończeniu oszczędzania pieniądze podatnik musi wydać na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Jednak w przypadku nabycia również prawa do ulgi budowlanej musi pamiętać o konieczności pomniejszenia limitu ulgi budowlanej w tej części wydatków, które zostały sfinansowane pieniędzmi z kasy mieszkaniowej, a które raz już skorzystały z ulgi.
Co w umowie docelowego oszczędzania
Umowa docelowego oszczędzania powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie i określać w szczególności:
• cel mieszkaniowy
• docelową sumę umowy,
• strony umowy,
• kwoty i terminy dokonywania wpłat środków pieniężnych przez osobę fizyczną oraz wysokość oprocentowania tych środków,
• kwoty kredytu i wysokość jego oprocentowania oraz sposób i terminy jego wypłacania,
• sposób zabezpieczenia zwrotu kredytu oraz sposób i terminy jego spłaty,
• warunki zmiany postanowień umowy,
• warunki cesji praw i obowiązków wynikających z umowy oraz kodeksu cywilnego,
• warunki wypowiedzenia umowy,
• wysokość opłat i prowizji bankowych.
Kasa mieszkaniowa w orzecznictwie
Oszczędności a ulga budowlana
Umowa dotycząca systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej nie musi się kończyć z upływem roku podatkowego i nie ma podstaw prawnych do tego, aby ograniczać prawa podatnika do zmniejszenia podatku, w przypadku gdy gromadził oszczędności w kasie mieszkaniowej przez część roku podatkowego, jeżeli zostały spełnione inne przesłanki. Nie ma podstaw do twierdzenia, że ulgi mieszkaniowe sprowadzają się głównie do odliczeń wydatków na cele wymienione w art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem ulga z tytułu oszczędzania w kasie mieszkaniowej, o której mowa w pkt 2 tego ustępu, także włączona jest w łączny limit dużej ulgi mieszkaniowej, który był liczony narastająco od wejścia w życie tej ustawy, zgodnie z art. 27a ust. 2, w którym wyraźnie wskazuje się na ust. 1 pkt 1 lit. b)–f) oraz pkt 2. Określając kwotę pomniejszenia z tytułu odliczeń wymienionych w ust. 1 pkt 2 artykułu 27a ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych należy ustalić, czy i w jakiej części oszczędności z kasy mieszkaniowej zostały dwukrotnie odliczone, tj. raz jako oszczędności, drugi zaś raz jako wydatki na inwestycje, o których mowa w art. 27a ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Jeżeli część wydatków inwestycyjnych została pokryta przez podatnika ze środków innych niż objęte ulgą oszczędności w kasie mieszkaniowej, to do tej kwoty art. 27a ust. 12 ww. ustawy nie będzie miał zastosowania – wyrok NSA z 16 czerwca 2003 r., sygn. akt III SA 2963/01, niepublikowany
Wycofanie oszczędności
Wycofanie oszczędności przez posiadacza rachunku następuje z chwilą wystąpienia z żądaniem wypłacenia zgromadzonych oszczędności. Natomiast wypłacenie przez kasę mieszkaniową tych oszczędności, przekazanie na konto jest wyłącznie czynnością materialno-techniczną, której termin dokonania nie ma żadnego znaczenia dla oceny skutków prawnych wycofania oszczędności przez posiadacza rachunku – wyrok NSA z 3 grudnia 2002 r., sygn. akt III SA 1244/01, niepublikowany
Wtórny rynek nie dla ulgi
W 2004 r. pani Jankowska kupiła mieszkanie własnościowe. Zgromadzone środki nie starczyły na sfinansowanie inwestycji i musiała zaciągnąć 50 tys. zł kredytu. Odsetki chciałaby odliczyć w zeznaniu za 2004 r. Czy może skorzystać z ulgi, mimo iż mieszkanie kupiła na rynku wtórnym od znajomych?
NIE. Podatniczka nie może skorzystać z odliczenia. Nawet przy założeniu, że spełnia wszystkie inne warunki przewidziane dla ulgi, ten rodzaj inwestycji wyklucza ją z kręgu osób uprawnionych do odliczenia. Odliczeniu podlegają tylko odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup nowo wybudowanego domu lub mieszkania w nowo wybudowanym budynku. Zakup zaś musi nastąpić od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej. Nie może to być więc mieszkanie stare ani kupione od poprzedniego właściciela, który go nie wybudował.
Tylko dla rezydentów
W 2003 r. małżonkowie Nowak kupili nowe mieszkanie od dewelopera. Zaciągnęli na nie pożyczkę, a ponieważ spełniali warunki do skorzystania z ulgi odsetkowej, w zeznaniu za 2003 r. odliczyli część wydatków na spłatę odsetek. W czerwcu 2004 r. przenieśli się do Anglii, gdzie zamierzają pozostać. Nadal jednak spłacają zaciągniętą pożyczkę. Czy mogą kontynuować ulgę?
NIE. Jeżeli obecnym miejscem zamieszkania Nowaków jest Anglia, gdzie rozliczają się z podatków i gdzie postanowili osiedlić się na stałe, nie mogą skorzystać z ulgi. Zgodnie z ustawą jednym z warunków do skorzystania z odliczenia jest to, że na podatniku ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Skoro Nowakowie nie płacą podatków w kraju, wyklucza ich to z kręgu osób uprawnionych do ulgi.
Ulga tylko z bankiem lub SKOK
Jan Kowalski w listopadzie kupił mieszkanie. Część inwestycji sfinansował pożyczką z pracy. W związku z tym sporządzona została umowa określająca warunki spłaty, w tym odsetki, jakie ustanowiły strony. Czy to wystarczy, aby skorzystać z ulgi odsetkowej?
NIE. W przypadku ulgi odsetkowej ustawodawca dopuszcza możliwość odliczania jedynie odsetek od kredytów i pożyczek udzielanych przez profesjonalne instytucje, tj. przez banki i SKOK-i. Takiej możliwości nie będzie miał więc podatnik, który zaciągnął pożyczkę u znajomych czy rodziny, nawet jeśli podpisał umowę z której wynika, że musiał zapłacić odsetki.
SŁOWNICZEK
CELAMI MIESZKANIOWYMI są:
• odpłatne nabycie, budowa, odbudowa, remont, z wyjątkiem bieżącej konserwacji, modernizacja, przebudowa, rozbudowa lub nadbudowa domu albo lokalu mieszkalnego,
• uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu lub domu jednorodzinnego,
• nabycie własności, a także udziału we współwłasności gruntu przeznaczonego pod budowę domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego oraz uzbrojenie działki budowlanej,
• spłata kredytu bankowego zaciągniętego, po dniu wejścia w życie ustawy, na określone cele,
• wniesienie przez członka spółdzielni mieszkaniowej wpłat przeznaczonych na przeniesienie przez spółdzielnię mieszkaniową na rzecz członka prawa własności lokalu mieszkalnego.
Działania matematyczne
Artykuł 27a ust. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym w 2000 r. – Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) nakazywał pomniejszyć kwotę stanowiącą 19 proc. wydatków na wkład budowlany do spółdzielni mieszkaniowej o odliczenia, z których podatnik skorzystał z tytułu oszczędności zgromadzonych w banku prowadzącym kasę mieszkaniową. Tę czynność matematyczną należy wykonać w pierwszej kolejności. Dopiero w dalszej kolejności należy sprawdzić, czy w okresie obowiązywania ustawy zmniejszone odliczenie z tytułu wkładu budowlanego, łącznie z odliczeniami, o których mowa w ustępie 3 pkt 1 lit. b) tego artykułu, nie przekracza limitu określonego w ustępie 2, wynoszącego w 2000 r. 29 260 zł – wyrok NSA z 10 lipca 2002 r., sygn. akt III SA 2142/01, publikowany onSA 2003/3/103
Inwestycje sprzed 1997 r. też do odliczenia
Ostatnich wydatków w tym roku będą też dokonywać osoby, które kontynuują inwestycje na własne cele mieszkaniowe rozpoczęte jeszcze przed 1 stycznia 1997 r. Mowa o podatnikach, którzy w latach 1992–1996 nabyli prawo do odliczeń od dochodu.
Do kategorii inwestycji, które uprawniały wówczas podatników do skorzystania z omawianej ulgi, zalicza się:
• budowę budynku mieszkalnego, o której mowa w art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. b) ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 1997 r.,
• nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. e) ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 1997 r.,
• przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne oraz wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia jego zasiedlenia, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. f) ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 1997 r.
Przepis gwarantujący prawo do kontynuacji ulgi na tych zasadach to art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 134, poz. 1509 z późn. zm.). Zgodnie z jego treścią podatnikom, którzy w latach 1992–1996 nabyli prawo do odliczenia od dochodu wydatków poniesionych na cele określone w art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. b), e) i f) ustawy w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 1997 r. i dokonali dalszych wydatków na budowę tego budynku mieszkalnego, nadbudowę lub rozbudowę tego budynku na cele mieszkalne lub przebudowę tego strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne oraz wykończenie tego lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu przysługuje prawo do odliczania tych wydatków poniesionych od 1 stycznia 1997 r. do 31 grudnia 2004 r. na zasadach określonych w art. 26 ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 1997 r.
Po 31 grudnia 2004 r. odliczenie może być kontynuowane tylko przez podatników, którym zabrakło podatku do rozliczenia ulgi. Prawo do skorzystania z ulgi mają bowiem też ci podatnicy, którzy z tytułu wydatków poniesionych na te cele w latach ubiegłych (tj. 1992–2002) nabyli prawo do ulgi, a ich wydatki nie znalazły pokrycia w dochodzie (przychodzie) za te lata.
Z orzecznictwa sądów
Jak interpretować przepisy
Podatnicy, którzy nabyli i realizowali przed dniem 1 stycznia 1997 r. prawo do odliczenia wydatków z tytułu wkładu budowlanego w roku podatkowym 1997 i następnych, mogli dokonywać odliczeń z tego tytułu wyłącznie od podatku, a nie od dochodu zgodnie z art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem wyłącznie wydatki, o jakich mowa w tym akcie prawnym, mogą być interpretowane jako podlegające odliczeniu od dochodu, a nie od podatku. Jakiekolwiek rozszerzające interpretacje są niedopuszczalne – wyrok NSA z 11 października 2001 r., I SA/Gd 1745/00, niepublikowany
Wydatki poniesione, czyli jakie
Wydatek poniesiony to, w rozumieniu art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. b) ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatek na budowę domu mieszkalnego, a więc zapłata np. za zakupiony materiał, instalacje, urządzenie grzewcze czy inne wykonane roboty budowlane. Jeśli przepis wprowadził ograniczenie czasowe poniesienia takiego wydatku, aby można było to odliczyć od danego roku podatkowego, to oznacza, że ten wydatek (zapłata za materiał budowlany czy wykonane roboty) musi być faktycznie poniesiony, a więc sprzedawca materiałów budowlanych czy wykonawca robót musi otrzymać zapłatę w roku podatkowym, w którym podatnik tę zapłatę chce odliczyć od dochodu – wyrok NSA z 14 kwietnia 1999 r., SA/Sz 579/98, niepublikowany
Rozliczenie współwłaścicieli
W wypadku budowy stanowiącego współwłasność budynku mieszkalnego wielorodzinnego z przeznaczeniem co najmniej pięciu lokali mieszkalnych na wynajem każdy ze współwłaścicieli uczestniczących w budowie uzyskuje prawo do odliczenia odpowiedniej części kwoty określonej w art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 1993 r. nr 90, poz. 416 ze zm.), którą ustala się proporcjonalnie do udziału we współwłasności budynku – uchwała NSA z 26 maja 2003 r., FPS 4/03, publikowana onSA 2003/4/116
Wspólna inwestycja
Osoba fizyczna współinwestując budowę wielorodzinnego budynku mieszkalnego może skorzystać z ulgi z art. 26 ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli przed rozpoczęciem inwestowania przez podatnika jest on właścicielem lub współwłaścicielem gruntu, na którym wznoszony jest budynek mieszkalny. Tylko bowiem współwłaściciel lub właściciel gruntu ma prawo do odliczania przedmiotowych wydatków – wyrok NSA z 26 października 2001 r., I SA/Gd 270/00, niepublikowany
Kwoty do odliczenia
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik miał prawo odliczenia od dochodu jedynie tych kwot, co do których mógł w sposób wiarygodny wykazać, że w tym roku podatkowym, w którym dokonuje ich odliczenia: po pierwsze – odliczane kwoty wydatkował na zakup działki z jej przeznaczeniem pod budowę własnego budynku mieszkalnego wielorodzinnego oraz po drugie – odliczane kwoty wydatkował na budowę własnego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, a znajdujące się w nim lokale mieszkalne zamierzał przeznaczyć na wynajem – wyrok SN z 6 kwietnia 2001 r., III RN 93/00, publikowany OSNP 2001/17/524
Ulga dla nowego właściciela
Z art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. f) ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wynika, aby istniał zakaz odliczenia od podstawy opodatkowania, w przypadku gdy w wyniku zakupu pomieszczeń następuje kontynuacja przebudowy i przystosowania innego pomieszczenia na cele mieszkaniowe. Analogiczna sytuacja zachodzi w przypadku zakupu (budowy) budynku mieszkalnego. Wówczas nowy właściciel zachowuje prawo do dużej ulgi mieszkaniowej na budowę budynku mieszkalnego (art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. b) – wyrok NSA z 14 stycznia 1997 r., SA/Ka 2712/95, niepublikowany
Cele mieszkaniowe
Odliczeniu od dochodu na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 lit. e) ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają wydatki na cele mieszkaniowe podatnika, a więc nie wydatki na budowę obiektów, w których jest lub ma być prowadzona działalność gospodarcza, ani budynków, w których zaspokajają swoje potrzeby mieszkaniowe inne osoby, a nie podatnik (nawet w sytuacji gdy podatnik jest właścicielem budynku). Fakt wykorzystania przy nadbudowie budynku materiałów kupionych na cele zaopatrzeniowo-inwestycyjne, bez podatku obrotowego, świadczy pośrednio o tym, że nadbudowywany budynek był przysposobiony do prowadzenia w nim w przyszłości działalności gospodarczej – wyrok NSA z 18 kwietnia 1997 r., I SA/Gd 108/96, niepublikowany
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Aleksandra Tarka