REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dziedziczenie przedsiębiorstw od 2018 roku

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Anita Pardej
Aplikant radcowski
Dziedziczenie przedsiębiorstw od 2018 roku
Dziedziczenie przedsiębiorstw od 2018 roku

REKLAMA

REKLAMA

Celem projektowanej ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, która ma wejść w życie 1 stycznia 2018 roku, jest wprowadzenie możliwości dziedziczenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Takie rozwiązanie jest obce polskiemu systemowi prawnemu, a brak regulacji umożliwiających dziedziczenie jednoosobowych działalności gospodarczych przysparzał spadkobiercom wiele problemów.

Wskazana ustawa to jeden z elementów pakietu 100 zmian dla firm, których wprowadzenie zapowiadał wicepremier Mateusz Morawiecki. Głównym celem projektowanej ustawy jest zniesienie przeszkody w możliwości dziedziczenia przedsiębiorstwa prowadzonego przez osobę fizyczną w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W obecnym stanie prawnym (z uwagi na brak realnych ułatwień w celu szybkiego przejęcia przedsiębiorstwa nabytego w drodze spadku), spadkobiercy napotykają na wiele problemów natury organizacyjnej i prawnej.

REKLAMA

Autopromocja

Obecnie w wyniku śmierci przedsiębiorcy wygasają numery NIP, REGON, co niweczy możliwość rozliczania szeregu danin publicznych.

Śmierć przedsiębiorcy to również brak możliwości korzystania z jego rachunku bankowego, na który wpływają należności od kontrahentów. Inną przeszkodą jest niemożność przechodzenia na spadkobierców posiadanych przez przedsiębiorcę licencji i koncesji niezbędnych do prowadzenia działalności. Wygasają także umowy, w tym z pracownikami. 

Przeszkody w kontynuacji działalności gospodarczej w oparciu o wpis do CEIDG powodują, że realnie potrzeba od kilku do nawet kilkunastu miesięcy, aby uporać się ze wszystkimi kwestiami, blokującymi sprawne działanie przedsiębiorstwa w przypadku śmierci przedsiębiorcy. Może to spowodować odpływ kontrahentów, a także pracowników i w efekcie doprowadzić do zakończenia funkcjonowania często bardzo sprawnie działających firm.

JDG popularna wśród polskich przedsiębiorców

Działalność gospodarcza prowadzona indywidualnie przez osoby fizyczne jest najpopularniejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce – wybiera ją ponad 80% osób rozpoczynających prowadzenia własnej działalności. Zgodnie z danymi za ubiegły rok, na dzień 31 grudnia 2016 r. w rejestrze REGON wpisanych było niemal 3 miliony osób fizycznych, które prowadzą działalność gospodarczą. Dla porównania, jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy o zarządzie sukcesyjnym, we wskazanym okresie do rejestru było wpisanych niewiele ponad 500 tysięcy spółek prawa handlowego.

Obecnie obowiązujący stan prawny daje instrumenty, które pozwalają stworzyć przedsiębiorcy pewne plany sukcesyjne, które na wypadek jego śmierci czy zdarzeń losowych umożliwią płynne kontynuowanie działalności gospodarczej. Niewielu jednak przedsiębiorców z nich korzysta. Jak wynika  z uzasadnienia do projektu ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, celem regulacji jest zapewnienie osobom fizycznym będącym przedsiębiorcami odpowiednich warunków do zachowania ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa po ich śmierci. Innym, ale równie ważnym argumentem jest umocnienie ochrony osób trzecich związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Takimi osobami są pracownicy, kontrahenci, a także inne osoby współpracujące z przedsiębiorcą.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Projektowana ustawa ma na celu wprowadzenie do systemu instytucji tzw. zarządu sukcesyjnego oraz wprowadzenie zmian w obszarze prawa cywilnego, administracyjnego, prawa pracy oraz  podatkowego.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Zarządca sukcesyjny w jdg

Główna propozycja ustawodawcy jest oparta na wprowadzeniu instytucji zarządcy sukcesyjnego. Zadaniem podmiotu pełniącego tę funkcję będzie administrowanie firmą od momentu śmierci przedsiębiorcy do chwili zakończenia wszelkich formalności spadkowych.  W przeciwieństwie do prokury, zarząd sukcesyjny będzie obejmować swym zakresem nie tylko czynności sądowe i pozasądowe związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, ale także związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku. Zgodnie z projektowaną ustawą, zarządca sukcesyjny będzie działał w imieniu własnym, ale na rzecz następców prawnych przedsiębiorcy lub jego małżonka, którym przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku. Zarządca sukcesyjny prowadzi przedsiębiorstwo w trakcie trwania zarządu sukcesyjnego. Osoby, na rzecz których działa mają natomiast ograniczone możliwości wpływania  na jego decyzje. Ciekawym rozwiązaniem jest, że  zarządcę może powołać przedsiębiorca jeszcze za swojego życia, a jeżeli tego nie zrobi, to może go ustanowić spadkobierca bądź małżonek, który zamierza docelowo przejąć firmę. Projekt ustawy przyznaje zarządcy szereg uprawnień, z których będzie mógł korzystać w ramach zarządu przedsiębiorstwem w spadku. Będzie on mógł, m.in., dokonywać czynności związanych z zatrudnieniem w przedsiębiorstwie, a także zawierać, wykonywać i rozwiązywać umowy, w tym zawarte przed śmiercią przedsiębiorcy, o ile nie wygasły.

Zarządca będzie mógł ponadto dokonywać czynności z zakresu zwykłego zarządu przedsiębiorstwem. W przypadku spraw z zakresu przekraczającego zwykły zarząd, a więc w kwestiach kluczowych dla funkcjonowania przedsiębiorstwa, będzie potrzebna faktyczna zgoda wszystkich następców prawnych i małżonka zmarłego przedsiębiorcy.

Zarządcą sukcesyjnym będzie mogła zostać wyłącznie osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, niezależnie od tego, czy jest spokrewniona, czy nie ze spadkodawcą. Bez znaczenia będzie także fakt, czy dana osoba trudni się profesjonalnie zarządzaniem majątkiem.

Zgodnie z projektowaną ustawą, podstawowym sposobem powołania zarządcy sukcesyjnego będzie wykonanie tego przez przedsiębiorcę za życia oraz dokonanie w tym zakresie stosownego wpisu do CEIDG. Nie będzie to jednak jedyny sposób pozwalający na powołanie zarządcy, bowiem projekt ustawy zakłada możliwość powołania zarządcy sukcesyjnego także po śmierci przedsiębiorcy przez osoby, które będą zainteresowane dalszym prowadzeniem przedsiębiorstwa i uprawdopodobnią swój status następcy prawnego lub małżonka przedsiębiorcy. Takie rozwiązanie pozwoli kontynuować przedsiębiorstwo także w sytuacji, gdy definitywne ustalenie spadkobierców z uwagi na liczne trudności, odsuwa się w czasie (np. z uwagi na brak możliwości miejsca pobytu spadkobiercy).

Podkreślenia wymaga, że projektowana instytucja zarządu sukcesyjnego ma mieć charakter tymczasowy w kontekście funkcjonowania przedsiębiorstwa. Zarządca sukcesyjny będzie mógł bowiem prowadzić przedsiębiorstwo do momentu dokonania podziału spadku, z zastrzeżeniem, że okres ten nie będzie dłuższy niż dwa lata od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Ciekawe zapisy w projekcie ustawy

Ciekawym rozwiązaniem jest przyjęcie, że przedsiębiorstwo w spadku jest niezależnym podmiotem praw i obowiązków, które związane były z firmą zmarłego przedsiębiorcy. Przewiduje się utrzymanie umów związanych z firmą, ale także podtrzymanie decyzji administracyjnych, co zasługuje na aprobatę, gdyż to właśnie one są kluczowe dla wielu działalności gospodarczych (np. koncesje, licencje). Zarządca sukcesyjny, prowadząc przedsiębiorstwo w spadku będzie mógł ponadto posługiwać się numerami NIP i REGON zmarłego przedsiębiorcy.


Istotnym rozwiązaniem, z punktu widzenia obciążeń podatkowych związanych z dziedziczeniem przedsiębiorstwa, jest także projektowana zmiana ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zakłada się wprowadzenie zwolnienia od tego podatku nabycia w drodze dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa lub udziału w takim przedsiębiorstwie. Warunkiem ma być dokonanie zgłoszenia tego faktu w terminie 6 miesięcy od momentu uprawomocnienia się postanowienia w sprawie stwierdzenia nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.

Podkreślić jednak należy, że warunkiem skorzystania z takiego zwolnienia będzie prowadzenie przedsiębiorstwa  przez okres co najmniej 5 lat od jego nabycia. Zwolnienie może okazać się korzystne zwłaszcza w sytuacji, gdy firma przypadnie w spadku dalszym członkom rodziny lub osobom niespokrewnionym ze spadkodawcą dziedziczącym w drodze dziedziczenia testamentowego. Pozwoli to osobom chcącym prowadzić przedsiębiorstwo wchodzące w skład spadku uniknąć znacznych obciążeń podatkowych.

Zgodnie z założeniami autorów projektu ustawa ma wejść w życie z początkiem 2018 r. Projektowane zmiany przewidują wprowadzenie wielu ciekawych rozwiązań związanych z dziedziczeniem przedsiębiorstw. Warto zatem śledzić prace nad ustawą i ostatecznym jej kształtem.

Anita Pardej, aplikant radcowski

Departament Restrukturyzacji i Sukcesji w Kancelarii Prawno-Podatkowej Mariański Group

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Ochrona dopiero po wykupieniu rozszerzonej polisy OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 r. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

REKLAMA

Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

REKLAMA