Wykaz prac szkodliwych dla zdrowia kobiet - nowe rozporządzenie

To co na pierwszy rzut oka zwraca uwagę przy lekturze tekstu rozporządzenia z dnia 3 kwietnia 2017 roku w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (dalej: Rozporządzenie) to fakt, że znacząca część czynników oraz ich wartości przewidzianych w jego treści została przeniesiona wprost z poprzednio obowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet.

Należy natomiast pamiętać, że usunięty został z niego wykaz prac szkodliwych dla zdrowia kobiet, które nie są w ciąży oraz nie karmią dzieci piersią. Spowodowane to zostało przede wszystkim decyzją Komisji Europejskiej, która uznała, że obowiązujące dotychczas w Polsce przepisy zawierające wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet są przejawem dyskryminacji kobiet jako pracownic. Wprowadzenie ograniczeń w możliwości zatrudniania kobiet przy niektórych pracach, zdaniem Komisji Europejskiej, utrudniało bowiem dostęp do zatrudnienia, kształcenia oraz awansu zawodowego. Tym samym, polski ustawodawca postanowił odpowiednio zmodyfikować regulacje krajowe, tak aby uniknąć możliwości stawiania zarzutu dyskryminacji pracodawcom.

Jakie zmiany wprowadza nowelizacja?

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na to, że Rozporządzenie w przypadku pewnych kategorii spraw dokonało podziału i wyodrębniło kategorię tych prac, których nie powinny wykonywać wyłącznie kobiety w ciąży, a które częściowo dotyczyły uprzednio również kobiet karmiących dziecko piersią. Zalicza się do nich m.in.:
1) prace w pozycji wymuszonej,
2) prace w pozycji stojącej łącznie ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej, przy czym czas spędzony w pozycji stojącej nie może jednorazowo przekraczać 15 minut, po którym to czasie powinna nastąpić 15 – minutowa przerwa,
3) prace na stanowiskach z monitorami ekranowymi – w łącznym czasie nieprzekraczającym 8 godzin na dobę, przy czym czas spędzony przy obsłudze monitora ekranowego nie może jednorazowo przekraczać 50 minut, po którym to czasie powinna nastąpić 10 – minutowa przerwa, wliczana do czasy pracy.

W zakresie pozostałych zmian dokonano nielicznych korekt poszczególnych postanowień, które znalazły swoje uzasadnienie przede wszystkim w tym, iż w dobie obecnego rozwoju technologicznego niektóre czynniki nie są już tak szkodliwe, jak miało to miejsce dawniej. I tak:
1) w kategorii „Prac narażających na działanie pola elektromagnetycznego o częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz oraz promieniowania jonizującego” – usunięto zapis dotyczący promieniowania nadfioletowego, przy którego występowaniu uprzednio nie mogły być zatrudnione kobiety w ciąży,
2) w kategorii „Prac w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi” – doprecyzowano, iż ocena ryzyka zawodowego będzie dokonywana z uwzględnieniem wpływu na zdrowie kobiet w ciąży, przebiegu ciąży, w tym rozwój płodu,
3) w kategorii „Prac w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych” – z wykazu substancji chemicznych zagrażających kobietom w ciąży oraz kobietom karmiącym piersią usunięto styren,
4) dodatkowo również ujednolicono zapisy dotyczące pracy pod ziemią, poniżej poziomu gruntu i na wysokości, tworząc jedną kategorię obejmującą zarówno kobiety w ciąży oraz kobiety karmiące piersią, i tym samym wprowadzając ograniczenia w zatrudnianiu tychże pracownic przy pracach grożących ciężkimi urazami fizycznymi oraz psychicznymi.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Praca przy monitorach ekranowych

Szczególnie istotna zmiana, która jeszcze przed jej wprowadzeniem była szeroko komentowana, dotyczy wspomnianego powyżej ograniczenia w pracy kobiet w ciąży przy monitorach ekranowych.

W poprzednim stanie prawnym pracodawca nie mógł zatrudniać kobiety w ciąży przy obsłudze monitora ekranowego powyżej 4 godzin na dobę. Pierwotna propozycja nowelizacji rozporządzenia zakładała usunięcie tego ograniczenia i wprowadzenie zasady, zgodnie z którą pracownica w ciąży nie będzie mogła pracować przy obsłudze monitora ekranowego dłużej niż 45 minut w danej godzinie pracy, po czym następować miała 15 – minutowa przerwa.

Zobacz także: Kadry