REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sposoby rozwiązania stosunku pracy

REKLAMA

W naszej poprzedniej publikacji przedstawiliśmy sposoby nawiązania stosunku pracy. Natomiast w poniższej publikacji postaramy się przedstawić sposoby rozwiązania stosunku pracy, ze szczególnym zwróceniem uwagi na rozwiązanie stosunku pracy nawiązanego na podstawie umowy o pracę.

W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm., dalej „k.p.”) przyjęto zróżnicowane sposoby rozwiązania stosunku pracy, uzależniając ich stosowanie od sposobu nawiązania stosunku pracy oraz powodów zakończenia współpracy pomiędzy stronami stosunku pracy.

REKLAMA

Autopromocja

W zależności od rodzaju podstawy nawiązania stosunku pracy, a także powodu rozwiązania, może być on rozwiązany wskutek: porozumienia stron, wypowiedzenia, oświadczenia jednej ze stron o rozwiązaniu stosunku pracy ze skutkiem natychmiastowym, z upływem czasu, na jaki był zawarty, z wykonaniem pracy, do wykonania której był zawarty, wskutek odwołania (stosunek pracy na podstawie powołania) albo wygaśnięcia mandatu (stosunek pracy na podstawie wyboru).

Należy przy tym wyjaśnić, że rozwiązanie stosunku pracy należy odróżnić od jego wygaśnięcia. Bowiem, ustanie stosunku pracy następuje w drodze jego rozwiązania lub wygaśnięcia. Rozwiązanie jest następstwem czynności prawnych jednej lub obydwu stron stosunku pracy. Wygaśnięcie zaś następuje z mocy prawa z powodu innych zdarzeń niż czynności prawne, jak np. śmierć pracownika, śmierć pracodawcy czy co do zasady upływ 3 miesięcy nieobecności pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania.

Umowa o pracę (najczęstszy sposób nawiązania stosunku pracy) rozwiązuje się: 1) na mocy porozumienia stron (które wymaga zgodnych oświadczeń pracownika i pracodawcy), 2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia, 3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia, 4) z upływem czasu, na który była zawarta, 5) z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta. Umowa o pracę na okres próbny rozwiązuje się z upływem tego okresu, a przed jego upływem może być rozwiązana za wypowiedzeniem.

REKLAMA

Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie. Brak pisemnej formy takiego oświadczenia spowoduje z reguły uznanie rozwiązania umowy o pracę za dokonane z naruszeniem obowiązujących przepisów, a co się z tym wiąże uwzględnienie przez sąd ewentualnego żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenia pracownika do pracy lub zasądzenia odszkodowania. Warto wskazać, że oświadczenie złożone jest adresatowi z chwilą, gdy doszło do jego wiadomości w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią, przy czym Sąd Najwyższy dopuścił nawet doręczenie pracownikowi pisma pracodawcy wypowiadającego umowę o pracę za pomocą faksu (sygn. akt III PZP 17/02).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ponadto, w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas nieokreślony powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Przy czym, podanie w piśmie wypowiadającym pracownikowi umowę o pracę zarzutu „niewłaściwego wywiązywania się z obowiązków” uznane zostało przez Sąd Najwyższy za niewystarczające (sygn. akt I PKN 315/97). Wskazanie stosownej, rzeczywistej przyczyny rozwiązania umowy o pracę powinno również zawierać oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Dopuszczalne przyczyny rozwiązania umowy o pacę z zachowaniem tego trybu ściśle określa art. 52 k.p., zgodnie z którym pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

1) ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,

2) popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,

3) zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Pracodawca może również rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy trwającej dłużej niż 1 miesiąc lub w razie niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby, trwającej określony czas. Szczegółowe zasady i warunki rozwiązania umowy o pracę na tej podstawie określa art. 53 k.p.

Dodatkowo, w każdym oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania się do sądu pracy.

Również pracownikowi, oprócz uprawnienia do wypowiedzenia umowy o pracę z zachowaniem odpowiedniego terminu, przysługuje prawo rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jest to możliwe, jeśli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe bądź w przypadku, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Odnośnie stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie niż umowa o pracę, wyróżnia się następujące zasadnicze sposoby ich rozwiązania: powołanie - rozwiązuje się poprzez odwołanie, które jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę; wybór - rozwiązuje się wraz z wygaśnięciem mandatu; mianowanie - regulują przepisy szczególne, przy czym dopuszcza się m.in. rozwiązanie na wniosek pracownika mianowanego; spółdzielcza umowa o pracę - określa ustawa Prawo spółdzielcze, przy czym rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę jest możliwe m.in. przez wypowiedzenie, rozwiązanie bez wypowiedzenia, czy przez wykluczenie członka ze spółdzielni.

Podsumowując, sposoby rozwiązania stosunku pracy są zróżnicowane w zależności od sposobu jego nawiązania. Ich dokładne omówienie wykracza jednak poza ramy niniejszej publikacji. W odniesieniu do umowy o pracę (najczęstszego sposobu nawiązania umowy o pracę), zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą ją bez przeszkód rozwiązać, zachowując właściwy tryb. Jednakże, należy pamiętać, że przy rozwiązywaniu umów (w szczególności za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia) zawsze należy postępować zgodnie z przepisami prawnymi. Zapobiegnie to ponoszeniu dodatkowych kosztów związanych z przegranymi sprawami sądowymi, jakie często są zakładane przez pracowników wobec pracodawców, którzy dokonali wypowiedzenia umowy o pracę w sposób niezgodny z prawem.

Aneta Wrona-Kłoczko

aplikant radcowski

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

REKLAMA

PKPiR 2026: lista 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

REKLAMA

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

Będą zmiany w L4, pracy na chorobowym i pensjach na zwolnieniach lekarskich. Przedsiębiorcy: Jesteśmy zwolennikami deregulacji i elastyczności, ale też jasnych zasad

Zasiłek chorobowy powinien być wypłacany pracownikowi już od pierwszego dnia absencji – Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie popiera projekt przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, apelując jednocześnie o to, by ustawa w tej sprawie była przyjęta możliwie szybko. Przedsiębiorcy jednocześnie oczekują dalszego dialogu z Ministerstwem na temat np. „Zmian w L4”, które w opinii niektórych przedsiębiorców mogą budzić kontrowersje. – Jesteśmy zwolennikami tego, by pracownicy i pracodawcy mogli regulować swoje relacje w możliwie elastyczny sposób. Z jednej strony więc jesteśmy zwolennikami tego, by zwolnienie lekarskie nie blokowało w stu procentach możliwości wykonywania innych zobowiązań jeżeli to jest możliwe, ale z drugiej widzimy przestrzeń, gdzie zwolnienie lekarskie może być wykorzystywane do nadrabiania obowiązków w jednej pracy, przy jednoczesnym spowolnianiu działania w drugiej firmie – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.

REKLAMA