Jak ZUS rozliczy przychód przy świadczeniu przedemerytalnym

Po rozliczeniu przychodu:

1) osoba uprawniona do świadczenia może zostać zobowiązana przez ZUS do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń - jeżeli uzyskała przychód powodujący przekroczenie dopuszczalnej lub granicznej kwoty przychodu, albo

2) ZUS będzie musiał dopłacić świadczenie - jeżeli wypłacał je w niższej kwocie niż przysługująca zgodnie z dokonanym rozliczeniem.

W Mk nr 10/2009 omówiliśmy zasady sporządzania przez płatników składek zaświadczeń i oświadczeń potwierdzających przychód. Wskazaliśmy też, jakie składniki tego przychodu powinny zostać uwzględnione w takim dokumencie, a których nie należy wliczać. Poniżej wskazujemy, w jaki sposób ZUS dokonuje rozliczenia, kiedy zawiesza, a kiedy zmniejsza świadczenie. Przedstawiamy również, w jakich sytuacjach ZUS - w wyniku rozliczenia - musi dopłacić określoną kwotę świadczenia, a także, kiedy świadczeniobiorca jest zobowiązany do zwrotu odpowiedniej kwoty.

25 maja 2009 r. wystawiliśmy i przesłaliśmy do ZUS zaświadczenie o wysokości przychodu, który uzyskał w okresie od 1 marca 2008 r. do 28 lutego 2009 r. nasz pracownik uprawniony do świadczenia przedemerytalnego. Jak ZUS ustali - czy i w jakiej kwocie pracownik miał prawo do pobierania świadczenia w poprzednim roku rozliczeniowym? Czy w tej sprawie wyda decyzję, od której pracownik może odwołać się do sądu?

ZUS porówna kwotę przychodu lub kwotę przychodu i świadczenia przedemerytalnego, które otrzymał pracownik, z kwotą rocznych progów zarobkowych. Pracownik otrzyma z ZUS decyzję, od której może odwołać się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

ZUS po otrzymaniu zaświadczenia lub oświadczenia o kwocie przychodu w poprzednim roku rozliczeniowym osoby uprawnionej do świadczenia przedemerytalnego rozlicza ten przychód, wydając decyzję w tym zakresie. W odróżnieniu od rozliczenia przychodu emerytów i rencistów, gdzie rozliczenie może nastąpić w dwóch wariantach (rocznym lub miesięcznym), przychód przy świadczeniu przedemerytalnym jest zawsze rozliczany w formie rocznej. ZUS nie porównuje więc kwoty przychodu (lub sumy przychodu i świadczenia) z miesięcznymi progami zarobkowymi. ZUS porównuje roczną kwotę przychodu do rocznej granicznej kwoty przychodu oraz roczną sumę przychodu i świadczenia do rocznej dopuszczalnej kwoty przychodu.

Od wydanej przez ZUS decyzji świadczeniobiorca może odwołać się do sądu za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję. Odwołanie pracownik powinien złożyć w ZUS, a zaadresować je do Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Odwołanie przysługuje w każdym przypadku, gdy świadczeniobiorca uważa, że decyzja nie jest zgodna z przepisami lub stanem faktycznym. Termin na odwołanie wynosi jeden miesiąc od daty doręczenia decyzji. Po upływie tego terminu decyzja jest prawomocna i nie można się od niej odwołać.

Zatrudniamy pracownika, który od grudnia 2007 r. jest na świadczeniu przedemerytalnym. W okresie od 1 marca 2008 r. do 28 lutego 2009 r. wypłacaliśmy mu wynagrodzenie w miesięcznej wysokości 3200 zł brutto. Pracownik nie poinformował ZUS o zatrudnieniu, w związku z czym ZUS wypłacał świadczenie w pełnej wysokości. Czy po dostarczeniu zaświadczenia o przychodzie w poprzednim roku rozliczeniowym ZUS stwierdzi, że świadczenie podlegało zawieszeniu, i zobowiąże go do zwrotu wypłaconych kwot?

W decyzji rozliczającej ZUS stwierdzi, że świadczenie podlegało zawieszeniu w całym roku rozliczeniowym. Jednocześnie pracownik zostanie zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

Dokonując rozliczenia przychodu osoby uprawnionej do świadczenia przedemerytalnego, ZUS sprawdza, czy uzyskany przez cały rok rozliczeniowy przychód przekroczył roczną graniczną kwotę przychodu. Jest to suma miesięcznych kwot granicznych (w okresie od 1 marca 2008 r. do 28 lutego 2009 r. - 22 605,60 zł). W przypadku przekroczenia tego progu zarobkowego ZUS w decyzji stwierdza, że świadczenie powinno być w całym roku zawieszone.

Jeżeli we wszystkich miesiącach poprzedniego roku rozliczeniowego świadczenie przedemerytalne było zawieszone, a przychód przekroczył graniczną kwotę przychodu, ZUS w decyzji rozliczającej stwierdzi prawidłowość tego zawieszenia. Natomiast jeżeli świadczenie wypłacane było przez cały rok rozliczeniowy lub w niektórych miesiącach roku w pełnej albo zmniejszonej wysokości bądź też było zawieszone tylko przez część okresu rozliczeniowego, ZUS ustala kwotę nienależnie pobranych świadczeń. Kwotę nienależnie pobranych świadczeń osoba uprawniona do świadczenia przedemerytalnego jest zobowiązana zwrócić ZUS.

Przychód uzyskany w całym roku rozliczeniowym przez pracownika wyniósł 38 400 zł (3200 zł x 12 miesięcy). Przekroczył tym samym roczną graniczną kwotę przychodu ustaloną dla tego roku (22 605,60 zł). Dlatego ZUS w decyzji rozliczającej przychód zobowiąże pracownika do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za wszystkie miesiące poprzedniego roku rozliczeniowego (od marca 2008 r. do lutego 2009 r.).

Kwoty przychodu dla świadczeń/zasiłków przedemerytalnych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

SŁOWNICZEK

Dopuszczalna kwota przychodu - kwota, której przekroczenie powoduje odpowiednie zmniejszenie za dany miesiąc świadczenia/zasiłku przedemerytalnego; przy ustalaniu, czy kwota ta została przekroczona, sumuje się miesięczną kwotę przychodu świadczeniobiorcy oraz przysługującego świadczenia/zasiłku.

Graniczna kwota przychodu - kwota, której przekroczenie powoduje zawieszenie za dany miesiąc prawa do świadczenia/zasiłku przedemerytalnego; przy ustalaniu, czy kwota ta została przekroczona, uwzględnia się miesięczną kwotę przychodu świadczeniobiorcy .

Roczna dopuszczalna kwota przychodu - kwota, której przekroczenie powoduje zmniejszenie za cały rok rozliczeniowy świadczenia/zasiłku przedemerytalnego; przy ustalaniu, czy kwota ta została przekroczona, sumuje się roczną kwotę przychodu świadczeniobiorcy oraz przysługującego świadczenia/zasiłku.

Roczna graniczna kwota przychodu - kwota, której przekroczenie powoduje zawieszenie za cały rok rozliczeniowy prawa do świadczenia/zasiłku przedemerytalnego; przy ustalaniu, czy kwota ta została przekroczona, uwzględnia się roczną kwotę przychodu świadczeniobiorcy.

W maju 2009 r. wystawiliśmy na prośbę pracownika zaświadczenie o jego przychodzie w okresie od marca 2008 r. do lutego 2009 r. Pracownik jest uprawniony do świadczenia przedemerytalnego od 2006 r. Łączna wysokość przychodu pracownika wyniosła 7650 zł. W okresie od 1 marca do 31 lipca 2008 r. pracownik był u nas zatrudniony na 1/2 etatu z miesięcznym wynagrodzeniem 900 zł. Natomiast od 1 sierpnia 2008 r. do 28 lutego 2009 r. pracował na 1/4 etatu z wynagrodzeniem 450 zł. W styczniu 2008 r. pracownik poinformował ZUS o osiąganiu przychodu w kwocie 900 zł, nie informując następnie o zmianie wynagrodzenia. Czy w wyniku rozliczenia przychodu ZUS zwróci pracownikowi określoną kwotę świadczenia?

Po rozliczeniu przychodu ZUS wyrówna wypłacone pracownikowi w niższej wysokości świadczenie przedemerytalne.

Jeżeli przychód wynikający z zaświadczenia lub oświadczenia nie przekracza granicznej kwoty przychodu, ZUS sumuje wysokość świadczenia przedemerytalnego przysługującego w całym roku rozliczeniowym oraz osiągniętego w tym okresie przychodu. Otrzymaną kwotę porównuje do rocznej dopuszczalnej kwoty przychodu, która jest sumą miesięcznych dopuszczalnych kwot przychodu (w roku rozliczeniowym 2008/2009 wynosi 16 147,20 zł).

Jeżeli suma rocznej kwoty świadczenia i przychodu nie przekroczyła rocznej dopuszczalnej kwoty przychodu, ZUS stwierdza, że świadczenie przysługiwało za cały rozliczany rok w pełnej wysokości. Jeżeli wcześniej świadczenie było zawieszone lub też było wypłacane w zmniejszonej wysokości, w decyzji rozliczającej ZUS stwierdza niedopłatę świadczenia przedemerytalnego. ZUS ma 30 dni na wydanie decyzji od wyjaśnienia ostatniej okoliczności.