REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sukcesy i patologie 25 lat VAT w Polsce

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Debata naukowa „Sukcesy i patologie dwudziestopięciolecia podatku od towarów i usług w Polsce – doświadczenia i przyszłość”
Debata naukowa „Sukcesy i patologie dwudziestopięciolecia podatku od towarów i usług w Polsce – doświadczenia i przyszłość”

REKLAMA

REKLAMA

5 lipca 2018 r. w okrągłą 25. rocznicę obowiązywania w Polsce przepisów dot. podatku od towarów i usług, na Uniwersytecie Warszawskim odbyła się debata naukowa „Sukcesy i patologie dwudziestopięciolecia podatku od towarów i usług w Polsce – doświadczenia i przyszłość”.

Ponad 80 uczestników tego spotkania, wśród których byli naukowcy, praktycy, funkcjonariusze publiczni, dziennikarze oraz studenci powitał prof. dr hab. Tomasz Giaro Dziekan WPIA UW.

REKLAMA

REKLAMA

Debata była poprzedzona wystąpieniami zaproszonych gości honorowych: prof. dr hab. Jerzego Osiatyńskiego, który jako Minister Finansów nadzorował w 1993 r. wdrażanie w Polsce przepisów dot. VAT, Leszka Skiby Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów i Posła Janusza Szewczaka Wiceprzewodniczącego Komisji Finansów Publicznych.

Profesor Osiatyński zauważył, że VAT był przełomem w polskim systemie podatkowym. Poprzedzające VAT podatki obrotowe mimo, że były głównym źródłem dochodów budżetowych, to jednak nie przystawały do nowych realiów ekonomicznych gospodarki rynkowej. Pobór podatku obrotowego na każdym etapie obrotu powodował w szczególności, że przedsiębiorstwa, które miały zorganizowany cały proces produkcyjny wewnątrz swojej struktury mogły zaoferować niższą cenę niż te firmy, które korzystały z dostawców zewnętrznych.

Zdaniem prof. Osiatyńskiego wprowadzanie tak istotnej nowej legislacji, jak ta dotycząca VAT wymaga systematycznego długiej pracy wielu osób, a także stałego monitorowania efektów wdrożenia tych przepisów.

Profesor Osiatyński stwierdził także, że nie jest wykluczone, ze zmian w podatku VAT było nazbyt wiele, co powodowało, że podatek ten stawał się z roku na rok mniej czytelny.  Muszę szczerze powiedzieć, że także dzięki profesorowi Modzelewskiemu, wydawało mi się w 1993 roku nieźle rozumiałem istotę tego podatku, to dzisiaj gdyby ktoś mnie zapytał jak dziś VAT funkcjonuje, to nie jestem pewien, czy umiałbym to dostatecznie dobrze wyjaśnić - zakończył prof. Osiatyński.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Profesor Modzelewski przy tej okazji podziękował profesorowi Osiatyńskiemu za udaną współpracę przy wdrażaniu VAT.

Polecamy: Biuletyn VAT

REKLAMA

Leszek Skiba stwierdził, że VAT stale stanowi wyzwanie dla Ministerstwa Finansów, by stale ulepszać jego funkcjonowanie. Chodzi w szczególności o minimalizowanie luki VAT, czyli różnicy między tym ile pieniędzy powinno wpłynąć do budżetu państwa opierając się na szacunkach makroekonomicznych (głównie na wartości konsumpcji), a tym ile faktycznie wpływa.

Minister Skiba wspomniał o staraniach MF w ostatnich 2 latach by naprawiać VAT, ograniczać istniejące w nim patologie i ścigać przestępców wyłudzających VAT. Zapowiedział m.in. uproszenie systemu stawek VAT.  Minister Skiba zadeklarował, że MF wsłuchuje się w głosy i pomysły płynące od ekspertów dot. VAT i bierze je pod uwagę, przy projektowaniu zmian w VAT.

https://twitter.com/MF_GOV_PL/status/1014812774378205184

Profesor Modzelewski pokusił się o prognozę, że kolejne 25 lat VAT w Polsce będzie trudniejsze niż pierwsze ćwierćwiecze tego podatku. Głównie dlatego, że UE bardziej liczy na państwa członkowskie, by naprawiały VAT u siebie, niż proponuje systemowe rozwiązania dla wszystkich. Profesor Modzelewski uważa, że coraz ważniejsze staje się pytanie, czy państwa członkowskie, które muszą kierować się swoim interesem fiskalnym, mogą jednocześnie realizować wzorzec VAT określony przez prawo wspólnotowe. A przecież UE tworząc np. dyrektywę VAT nie kierowała się swoim interesem fiskalnym, bo nie jest to przecież odrębne państwo i takowego interesu fiskalnego nie ma.

Jeszcze przed debatą Sławomir Siwy Przewodniczący Związku Zawodowego Celnicy PL wręczył Panu Profesorowi Witoldowi Modzelewskiemu Order Złotego Merkuriusza (najwyższe odznaczenie ZZ Celnicy PL) w uznaniu zasług i starań Profesora Modzelewskiego w zakresie uszczelniania systemu podatkowego, zwłaszcza podatku VAT.

We właściwej debacie udział wzięli: prof. dr. hab. Wiesław Czyżowicz, prof. dr. hab. Jerzy Żyżyński, prof. WSPol dr. hab. Wiesław Jasiński, Sławomir Siwy Przewodniczący Związku Zawodowego Celnicy PL. Debatę prowadzili prof. dr hab. Witold Modzelewski i dr Krzysztof Radzikowski. Celem debaty była próba podsumowania doświadczeń legislacyjnych, fiskalnych i ustrojowych dotyczących VAT oraz sformułowanie prognoz funkcjonowania tego podatku.

Na wstępie debaty prof. Modzelewski, odpowiadając na pytanie dr. Radzikowskiego (co się udało a co nie przy wdrażaniu VAT) stwierdził, że przy wprowadzaniu VAT w 1993 roku najbardziej bano się impulsu inflacyjnego, który w ogóle nie zaistniał. Natomiast ewidentnym sukcesem był sukces fiskalny nowego podatku. Przyrost nominalny dochodów z VAT i akcyzy (która też była wprowadzana 5 lipca 1993 roku) wyniósł rok do roku 73% (za 1993 rok). Był to bezprecedensowy w historii wzrost dochodów budżetowych.

Jako sukces przy wdrażaniu VAT prof. Modzelewski ocenił też to, że podatnicy zrozumieli i uwierzyli w ten podatek, bo przecież to podatnicy płacą podatek. Z wieloletnich doświadczeń wynika, że administracja skarbowa może odzyskać co najwyżej kilkanaście procent niezapłaconych podatków. A więc wpływy podatkowe zależą w istotnej części od tego, czy podatnicy uwierzą w intencje i determinację władzy, a także od tego, czy przepisy danego podatku zostaną przez podatników zrozumiane.

Profesor Jasiński, twórca „pakietu paliwowego” (wdrożonego 1 sierpnia 2016 r.) wspomniał, że w latach 2011-2014 mieliśmy do czynienia ze spadkiem o kilkanaście procent rocznie legalnej konsumpcji paliw w Polsce. Jednocześnie co roku drastycznie rosło wewnątrzwspólnotowe nabycie paliw do Polski. Te dane ewidentnie do siebie nie pasowały i świadczyły o jednym – nieewidencjonowanej i nieopodatkowanej sprzedaży paliw. Sporadyczne akcje celników powodowały kilkuprocentowy wzrost legalnej sprzedaży paliw. Profesor Jasiński przyznał, że inspiracją dla jego działań były tezy prof. Modzelewskiego, choćby te z artykułu „Konieczny jest plan ratunkowy dla VAT-u.”, gdzie w pkt nr 2 był szczegółowy opis tego co trzeba zrobić z VAT w branży paliwowej (czyli tzw. podatek graniczny).

Pakiet paliwowy i ów tzw. podatek graniczny jak wiadomo okazał się sukcesem. Istotnie wzrosła legalna sprzedaż paliw. Okazało się przy okazji, że szara strefa była w tej branży niedoszacowana i wynosiła około (a może i ponad) 30%.

Sławomir Siwy stwierdził, że funkcjonariusze Służby Celnej od wielu lat zwracali uwagę na zjawiska patologiczne w obszarze podatku VAT i akcyzy. Niestety ich liczne monity nie przynosiły długie lata stosownych działań władz państwowych. Nie było, zdaniem Siwego, woli politycznej by likwidować te patologie.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Przysłuchująca się debacie prof. dr hab. Małgorzata Król-Bogomilska zadała pytanie o korzenie nieprawidłowości w VAT od samego początku funkcjonowania tego podatku. Co można było zrobić, a co nie zrobiono?

Odnośnie tego pytania dr Radzikowski zauważył, że de facto mieliśmy do czynienia z dwoma podatkami VAT (tak samo nazwanymi). Pierwszy VAT (tzw. krajowy) funkcjonujący od 5 lipca 1993 roku do 1 maja 2004 r. na podstawie ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. I drugi VAT (tzw. wspólnotowy, czy „unijny”) funkcjonujący od 1 maja 2004 roku na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zdaniem dr Radzikowskiego to dwa różne podatki – różnice konstrukcyjne między nimi są fundamentalne.

Profesor Czyżowicz przypomniał, że ustawa z 1993 roku miała 39 artykułów (łącznie z akcyzą – dopowiedział prof. Modzelewski), a ustawa z 2004 roku miała na początku 138 artykułów (ww. liczby artykułów tych ustaw są podane bez przepisów zmieniających inne ustawy, oraz bez przepisów wprowadzających i przejściowych – przypisek PH).

Profesor Modzelewski podkreślił zasadnicze różnice między „pierwszym VAT-em” z 1993 roku a obecną wersją polskiego VAT – wersją „wspólnotową”, zharmonizowaną z unijną dyrektywą VAT. Zdaniem prof. Modzelewskiego zasadniczym błędem VAT w wersji wspólnotowej jest brak pojęcia granicy wewnątrzwspólnotowej udokumentowanej dla celów podatkowych. Nie ma żadnego weryfikowalnego dokumentu potwierdzającego wewnątrzwspólnotową dostawę towaru lub wykonanie usługi w innym państwie UE, które to czynności nie tylko są nieopodatkowane ale uprawniają do zwrotu VAT. Taki stan pozwala na bardzo łatwe mistyfikowanie obrotu i dostaw wewnątrzwspólnotowych, a tym samym na wyłudzanie zwrotów VAT. Utracono tu więc w dużej mierze możliwość odróżnienia transakcji realnych od transakcji fikcyjnych.

Profesor Modzelewski poinformował, że pod rządami „pierwszej ustawy o VAT” zwroty VAT (w skali całego kraju) stanowiły ok. 30% wpływów z VAT. Natomiast wartość zwrotów VAT w Polsce po 1 maja 2004 r. osiągnęła poziom niemal 50% wpływów z VAT. Obecnie co miesiąc wpływa do urzędów skarbowych ok. 100 tys. deklaracji VAT, na podstawie których podatnicy żądają zwrotu VAT. Zdaniem prof. Modzelewskiego aparat skarbowy nie ma fizycznych możliwości, by sprawdzić dokładnie 100 tys. deklaracji „zwrotowych”. Przed majem 2004 r. takich deklaracji „zwrotowych” było połowę mniej. Obecnie zwroty VAT wynoszą ok. 100 mld zł rocznie. Szacuje się, że ok. 20-25% tych zwrotów to wyłudzenia.

Zdaniem profesora Modzelewskiego te zasadnicze błędy i patologie VAT są od lat znane w Europie ale są one wg Modzelewskiego w dużej części nienaprawialne. Bo brak wewnętrznych granic celnych w UE i swobodny przepływ towarów, to zasadnicze idee UE. Dopóki były wewnętrzne granice celne, istniały możliwości potwierdzenia (udokumentowania) wywozu towaru – teraz tego nie ma. Przed 1 maja 2004 r. nie było w Polsce możliwości wyłudzania VAT w formie np. karuzeli podatkowych, a po tej dacie stało się to możliwe. W okresie 1993-2004 dochody z VAT rosły szybciej niż PKB. W 2004 roku pierwszy raz mamy do czynienia z nominalnym spadkiem dochodów z VAT. Być może nie da się pogodzić idei swobodnego przepływu towarów ze stworzeniem efektywnego systemu VAT w UE? To są pytania podstawowe o przyszłość Unii Europejskiej - podkreślił prof. Modzelewski.

Profesor Modzelewski zauważył, że VAT funkcjonuje poza UE w ponad 100 państwach ale tam nie są znane unijne patologie VAT. Nie ma tam karuzel podatkowych, czy luk VAT-owskich, a jeżeli są to stanowią zupełny margines. – „Chorym człowiekiem w tym świecie jest VAT wewnątrzwspólnotowy” – stwierdził profesor Modzelewski.

prof. dr hab. Witold Modzelewski


Czy zatem naprawa VAT wspólnotowego jest w ogóle możliwa? – zadał pytanie dr Radzikowski. A jeżeli VAT wspólnotowy jest nienaprawialny, to co zrobić, by tak utrudnić życie oszustów,  by przenieśli się do innych państw ze swoimi karuzelami podatkowymi.

Doktor Radzikowski zauważył jednocześnie, że VAT wspólnotowy ma taką oto immanentną patologenną cechę, że o ile w innych podatkach można oszukać budżet państwa tylko w granicach swojego zobowiązania podatkowego, to w VAT nie ma takiego ograniczenia. W VAT można oszukać (wyłudzić) o tyle ile wpiszemy VAT (udającego naliczony) na sfałszowanej fakturze – podsumował dr Radzikowski.

Mam duże wątpliwości, czy VAT wspólnotowy uda się naprawić – stwierdził profesor Czyżowicz.

Takie rozwiązania jak JPK, czy STIR są ważne ale mogą zidentyfikować i wyeliminować tylko niektóre patologie VAT – stwierdził profesor Jasiński. Do tego trzeba dodać konieczność dużej aktywności administracji skarbowej w wykrywaniu nieprawidłowości w VAT (także w zakresie weryfikowania rzetelności podatników). Ważne są także zmiany w prawie karnym (penalizacja przestępstw fakturowych).

Kto się boi a kto powinien bać się nowych przepisów Kodeksu karnego dotyczących fakturowania?

Kiedy wystawiając i księgując faktury nie można popełnić przestępstw fakturowych

Profesor Jasiński zauważył, że wiele działań naprawczych w VAT w skali całej UE jest spóźnionych. Obecnie proponowane przez UE zmiany uszczelniające VAT nie zapobiegną skutecznie wyłudzeniom na podstawie fikcyjnych faktur – ocenił prof. Jasiński.

Unijny system VAT w transakcjach zagranicznych

MF analizuje propozycje KE dotyczące zmian w VAT w UE

Docelowy system opodatkowania VAT w Unii Europejskiej

Unijny system VAT ma być odporny na oszustwa

Reforma VAT w UE od 2022 roku - oszuści mogą spać spokojnie

Podsumowania debaty dokonał prof. dr hab. Witold Modzelewski, który zapytał czy po 25 latach jesteśmy na tyle mądrzejsi, by skutecznie zwalczać patologie VAT i stworzyć efektywny fiskalnie system tego podatku. Zdaniem profesora Modzelewskiego trzeba pamiętać, że efektywny system fiskalny jest w interesie publicznym, bo m.in. chroni uczciwego podatnika przed nieuczciwymi (podatkowo) konkurentami.

Profesor Modzelewski zwrócił też uwagę na proces tworzenia prawa (zarówno w Polsce jak i w UE), gdzie tak naprawdę w parlamentach nie podejmuje się rzetelnej dyskusji nad projektami aktów prawnych: bo przynosi ktoś projekt i nim rządzi. - Nasza demokracja jest więc w dużej części fasadowa, bo uchwala się projekt tego, kto go napisał. – zauważył profesor Modzelewski.

Dlatego zdaniem profesora trzeba dbać o to, by w procesie legislacyjnym, a zwłaszcza w tworzeniu projektów aktów prawnych uczestniczyły wyłącznie osoby działające w interesie publicznym.

Patronat medialny nad Debatą sprawowali: Portal Infor.pl i miesięcznik Doradztwo Podatkowe - Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych. Partnerem Debaty było Wydawnictwo CH Beck.

Leszek Skiba Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Profesor Jerzy Osiatyński
Profesor Witold Modzelewski, dr Krzysztof Radzikowski
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

REKLAMA

ZUS odbiera zasiłki za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te dla osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA