REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co grozi za zarabianie bez założenia działalności gospodarczej?

Sebastian Bobrowski
InFakt.pl
Co grozi za zarabianie bez założenia działalności gospodarczej?
Co grozi za zarabianie bez założenia działalności gospodarczej?

REKLAMA

REKLAMA

Ciągła i zorganizowana działalność zarobkowa jest w Polsce uznawana za działalność gospodarczą. Jednak definicja działalności według przepisów jest nieprecyzyjna, dlatego może się zdarzyć, że ktoś nie zarejestruje firmy, mimo że zdaniem urzędników powinien to zrobić. Co grozi w takiej sytuacji?

REKLAMA

Autopromocja

Podatki 2018

Jak przepisy definiują działalność gospodarczą?

Kluczową kwestią dla niniejszego artykułu jest definicja działalności gospodarczej. Znajduje się ona w kilku aktach prawnych i warto zajrzeć do wszystkich z nich.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej mówi, że działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Z kolei ordynacja podatkowa definiuje działalność gospodarczą jako każdą działalność zarobkową, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet wówczas, gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kolejne definicje, podobne w konstrukcji do powyższych, można znaleźć w ustawie o podatku dochodowym oraz w ustawie o VAT. Warto jeszcze zajrzeć do ustawy o ubezpieczeniach społecznych. To w końcu od niej zależy, którzy przedsiębiorcy są zobowiązani do opłacania składek ZUS. Według tej ustawy za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:

- osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,

- twórcę i artystę,

- osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu,

- wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

- osobę prowadzącą niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Polecamy:  Pakiet żółtych książek - Podatki 2018

Te wszystkie definicje można sprowadzić do jednego: każda zorganizowana działalność zarobkowa prowadzona w sposób ciągły może zostać uznana za prowadzenie działalności gospodarczej. Przepisy podatku dochodowego wyłączają tu jedynie następującą działalność zarobkową:

- opartą na umowach o pracę i umowach cywilnoprawnych (np. umowy o dzieło, zlecenia) podpisywanych z przedsiębiorcami,

- najem i dzierżawę, np. lokalu mieszkalnego, budynku na cele reklamowe,

- przychody z praw majątkowych (np. zarabianie na prawach autorskich, otrzymywanie tantiem autorskich, udzielenie licencji na odsprzedaż samodzielnie napisanego programu komputerowego).

REKLAMA

Niestety, nieco inaczej działalność gospodarczą definiuje Ustawa o VAT, co oznacza, że np. osoby najmujące budynki podlegają pod VAT i mogą być zmuszone do zarejestrowania jako VAT-owcy (choć bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej jako takiej).

Przy czym należy tu pamiętać, że nie ma znaczenia wysokość uzyskiwanych przychodów. Nawet małe zyski z działalności, np. polegającej na prowadzeniu bloga, strony internetowej, kanału na YouTube, sprzedaży w Internecie,  uzyskiwane regularnie i wymagające podjęcia szeregu czynności mogą zostać uznane za prowadzenie działalności gospodarczej.

Prowadzenie działalności bez rejestracji i bez opłacania podatków


Z pewnością najgorsza sytuacja pojawia się wówczas, gdy ktoś prowadzi działalność gospodarczą bez jej rejestracji i nie opłaca żadnych podatków. Jakie wówczas czekają  konsekwencje?


1. Brak zapłaty podatku dochodowego

Według ogólnej zasady wszystkie przychody należy opodatkować, nawet jeśli nie prowadzi się działalności gospodarczej. Brak zapłaty podatku dochodowego to w praktyce osiąganie przychodów z nieujawnionych źródeł. Niezapłacony podatek dochodowy z pewnością wymaga natychmiastowego uregulowania wraz z odsetkami. Jeżeli urzędnicy uznają, że ktoś powinien działać w ramach działalności gospodarczej, to jest zobowiązany do opłacania zaliczek na podatek dochodowy - regularnie, w trakcie roku. A zatem terminy zaległości mogą być liczone od pierwotnych terminów zapłaty zaliczek. Oprócz tego, istnieje możliwość uzyskania karnej stawki podatku w wysokości 75%, który fiskus nakłada się na przychody z nieujawnionych źródeł (aczkolwiek ta opcja została niedawno zakwestionowana przez Trybunał Konstytucyjny).

2. Brak zapłaty VAT-u

Oprócz niezapłaconego podatku dochodowego, problemem może być także VAT. Prowadzona działalność może mieć charakter wymagający bezwzględnej rejestracji VAT i doliczania podatku do każdej sprzedaży. Tak jest np. w związku ze sprzedażą towarów akcyzowych (alkohol, papierosy, paliwo), sprzedażą i obróbką metali szlachetnych, usługami maklerskimi czy komisowymi. Jeśli działalność nie wpisuje się w wymienione czynności, konieczność rejestracji i opłacania VAT są konieczne po przekroczeniu limitu sprzedaży w wysokości 150 tys. zł rocznie.

Jeśli urzędnicy stwierdzą, że VAT nie był płacony mimo takiego obowiązku, z pewnością nakażą uregulowanie zaległej kwoty wraz z odsetkami. Tutaj warto zauważyć, że można być VAT-owcem nie prowadząc działalności gospodarczej. A zatem osoba, która uważa, że jej  działalność nie jest ciągła i zorganizowana, więc jej nie rejestruje w CEIDG, może być i tak zobowiązana do bycia podatnikiem VAT. Wówczas musi zarejestrować się za pomocą formularza VAT-R, a następnie składać deklaracje VAT-7(K) i opłacać podatek.


Jakie są kary za prowadzenie działalności gospodarczej bez rejestracji?

Osoby, które prowadzą działalność bez jej rejestracji, ale opłacają podatki i tak mogą mieć problemy, jeśli urzędnicy uznają, że założenie firmy było w ich wypadku obowiązkowe. Jest to związane z tym, że prowadzenie firmy bez jej rejestracji to po prostu czyn zabroniony. Poza tym, działalność to szereg obowiązków, których niedopełnienie ma dotkliwe konsekwencje.

1. Samo osiąganie przychodów bez rejestracji firmy jest karalne

Zgodnie z kodeksem wykroczeń kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wpisu do rejestru działalności regulowanej lub bez wymaganej koncesji albo zezwolenia, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny. Tej samej karze podlega ten, kto nie dopełnia obowiązku zgłaszania do ewidencji działalności gospodarczej (CEIDG) zmian danych objętych wpisem. Zmiany te trzeba zgłaszać w terminie do 7 dni od ich wystąpienia. Dotyczą wszelkich informacji zawartych w CEIDG, np. miejsca zamieszkania, nazwy firmy, numeru konta bankowego, czy firmy prowadzącej księgowość i miejsca przechowywania dokumentacji.

Jak ustanowić pełnomocnika firmy przez internet


2. Konsekwencje nieprowadzenia księgowości i braku kasy fiskalnej

Dodatkowo prowadzenie działalności gospodarczej bez rejestracji powoduje, że przedsiębiorca nie prowadzi księgowości. Chodzi np. o wystawianie faktur lub rachunków, uzupełnianie i drukowanie KPiR, prowadzenie rejestrów VAT, ewidencji sprzedaży, czy dokumentacji związaną z kasą fiskalną. Oprócz tego, może się zdarzyć, że taka osoba nie składa deklaracji VAT, mimo że może mieć taki obowiązek. W przypadku ujawnienia takiej sytuacji, przedsiębiorca może zostać ukarany grzywną za każdą  z tych rzeczy z osobna. Np. za brak złożonej deklaracji VAT można spodziewać się mandatu w wysokości 200 zł.

Efekty nieprowadzenia księgowości mogą być jeszcze inne. Otóż nawet jeśli przedsiębiorca odprowadzał zaliczki na podatek dochodowy, to bez prowadzenia księgowości mogą one być nieprawidłowej wysokości. Co ciekawe, powstałe różnice mogą być również nadpłatą podatku, ponieważ prowadzenie działalności i rozliczanie na zasadach ogólnych lub liniowo zezwala na rozliczanie faktycznie poniesionych kosztów uzyskania przychodów (np. według rachunków i faktur), które obniżają zaliczki do zapłaty.

Jeszcze inna kwestia, to prowadzenie sprzedaży bez kasy fiskalnej i wydawania paragonów mimo takiej konieczności. Na ten fakt muszą uważać osoby oferujące usługi lub towary osobom prywatnym. Za brak stosowania kasy fiskalnej mimo takiego obowiązku również grozi grzywna, najczęściej w postaci mandatu.


3. Konsekwencje wynikające z nieopłacania składek ZUS

Podstawowy obowiązek w związku z założeniem firmy to rejestracja w ZUS-ie. W jej konsekwencji trzeba opłacać składki - społeczne i zdrowotne. Będąc przedsiębiorcą tego obowiązku nie można uniknąć, gdyż wynika wprost z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Co za tym idzie, brak założenia firmy mimo takiej konieczności oznacza niespełnienie ustawowego obowiązku rejestracji w ZUS-ie oraz zaległości w opłacaniu składek.

W związku z tym, jeśli wyjdzie na jaw fakt prowadzenia działalności gospodarczej bez jej rejestracji, ZUS może upomnieć się o opłacenie zaległych składek. Okres zaległości może być liczony od momentu faktycznego rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, co zostanie ustalone np. w trakcie kontroli. W przypadku ujawnienia przez ZUS takiej sytuacji, ZUS może wymierzyć płatnikowi składek opłatę dodatkową do wysokości 100% nieopłaconych składek. Do zaległej kwoty składek ZUS doliczone zostaną także odsetki obliczane tak, jak dla zaległości podatkowych.

W jakim zakresie inwestor jest odpowiedzialny za zobowiązania wobec podwykonawcy?

Zapraszamy na forum Księgowość

Sebastian Bobrowski

Dyrektor Finansowy inFakt

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy renta inwalidzka wyklucza ulgę dla seniora? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Pracujesz i pobierasz rentę inwalidzką? Zastanawiasz się, czy możesz skorzystać z ulgi dla seniorów? Skarbówka wydała interpretację, która może Cię zainteresować! Sprawdź, jakie są zasady i czy przysługuje Ci zwolnienie z podatku dochodowego.

Teraz kontrolerzy ZUS szczególnie upatrzyli sobie firmy z jednej branży, praktycznie żadna nie uniknie kontroli w najbliższym czasie. Co sprawdzają i dlaczego

W ciągu ostatniego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wziął pod lupę polskie firmy transportowe i rozpoczął szczegółowe kontrole, które są odczuwalne przez branżę. Dla ekspertów nie jest to zaskoczeniem, bo to efekt rozpoznania przez ZUS trików stosowanych w firmach tej branży.

Rząd szuka pieniędzy. Podatek cyfrowy coraz bliżej?

Ministerstwo Cyfryzacji pracuje nad nowym podatkiem, który miałby objąć duże korporacje technologiczne działające w Polsce. Wicepremier Krzysztof Gawkowski zapowiada, że koncepcja podatku cyfrowego zostanie przedstawiona w ciągu kilku miesięcy, a wpływy z niego mogą sięgnąć miliardów złotych. Pomysł budzi jednak kontrowersje.

Wspólne rozliczenie PIT małżonków w 2025 r. za 2024 rok – kto i jak może to zrobić. Korzyści, warunki, jaki formularz wypełnić

Wspólne rozliczenie rocznego zeznania podatkowego PIT przez małżonków jest ważną preferencją podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych, dostępną dla podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej. Rozliczenie wspólne jest korzystne zwłaszcza dla małżonków, których dochody roczne znacznie się różnią (znajdują się w różnych progach podatkowych), w tym w szczególności jeżeli jeden z małżonków nie osiągnął dochodu w danym roku. Kiedy małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie? Na czym polega wspólne rozliczenie PIT małżonków? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem, po rozwodzie i w separacji? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie małżonków w przypadku uzyskiwania przychodów z najmu prywatnego, działalności rolniczej, kapitałów pieniężnych, działalności nierejestrowanej? Jakie formy opodatkowania wykluczają wspólne rozliczenie małżonków? Odpowiadamy na te wszystkie pytania.

REKLAMA

Będzie rewolucja w raportowaniu ESG po zmianach w dyrektywie CSRD? Obowiązki tylko dla największych firm. Pakiet Omnibus I Komisji Europejskiej

W lutym 2025 roku Komisja Europejska ogłosiła przełomowe zmiany w unijnym systemie raportowania zrównoważonego rozwoju, wywołując gorącą debatę wśród przedsiębiorców, prawników i ekspertów ESG. Propozycje zawarte w pakiecie Omnibus, obejmujące m.in. modyfikacje dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) i CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), zdaniem wielu komentatorów stanowią próbę znalezienia równowagi między ambicjami klimatycznymi UE a realiami gospodarczymi. Wspólnie z dr Anną Partyką-Opielą, partnerką kancelarii Rymarz Zdort Maruta i laureatką rankingu Top 25 Women Lawyers in Business by Forbes 2024, analizujemy konsekwencje tych zmian dla europejskiego biznesu.

Biznes ma dość! Domaga się prostych i stabilnych podatków. Jest 100 postulatów

Chaos w podatkach, powolne sądy i drakońskie areszty gospodarcze – polscy przedsiębiorcy mają dość! Domagają się uproszczenia systemu podatkowego, rozszerzenia estońskiego CIT oraz stabilnych przepisów. Czy rząd posłucha biznesu, zanim firmy zaczną masowo uciekać za granicę?

Deregulacja: nowe przepisy dla biznesu od 1 maja 2025 r. 40 zmian - kontrole firm, rzemiosło, mały ZUS plus, zamówienia publiczne i inne ułatwienia

W dniu 11 marca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego, przedłożony przez Ministra Rozwoju i Technologii. Zmiany mają wejść w życie w większości od 1 maja 2025 roku

Wynagrodzenie brutto, a netto w 2025 roku. Jak obliczyć kwotę pensji do wypłaty? [Przykłady]

Jedną z podstawowych kwestii dla pracownika i pracodawcy jest ustalenie stawki wynagrodzenia, jaką pracownik będzie co miesiąc otrzymywał za wykonywanie swoich obowiązków służbowych. Pracownicy często mają wątpliwości dlaczego kwota netto, która dostają na konto, jest o tyle niższa niż ta zapisana w umowie. Kwota która podana jest na umowie o pracę to najczęściej kwota brutto, czyli całość wynagrodzenia, które zostaje pomniejszane o należne świadczenia publicznoprawne. Po odjęciu tych świadczeń pozostaje kwota netto, którą pracownik otrzymuje, tzw. „kwota na rękę”.

REKLAMA

Zasiłek chorobowy już od pierwszego dnia? Przedsiębiorcy apelują do rządu o natychmiastowe działania

Rada Przedsiębiorców domaga się realizacji obietnicy wyborczej – ZUS powinien przejąć wypłatę zasiłku chorobowego już od pierwszego dnia absencji pracownika. W liście do premiera Donalda Tuska i liderów koalicji przedsiębiorcy wzywają do uchwalenia przepisów jeszcze przed wyborami prezydenckimi. Czy rząd dotrzyma słowa?

Inwestowanie w złoto - marzec 2025 r. Cena i notowania. Stabilność mimo ryzyka delewarowania na zmiennych rynkach

Jak informuje Saxo Bank w komunikacie z 12 marca 2025 r., globalne rynki finansowe pozostają w stanie podwyższonej niepewności, ponieważ wprowadzenie, a następnie odwołanie ceł przez administrację Trumpa wobec głównych partnerów handlowych nadal wywiera presję na Wall Street i szerzej na rynek. Złoto pozostaje stabilne, utrzymując notowania powyżej 2900 USD po kolejnej stosunkowo płytkiej korekcie. Inwestorzy i traderzy reagują również na gwałtowne i nagłe pogorszenie danych makroekonomicznych w USA, co zwiększa ryzyko stagflacji, wspierającej ceny złota.

REKLAMA