Kto ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez pracowników przy wykonywaniu obowiązków służbowych

RADA

Nie są Państwo zobowiązani do naprawienia tej szkody. Zobowiązany do jej naprawienia jest pracownik, który tę szkodę wyrządził. Za szkodę wyrządzoną przy okazji wykonywania obowiązków pracowniczych pracodawca nie ponosi odpowiedzialności.

UZASADNIENIE

Kodeks pracy obciąża odpowiedzialnością pracodawcę wtedy, gdy jego pracownik, przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych, wyrządził szkodę osobie trzeciej (art. 120 Kodeksu pracy). Osobą trzecią jest osoba fizyczna lub prawna niebędąca pracodawcą tego pracownika. Może nią być zatem także inny pracownik zatrudniony w tej samej firmie. Generalnie więc, w razie szkody wyrządzonej przez pracownika to pracodawca ją naprawia, wypłacając osobie pokrzywdzonej (drugiemu pracownikowi) odszkodowanie. Po zapłacie odszkodowania pracodawca zaś może dochodzić od pracownika - sprawcy jego zwrotu (odpowiedzialność regresowa pracownika), ale w wysokości nieprzekraczającej trzykrotnego wynagrodzenia (art. 119 Kodeksu pracy).

Autopromocja

Praca zdalna. Obowiązki i uprawnienia pracowników i pracodawców

Książka z plakatem w prezencie

Sprawdź

Jednakże za czyny pracownika nie zawsze odpowie pracodawca. Są sytuacje, w których strona poszkodowana może dochodzić odszkodowania wyłącznie i bezpośrednio od pracownika - sprawcy.

Pracownik ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą wobec swojego współpracownika, na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym, wówczas gdy:

1) spowodował szkodę z winy umyślnej albo

2) jego działanie nie mieściło się w zakresie wykonywania zadań służbowych.

W opisanym przypadku pracownik, który pobił drugiego pracownika, wyrządził mu szkodę z winy umyślnej. Ponadto wydarzenie to miało miejsce poza normalnymi czynnościami pracowniczymi, wynikającymi z zakresu jego obowiązków. W związku z tym to sprawca zdarzenia powinien zapłacić odszkodowanie koledze, a nie pracodawca.

WAŻNE!

Pracodawca odpowiada za szkodę wyrządzoną innemu pracownikowi jedynie w sytuacji, gdy szkoda ta została wyrządzona w związku z wykonywaniem przez pracowników obowiązków wynikających z ich umów o pracę.

Od pracodawcy pokrzywdzony mógłby żądać odszkodowania, gdyby pracownik wyrządził mu szkodę z winy nieumyślnej, a więc wtedy, gdy nie chciał wyrządzić szkody, ale zrobił to na skutek niedbalstwa czy lekkomyślności. Drugim warunkiem odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy wobec osoby trzeciej jest wyrządzenie przez pracownika szkody przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych, tzn. szkoda ta pozostaje w normalnym, wewnątrzorganizacyjnym, funkcjonalnym związku przyczynowym z powierzonymi mu czynnościami, które podjął na podstawie stosunku pracy w ramach wykonywania zadań związanych z przedmiotem działalności tego zakładu (wyroki Sądu Najwyższego: z 19 lutego 1976 r., sygn. akt III PR 21/76, PiZS 1977/10/68, oraz z 5 maja 1998 r., sygn. akt I CKU 110/97). Oznacza to, że pracodawca uniknie odpowiedzialności odszkodowawczej, gdy jego pracownik wyrządzi szkodę nie przy wykonywaniu swych obowiązków pracowniczych.

PRZYKŁAD

Pracownik budowy podczas wykonywania czynności pracowniczych zamyślił się i upuścił stos cegieł na stopę innego pracownika i złamał mu palec u nogi. W tej sytuacji to od pracodawcy pracownik może domagać się odszkodowania. Po jego wypłacie pracodawca będzie mógł z kolei dochodzić zwrotnego odszkodowania od pracownika, który spowodował szkodę. Zwrot będzie jednak ograniczony do jego trzymiesięcznego wynagrodzenia, ponieważ wyrządzenie szkody nastąpiło z winy nieumyślnej.

PRZYKŁAD

Dwaj pracownicy pokłócili się podczas 15-minutowej przerwy w godzinach pracy. Nagle jeden z nich rzucił się na rozmówcę, zaczął go bić i podarł mu ubranie. W efekcie poszkodowany złamał rękę. Zwrócił się on do pracodawcy o odszkodowanie za uszkodzenie ciała i zniszczenie rzeczy.

Pobicie pracownika i zniszczenie jego mienia nie miało żadnego związku z wykonywaniem pracy, a wręcz było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Poza tym pracownikowi można przypisać winę umyślną. W tej sytuacji sprawca, mimo że jest pracownikiem, ponosi indywidualną odpowiedzialność za swoje zachowanie na podstawie Kodeksu cywilnego.

• art. 120 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 6, poz. 33

• art. 415 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 228, poz. 1506

Izabela Nowacka

specjalista ds. kadr i płac