Sukcesja przedsiębiorstwa - utrzymanie w mocy decyzji administracyjnych

W świetle aktualnych przepisów prawa administracyjnego decyzje, w tym pozwolenia, licencje, zezwolenia czy koncesje wygasają w przypadku śmierci osoby, wobec której zostały wydane. Dla zapewnienia ciągłości działalności przedsiębiorstwa proponuje się, aby reguła ta nie obowiązywała w odniesieniu do decyzji wydanych wobec zmarłej osoby fizycznej w zakresie prowadzonej przez nią działalności gospodarczej.

Wprowadzenie art. 30 ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej jest realizacją podstawowego celu proponowanej ustawy, czyli umożliwienia kontynuowania działalności gospodarczej przedsiębiorcy w możliwie najszerszym zakresie.

Dlatego na podstawie ww. art. 30 projektowanej ustawy decyzje administracyjne związane z przedsiębiorstwem będą wygasały jedynie przy spełnieniu określonych warunków.

Aby decyzja związana z przedsiębiorstwem nie wygasła zarządca sukcesyjny lub następca prawny przedsiębiorcy będzie zobligowany:

1)     zapewnić spełnienie wszystkich warunków do uzyskania tej decyzji określonych w przepisach odrębnych;

2)     oświadczyć, że przyjmuje wszystkie warunki zawarte w decyzji;

3)     złożyć wniosek, odpowiednio, o wydanie decyzji potwierdzającej możliwość wykonywania przez zarządcę sukcesyjnego decyzji związanej z przedsiębiorstwem albo przenoszącej taką decyzję na następcę prawnego przedsiębiorcy.

Trzeba wskazać, że zgodnie z projektowanymi przepisami po śmierci przedsiębiorcy zarząd przedsiębiorstwem (tzw. „przedsiębiorstwem w spadku”) obejmuje zarządca sukcesyjny, który działa w imieniu własnym, ale na rachunek następców prawnych przedsiębiorcy. Sposób powoływania (także odwoływania i wygasania zarządu sukcesyjnego) zarządcy sukcesyjnego określać będzie omawiana ustawa o zarządzie sukcesyjnym (np. może go powołać na wypadek śmierci sam przedsiębiorca albo małżonek zmarłego przedsiębiorcy za zgodą spadkobierców).

Zarządca sukcesyjny będzie mógł zatem w świetle proponowanych zmian uzyskać potwierdzenie możliwości wykonywania decyzji związanej z przedsiębiorstwem po spełnieniu powyższych warunków, natomiast następca prawny będzie mógł stać się adresatem określonej przedmiotowo decyzji związanej z przedsiębiorstwem. W obu przypadkach wymagana będzie odpowiednia decyzja organu administracji, który wyda decyzję związaną z przedsiębiorstwem.

Wniosek o wydanie decyzji zarządca sukcesyjny bądź następca prawny będzie mógł złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Decyzja związana z przedsiębiorstwem będzie mogła zostać przeniesiona nie tylko na pierwotnego następcę prawnego, ale również na „wtórnego” następcę prawnego przedsiębiorcy (np. na spółkę, do której zostało wniesione przedsiębiorstwo w spadku) w tym wypadku wniosek o wydanie decyzji wtórny następca prawny będzie mógł złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia nabycia przedsiębiorstwa w spadku od pierwotnego następcy prawnego przedsiębiorcy.

Jeżeli spełnione zostaną powyższe warunki, zarządca sukcesyjny albo następca prawny przedsiębiorcy będzie mógł zgodnie z projektem wykonywać uprawnienia i obowiązki wynikające z decyzji związanej z przedsiębiorstwem także przed wydaniem decyzji potwierdzającej możliwość jej wykonywania, albo przenoszącej decyzję na następcę prawnego przedsiębiorcy.

Przeniesienie decyzji związanej z przedsiębiorstwem na następcę prawnego przedsiębiorcy będzie wymagało zgody pozostałych następców prawnych przedsiębiorcy. Zgodnie z regułą wynikającą z kodeksu postępowania administracyjnego to, kto jest następcą prawnym przedsiębiorcy oceniane będzie na moment wydawania decyzji administracyjnej. Warunek ten uzna się za spełniony, jeżeli żaden z pozostałych następców prawnych przedsiębiorcy nie sprzeciwi się przeniesieniu decyzji związanej z przedsiębiorstwem na wnioskodawcę przed wydaniem decyzji w tym przedmiocie.

Oba wnioski, tj. wniosek zarządcy sukcesyjnego o potwierdzenie możliwości wykonywania decyzji związanej z przedsiębiorstwem oraz wniosek o przeniesienie tej decyzji na następcę prawnego przedsiębiorcy, będą mogły być złożone i rozpoznawane równolegle. Jak wynika z prezentowanego projektu nie zachodzą podstawy do odmowy wszczęcia postępowania w przedmiocie decyzji potwierdzającej możliwość wykonywania decyzji związanej z przedsiębiorstwem z tej przyczyny, że toczy się już postępowanie w przedmiocie przeniesienia tej decyzji na następcę prawnego i odwrotnie.

Projektowana ustawa wskazuje jednak, że nie można będzie potwierdzić możliwości wykonywania decyzji przez zarządcę sukcesyjnego, jeżeli organ administracji publicznej wyda decyzję przenoszącą decyzję związaną z przedsiębiorstwem na następcę prawnego przedsiębiorcy.

Jeżeli decyzja przenosząca decyzję związaną z przedsiębiorstwem będzie ostateczna, postępowanie wszczęte na wniosek zarządcy sukcesyjnego powinno zostać umorzone. Jeżeli natomiast zostanie wydana decyzja potwierdzająca możliwość wykonywania decyzji związanej z przedsiębiorstwem przez zarządcę sukcesyjnego, a następnie – decyzja przenosząca decyzję związaną z przedsiębiorstwem w spadku na następcę prawnego, pierwsza z tych decyzji wygaśnie z upływem siedmiu dni od dnia, w którym stała się ostateczna decyzja przenosząca decyzję związaną z przedsiębiorstwem na następcę prawnego przedsiębiorcy. Innymi słowy, swoiste „pierwszeństwo” ma decyzja przenosząca decyzję związaną z przedsiębiorstwem na następcę prawnego przedsiębiorcy.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Powyższe reguły „sukcesji” decyzji związanych z przedsiębiorstwem nie będą miały zastosowania, jeżeli:

1)     zastrzeżono tak w danej decyzji związanej z przedsiębiorstwem;

2)     nie jest możliwe przeniesienie decyzji na następcę prawnego przedsiębiorcy albo jej wykonywanie przez zarządcę sukcesyjnego z uwagi na osobisty charakter uprawnienia lub obowiązku przedsiębiorcy stanowiącego przedmiot tej decyzji;

3)     zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy, a przepisy odrębne wymagają zachowania ciągłości wykonywania działalności gospodarczej, z którą związana jest decyzja.

Proponowane w projekcie przepisy dotyczące sukcesji decyzji administracyjnych nie będą odnosić się do decyzji w sprawach zobowiązań podatkowych. Jednocześnie, w Ordynacji podatkowej przewidziane zostały rozwiązania, które pozwolą na korzystanie przez przedsiębiorstwo w spadku z majątkowych praw zmarłego przedsiębiorcy, także tych wynikających z wydanych na podstawie Ordynacji podatkowej decyzji o rozłożeniu zaległości na raty czy odroczeniu terminu płatności.

Projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej