REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Relacje przedsiębiorców z organami podatkowymi

Relacje przedsiębiorców z organami podatkowymi /Fot. Fotolia
Relacje przedsiębiorców z organami podatkowymi /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorcy bardzo krytycznie oceniają polski system podatkowy. Zaskakujący jednak może być fakt, że chodzi nawet nie tyle o jego materialną, merytoryczną treść – ona jest oczywiście skomplikowana (zajmujemy pod tym względem 58 miejsce na świecie), ale największym problemem okazuje się być podejście organów podatkowych do podatnika - wynika z Raportu ZPP „Biała Księga. Relacje przedsiębiorców z organami państwa”.

REKLAMA

Autopromocja

- Nie da się ukryć, że osoby prowadzące działalność gospodarczą czują się zagubione w aktualnym otoczeniu regulacyjnym, ponieważ każdego dnia muszą zmagać się z biurokracją, zawiłymi przepisami oraz ich różnymi interpretacjami. Organy podatkowe z założenia powinny starać się szukać kompromisowych rozwiązań w relacjach z podatnikami. Niestety rzeczywistość pokazuje, że tak nie jest. W przeważającym obszarze swoich działań organy te ściągają z przedsiębiorców określone sumy pieniędzy, często niezależnie od skali naruszeń – powiedział Jakub Bińkowski, Analityk ZPP, autor Raportu. - Klasycznym przypadkiem jaki często przytaczamy jest dochodzenie należności 5 lat wstecz, co nierzadko doprowadza wiele firm do upadku – dodał.

Jak wskazuje Raport ZPP, podatnika mogą dotyczyć trzy podstawowe rodzaje procedur związanych z jego zobowiązaniami podatkowymi: postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa i postępowanie kontrolne (skarbowe). Procedury te są wszczynane i prowadzone przez organy podatkowe. Pierwsza trudność: katalog organów podatkowych, zawarty w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa, nie zawiera urzędów kontroli skarbowej prowadzących postępowania kontrolne. Dopiero w ustawie z dnia 28 września 1991 roku o kontroli skarbowej, w art. 31 ust. 2 pkt 1, oznacza się organ kontroli skarbowej jako organ podatkowy. Sytuacja robi się jeszcze bardziej skomplikowana, jeżeli wziąć pod uwagę podstawowy parametr każdej kontroli, czyli czas trwania. W ustawie o kontroli skarbowej nie ma określonego żadnego, choćby dyscyplinującego i instrukcyjnego maksymalnego terminu trwania kontroli. Należy zatem spojrzeć do Ordynacji podatkowej – wszak w art. 31 ust. 1 ustawy znajduje się wprost odniesienie do tego aktu – w zakresie nieuregulowanym w ustawie o kontroli skarbowej, do postępowania podatkowego stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji. W art. 125 usankcjonowano zasadę szybkości postępowania, zgodnie z którą organy podatkowe powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się jak najprostszymi środkami. Z kolei w art. 139 zawarte są maksymalne terminy załatwienia spraw przez organ – ma to następować bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a w przypadku spraw szczególnie skomplikowanych – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy. Niestety, w art. 140 określone są konsekwencje niezałatwienia sprawy przez organ we właściwym terminie – w zasadzie jedyną z nich jest zawiadomienie strony, podanie przyczyn niedotrzymania terminu i wskazanie nowego. Te zasady odnoszą się do postępowania podatkowego i postępowania kontrolnego. Skutek? W 2012 roku średni czas postępowań kontrolnych wniósł od 51 do 250 dni, przy czym w Szczecinie rekordowe postępowanie trwało 1900 dni.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wydawałoby się, że nieco lepiej może być w przypadku kontroli podatkowych, ponieważ tam obowiązują reguły zaczerpnięte z ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej, zgodnie z którymi czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać 12 dni roboczych w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców, 18 dni roboczych dla małych przedsiębiorców, 24 dni roboczych w przypadku średnich przedsiębiorców i 48 dni roboczych dla pozostałych. Niestety, zasada ta poddana jest istotnym ograniczeniom – nie obowiązuje, jeżeli przeprowadzenie kontroli jest „niezbędne” dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa (albo przestępstwa skarbowego) lub wykroczenia (albo wykroczenia skarbowego), lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia oraz jeżeli kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług przed dokonaniem tego zwrotu.

Jak przygotować się do kontroli urzędu skarbowego

Jak działają organy kontroli podatkowej

Powyższa sytuacja ma swoje wymierne skutki. W 2013 roku do sądów wpłynęło 6 tysięcy skarg na bezczynność i przewlekłe prowadzenie spraw przez organy administracji, w tym organy podatkowe. Często zaskarżane były również same decyzje organów – do sądów wojewódzkich wpłynęło 75 tysięcy skarg, z których co trzecia dotyczyła rozstrzygnięć organów podatkowych. Sądy uwzględniły co czwartą z nich.

Wydaje się zatem, że mamy do czynienia z analogicznym problemem do tego dotyczącego tymczasowego aresztowania – brak jest jakichkolwiek terminów, które wiązałyby organy podatkowe, tak jak brak jest realnych terminów ograniczających możliwość przedłużania przez sądy stosowania tego środka zapobiegawczego. Konieczna jest implementacja realnych mechanizmów służących przyspieszeniu procedur podatkowych w taki sposób, by były one możliwie najmniej uciążliwe dla przedsiębiorców. Ciężko jest bowiem budować zdrowe relacje, oparte na zaufaniu (a zasada budzenia zaufania jest jedną z zasad postępowania podatkowego) w sytuacji, w której organy podatkowe – z reguły nie bez przyczyny – traktowane są jako złośliwe przeszkody w prowadzeniu działalności. Częściowo taki układ wynika ze specyfiki prawa podatkowego – interesy budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego są przeciwstawiane interesom obywateli i przedsiębiorców, którzy – naturalnie – nie są skłonni do oddawania państwu większej ilości dóbr niż wymagane prawem minimum.

Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik (wydanie II z dodatkiem specjalnym) (książka)


Ten konflikt interesów najpełniej wyraził się w ubiegłym roku, gdy do mediów wyciekła treść notatki z narady dyrektorów izb skarbowych i przedstawicieli resortu finansów, zgodnie z którą 80 proc. kontroli podatkowych miało zakończyć się znalezieniem nieprawidłowości, a w konsekwencji stwierdzeniem zaległości podatkowej! Podobnie rzecz się ma w przypadku konfliktu dotyczącego stawki VAT, którą objęta jest sprzedaż posiłków i dań przez niektóre placówki gastronomiczne (fast foody). Dysponując niejednokrotnie indywidualnymi interpretacjami podatkowymi restauracje naliczały podatek VAT wg stawki 5 proc., kwalifikując swoją działalność jako produkcję gotowych posiłków i dań. Według wydanej niedawno interpretacji ogólnej Ministra Finansów, działalność powinna być zakwalifikowana jako działalność usługowa związana z wyżywieniem i objęta 8 proc. stawką VAT.

Polecamy: Praktyczny leksykon VAT 2016

Różnica trzech punktów procentowych, może spowodować konieczność zwrotu nawet miliarda złotych przez często małe, rodzinne bary, które nie dysponowały interpretacją indywidualną. Branży grozi zatem fala bankructw.

Wydaje się, że pożądanym kierunkiem działania byłoby stymulowanie współpracy między organami podatkowymi, a podatnikami, jednak wymagałoby to jednocześnie złagodzenia ostrego antagonizmu między nimi, który wprost wynika z konstrukcji polskiego systemu podatkowego. Organy podatkowe nie są traktowane jako potencjalna platforma podejmowania kontaktu z przedsiębiorcami w celu wypracowywania kompromisowych rozwiązań i rozwijania gospodarki, zarówno na poziomie lokalnym, jak i centralnym. Zadaniem organów podatkowych, w ramach aktualnie obowiązującego paradygmatu, jest windykacja z podatników określonej z góry sumy pieniędzy, niezależnej od skali naruszeń. We wspomnianym przykładzie fast foodów, w ramach sieci franchisingowych, konkretny podmiot, jeżeli nie uzyskał indywidualnej interpretacji i bazował na tym, że sąsiedni lokal tej samej sieci uzyskał korzystną dla siebie interpretację, będzie zmuszony zwracać zaległość podatkową na pięć lat wstecz, niezależnie od swojej dobrej wiary i niezależnie od zasady równego traktowania, zgodnie z którą organy państwa mają obowiązek traktować tak samo podmioty znajdujące się w podobnej sytuacji. Jeśli otoczenie regulacyjne nie zmieni się, konflikt interesów w ramach procedur podatkowych będzie się jedynie pogłębiał, tak jak wzajemny brak zaufania. Dopóki podatnicy będą czuli się osaczeni przez bezwzględny i opresyjny aparat skarbowy, dopóki organy podatkowe będą się czuły oszukiwane przez sprytnych kombinatorów, dopóty sytuacja się nie poprawi. Konieczne jest zbudowanie pewnej instytucjonalnej i regulacyjnej płaszczyzny porozumienia, w przeciwnym wypadku będzie coraz gorzej.

Zobacz serwis: Biznes

Źródło: Związek Przedsiębiorców i Pracodawców

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA

Będą zmiany w L4, pracy na chorobowym i pensjach na zwolnieniach lekarskich. Przedsiębiorcy: Jesteśmy zwolennikami deregulacji i elastyczności, ale też jasnych zasad

Zasiłek chorobowy powinien być wypłacany pracownikowi już od pierwszego dnia absencji – Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie popiera projekt przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, apelując jednocześnie o to, by ustawa w tej sprawie była przyjęta możliwie szybko. Przedsiębiorcy jednocześnie oczekują dalszego dialogu z Ministerstwem na temat np. „Zmian w L4”, które w opinii niektórych przedsiębiorców mogą budzić kontrowersje. – Jesteśmy zwolennikami tego, by pracownicy i pracodawcy mogli regulować swoje relacje w możliwie elastyczny sposób. Z jednej strony więc jesteśmy zwolennikami tego, by zwolnienie lekarskie nie blokowało w stu procentach możliwości wykonywania innych zobowiązań jeżeli to jest możliwe, ale z drugiej widzimy przestrzeń, gdzie zwolnienie lekarskie może być wykorzystywane do nadrabiania obowiązków w jednej pracy, przy jednoczesnym spowolnianiu działania w drugiej firmie – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.

Youtuberzy mogą się cieszyć. Jest pozytywny wyrok NSA w sprawie kosztów podatkowych

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdza, że wydatki youtuberów związane z produkcją filmów, takie jak bilety lotnicze, noclegi czy sprzęt filmowy, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Wyrok jest istotny dla twórców internetowych, którzy ponoszą wysokie koszty związane z tworzeniem treści na YouTube.

Nowa era regulacji krypto – CASP zastępuje VASP. Co to oznacza dla firm?

W UE wchodzi w życie nowa era regulacji krypto – licencja CASP stanie się obowiązkowa dla wszystkich firm działających w tym sektorze. Dotychczasowi posiadacze licencji VASP mają czas na dostosowanie się do końca czerwca 2025 r., a z odpowiednim wnioskiem – do września. Jakie zmiany czekają rynek i co to oznacza dla przedsiębiorców?

Outsourcing pojedynczych procesów księgowych, czy zatrudnienie dodatkowej osoby w dziale księgowości - co się bardziej opłaca?

W stale zmieniającym się otoczeniu biznesowym przedsiębiorcy coraz częściej stają przed dylematem: czy zatrudnić dodatkową osobę do działu księgowego, czy może zdecydować się na outsourcing wybranych procesów księgowych? Analiza kosztów i korzyści pokazuje, że delegowanie pojedynczych zadań księgowych na zewnątrz może być znacznie bardziej efektywnym rozwiązaniem niż rozbudowa wewnętrznego zespołu.

REKLAMA

Kto ma prawo odliczyć ulgę na dziecko? Po rozwodzie rodziców dziecko mieszka z matką a ojciec płaci alimenty i widuje się z dzieckiem

Na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik ma prawo do odliczenia kwoty ulgi prorodzinnej w zależności od tego z kim jego dziecko mieszka i kto faktycznie sprawuje nad nim opiekę. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 14 stycznia 2025 r. wyjaśnił, kto może odliczyć ulgę na dziecko, gdy rodzice są rozwiedzeni, dziecko mieszka z matką na stałe, a ojciec płaci alimenty i co jakiś czas widuje się z dzieckiem.

Odpowiedzialność członków zarządów spółek – co zmienia wyrok TSUE w sprawie Adjak?

W dniu 27 lutego 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał przełomowy wyrok w sprawie C-277/24 (Adjak), w którym zakwestionował przyjęty w Polsce model solidarnej odpowiedzialności członków zarządu za zaległości podatkowe spółki. W opinii TSUE obecne przepisy naruszają prawo unijne, ponieważ uniemożliwiają kwestionowanie decyzji wymiarowych organów podatkowych, zapadłych w sprawie przeciwko spółce w trakcie postępowania przeciwko członkom zarządu – tym samym godząc w podstawowe zasady ochrony praw jednostki. Orzeczenie to może wymusić istotne zmiany w polskim systemie prawnym oraz wpłynąć na dotychczasową praktykę organów administracji skarbowej wobec członków zarządów spółek.

REKLAMA