REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

15 lat unijnego VAT-u w Polsce - prawie 100 nowelizacji i ponad 160 tys. interpretacji

Subskrybuj nas na Youtube
15 lat unijnego VAT-u w Polsce - prawie 100 nowelizacji i ponad 160 tys. interpretacji
15 lat unijnego VAT-u w Polsce - prawie 100 nowelizacji i ponad 160 tys. interpretacji

REKLAMA

REKLAMA

W ciągu 15 lat obowiązywania unijnego VAT-u w Polsce miało miejsce 35 nowelizacji dyrektyw VAT-owskich i 60 nowelizacji polskiej ustawy o podatku od towarów i usług (ptu). W tym czasie Minister Finansów wydał ponad 160 tys. indywidualnych interpretacji przepisów ptu, zapadło ponad 20 tys. wyroków NSA i ponad 41 tys. WSA dot. VAT - wynika z podsumowania firmy Crido.

Różne twarze unijnego VAT-u w Polsce

  • 552 wyroki TSUE w zakresie VAT, z czego 43 dotyczące polskiego podatku od towarów i usług (ptu),
  • 60 uchwał NSA dotyczących ptu,
  • ponad 20 tysięcy wyroków NSA i ponad 41 tysięcy WSA dotyczących ptu,
  • ponad 160 tysięcy interpretacji indywidualnych wydanych przez Ministra Finansów w sprawach ptu,
  • 35 nowelizacje dyrektyw VAT-owskich i 60 ustawy o ptu

 – to bilans 15 lat unijnego VAT-u w Polsce wg opracowanej przez doradców podatkowych z CRIDO „Kroniki 15 lat unijnego VAT-u w Polsce”.

REKLAMA

Autopromocja

1 maja 2004 Polska weszła do Unii Europejskiej. Od tego momentu zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, dostosowująca polskie prawodawstwo do unijnego. Liczyła ona 176 artykułów, podczas gdy jej poprzedniczka zaledwie 56 artykułów i o przeszło 100 000 znaków mniej.

Obok nowych obowiązków (np. związanych ze składaniem informacji podsumowujących czy deklaracji Intrastat), podatnicy VAT zyskali nowe oręże do prowadzenia sporów z fiskusem – orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), co zaowocowało 43 wyrokami dotyczącymi polskiego VAT-u, które stanowiły 8% całej puli wyroków TSUE wydanych od 1 maja 2004 w sprawach podatku od wartości dodanej. Z pierwszym zapytaniem prejudycjalnym dotyczącym zgodności ustawy o VAT z dyrektywą unijną wystąpił do TSUE (wówczas jeszcze: ETS) w czerwcu 2006 roku WSA w Łodzi.

Kronika 15 lat unijnego VAT-u w Polsce - pobierz Raport

Rewolucja w 2004 roku była dopiero początkiem zmian. Niemalże każdego kolejnego roku ustawa o VAT była nowelizowana. Niektóre z przepisów usunięto, wiele zmodyfikowano, a jeszcze inne dodano, wprowadzono nowe mechanizmy i instrumenty, a pewne artykuły dostosowano do przyspieszającej informatyzacji. Prawdopodobnie mało kto się spodziewał, że w ciągu 15 lat na gruncie podatku od towarów i usług dojdzie do tylu znaczących dla podatników i prowadzonych przez nich działalności gospodarczych zmian - mówi Roman Namysłowski, partner zarządzający odpowiedzialny za zespół podatkowy w CRIDO.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 W ciągu 15 lat unijnego VAT-u w Polsce dyrektywy unijne dotyczące VAT zostały zmienione 35 razy, a ustawa o ptu – 60 razy. Największą nowelizację przyniósł rok 2014. Objęła ona kluczowe elementy rozliczenia VAT, w tym m.in. oderwanie momentu rozliczania VAT od daty wystawienia faktur czy zredefiniowanie pojęcia podstawy opodatkowania. Natomiast 3 lata wcześniej, w 2011 roku, wprowadzona została nowa matryca stawek VAT i pojawiły się nowe stawki VAT (5%, 8% i 23%), które miały mieć charakter tymczasowy. Stosowane są jednak do dzisiaj.

Polecamy: Biuletyn VAT

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Skąd ta luka w VAT?

Jedną z kluczowych zmian związanych z wejściem Polski do UE było zastąpienie eksportu wewnątrzwspólnotową dostawą towarów, a importu – wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów w odniesieniu do transakcji towarowych pomiędzy państwami członkowskimi.

To tymczasowe rozwiązanie, wprowadzone do prawa unijnego jeszcze w 1993 roku, stało się największym błędem unijnego prawodawcy – doprowadziło bowiem do miliardowych wyłudzeń VAT w całej Unii Europejskiej – mówi Roman Namysłowski.

W momencie wejścia do Unii świadomość istnienia zjawiska wyłudzania podatku VAT i przestępstw karuzelowych prawie nie istniała. Z czasem polski rynek stawał się coraz bardziej atrakcyjny dla międzynarodowych oszustów. Rozwiązania korzystne dla uczciwego biznesu i zmniejszające obciążenia administracyjne dla przedsiębiorców, typu likwidacja w 2008 sankcji VAT czy wprowadzenie w 2009 możliwości stosowania kwartalnych deklaracji VAT wskazywane są dzisiaj jako zmiany, które przyspieszyły wzrost luki VAT w Polsce.

Swoich pierwotnych założeń, tj. ograniczenia wyłudzeń VAT, nie spełnił również wprowadzony w 2011 obowiązek stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w odniesieniu do handlu złomem. Przede wszystkim ze względu na punktowość działania tego mechanizmu i ograniczenie stosowania jedynie do wybranych grup towarowych. Dzisiaj wyraźnie widać, że przestępcy byli zdecydowani szybsi w znajdowaniu nowych sposobów oszustw niż legislator w zatykaniu dziur w systemie. Również wymiana informacji pomiędzy służbami ścigania a skarbówką, była zbyt mało wydajna. Brakowało zaawansowanych narzędzi IT i świadomości skali wyłudzeń – podsumowuje Namysłowski.

 W 2015 nadszedł czas kolejnych propozycji zmian wynikających z potrzeby zwalczania nieprawidłowości na gruncie VAT. Powołana przez Ministra Finansów Rada Konsultacyjna przygotowała raport, w którym m.in. wskazała na rozwiązania, w tym związane z digitalizacją i szybszą wymianą informacji. W kolejnym roku pojawiły się przepisy, które wprowadziły tzw. klauzulę nadużycia prawa na gruncie przepisów o VAT, a 1 sierpnia 2016 roku został opublikowany tzw. pakiet paliwowy, którego celem było wyeliminowanie wyłudzeń w związku z unijnym obrotem paliwami ciekłymi.  Wyłudzenia VAT w kolejnych obszarach gospodarki spowodowały, że w 2017 polski ustawodawca przyjął kolejne zmiany celem ograniczenia wyłudzeń VAT, m.in. duzi podatnicy stracili możliwość składania kwartalnych deklaracji VAT.

2019 to rok dalszych zmian w VAT, w tym również nakierowanych na uszczelnianie systemu ptu. Obecnie w trakcie procedowania jest wiele zmian, w tym m.in. udostępnienie tzw. białej listy podatników, wprowadzenie nowej struktury JPK czy obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności dla wybranych branż.

Postępująca informatyzacja i digitalizacja

 W 2008 polscy podatnicy VAT zyskali prawo do składania w drodze elektronicznej m.in. deklaracji VAT-7 i informacji podsumowującej (VAT-UE). Był to pierwszy, istotny krok w kierunku informatyzacji systemu VAT. Rok 2010 przyniósł kolejne sygnały szybko nadciągającej digitalizacji systemu podatkowego, m.in. Polska jako pierwszy kraj w UE przygotowała projekt zmian wprowadzających przyjazne podatnikom e-fakturowanie. W ten trend wpisał się nawet NSA, który w 2010 potwierdził, że podatnik może wystawiać faktury za pomocą programów komputerowych, wysyłać je pocztą elektroniczną w postaci plików PDF, a odbiorca może je wydrukować i odliczyć z nich VAT.

Krokiem milowym było wprowadzenie w 2016 JPK-ów – w pierwszej kolejności dla dużych przedsiębiorstw. Po tych pierwszych doświadczeniach z JPK-ami, w 2017 postępująca informatyzacja raportowania VAT wkroczyła w kolejny etap – od 1 stycznia obowiązek raportowania danych w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego objął małych i średnich przedsiębiorców. Było to też działanie istotne z perspektywy walki z luką podatkową w VAT i podążało za wcześniejszymi propozycjami, choćby Rady Konsultacyjnej przy Ministrze Finansów z 2015 roku obejmujących m.in. wprowadzenie centralnego rejestru faktur, mechanizmu podzielonej płatności, ograniczenia płatności gotówkowych czy eliminacji rozliczeń kwartalnych. Najbliższa przyszłość systemu VAT w Polsce to dalsza informatyzacja i digitalizacja rozliczeń oraz kontaktów z organami podatkowymi. W efekcie, dalsze uszczelnianie systemu podatkowego, ważne z perspektywy budżetu państwa i skuteczniejsze ściganie oszustów podatkowych – ważne z perspektywy uczciwych przedsiębiorców – podsumowuje Roman Namysłowski.

Informacje dodatkowe (dane na dzień 24 kwietnia 2019)

  1. Interpretacje indywidualne w zakresie VAT wydane od 01.05.2004, według danych dostępnych w SIP MF:160.028
  2. Orzeczenia TSUE wydane od 01.05.2004 w sprawach z zakresu VAT:552
  3. Orzeczenia TSUE wydane od 01.05.2004 w sprawach z zakresu VAT w polskich sprawach:43
  4. Nowelizacje dyrektyw – łącznie 35:
    1. 2006/112/WE –24 nowelizacje.
    2. 7/388/EWG – VI dyrektywa –8 nowelizacji, przy czym jako nowelizację ujęto zmiany dyrektywy VAT wprowadzone wskutek rozszerzenia grona państw członkowskich UE w 2004 i 2007 r.
    3. 2008/9/WE – dyrektywa zwrotowa dla podatników z państw UE –1 nowelizacja
    4. 79/1072/EWG – VIII dyrektywa zwrotowa dla podatników z państw UE (dyrektywa poprzedzająca dyrektywę 2008/9) –2 nowelizacje.
    5. 86/560/EWG – XIII dyrektywa zwrotowa dla państw spoza UE –brak nowelizacji
  5. Nowelizacje ustawy o VAT –60 nowelizacji, przy czym jako jedną nowelizację ujęto wszystkie zmiany ustawy o VAT wchodzące w życie tego samego dnia, nawet jeśli wynikają z kilku różnych ustaw nowelizujących.
  6. Uchwały NSA w sprawach dotyczących VAT wydane od 01.05.2004, według danych dostępnych w CBOSA:60 uchwał
  7. Prawomocne wyroki NSA w sprawach dotyczących VAT wydane od 01.05.2004, według danych dostępnych w CBOSA:20.062 wyroków
  8. Prawomocne wyroki WSA w sprawach dotyczących VAT wydane od 01.05.2004, według danych dostępnych w CBOSA:41.743 wyroków

Kronika 15 lat unijnego VAT-u w Polsce - pobierz Raport

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku. Księgowa wyjaśnia jak to zrobić

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku. Prof. Kołodko recenzuje politykę (nie tylko gospodarczą) obecnego prezydenta USA

W kwietniu 2025 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała się najnowsza książka prof. Grzegorza W. Kołodki zatytułowana „Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku”. Grzegorz W. Kołodko, wybitny ekonomista i były wicepremier, w swoim bezkompromisowym stylu analizuje trumponomikę i trumpizm, populizm, nowy nacjonalizm, publiczne kłamstwa i brutalną grę interesów. Profesor poświęca szczególną uwagę kwestiom manipulacji opinią publiczną, polityce sojuszy, a także wpływowi wojny w Ukrainie na kształt geopolityki. Zastanawia się również, jakie zagrożenia dla NATO i Unii Europejskiej niesie ze sobą „America First” – i co to wszystko oznacza dla współczesnego świata.

Zmiany w rachunkowości w 2025 r. Sprawozdawczość ESG przesunięta o 2 lata

Minister Finansów przygotował 5 maja 2025 r. projekt nowelizacji ustawy wdrażającej dyrektywę CRSD do ustawy o rachunkowości, a także ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy 2025/794, przesuwającej wdrożenie obowiązku sprawozdawczości ESG o 2 lata.

Prof. Modzelewski: Większość podatników VAT może uniknąć w 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Jak?

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego, gdyby uchwalono projekt przepisów wprowadzających obowiązkowy KSeF w przedłożonym niedawno kształcie, to większość podatników VAT nie będzie musiała wystawiać faktur ustrukturyzowanych w 2026 r.

REKLAMA

Stopy procentowe NBP 2025: w maju obniżka o 0,5 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 6-7 maja 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosi od 8 maja 2025 r. 5,25 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków finansowych i ekonomistów. Stopy NBP zmieniły się pierwszy raz od 3 października 2023 r.

Przekształcenie JDG a status podatnika rozpoczynającego działalność w estońskim CIT

W świetle marcowego wyroku NSA (sygn. II FSK 1412/24) zmienia się podejście do kwalifikacji podatkowej spółek powstałych z przekształcenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Wyrok ten przesądził, że takie podmioty mogą korzystać z przywilejów "podatnika rozpoczynającego działalność" na gruncie przepisów o estońskim CIT.

Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

REKLAMA

Czego najczęściej dotyczą kontrole z urzędu skarbowego i ZUS-u?

Przedsiębiorcy mają szereg obowiązków wobec państwa - jako podatnicy muszą przestrzegać przepisów podatkowych, a jako płatnicy stosować normy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W obu tych sferach często dochodzi do uchybień. Dlatego upoważnione organy sprawdzają, czy firmy przestrzegają obowiązujących przepisów. W naszym artykule przedstawiamy najczęstsze obszary, które podlegają kontroli organów podatkowych lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

REKLAMA