REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

PIT 1991-2021 - 30 lat podatku dochodowego od osób fizycznych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
PIT 1991-2021 - 30 lat podatku dochodowego od osób fizycznych
PIT 1991-2021 - 30 lat podatku dochodowego od osób fizycznych

REKLAMA

REKLAMA

30 lat polskiego PIT. W 2021 roku mija trzydzieści lat od uchwalenia ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przypomnę, że było to w dniu 26 lipca 1991 r., a ów podatek wszedł w życie z dniem 1 stycznia roku następnego – pisze profesor Witold Modzelewski.

Trudne początki

Ustawa ta, oględnie mówiąc, była napisana w sposób wyjątkowo nieudolny i trzeba było wprowadzić do niej setki zmian z tą samą datą; w dniu 10 lutego 1992 r. uchwalono z mocą wsteczną obszerną nowelizacją jej przepisów, mimo że od samego początku podatek ten był klasycznym przykładem „balcerowiczowskiej partyzantki legislacyjnej” (określenie z epoki). Było to w zasadzie jedyny sukces fiskalny ówczesnego resortu finansów. Przypomnę, że równolegle z tym projektem zamierzano wprowadzić podatek od towarów i usług i tzw. podatek konsumpcyjny (później nazwano go akcyzą), lecz to zadanie przerosło autorów: wycofano się (i słusznie), bo skończyłoby się to spektakularną katastrofą. Drugie podejście, tym razem udane, było już za rządów Jana Olszewskiego.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Setki nowelizacji PIT, tysiące przepisów zmieniających - generalna koncepcja bez zmian

Mimo że przez kolejne trzydzieści lat ustawa o tym podatku była przedmiotem tysięcy zmian, a przepisy przejściowe do kilkuset ustaw nowelizujących tworzą zbiór liczący kilkanaście tysięcy (tak!) norm prawnych, zasadnicza koncepcja ekonomiczna tego podatku nie uległa zmianie.

Na czym ona polegała? Odpowiedź zna każdy:

  • dochody z pracy oraz rent i emerytur są wysoko opodatkowane, gdyż podatnikom nie przysługuje prawo do odliczenia rzeczywistych kosztów uzyskania przychodów (w przypadku stosunku pracy są to koszty zryczałtowane na zaniżonym poziomie) oraz minimum wolne, efektywnie chronione najwyższe dochody,
  • dochody z działalności gospodarczej są opodatkowane przy uwzględnieniu rzeczywistych kosztów uzyskania przychodów, czyli tylko w tym zakresie jest to zgodnie z nazwą podatek dochodowy,
  • dochody z działalności rolniczej (poza tzw. działaniami specjalnymi) nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem,
  • podatek formalnie zwłaszcza w części dotyczącej przychodów ze stosunku pracy oraz rent i emerytur jest progresywny, ale progresja ta uległa z biegiem czasu istotnemu złagodzeniu, a stawki obniżone: przypomnę, że w 1991 r. progresja miała trzy stawki (20%, 30% i 40%), a w 1993 r. stawki te uległy nawet podwyższeniu.

Najprościej mówiąc: generalna koncepcja tego podatku dyskryminuje systemowo większość podatników, którzy osiągają przychody z pracy, rent i emerytury, w tym również te, które są na niskim poziomie, gdyż opodatkowuje się również koszty uzyskania tych przychodów, faworyzując tych podatników, dla których jest to rzeczywisty podatek dochodowy (czyli od dochodu).

Dzięki temu jest on jednak wyjątkowo efektywny fiskalnie: jest to przecież drugi po podatku od towarów i usług, podatek naszego kraju, a większość jego wpływów zasila budżet samorządu terytorialnego (łączne wpływy wynoszą w 2020 roku ponad 130 mld zł.

REKLAMA

Co zmienić w PIT?

Czy należy poddać rewizji generalną koncepcję tego podatku przede wszystkim wprowadzając minimum wolne, które złagodzi dyskryminację podatkową dochodów ze stosunku pracy oraz rent i emerytur?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Już dyskusja na ten temat faktycznie rozpoczęła się, a do opinii publicznej przedostała się informacja, że minimum wolne dla dyskryminowanych dochodów ma wynosić 30 tys. zł rocznie. Czy przyniosło to spadek wpływów? Oczywiście, ale lepiej dołożyć do biednych niż rozdawać pieniądze „międzynarodowym koncernom” przy pomocy luk w akcyzie, podatku dochodowym od osób prawnych oraz w VAT.

Aby zrealizować utracone wpływy z tego podatku po wprowadzeniu minimum wolnego w wysokości owych 30 tys. złotych rocznie należy:

  • zlikwidować luki w akcyzie, które premiują podatkowo niektóre używki (niższe opodatkowanie alkoholu w niektórych napojach) oraz tzw. „podgrzewacze” (musimy wreszcie przestać być „podatkową republiką bananową”); lista tych luk jest dużo dłuższa,
  • rozszerzyć zakres obowiązkowej podzielonej płatności w podatku od towarów i usług oraz zlikwidować istniejące jeszcze luki w tym podatku,
  • wprowadzić podatek cyfrowy dla tych „międzynarodowych koncernów”, które nie chcą u nas płacić podatków.

Sądzę, że warto zlikwidować przywileje podatkowe dla zagranicznych oligarchii oraz dyskryminację podatkową dochodów większości obywateli.

Witold Modzelewski
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Instytut Studiów Podatkowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

REKLAMA

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA