Na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) w celu ujednolicenia zasad stosowania art. 74a Ordynacji podatkowej, w przypadkach zwrotu nienależnie pobranych świadczeń w kwotach uwzględniających podatek dochodowy na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) uprzejmie wyjaśniam, co następuje:
Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnikom, którzy dokonali zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, w kwotach uwzględniających podatek dochodowy, przysługuje prawo do odliczenia tego świadczenia od dochodu. Do końca 2003 r. podstawę prawną do przedmiotowych odliczeń zawierał art. 26 ust. 1 pkt 4 i 5 ww. ustawy, w myśl którego „podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3 i art. 28-30, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1 i 2 oraz ust. 4-6 i 8-12 lub art. 24b ust. 1 i 2 lub art. 25, po odliczeniu kwot:
(...)
4) dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych emerytur i rent oraz zasiłków z ubezpieczenia społecznego, w kwotach uwzględniających podatek dochodowy, jeżeli nie zostały one potrącone przez organ rentowy,
5) dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika”.
Regulacja ta umożliwia podatnikom odzyskanie kwoty podatku, jaką zapłacili od następnie zwróconego świadczenia, przy czym możliwość pomniejszenia w zeznaniu rocznym dochodu przed opodatkowaniem, na podstawie ww. art. 26 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest tylko jedną z form usunięcia skutków uprzedniego pobrania przez podatnika nienależnych świadczeń. W praktyce mogą bowiem wystąpić sytuacje, gdy zastosowanie wyżej wymienionego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest niewystarczające. Dotyczy to głównie podatników, u których kwota dokonanego w roku podatkowym zwrotu nienależnie pobranego świadczenia jest wyższa od kwoty dochodu przez nich uzyskanego. Kwota podatku zapłaconego od świadczenia, które zostało zwrócone jako nienależne, przy braku możliwości odliczenia jej na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, staje się nadpłatą.
W takim przypadku podatnik może złożyć wniosek do właściwego organu podatkowego o określenie nadpłaty na podstawie art. 74a ustawy – Ordynacja podatkowa. Stosownie do tego przepisu, w przypadkach niewymienionych w art. 73 § 2 i art. 74 ustawy – Ordynacja podatkowa, wysokość nadpłaty określa organ podatkowy.
Realizując w takiej sytuacji normę art. 74a ustawy – Ordynacja podatkowa, organ podatkowy po złożeniu przez podatnika wniosku powinien wydać decyzję określającą wysokość nadpłaty.
Pragnę również nadmienić, że nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 12 listopada 2003 r. (Dz.U. Nr 202, poz. 1956 ze zm.) dodano ust. 7h w art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym kwota dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu w kwotach uwzględniających pobrany podatek, przekraczająca kwotę dochodu, ustalonego zgodnie z art. 26 ust. 1, może być odliczona od dochodu uzyskanego w najbliższych, kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych.
W obecnym stanie prawnym (zgodnie z art. 24 ww. noweli ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w odniesieniu do dochodów za 2004 r.) w zakresie art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mieszczą się również dokonane w roku podatkowym zwroty nienależnie pobranych emerytur i rent oraz zasiłków z ubezpieczenia społecznego, o których mowa w powyżej przytoczonym art. 26 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do końca 2003 r. PISMO SP1-32/033-28/104/2004/JL PODSEKRETARZA STANU z 5 lutego 2004 r. do dyrektorów izb skarbowych, naczelników urzędów skarbowych i dyrektorów urzędów kontroli skarbowej
