Łacińskie paremie prawnicze - część IV

Skoro pojęcie zwłoki zostało przybliżone należy przejść do wyjaśnienia znaczenia premii. Stwierdzenie, że zwłoka pociąga za sobą ryzyko oznacza, że zwłoka jako zdarzenie które, ogólnie rzecz ujmując, skutkuje naruszeniem stosunku zobowiązaniowego, może spowodować, że strona pozostającej w zwłoce zostanie zobowiązania usunięcia negatywnych skutków tego zdarzenia. Trzeba mieć bowiem na względzie, że zwłoka w pewien sposób modyfikuje uprawnienia i obowiązki stron stosunku zobowiązaniowego. Skutkiem zwłoki dłużnika jest to, iż wierzyciel może od dłużnika żądać, niezależnie od wykonania ciążącego na nim zobowiązania, naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki. Naprawienie szkody obejmuje zaś straty, jakie poniósł wierzyciel, oraz korzyści, jakie mógłby osiągnąć gdyby mu tej szkody nie wyrządzono. Gdyby na skutek zwłoki świadczenie utraciło dla wierzyciela całkowicie lub w przeważającym stopniu znaczenie, wierzyciel może w takim przypadku odmówić przyjęcia świadczenia i zażądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania. Skutkiem zwłoki wierzyciela jest zaś to, że dłużnik może żądać naprawienia wynikłej stąd szkody przez wierzyciela. Szkoda poniesiona przez dłużnika będzie obejmować straty takie, jak np. koszty daremnego zaofiarowania świadczenia wierzycielowi oraz koszty dalszego przechowywania i utrzymania przedmiotu świadczenia, oraz korzyści, które dłużnik utracił wskutek tego, że nie został w określonym terminie zwolniony z obowiązku spełnienia świadczenia. Zwłoka wierzyciela ponadto daje dłużnikowi uprawnienie do  złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego. 

Podsumowując, należy zauważyć jak duże przełożenie na nasz współczesny system prawny mają zasady wywodzące się z prawa starożytnych Rzymian. Dlatego znajomość paremii prawniczych i prezentowanych przez nie zasad prawnych jest cenną wiedzą nie tylko dla prawników. W następnej publikacji przedstawimy kolejną istotną paremię łacińską, tj.: Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit.

Zapraszamy do dyskusji na forum

Maciej Szulikowski

radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna