GUS zna nasze numery telefoniczne i dane osobowe. RPO pyta premiera: dlaczego?

Jakie dane abonentów telefonicznych zna GUS?

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymał pismo Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji do Prezesa GUS. To odpowiedź na zobowiązanie dostawców publicznie dostępnych usług telefonicznych - w trybie rozporządzenia Rady Ministrów z 19 listopada 2021 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2022 - do przekazania GUS danych o abonentach tych usług według stanu na 31 grudnia 2022 r.

Według rozporządzenia przekazywane dane obejmują: 
1) Imię;
2) Drugie imię;
3) Nazwisko;
4) Numer PESEL - w przypadku obywatela polskiego;
5) Numer identyfikacji podatkowej (NIP) - w przypadku obywatela polskiego prowadzącego działalność gospodarczą, jeżeli jest dostępny;
6) Przydzielony numer abonenta z planu numeracji krajowej dla publicznych sieci telekomunikacyjnych związany ze świadczoną usługą połączeń głosowych (numer abonencki);
7) Numer telefonu kontaktowego, jeżeli jest dostępny;
8) W przypadku abonenta publicznie dostępnej usługi telefonicznej świadczonej w ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej - adres miejsca zamieszkania;
9) W przypadku abonenta publicznie dostępnej usługi telefonicznej świadczonej w ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej - adres do korespondencji, jeżeli jest on inny niż adres miejsca zamieszkania;
10) W przypadku abonenta publicznie dostępnej usługi telefonicznej świadczonej w stacjonarnej publicznej sieci telekomunikacyjnej - adres miejsca, w którym znajduje się zakończenie sieci udostępnione temu abonentowi.

Z prośbą o interwencję do RPO w tej sprawie wystąpiła także Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji.

I KIGEiT, i PIIT, są zaniepokojone pozyskiwaniem od przedsiębiorców telekomunikacyjnych szczegółowych danych osobowych abonentów usług telefonicznych - a więc danych osobowych milionów obywateli Polski i innych państw, którzy wykupili usługi u polskiego operatora.

Zgodnie z art. 35b ust. 5 ustawy o statystyce, przekazanie służbom statystyki publicznej danych osobowych z katalogu danych, o których mowa w art. 35b ust. 1 tejże ustawy, przez dostawców usług telekomunikacyjnych nie stanowi naruszenia tajemnicy komunikowania się w sieciach telekomunikacyjnych, o której mowa w art. 159 ust. 1 Prawa telekomunikacyjnego. Celowe jednak wydaje się  pytanie o słuszność i celowość takiego wyłączenia, i o jego konieczność w demokratycznym państwie prawnym.

Niepokojące - w ocenie obu podmiotów - wydaje się, że nie określono precyzyjnie celu pozyskiwania przez GUS tak szerokiego zakresu danych. Z dostępnych informacji wynika bowiem, że dane te są pozyskiwane w celu stworzenia przez GUS tzw. operatu statystycznego - bazy danych wykorzystywanej do prowadzenia innych, niezwiązanych z telekomunikacją, badań statystycznych. Dane te zatem służą jako narzędzie ułatwiające pracownikom GUS wykonywanie zadań nie mających bezpośredniego związku z badaniami statystycznymi w obszarze telekomunikacji.

Rodzi to duże zastrzeżenia nie tylko obu tych podmiotów,  ale także Rzecznika. Takie zadania mogą być bowiem z powodzeniem realizowane bez danych osobowych abonentów, także na podstawie danych, którymi GUS już dysponuje.

Autopromocja

Pismo RPO do Prezesa Rady Ministrów

Marcin Wiącek zwraca się do premiera o wyjaśnienia. Chodzi zwłaszcza o zasadność rozszerzenia katalogu, o którym mowa w art. 35b ust. 1 ustawy o statystyce. Wobec otrzymania przez premiera wystąpień obu podmiotów RPO prosi także o przekazanie odpowiedzi na ich postulaty.

Ponadto RPO podkreśla, że zapoznanie się z przebiegiem procesu legislacyjnego rozporządzeń zmieniających powołany akt normatywny nie jest możliwe z uwagi na brak właściwych informacji na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego. Tworzenie takiego dokumentu i jednoczesne kierowanie do podpisu Prezesa Rady Ministrów w tej samej dacie czyni iluzorycznym proces legislacyjny, a także obowiązki z nim związane.

Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich z 24 marca 2023 r. do Prezesa Rady Ministrów 

Odpowiedź GUS

Obecnie nie ma możliwości zwolnienia dostawców publicznie dostępnych usług telefonicznych z cyklicznego przekazywania danych dotyczących abonentów – poinformował prezes GUS Dominik Rozkrut. Prezes GUS obszernie przedstawił stan prawny i zadania GUS w tym zakresie.
Pismo Prezesa GUS z 27 marca 2023 r. do Prezesa Zarządu Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź