REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dziedziczenie przedsiębiorstw od 2018 roku

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Anita Pardej
Aplikant radcowski
Dziedziczenie przedsiębiorstw od 2018 roku
Dziedziczenie przedsiębiorstw od 2018 roku

REKLAMA

REKLAMA

Celem projektowanej ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, która ma wejść w życie 1 stycznia 2018 roku, jest wprowadzenie możliwości dziedziczenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Takie rozwiązanie jest obce polskiemu systemowi prawnemu, a brak regulacji umożliwiających dziedziczenie jednoosobowych działalności gospodarczych przysparzał spadkobiercom wiele problemów.

Wskazana ustawa to jeden z elementów pakietu 100 zmian dla firm, których wprowadzenie zapowiadał wicepremier Mateusz Morawiecki. Głównym celem projektowanej ustawy jest zniesienie przeszkody w możliwości dziedziczenia przedsiębiorstwa prowadzonego przez osobę fizyczną w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W obecnym stanie prawnym (z uwagi na brak realnych ułatwień w celu szybkiego przejęcia przedsiębiorstwa nabytego w drodze spadku), spadkobiercy napotykają na wiele problemów natury organizacyjnej i prawnej.

REKLAMA

Autopromocja

Obecnie w wyniku śmierci przedsiębiorcy wygasają numery NIP, REGON, co niweczy możliwość rozliczania szeregu danin publicznych.

Śmierć przedsiębiorcy to również brak możliwości korzystania z jego rachunku bankowego, na który wpływają należności od kontrahentów. Inną przeszkodą jest niemożność przechodzenia na spadkobierców posiadanych przez przedsiębiorcę licencji i koncesji niezbędnych do prowadzenia działalności. Wygasają także umowy, w tym z pracownikami. 

Przeszkody w kontynuacji działalności gospodarczej w oparciu o wpis do CEIDG powodują, że realnie potrzeba od kilku do nawet kilkunastu miesięcy, aby uporać się ze wszystkimi kwestiami, blokującymi sprawne działanie przedsiębiorstwa w przypadku śmierci przedsiębiorcy. Może to spowodować odpływ kontrahentów, a także pracowników i w efekcie doprowadzić do zakończenia funkcjonowania często bardzo sprawnie działających firm.

JDG popularna wśród polskich przedsiębiorców

Działalność gospodarcza prowadzona indywidualnie przez osoby fizyczne jest najpopularniejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce – wybiera ją ponad 80% osób rozpoczynających prowadzenia własnej działalności. Zgodnie z danymi za ubiegły rok, na dzień 31 grudnia 2016 r. w rejestrze REGON wpisanych było niemal 3 miliony osób fizycznych, które prowadzą działalność gospodarczą. Dla porównania, jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy o zarządzie sukcesyjnym, we wskazanym okresie do rejestru było wpisanych niewiele ponad 500 tysięcy spółek prawa handlowego.

REKLAMA

Obecnie obowiązujący stan prawny daje instrumenty, które pozwalają stworzyć przedsiębiorcy pewne plany sukcesyjne, które na wypadek jego śmierci czy zdarzeń losowych umożliwią płynne kontynuowanie działalności gospodarczej. Niewielu jednak przedsiębiorców z nich korzysta. Jak wynika  z uzasadnienia do projektu ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, celem regulacji jest zapewnienie osobom fizycznym będącym przedsiębiorcami odpowiednich warunków do zachowania ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa po ich śmierci. Innym, ale równie ważnym argumentem jest umocnienie ochrony osób trzecich związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Takimi osobami są pracownicy, kontrahenci, a także inne osoby współpracujące z przedsiębiorcą.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Projektowana ustawa ma na celu wprowadzenie do systemu instytucji tzw. zarządu sukcesyjnego oraz wprowadzenie zmian w obszarze prawa cywilnego, administracyjnego, prawa pracy oraz  podatkowego.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Zarządca sukcesyjny w jdg

Główna propozycja ustawodawcy jest oparta na wprowadzeniu instytucji zarządcy sukcesyjnego. Zadaniem podmiotu pełniącego tę funkcję będzie administrowanie firmą od momentu śmierci przedsiębiorcy do chwili zakończenia wszelkich formalności spadkowych.  W przeciwieństwie do prokury, zarząd sukcesyjny będzie obejmować swym zakresem nie tylko czynności sądowe i pozasądowe związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, ale także związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku. Zgodnie z projektowaną ustawą, zarządca sukcesyjny będzie działał w imieniu własnym, ale na rzecz następców prawnych przedsiębiorcy lub jego małżonka, którym przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku. Zarządca sukcesyjny prowadzi przedsiębiorstwo w trakcie trwania zarządu sukcesyjnego. Osoby, na rzecz których działa mają natomiast ograniczone możliwości wpływania  na jego decyzje. Ciekawym rozwiązaniem jest, że  zarządcę może powołać przedsiębiorca jeszcze za swojego życia, a jeżeli tego nie zrobi, to może go ustanowić spadkobierca bądź małżonek, który zamierza docelowo przejąć firmę. Projekt ustawy przyznaje zarządcy szereg uprawnień, z których będzie mógł korzystać w ramach zarządu przedsiębiorstwem w spadku. Będzie on mógł, m.in., dokonywać czynności związanych z zatrudnieniem w przedsiębiorstwie, a także zawierać, wykonywać i rozwiązywać umowy, w tym zawarte przed śmiercią przedsiębiorcy, o ile nie wygasły.

REKLAMA

Zarządca będzie mógł ponadto dokonywać czynności z zakresu zwykłego zarządu przedsiębiorstwem. W przypadku spraw z zakresu przekraczającego zwykły zarząd, a więc w kwestiach kluczowych dla funkcjonowania przedsiębiorstwa, będzie potrzebna faktyczna zgoda wszystkich następców prawnych i małżonka zmarłego przedsiębiorcy.

Zarządcą sukcesyjnym będzie mogła zostać wyłącznie osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, niezależnie od tego, czy jest spokrewniona, czy nie ze spadkodawcą. Bez znaczenia będzie także fakt, czy dana osoba trudni się profesjonalnie zarządzaniem majątkiem.

Zgodnie z projektowaną ustawą, podstawowym sposobem powołania zarządcy sukcesyjnego będzie wykonanie tego przez przedsiębiorcę za życia oraz dokonanie w tym zakresie stosownego wpisu do CEIDG. Nie będzie to jednak jedyny sposób pozwalający na powołanie zarządcy, bowiem projekt ustawy zakłada możliwość powołania zarządcy sukcesyjnego także po śmierci przedsiębiorcy przez osoby, które będą zainteresowane dalszym prowadzeniem przedsiębiorstwa i uprawdopodobnią swój status następcy prawnego lub małżonka przedsiębiorcy. Takie rozwiązanie pozwoli kontynuować przedsiębiorstwo także w sytuacji, gdy definitywne ustalenie spadkobierców z uwagi na liczne trudności, odsuwa się w czasie (np. z uwagi na brak możliwości miejsca pobytu spadkobiercy).

Podkreślenia wymaga, że projektowana instytucja zarządu sukcesyjnego ma mieć charakter tymczasowy w kontekście funkcjonowania przedsiębiorstwa. Zarządca sukcesyjny będzie mógł bowiem prowadzić przedsiębiorstwo do momentu dokonania podziału spadku, z zastrzeżeniem, że okres ten nie będzie dłuższy niż dwa lata od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Ciekawe zapisy w projekcie ustawy

Ciekawym rozwiązaniem jest przyjęcie, że przedsiębiorstwo w spadku jest niezależnym podmiotem praw i obowiązków, które związane były z firmą zmarłego przedsiębiorcy. Przewiduje się utrzymanie umów związanych z firmą, ale także podtrzymanie decyzji administracyjnych, co zasługuje na aprobatę, gdyż to właśnie one są kluczowe dla wielu działalności gospodarczych (np. koncesje, licencje). Zarządca sukcesyjny, prowadząc przedsiębiorstwo w spadku będzie mógł ponadto posługiwać się numerami NIP i REGON zmarłego przedsiębiorcy.


Istotnym rozwiązaniem, z punktu widzenia obciążeń podatkowych związanych z dziedziczeniem przedsiębiorstwa, jest także projektowana zmiana ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zakłada się wprowadzenie zwolnienia od tego podatku nabycia w drodze dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa lub udziału w takim przedsiębiorstwie. Warunkiem ma być dokonanie zgłoszenia tego faktu w terminie 6 miesięcy od momentu uprawomocnienia się postanowienia w sprawie stwierdzenia nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.

Podkreślić jednak należy, że warunkiem skorzystania z takiego zwolnienia będzie prowadzenie przedsiębiorstwa  przez okres co najmniej 5 lat od jego nabycia. Zwolnienie może okazać się korzystne zwłaszcza w sytuacji, gdy firma przypadnie w spadku dalszym członkom rodziny lub osobom niespokrewnionym ze spadkodawcą dziedziczącym w drodze dziedziczenia testamentowego. Pozwoli to osobom chcącym prowadzić przedsiębiorstwo wchodzące w skład spadku uniknąć znacznych obciążeń podatkowych.

Zgodnie z założeniami autorów projektu ustawa ma wejść w życie z początkiem 2018 r. Projektowane zmiany przewidują wprowadzenie wielu ciekawych rozwiązań związanych z dziedziczeniem przedsiębiorstw. Warto zatem śledzić prace nad ustawą i ostatecznym jej kształtem.

Anita Pardej, aplikant radcowski

Departament Restrukturyzacji i Sukcesji w Kancelarii Prawno-Podatkowej Mariański Group

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pewność taryfowa w handlu międzynarodowym – rola wiążących informacji taryfowych (WIT)

Wiążąca informacja taryfowa (WIT) to instytucja, która może zadecydować o przewidywalności kosztów importu i eksportu towarów w Unii Europejskiej. Choć jej zakres jest ściśle ograniczony, dla przedsiębiorcy oznacza gwarancję, że określony towar zostanie zaklasyfikowany według wskazanej pozycji taryfowej, a wysokość należności celnych będzie znana z wyprzedzeniem. W praktyce WIT to połączenie prawnej pewności i praktycznego ułatwienia w codziennym handlu transgranicznym.

Między niedopatrzeniem a przemytem. Dlaczego firmy spedycyjne nie wypełniają swoich obowiązków?

W dobie sankcji, wojny za granicą i zaostrzonego nadzoru eksportu, firmy spedycyjne nie mogą działać automatycznie. Brak weryfikacji dokumentów, analizy zleceń czy ryzyk sankcyjnych może prowadzić do współodpowiedzialności prawnej, utraty licencji i długofalowych strat reputacyjnych.

Ministerstwo Finansów przedłuża termin zapłaty podatku od niezrealizowanych zysków – jest już nowy projekt rozporządzenia!

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, który wydłuża termin zapłaty podatku od niezrealizowanych zysków o 2 lata – do końca 2027 r. Zmiana jest korzystna dla podatników i ma na celu zapewnienie, że podatek zostanie zapłacony dopiero wtedy, gdy faktycznie dojdzie do zbycia majątku lub jego utraty.

Odpowiedzialność osobista członków zarządu za długi i podatki spółki. Co zrobić, by jej uniknąć?

Odpowiedzialność osobista członków zarządu bywa często bagatelizowana. Tymczasem kwestia ta może urosnąć do rangi rzeczywistego problemu na skutek zaniechania. Wystarczy zbyt długo zwlekać z oceną sytuacji finansowej spółki albo błędnie zinterpretować oznaki niewypłacalności, by otworzyć sobie drogę do realnej odpowiedzialności majątkiem prywatnym.

REKLAMA

Czym jest faktura ustrukturyzowana? Czy jej papierowa wersja jest fakturą w rozumieniu ustawy o VAT?

Sejm już uchwalił nowelizację ustawy o VAT wprowadzającą obowiązek wystawiania i otrzymywania faktur ustrukturyzowanych za pomocą KSeF. To dla podatników jest bardzo ważna informacja: gdy zostaną wydane bardzo szczegółowe akty wykonawcze (są już opublikowane kolejne wersje projektów) oraz pojawi się zgodnie z tymi rozporządzeniami urzędowe oprogramowanie interfejsowe (dostęp na stronach resortu finansów) można będzie zacząć interesować się tym przedsięwzięciem.

Czy wadliwa forma faktury zakupu pozbawi prawa do odliczenia podatku naliczonego w 2026 roku?

To pytanie zadają sobie dziś podatnicy VAT czynni biorąc pod uwagę perspektywę przyszłego roku: jest bowiem rzeczą pewną, że miliony faktur będą na co dzień wystawiane w dotychczasowych formach (papierowej i elektronicznej), mimo że powinny być wystawione w formie ustrukturyzowanej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026. Jak dokumentować transakcje od 1 lutego? Prof. Modzelewski: Podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy (nota obciążeniowa, faktura handlowa)

Jak od lutego 2026 roku będzie wyglądała rewolucja fakturowa w Polsce? Profesor Witold Modzelewski wskazuje dwa możliwe warianty dokumentowania i fakturowania transakcji. W obu tych wariantach – jak przewiduje prof. Modzelewski - podatnicy zrezygnują z kodowania faktur ustrukturyzowanych, a podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy i on będzie dowodem rzeczywistości ekonomicznej. A jeśli treść faktury ustrukturyzowanej będzie inna, to jej wystawca będzie mieć problem, bo potwierdził nieprawdę na dokumencie i musi go poprawić.

Fakturowanie od 1 lutego 2026 r. Prof. Modzelewski: Nie da się przerobić faktury ustrukturyzowanej na dokument handlowy

Faktura ustrukturyzowana kompletnie nie nadaje się do roli dokumentu handlowego, bo jest wysyłana do KSeF a nie do kontrahenta, czyli nie występuje tu kluczowy dla stosunków handlowych moment świadomego dla obu stron umowy doręczenia i akceptacji (albo braku akceptacji) tego dokumentu - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Firma w Szwajcarii - przewidywalne, korzystne podatki i dobry klimat ... do prowadzenia biznesu

Kiedy myślimy o Szwajcarii w kontekście prowadzenia firmy, często pojawiają się utarte skojarzenia: kraj zarezerwowany dla globalnych korporacji, potentatów finansowych, wielkich struktur holdingowych. Tymczasem rzeczywistość wygląda inaczej. Szwajcaria jest przede wszystkim przestrzenią dla tych, którzy potrafią działać mądrze, przejrzyście i z wizją. To kraj, który działa w oparciu o pragmatyzm, dzięki czemu potrafi stworzyć szanse również dla debiutantów na arenie międzynarodowej.

Fundacje rodzinne w Polsce: Rewolucja w sukcesji czy podatkowa pułapka? 2500 zarejestrowanych, ale grozi im wielka zmiana!

Fundacji rodzinnych w Polsce już ponad 2500! To narzędzie chroni majątek i ułatwia przekazanie firm kolejnym pokoleniom. Ale uwaga — nadciągają rządowe zmiany, które mogą zakończyć okres ulg podatkowych i wywołać prawdziwą burzę w środowisku przedsiębiorców. Czy warto się jeszcze spieszyć? Sprawdź, co może oznaczać nowelizacja i jak uniknąć pułapek!

REKLAMA