Jak znaleźć rachunek bankowy? Centralna informacja o rachunkach

Centralna informacja o rachunkach (bankowych i SKOK) - czym jest i do czego służy

Banki i SKOK-i uczestniczą (od lipca 2016 r.) w usłudze Centralnej informacji o rachunkach. Jest to rozwiązanie umożliwiające dostęp do informacji o rachunkach osób zmarłych, „zapomnianych” rachunkach osób fizycznych oraz rachunkach osób wskazanych przez sąd, komornika, policję lub inne uprawnione organy. Inaczej niż dotychczas osoba posiadająca tytuł prawny do spadku po właścicielu rachunku albo poszukująca własnych rachunków, aby uzyskać kompleksową informację ze wszystkich banków i SKOK-ów, może złożyć jeden wniosek w dowolnym banku lub SKOK-u działającym w Polsce.

Centralna informacja umożliwia:

• posiadaczowi rachunku będącemu osobą fizyczną oraz członkowi SKOK – odszukanie własnych rachunków bankowych oraz imiennych rachunków członka SKOK,
• osobie, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku lub tytuł prawny do spadku po członku SKOK – odszukanie rachunków osoby zmarłej (spadkodawcy), w tym rachunków bankowych oraz imiennych rachunków członka SKOK,
• podmiotowi uprawnionemu, o którym mowa w art. 105 ust. 1 pkt 2 lit. a-h, k-ł, p, s oraz v Prawa bankowego i art. 9f ust. 1 pkt 4, 12-16 i 20-23 ustawy o SKOK – odszukanie rachunków osoby, w tym rachunków bankowych oraz imiennych rachunków członka SKOK,
• gminie, po uzyskaniu informacji, o której mowa w art. 111c Prawa bankowego, z której wynika, że posiadacz rachunku zmarł – odszukanie rachunków osoby zmarłej, w tym rachunków bankowych oraz imiennych rachunków członka SKOK,
• zarządcy sukcesyjnemu, o którym mowa w art. 92ba ust 1. Prawa bankowego oraz art. 13d ust 1 ustawy o SKOK – odszukanie rachunków osoby zmarłej, w tym rachunków bankowych oraz imiennych rachunków członka SKOK.

Jednocześnie Centralna informacja umożliwia wysłanie zapytania o konsumenta. Zapytanie do Centralnej informacji może skierować:

• dostawca – w przypadku, o którym mowa w art. 59ib ustawy o usługach płatniczych,
• dostawca będący bankiem lub SKOK-iem – na podstawie wniosku dostawcy, o którym mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1-3 lub 9 ustawy o usługach płatniczych, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej lub na podstawie wniosku podmiotu, o którym mowa w art. 105 ust. 1 pkt 2 lit. a-h, k-ł, p, s oraz v Prawa bankowego i art. 9f ust. 1 pkt 4, 12-16 i 20-23 ustawy o SKOK.

Centralna Informacja o rachunkach to usługa, którą Krajowa Izba Rozliczeniowa świadczy bankom i SKOK-om, czyli podmiotom wskazanym przepisami ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw. Korzystanie z tego narzędzia jest dla banków i SKOK-ów obligatoryjne.

Jak uzyskać informację o poszukiwanym rachunku?

Krok 1. Wnioskodawca (osoba, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku albo osoba fizyczna poszukująca własnych rachunków) składa odpowiedni wniosek w dowolnym, wybranym przez siebie banku lub SKOK-u. Bank lub SKOK weryfikuje podstawę prawną do złożenia wniosku, pobiera opłatę za usługę zgodnie z własną Tabelą prowizji i opłat i kieruje zapytanie do Centralnej informacji.

Krok 2. Centralna informacja o rachunkach przesyła zapytanie do wszystkich banków i SKOK-ów.

Krok 3. Odpowiedzi na przesłane zapytanie wpływają do Centralnej informacji w ciągu trzech dni roboczych. Na tej podstawie generowana jest zbiorcza informacja, czyli zestawienie zawierające: a. wskazanie podmiotów, które prowadzą albo prowadziły rachunek, numer rachunku, b. informację, czy rachunek jest nadal prowadzony, c. informację, czy jest to rachunek wspólny, d. informację o umowach rachunku bankowego rozwiązanych albo wygasłych z powodu śmierci posiadacza rachunku albo braku dyspozycji dotyczących rachunku przez okres 10 lat.

Krok 4. Zbiorcza informacja jest dostarczana przez Centralną informację do banku/SKOK-u obsługującego wnioskodawcę niezwłocznie po uzyskaniu odpowiedzi od banków i SKOK-ów, do których zostało przesłane zapytanie. Wnioskodawca odbiera w tej samej placówce banku/SKOK-u informacje o istnieniu rachunków uśpionych lub ich braku.

Pytania i odpowiedzi

Jakimi dokumentami musi posługiwać się wnioskodawca, żeby otrzymać informacje o rachunkach?

Wnioskodawca, będący osobą, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku, musi wykazać swój tytuł prawny do spadku. Co do zasady wnioskodawcą będzie spadkobierca, choć może nim być również nabywca spadku, który – zgodnie z art. 1053 kodeksu cywilnego – wstępuje w prawa i obowiązki spadkobiercy.

Spadkobierca musi legitymować się prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia (w szczególnych przypadkach np. obcokrajowców może to być inny dokument potwierdzający prawo do spadku np. zagraniczne orzeczenie) oraz wykazać, że jest spadkobiercą wskazanym w tym dokumencie, np. w oparciu o dowód osobisty. W przypadku nabywcy spadku konieczne jest dodatkowo okazanie umowy nabycia spadku.

W przypadku, gdy wnioskodawcą będzie osoba poszukująca własnych rachunków, wystarczy, że wylegitymuje się dokumentem potwierdzającym jej tożsamość (np. dowodem osobistym).

Czy wnioskodawca może złożyć wniosek tylko w banku/SKOK-u, którego jest klientem, czy może udać się do dowolnego banku/SKOK-u?

Wniosek może zostać złożony w każdym banku lub SKOK-u w Polsce. Nie trzeba być klientem instytucji, w której składa się wniosek.

Dlaczego zbiorcza informacja obejmuje wyłącznie informacje na temat tego, czy rachunek istnieje, ale już nie dowiemy się, jaki to rachunek i jakie jest jego saldo?

Zakres danych, jakie zawarte zostaną w zbiorczej informacji, został określony przez ustawodawcę (wynika on ze znowelizowanych przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe oraz ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych). Na etapie uzyskiwania zbiorczej informacji istotnym jest pozyskanie przez wnioskodawcę informacji, które banki lub SKOK-i prowadzą lub prowadziły poszukiwane rachunki. Po uzyskaniu takiej informacji wnioskodawca z łatwością uzyska dodatkowe informacje w placówce właściwego banku lub SKOK-u.
Celem nowych rozwiązań ustawowych jest zagwarantowanie łatwego sposobu poszukiwania rachunków we wszystkich bankach i SKOK-ach, a nie stworzenie nowego sposobu pozyskiwania szczegółowych informacji o rachunku.

Czy informacje pozyskane za pośrednictwem Centralnej informacji o rachunkach dotyczą wyłącznie rachunków osobistych, tj. oszczędnościowo-rozliczeniowych, czy także innych produktów bankowych, takich jak jednostki funduszy inwestycyjnych, rachunki maklerskie?

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (które weszły w życie z dniem 1 lipca 2016 r.), stwarzającej podstawy prawne dla prowadzenia Centralnej informacji i określającej zasady jej prowadzenia, Centralna informacja służy poszukiwaniu rachunków bankowych osób fizycznych, w tym związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, oraz imiennych rachunków członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.
Przedmiotowa ustawa nie wprowadza natomiast możliwości poszukiwania za pośrednictwem Centralnej informacji innego majątku, zarówno zgromadzonego w bankach czy SKOK-ach, jak i innych instytucjach finansowych. Poszukiwanie innych produktów bankowych, jednostek funduszy inwestycyjnych, rachunków maklerskich, polis ubezpieczeniowych czy inwestycyjnych będzie odbywać się na dotychczasowych zasadach.

Czy za pomocą tego narzędzia można również sprawdzić, w których bankach i SKOK-ach znajdują się uśpione rachunki firmowe?

Centralna informacja służy poszukiwaniu wszelkich rachunków bankowych osób fizycznych oraz imiennych rachunków członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, a zatem także rachunków uśpionych osób fizycznych, które to rachunki związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Czy bank lub SKOK może udostępnić informacje o rachunku innemu bankowi/SKOK-owi bez otrzymania przez ten drugi podmiot stosownego upoważnienia?

Rozwiązane przyjęte ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw zobowiązuje banki oraz SKOK-i do udzielania informacji o rachunkach na zapytanie otrzymane od Centralnej informacji.
W przypadku, gdy dany bank lub SKOK otrzyma wniosek o udzielenie informacji o rachunkach od uprawnionej osoby, i na podstawie tego wniosku przekaże zapytanie do Centralnej informacji, to bank lub SKOK, który otrzyma zapytanie od Centralnej informacji zobowiązany jest do udzielenia odpowiedzi bez uzyskiwania jakichkolwiek upoważnień. Znowelizowane przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe oraz ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, uprawniają w takim wypadku banki i SKOK-i do ujawnienia tajemnicy bankowej zarówno Centralnej informacji, jak i bankowi lub SKOK-owi, który zwrócił się z zapytaniem.

Czy usługa nie jest polem do nadużyć, np. uzyskania informacji przez osoby nieuprawnione?

Zgodnie z regulacjami ustawowymi (znowelizowane przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe oraz ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych) informacja o rachunkach może być udzielona wyłącznie na żądanie posiadacza rachunku będącego osobą fizyczną, członka spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej lub osoby, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku lub po członku SKOK.

Bank przyjmujący wniosek, a zarazem przekazujący wnioskodawcy zbiorczą informację, zobowiązany jest do weryfikacji uprawnienia wnioskodawcy do złożenia wniosku, zatem – tak jak w każdym przypadku udzielenia informacji objętych tajemnicą bankową – udzielać będzie tych informacji tylko osobom, które spełniają określone ustawą przesłanki uprawniające do pozyskania informacji o rachunku.

Zarówno Centralna informacja, jak i banki odpowiadające na zapytanie nie będą otrzymywać i analizować wniosku ani dokumentów przedkładanych przez wnioskodawcę. Za weryfikację uprawnień wnioskodawcy odpowiada bank przyjmujący wniosek, który następnie przekazuje zapytanie do Centralnej informacji.

Źródło: Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. centralnainformacja.pl