REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ustalać wynagrodzenie za godziny nadliczbowe

Jak ustalać wynagrodzenie za godziny nadliczbowe /fot. Shutterstock
Jak ustalać wynagrodzenie za godziny nadliczbowe /fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czas pracy osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nie powinien przekraczać 8 godzin w ciągu doby i 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy. Dochodzi jednak do sytuacji, w których pracodawcy zlecają pracownikom pracę ponad wymiar. Jak zatem obliczać wynagrodzenie za godziny nadliczbowe?

Czym są nadgodziny?

Art. 151 § 1 Kodeksu pracy definiuje nadgodziny jako pracę wykonywaną ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także pracę wykonywaną ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy. W artykule tym wymieniono dwie sytuacje w jakich pracodawca może zlecić pracownikowi pracę w nadgodzinach. Czyli nadgodziny możliwe są w przypadku:

REKLAMA

Autopromocja
  • prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
  • szczególnych potrzeb pracodawcy.

Kodeks pracy reguluje  w art. 151 § 3 limit pracy w godzinach nadliczbowych,które to są uwarunkowane szczególnymi potrzebami pracodawcy. Według powyższego artykułu  nadgodziny nie mogą przekraczać dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym. Jednak zgodnie z przepisami kodeksu, pracodawca ma możliwość ustalenia innego limitu godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym.

Czas wolny z prace w nadgodzinach

Za pracę w nadgodzinach przysługuje rekompensata, która to może być w formie czasu wolnego. To, w jaki sposób będzie rozliczane wolne za nadgodziny, zależy od tego, kto pierwszy wyjdzie z taką inicjatywą. Jeżeli zrobi to:

  • pracownik wówczas czas wolny będzie udzielony w wymiarze takim samym, ile wynosiły godziny nadliczbowe (1:1);
  • pracodawca wtedy wymiar czasu wolnego powinien być o połowę wyższy niż wymiar nadgodzin (1:1½).

Przykład 1.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownik we wrześniu miał 6 godzin nadliczbowych. Pracodawca pracodawca wyszedł z inicjatywą udzielenia pracownikowi czasu wolnego. Czyli za 6  godzin nadgodzin pracownica otrzyma 9 godzin wolnego (6x1½= 9).

Jak ustalić wynagrodzenie za godziny nadliczbowe?

Jeżeli za nadgodziny nie zostaną rozliczane czasem wolnym wówczas pracodawca może wypłacić pracownikowi odpowiednie wynagrodzenie za czas pracy w godzinach nadliczbowych. Artykuł 151(1) kp reguluje, że za pracę w nadgodzinach oprócz normalnego wynagrodzenia przysługuje dodatek w wysokości:

1. 100% wynagrodzenia za pracę w:

a) godzinach nocnych,

b) niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,

c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,

2. 50% wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym przypadku niż określone w pkt 1.

Czym jest normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe?

W przepisach nie zostało wyjaśnione pojęcie normalnego wynagrodzenia. Dlatego kwestią tą zajmował się Sąd Najwyższy. Zgodnie z wyrokami z 3 czerwca 1986 r. (I PRN 40/86), z 22 czerwca 2011 r. (II PK 3/11), oraz z 15 lutego 2012 r. (I PK 156/11) normalne wynagrodzenie to takie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie. Na podstawie stanowisk sądu najwyższego normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe wylicza się z uwzględnieniem takich składników jak:

  • wynagrodzenia zasadniczego, które wynika ze stawki osobistego zaszeregowania zatrudnionego,
  • innych składników wynagrodzenia, posiadających stały charakter. Z reguły przysługują one pracownikowi na podstawie przepisów obowiązujących w danym przedsiębiorstwie, wśród nich może się znaleźć: dodatek stażowy, funkcyjny, premia stała (która nie zależy od wyników pracy), inne stałe dodatki.

Aby obliczyć normalne  wynagrodzenie za godziny nadliczbowe należy:

  • zsumować stałe składniki wynagrodzenia,
  • sumę podzielić przez wymiar czasu pracy obowiązujący w danym miesiącu otrzymamy stawkę za 1 godzinę,
  • stawkę za 1 godzinę należy pomnożyć przez liczbę przepracowanych godzin nadliczbowych.

Przykład 2.

Pan Adam jest zatrudniony na cały etat w podstawowym systemie czasu pracy (od poniedziałku do piątku). Otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 5 000 zł, dodatek stażowy - 500 zł oraz dodatek funkcyjny – 940 zł.  W przedsiębiorstwie jest jednomiesięcznych okres rozliczeniowy.  W październiku 2019 r. z powodu szczególnych przepracował dodatkowo:

  • w niedzielę 27 października  8 godzin,
  • we wtorek 29 października  4 godziny.

Powstałe nadgodziny nadgodziny nie mogły zostać zrekompensowane czasem wolnym.

Wyliczanie normalnego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe:

  • 5 000 zł (wynagrodzenie zasadnicze) + 500 zł (dodatek stażowy) + 940 zł (dodatek funkcyjny) = 6 440 zł.
  • 6 440 zł : 184 godzin (nominalny czas pracy w październiku 2019 r.) = 35,00 zł.
  • 35,00 x(8h+4h)=420zł

Normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe wyniesie 420 zł.

Polecamy: Pracownicze plany kapitałowe. Nowe obowiązki pracodawców i płatników

Obliczanie dodatku za godziny nadliczbowe?

Poza normalnym wynagrodzeniem za godziny nadliczbowe pracownik otrzymuje dodatek za nadgodziny. Aby go obliczyć należy ustalić jego podstawę, która stanowi wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania (określonego stawką miesięczną lub godzinową), a gdy taki składnik nie został wyodrębniony – 60% wynagrodzenia. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 3 kwietnia 2007 r.(II PZP 4/07, OSNP 2007/21–22/307), przez wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania pracownika do obliczenia dodatku za nadgodziny należy rozumieć wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze.

Aby obliczyć dodatku za 1 godzinę, należy określić czy składniki wynagrodzenia są:

  • określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości, wówczas stawkę należy podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu,
  • zmienne wtedy dzieli się je przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego ustala się to wynagrodzenie.

Podczas obliczania dodatku za 1 godzinę nadliczbową ze stawki osobistego zaszeregowania, za liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu rozumie się nominalny wymiar czasu pracy dla danego miesiąca.

Natomiast ustalając kwotę dodatku ze zmiennego wynagrodzenia obowiązują zasady, takie same jak przy wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Czyli podstawę tego dodatku stanowią zmienne miesięczne składniki wypłacone w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc świadczenia pracy nadliczbowej, a liczba godzin oznacza faktycznie przepracowane godziny w okresie przyjmowanym do ustalenia wynagrodzenia.

Przykład 3.

Pan Adam z przykładu 2 za godziny nadliczbowe ma prawo do dodatku.

  • 5 000 zł (wynagrodzenie zasadnicze-podstawa wyliczenia dodatku) : 184 godzin (nominalny czas pracy w październiku 2019r.) = 24,17 zł.
  • Dodatek w wysokości 100% za 8 godzin przepracowanych w niedzielę: 24,17x8=193,36 zł
  • Dodatek w wysokości 50% przysługuje za 4 godziny 24,17x4x50%=50,27 zł

Dodatki za godziny nadliczbowe wyniosą łącznie: 193,36+50,27=243,63 zł

Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownik może otrzymać czas wolny lub jeżeli nie jest to możliwe przysługuje mu za ten czas normalne wynagrodzenie oraz dodatek. Przedsiębiorcy zlecający pracę ponad wymiar powinni pamiętać zasady na jakich podstawie powinno obliczać wynagrodzenie za godziny nadliczbowe. Postępując według przedstawionych zasad mają pewność, że prawidłowo ustalą kwoty wypłat za nadgodziny.

Katarzyna Dorociak
ekspert wFirma.pl

Katarzyna Dorociak, ekspert wFirma.pl
wfirma.pl
wFirma.pl jest platformą księgowości on­line udostępniającą, poza księgowością i doradztwem nowoczesne narzędzia informatyczne, niezbędne do zarządzania firmą.

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
WIBOR będzie zastąpiony przez POLSTR - nowy wskaźnik referencyjny. Od kiedy?

POLSTR – tak będzie nazywał się nowy wskaźnik referencyjny, który zastąpi WIBOR. Taką decyzję podjął 30 stycznia 2025 r. Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. wskaźników referencyjnych.

Sądy masowo popierają przedsiębiorców w sporze o Mały ZUS Plus

Sądy Okręgowe w całej Polsce wydały ponad 60 wyroków zgodnych z interpretacją Rzecznika MŚP, uznając, że przedsiębiorcy mogą ponownie skorzystać z Małego ZUS Plus po dwóch latach przerwy. ZUS stoi na stanowisku, że okres ten powinien wynosić trzy lata. Spór trwa, a część spraw trafia do Sądu Najwyższego.

Czy komputery kwantowe są zagrożeniem dla blockchaina i bezpieczeństwa cyfrowych transakcji?

Blockchain od lat jest symbolem bezpieczeństwa i niezmienności danych. Jego zastosowanie wykracza daleko poza kryptowaluty – wykorzystuje się go w finansach, administracji, logistyce czy ochronie zdrowia. Jednak pojawienie się komputerów kwantowych, zdolnych do przeprowadzania obliczeń niewyobrażalnych dla klasycznych komputerów, rodzi pytanie: czy blockchain przestanie być odporny na złamanie? A jeśli tak, jakie będą tego konsekwencje dla transakcji, danych i całej gospodarki cyfrowej?

Przelewy natychmiastowe – czy europejskie banki są gotowe do zmian?

Zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego przelewy w euro mają docierać na konta klientów w UE w ciągu 10 sekund. Bankom, które nie spełnią tego wymogu, mogą grozić nie tylko kary, ale i utrata klientów.

REKLAMA

Przedsiębiorców niepokoją podatki i niestabilność prawa. Dużym problemem są też rosnące koszty energii

Rosnące koszty energii, wysokie podatki i niestabilność prawa to największe obawy polskich przedsiębiorców. Firmy mierzą się także z problemem braków kadrowych, a większość nie spodziewa się poprawy warunków gospodarczych w najbliższym czasie.

Ranking depozytów: koniec stycznia 2025 r. 4%, 5% a nawet 8% na lokacie lub koncie oszczędnościowym - w którym banku można tyle dostać

W styczniu 2025 r. nastąpiły zmiany w czołówce promocyjnych depozytów bankowych. Dwa banki przestały oferować 8% w skali roku. Ale inna instytucja postanowiła właśnie na początku 2025 r. taką ofertę udostępnić. Mimo licznych promocji lokat i rachunków oszczędnościowych widoczny jest trend stopniowego pogarszania się oferty depozytowej - już od 2 lat. Skutkiem tego - jak pokazują dane NBP - przeciętna lokata zakładana jest z oprocentowaniem mniejszym niż 4% w skali roku.

Obligacje skarbowe - luty 2025 r. Oprocentowanie do 6,80% w skali roku. Oferta obligacji nowych emisji

Ministerstwo Finansów w komunikacie z 27 stycznia 2025 r. przekazało informacje o oprocentowaniu i ofercie obligacji oszczędnościowych (detalicznych) Skarbu Państwa nowych emisji, które będą sprzedawane w lutym 20245 r. Oprocentowanie i marże tych obligacji nie zmienią się w porównaniu do oferowanych w styczniu br. Od 28 stycznia br. można nabywać nowe (lutowe) emisje obligacji skarbowych w drodze zamiany z niewielkim dyskontem. 

Nowe stawki podatku od środków transportowych w 2025 r. Kto i kiedy płaci ten podatek?

Przewoźnicy mogą odetchnąć z ulgą. Po sporych podwyżkach podatku od środków transportowych w 2024 roku, w obecnym 2025 r. ich poziom wzrósł tylko nieznacznie. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów, w 2025 roku maksymalna stawka opłaty zwiększy się o niecałe 3 proc., podczas gdy w 2024 roku podwyżka wyniosła aż 15 proc.

REKLAMA

Nowe przepisy dla firm transportowych od 2025 roku: polscy przewoźnicy mogą wynająć pojazd za granicą

Początek 2025 r. zapowiada zmiany wpływające na funkcjonowanie polskich firm transportowych. Jedną z nich jest nowelizacja ustawy o transporcie drogowym z 21 listopada 2024 r., zgodnie z którą polscy przewoźnicy od niedawna mogą wypożyczyć ciężarówkę zarejestrowaną za granicą. Rozwiązanie to może przynieść korzyści firmie transportowej i zwiększyć np. elastyczność operacyjną czy ograniczyć liczbę przestojów, ale ma też swoje ograniczenia. Jakie? Co ważniejsze, nieprzestrzeganie nowych regulacji niesie ryzyko dotkliwych kar finansowych dla przewoźników.

Rewolucja w branży finansowej: Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych

W dynamicznie zmieniającym się świecie finansów, bycie na bieżąco z trendami i nowymi regulacjami to klucz do sukcesu. Dlatego już w marcu 2025 roku odbędzie się jedno z najważniejszych wydarzeń w branży – Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych – KONEL. To niepowtarzalna okazja, by poszerzyć wiedzę, nawiązać kontakty i zyskać przewagę konkurencyjną.

REKLAMA