RADA
Sporządzenie umowy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w formie aktu notarialnego nie spowodowało powstania obowiązku podatkowego w VAT. Skutki w VAT nastąpią dopiero z chwilą przekazania (wydania) przedmiotowej nieruchomości. Niestety, właściwy dla podatnika organ podatkowy może reprezentować odmienne stanowisko. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają, między innymi, odpłatne dostawy towarów (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy), a więc sytuacje, w których dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy). W przypadku gdy:
• przedmiotem dostawy są lokale lub budynki – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wydania (art. 19 ust. 10 ustawy); przypomnieć przy tym należy, że w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu (art. 29 ust. 5 ustawy),
• w pozostałych przypadkach (a więc gdy przedmiotem dostawy są grunty oraz budowle) – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania nieruchomości, a jeśli dostawa nieruchomości ma być potwierdzona fakturą – z chwilą wystawienia tej faktury, nie później niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania nieruchomości (art. 19 ust. 1 oraz art. 19 ust. 4 ustawy); jeśli przed wydaniem nieruchomości zostanie otrzymana część należności – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części (art. 19 ust. 11 ustawy).
WAŻNE!
Mając na uwadze powyższe przepisy, wyjaśnić należy przede wszystkim, że nie należy utożsamiać przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel z przeniesieniem prawa własności. Potwierdza to orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, z którego wynika, że przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel należy oceniać z punktu widzenia skutków ekonomicznych, a nie cywilnoprawnych (por. przykładowo orzeczenie w sprawie C-320/88 pomiędzy Staatssecretaris van Financien a Shipping and Forwarding Enterprise Safe BV).
Potwierdzają to również organy podatkowe w udzielanych przez siebie wyjaśnieniach – w postanowieniu Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z 22 lipca 2005 r. (nr PV/443-196/IV/2005/JW, publ. http://sip.mf.gov.pl/) czytamy, że pojęcie „prawo do rozporządzania towarami jak właściciel” należy interpretować znacznie szerzej, gdyż obejmuje ono rzeczywiste władztwo nad rzeczą, nawet jeżeli nabywca nie jest właścicielem rzeczy. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, lecz przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Mowa jest o takim rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nią jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym.