Prawo restrukturyzacyjne a egzekucje komornicze

Każde prowadzone postępowanie musi odbywać się w określonych warunkach, tj. przy odpowiednim zabezpieczeniu okoliczności prowadzenia dalszej działalności gospodarczej i majątku firmy.  Często w stosunku do dłużnika niewypłacalnego toczy się postępowanie egzekucyjne, które blokuje w sposób oczywisty prowadzenie dalszej działalności. Sposób i warunki umożliwiające firmie dłużnika na dalsze prowadzenie działalności były określone w Ustawie  Prawo Upadłościowe i Naprawcze z 2003 roku i noweli z 2009 roku w sposób niejednoznaczny. W konsekwencji to sędziowie decydowali o konieczności lub jej braku zawieszenia egzekucji komorniczej w czasie rozpatrywania wniosku o ogłoszenie upadłości z opcją zawarcia układu. Każdy przedsiębiorca wie doskonale, że prowadzenie działalności gospodarczej z zablokowanymi kontami firmowymi jest teoretycznie niemożliwe. Teoretycznie, bowiem w praktyce rozwinął się cały system obrony przedsiębiorców, wobec których prowadzone są egzekucje komornicze.

Upadłość firmy w Polsce – droga przez piekło

Prowadzono rodzaj gry wojennej i prowadzi się ją do dzisiaj, „radząc” sobie otwieraniem kont bankowych w momencie przelewu i natychmiast je zamykając, podpisując fikcyjne umowy o współpracy i kierując przelewy na te firmy, otwierając konta bankowe w parabankach SKOK itp. Pamiętam odpowiedź naczelnika jednego z większych Urzędów Skarbowych na pytanie jak ma spłacać zaległości podatkowe firma, skoro US zajął jej konta? Odpowiedź brzmiała: no musi sobie jakoś radzić (!!). Sądy, wydając postanowienia, często zapominają, że o dalszym losie przedsiębiorcy często decydują dni, czasem godziny, a na odpowiedź z sądu trzeba czekać tygodniami, miesiącami… i najczęściej prośba o zawieszeniu prowadzonych egzekucji komorniczych do czasu wydania postanowienia jest odrzucana, co powodowało bezsens rozpatrywania wniosków o zawarcie układu, najczęściej bowiem komornik kończył dzieło przed wydaniem postanowienia.

Przyjrzyjmy się teraz jak nowo wprowadzane Prawo Restrukturyzacyjne stanowi o prowadzonych postępowaniach egzekucyjnych wobec dłużników składających wniosek o jedno z postępowań restrukturyzacyjnych.

1. Postępowanie o zatwierdzenie układu

Jest to postępowanie w którym dłużnik sam zbiera głosy za zawarciem układu. W sprawozdaniu nadzorcy układu musi być podany wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi. Sąd wydaje postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia układu w terminie dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. Wprawdzie to tylko dwa tygodnie, ale gdy komornik dowie się o złożeniu zatwierdzenia układu do sądu, to zintensyfikować może w sposób zdecydowany swoje działania.

Nowe prawo restrukturyzacyjne od 1 stycznia 2016 r. - czy uratuje więcej firm?

2. Przyspieszone postępowanie układowe

Tutaj wniosek rozpoznaje się w terminie tygodnia od dnia jego złożenia, informując właściwą izbę skarbową i właściwy oddział ZUS lub KRUS, a także znane sądowi organy egzekucyjne prowadzące postępowania egzekucyjne przeciwko dłużnikowi. Z dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika staje się masą układową.  Najważniejszy jest jednak art. 252, pkt.1, który postanawia: „ od dnia otwarcia przyspieszonego postępowania układowego do dnia jego zakończenia albo uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu przyspieszonego postępowania układowego wypowiedzenie przez wynajmującego lub wydzierżawiającego umowy najmu lub dzierżawy lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo dłużnika, bez zgody rady wierzycieli jest niedopuszczalne”. I dalej art. 255 i 256 stanowią o zawieszeniu z mocy prawa postępowań egzekucyjnych dotyczących wierzytelności objętych układem. Sędzia komisarz może na wniosek dłużnika lub nadzorcy sądowego uchylić zajęcia dokonane przed dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego po zawarciu układu jest niedopuszczalne. Zawieszenie postępowań egzekucyjnych wobec wierzytelności nieobjętych układem może sędzia komisarz zawiesić na wniosek dłużnika lub nadzorcy sądowego.

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

3. Postępowanie układowe

Sąd może, na wniosek dłużnika lub tymczasowego nadzorcy sądowego zawiesić postępowanie egzekucyjne prowadzone w celu dochodzenia należności objętych z mocy prawa układem oraz uchylić zajęcie rachunku bankowego, jeżeli jest to niezbędne do osiągnięcia celów postępowania układowego (art. 264, pkt. 2.). Postępowanie egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem wszczęte przed otwarciem postępowania układowego, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania. Na wniosek dłużnika lub nadzorcy sądowego sędzia komisarz postanowieniem stwierdza zawieszenie postępowania egzekucyjnego.

4. Postępowanie sanacyjne

I tutaj tworzona jest tzw. masa sanacyjna. Postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku dłużnika wchodzącego w skład masy sanacyjnej wszczęte przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania oraz skierowanie egzekucji do majątku dłużnika wchodzącego w skład masy sanacyjnej oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia na tym majątku jest niedopuszczalne po dniu otwarcia postępowania sanacyjnego.

Pomoc publiczna w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców

Wnioski wypływające z nowej regulacji prawnej: Prawo Restrukturyzacyjne jest jasne i zrozumiałe: to rewolucja w traktowaniu dłużnika , jego majątku i jego firmy, to nareszcie prawdziwa ochrona. Nade wszystko ustawodawca, wprowadzając ramy czasowe rozpatrywania złożonych wniosków w sposób niespotykany do tej pory w Polsce dał prawdziwą szansę przedsiębiorcom dłużnikom na restrukturyzację ich działalności gospodarczych.

Autor: dr nauk prawnych Roman Ziembiński

Podyskutuj o tym na naszym FORUM