Rewolucyjny projekt zmian w ustawie o doradztwie podatkowym

 „Komisja do spraw zmian ustawy o doradztwie podatkowym przygotowała najdalej idący i ambitny projekt zmian w ustawie o doradztwie podatkowym, jaki kiedykolwiek  powstał. Został on przyjęty na ostatnim posiedzeniu Krajowej Rady Doradców Podatkowych i przekazany Ministerstwu Finansów” – stwierdził prof. dr hab. Adam Mariański, Przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

„Każda propozycja zawarta w przedmiotowym projekcie była przedmiotem wnikliwej analizy, ale efekt końcowy jest wynikiem pewnych kompromisów, uwzględniających także realne możliwości zmian. Mimo, że nasze propozycje zawarte w projekcie są bardzo ambitne, mamy nadzieję, że uda się je zrealizować” – dodał prof. Adam Mariański. Podkreślił, że liczy na to, że projekt spotka się z aprobatą resortu finansów z uwagi na fakt, że zaproponowane rozwiązania wychodzą naprzeciw oczekiwaniom nie tylko środowiska doradców podatkowych ale też podatników.

„Zaproponowana przez  KRDP nowelizacja ma na celu m. in. ukształtowanie zawodu doradcy podatkowego jako zawodu dostosowanego do potrzeb państwa, przedsiębiorców oraz obywateli – podatników. Staraliśmy się uwzględnić oczekiwania członków naszego samorządu, a także dostosować je do wymogów rynku i oczekiwań ze strony biznesu” – podkreślił Przewodniczący KRDP.

„Doradcy podatkowi coraz częściej, słusznie są utożsamiani z zawodami prawniczymi, a istniejące obecnie ustawowe podobieństwa do zawodów adwokata oraz radcy prawnego a także oczekiwania społeczeństwa co do profesjonalizmu doradców podatkowych, stawiają wymóg rewizji pewnych rozwiązań obecnej Ustawy” – skomentował prof. Mariański.

Główne zaproponowane przez KRDP zmiany to:

– rozszerzenie kompetencji doradców podatkowych na sprawy karnoskarbowe, z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz przed sądami rejestrowymi, a także prawo składania skarg konstytucyjnych,

– zapoczątkowanie nowej instytucji kontroli doradczej, która wprowadza dodatkowe przywileje dla podatników,

– prawo występowania przed sądami w stroju urzędowym (toga),

– wprowadzenie 2-letniej aplikacji i zmiany zasad przeprowadzania egzaminu,

– wzmocnienie orzecznictwa dyscyplinarnego, w tym rozszerzenie katalogu kar o kary pieniężne.

Na uwagę zasługuje zwłaszcza propozycja wprowadzenia instytucji „kontroli doradczej”. Polegałaby ona na wprowadzeniu zapisu, zgodnie, z którym czynności doradztwa podatkowego obejmowałyby również kwalifikowaną, okresową weryfikację poprawności wywiązywania się przez podatników i płatników z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego wskazanych w art. 119zzk § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (kontrola doradcza).

Nie powinien bowiem budzić wątpliwości fakt, że doradcy podatkowi będący specjalistami w dziedzinie podatków jako jedyni posiadają kompetencje do przeprowadzania kontroli doradczej na zlecenie podatników i płatników mającej na celu weryfikację spełnienia ciążących na nich obowiązków.

Przeprowadzenie kontroli doradczej kończyłoby się sporządzeniem przez podmioty uprawnione do jej dokonywania sprawozdania z takiej kontroli, które winno zawierać opinię w zakresie prawidłowości procedur podatnika lub płatnika mających zapewnić prawidłową realizację w badanym okresie obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego.

Podatnikom oraz płatnikom, którzy zlecili przeprowadzenie kontroli doradczej, w związku z którą otrzymali sprawozdanie z kontroli bez raportu rekomendacji, przysługiwałyby  określone uprawnienia.

KRDP proponuje aby minister właściwy do spraw finansów publicznych określił w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Doradców Podatkowych, szczegółowe zasady przeprowadzenia kontroli doradczej przez podmioty uprawione do jej dokonywania, w szczególności sposób jej przeprowadzania, określone kwotowo progi istotności oraz szczegółowe elementy sprawozdania z takiej kontroli.

Projekt zakłada także przyznanie doradcom podatkowym uprawnienia do sporządzania i wnoszenia skarg konstytucyjnych oraz zażaleń na postanowienia o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, a także reprezentowanie skarżącego w postępowaniach przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawach wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 1Ustawy. W obecnym stanie prawnym doradca podatkowy, który skutecznie reprezentuje swojego klienta przed wszystkimi instancjami, w przypadku konieczności sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej musi korzystać z usług adwokata bądź radcy prawnego. Prowadzi to do sytuacji kiedy jeden profesjonalny pełnomocnik (doradca podatkowy), zorientowany w sprawie, jest zmuszony powierzyć daną sprawę innemu (adwokatowi, radcy prawnemu), a niekiedy nawet prowadzić ją razem z nim, z czego wszelkie czynności przed Trybunałem Konstytucyjnym wykonuje adwokat lub radca prawny.

Dwie kolejne propozycje dotyczą możliwości reprezentowania w określonym zakresie w postępowaniach przed organami i sądami w sprawach określonych przepisami ustawy kodeks karny skarbowy oraz w postępowaniach przed sądami rejestrowymi zgodnie z ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym. W sprawach karnych skarbowych doradca podatkowy będzie mógł występować jako pełnomocnik posiłkowy, obok radcy prawnego lub adwokata.

Krajowa Rada Doradców Podatkowych dostrzega fakt, że przekazanie doradcom podatkowym uprawnienia do profesjonalnej reprezentacji przed sądami powszechnymi – w wybranych zakresach przewidzianych w Ustawie – wiąże się ze zmianami w sposobie kształcenia przyszłych doradców podatkowych oraz ich egzaminowania. Dlatego KRDP zakłada w projekcie, że doradcy podatkowi w toku postępowania kwalifikacyjnego będą musieli wykazać się znajomością m. in. przepisów postępowania cywilnego i karnego, niezbędną do działania w tego rodzaju sprawach.

„Wprowadzenie nowych uprawnień dla doradców podatkowych stanowi modyfikację meritum ich działalności zawodowej, w związku z czym niezbędne jest rozbudowanie wymagań kwalifikacyjnych stawianych kandydatom do tego zawodu” – stwierdził prof. dr hab. Adam Mariański.

„Mając na uwadze proponowane zmiany w zakresie czynności doradztwa podatkowego konieczne jest, na wzór innych zawodów prawniczych, wprowadzenie dla kandydatów na doradców podatkowych, zamiast dotychczasowej praktyki, obowiązku odbycia dwuletniej aplikacji doradztwa podatkowego. Jej celem jest przygotowanie aplikanta do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu doradcy podatkowego, w szczególności wykształcenie umiejętności z zakresu zastępstwa procesowego, analizy podatkowej, sporządzania pism i opinii w zakresie obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami oraz przyswojenie zasad wykonywania zawodu” – podkreślił Przewodniczący KRDP.

Warto podkreślić, że w projekcie przewidziano szereg wyłączeń od wymogu odbycia aplikacji doradcy podatkowego, m.in.  w stosunku do doktorów nauk prawnych i nauk ekonomicznych w zakresie prawa finansowego lub finansów uznając, że te osoby posiadają odpowiednią wiedzę i umiejętności równoważne tym, które można zdobyć podczas odbywania aplikacji doradztwa podatkowego.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Kolejną istotną zmianą mającą na celu podniesienie kwalifikacji zawodowych doradców podatkowych oraz dalsze ich zbliżanie do zawodów prawniczych adwokata i radcy prawnego polega m. in. na zmianie formy egzaminu na doradcę podatkowego. Dotychczas obowiązująca forma egzaminu, polega na zdaniu części pisemnej w postaci testu oraz zdaniu egzaminu ustnego, gdzie w obu przypadkach Państwowa Komisja do spraw Doradztwa Podatkowego publikuje zadania egzaminacyjne, co nie daje pewności co do poziomu wiedzy kandydatów na doradców podatkowych.

KRDP proponuje aby egzamin składał się z trzech części, z których pierwsza obejmowałaby test z wszystkich zakresów wskazanych w art. 20 ust. 1 Ustawy, w tym dodane części dotyczące postępowania cywilnego w zakresie mającym zastosowanie do postępowań w zakresie ubezpieczeń społecznych i postępowań przed sądami rejestrowymi oraz postępowania karnego w zakresie mającym zastosowanie w sprawach karnych skarbowych.

Druga część egzaminu objęłaby przygotowanie opinii podatkowej w oparciu o akta lub przedstawiony stan faktyczny opracowane na potrzeby egzaminu. Natomiast trzecia część polegałaby na rozwiązaniu zadania z zakresu prawa administracyjnego, polegającego na przygotowaniu skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego lub skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, a w przypadku uznania, że brak jest podstaw do ich wniesienia, na sporządzeniu opinii prawnej o niezasadności wnoszenia skargi w oparciu o akta lub przedstawiony stan faktyczny opracowane na potrzeby egzaminu.

Krajowa Rada Doradców Podatkowych uważa, że tak skonstruowany egzamin na doradcę podatkowego pozwoli stwierdzić, że osoba, która uzyska pozytywny wynik ze wszystkich jego części daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu doradcy podatkowego.

Ciekawostką jest propozycja wprowadzenia stroju urzędowego (togi). Doradcy podatkowi jako profesjonalni pełnomocnicy wykonujący zawód zaufania publicznego zostaną zobowiązani do używania stroju urzędowego podczas udziału w rozprawach sądowych. Strój urzędowy ma na celu, aby doradcy podatkowi jako grupa zawodowa byli rozpoznawani podczas wykonywania swoich czynności zawodowych. Dodatkowo wprowadzenie stroju urzędowego ma się, zdaniem KRDP, znacząco przyczynić do integracji środowiska doradców podatkowych oraz zmiany sposobu ich postrzegania przez społeczeństwo, jako zawodu zaufania publicznego.

„Mimo że nasze propozycje zawarte w projekcie są bardzo ambitne, mamy nadzieję, że uda się je zrealizować. Wymaga to jednak jeszcze dużego wysiłku i współpracy na etapie prac legislacyjnych oraz tego aby nasze środowisko jednomyślnie popierało proponowane zmiany. 

Wiesława Moczydłowska, Rzecznik Prasowy Krajowej Rady Doradców Podatkowych