REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Potrącenie bankowe

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paulina Piekarska
Radca prawny
Potrącenie bankowe
Potrącenie bankowe

REKLAMA

REKLAMA

Instytucja potrącenia uregulowana jest w kodeksie cywilnym w art. 498. Treść tego przepisu nie pozwala jednak bankom na dokonanie potrącenia i zabezpieczenia swojej wierzytelności. Dlatego też ustawodawca w art. 93 ust. 2 prawa bankowego przewidział szczególny sposób realizacji przez banki instytucji potrącenia. Przywilej ten, obwarowany jest jednak szczególnymi przesłankami dokonania kompensaty. Poniżej przybliżamy zasady potrącenia bankowego.

Zgodnie z treścią art. 93 ust 2. Prawa bankowego „ Bank może potrącić ze swego długu wierzytelność, której termin wymagalności jeszcze nie nadszedł, jeżeli podmiot będący dłużnikiem został postawiony w stan likwidacji, oraz we wszystkich tych przypadkach, gdy służy bankowi prawo ściągnięcia swych wierzytelności przed nadejściem terminu płatności. Potrącenie nie może być dokonane w zakresie, w jakim wierzytelność z rachunku bankowego została zajęta jako przedmiot egzekucji należności z tytułu zobowiązań podatkowych.”

REKLAMA

Pakiet VAT 2015

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

REKLAMA

Jest to szczególny przywilej nadany bankom. W odróżnieniu od kodeksowego potrącenia, bank ma możliwość potrącenia z wymagalną już wierzytelnością klienta swoją, niewymagalną jeszcze wierzytelność. Zgodnie z założeniem w/w przepisu, potrącenie bankowe jest możliwe wtedy, gdy wierzytelność posiadacza rachunku jest wymagalna. W praktyce potrącenie bankowe staje się zatem sposobem zaspokojenia się banków bez wszczynania postępowania egzekucyjnego, bowiem bank może wówczas zaspokoić swoją wierzytelności z rachunku bankowego klienta pod warunkiem, że będą na nim zgromadzone jakiekolwiek środki pieniężne.

Jakkolwiek przepis art. 93 ust. 2 prawa bankowego jest szczególną formą kompensaty przysługującej Bankowi i - w odróżnieniu od cywilistycznego unormowania potrącenia - stawia Bank w uprzywilejowanej sytuacji – to jednak możliwość potrącenia  możliwa jest w sytuacji wymagalnej wierzytelności Klienta z niewymagalną jeszcze wierzytelnością Banku – tj. przed określonym w umowie terminem spłaty zaciągniętej pożyczki. Wskazać należy, że o wierzytelności z rachunku bankowego mówimy wtedy, gdy jego posiadacz złoży dyspozycję - wzywa Bank -  o wypłatę znajdujących się na nim środków – wówczas też wierzytelność ta staje się wymagalna

REKLAMA

Np. Klient A miał w Banku kredyt na 20.000,00 zł. Nie spłacał go regularnie, w związku z czym Bank wypowiedział mu umowę kredytu w dniu 10 maja 2015r, z związku z czym niespłacona zaległość 15.000,00 zł stała się wymagalna. Jednocześnie Klient A miał na rachunku bankowym środki w kwocie 12.000,00 zł. 20 maja 2015r. Klient A złożył do Banku dyspozycję o wypłatę środków z konta. Bank dopiero wówczas będzie mógł dokonać potrącenia, bowiem dopiero 20 maja 2015r. obie wierzytelności stały się wymagalne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z przedstawionej w przykładzie sytuacji wynika, że Bank nie ma prawa do dokonania potrącenia przysługującej mu wierzytelności wynikającej z tytułu niespłaconej umowy pożyczki z wierzytelnością przysługującej swojemu dłużnikowi wcześniej, niż przed dyspozycją Klienta o wypłatę środków. Przed dyspozycją Klienta o wypłatę pieniędzy, nie zostaje bowiem spełniona jedna z ustawowych przesłanek – obie wierzytelności muszą być wymagalne. Zanim Klient wezwie Bank do wypłaty swoich środków, nie można mówić o ich wymagalności. Dopiero w momencie, gdy Klient-dłużnik będzie chciał wypłacić swoje pieniądze, staje się on wierzycielem Banku a Bank jego dłużnikiem co do kwoty, którą Klient chce wypłacić. Dochodzi wówczas do wymagalności obu wierzytelności, a zatem możliwe jest dokonanie potrącenia.  Zastosowanie przez Bank potrącenia prowadzić będzie do umorzenia obu wierzytelności w wysokości do niższej z nich – czyli do wysokości wierzytelności przysługującej Klientowi – dłużnikowi. 

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Wskazać przy tym należy, iż w zgodzie z obowiązującą linią orzeczniczą, Banki mają możliwość dokonania potrącenia także z lokat terminowych. Orzeczenie w tej sprawie wydał Sąd Najwyższy
w dniu 23 lutego 2001r. w sprawie o sygn. II CKN 403/00, w którym wprost wskazał, iż takie potrącenie jest dopuszczalne i zgodne z prawem. W praktyce jednak, potrącenia z lokat terminowych dokonywane są w ostateczności, gdy Klient – dłużnik nie posiada żadnego innego rachunku, z którego potrącenie mogłoby być zrealizowane.

Dla skuteczności w/w instytucji konieczne jest zachowanie odpowiedniej formy: złożenie przez jedną ze stron oświadczenia woli – w tym przypadku dokonać go może jedynie Bank, przy czym oświadczenie to musi być wyraźnie skierowane do dłużnika. Ustawa bowiem wyłącza możliwość dorozumianego oświadczenia woli o potrąceniu. Ustawa przewiduje jednak odstępstwo od w/w zasady jeżeli w umowie z Klientem - dłużnikiem strony postanowiły o uproszczonych formach dokonania potrącenia, np. poprzez przesłanie dłużnikowi wyciągu z rachunku bankowego, w którym odnotowany zostanie fakt dokonanego potrącenia. Jednakże brak takiego zapisu w umowie obliguje Bank do przesłania Klientowi - dłużnikowi wyraźnego oświadczenia woli.

Jednocześnie dodać należy, iż  strony mogą także umownie wyłączyć możliwość dokonania potrącenia przez Bank. Ponadto wyłączenia dokonania takiego potrącenia mają także swoje źródła
w szczególnych przepisach prawa i np. takie ograniczenie wynika z treści art. 56 ust. 1 prawa bankowego.


Dodać należy, że dyspozycja w/w przepisu umożliwia zaspokojenie wierzytelności z pominięciem jej faktycznej spłaty. Takie rozwiązanie sprzyja obrotowi jednocześnie przyspieszając tryb uzyskania zaspokojenia roszczenia bez potrzeby przeprowadzania postępowania egzekucyjnego, generującego dodatkowe koszty. Powyższa regulacja nie stoi jednak w sprzeczności z treścią art. 498 kc. a jedynie stanowi lex specialis  w stosunku do niego.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasada wielokrotności opodatkowania wyrobów akcyzowych w przypadku wtórnego obowiązku podatkowego a zmiana podatkowego przeznaczenia wyrobu akcyzowego

Istotnym problemem prawnym i praktycznym jest możliwość wielokrotnego opodatkowania tego samego wyrobu akcyzowego na etapie wtórnego obowiązku podatkowego (zwanego również obowiązkiem podatkowym drugiego stopnia.) – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Pożegnanie z papierowymi fakturami. Jak przygotować się na rewolucję w rozliczeniach VAT i uniknąć kar i problemów z fiskusem [branża TSL]

Niecały rok dzieli podatników VAT (w tym branżę transportową) od księgowej rewolucji. Ministerstwo Finansów potwierdziło w komunikacie z kwietnia 2025 r., że początek 2026 roku to ostateczny termin wejścia w życie Krajowego Systemu e-Faktur dla większości przedsiębiorców. Oznacza to, że już niedługo sektor TSL, zdominowany przez rozliczenia papierowe, musi stać się cyfrowy. To wyzwanie zwłaszcza dla spedycji, które rozliczają się z wieloma podmiotami równocześnie. Jak przygotować się do wdrożenia KSeF, by uniknąć problemów i kar?

Co myślą księgowi o przyszłości swojej branży? Barometr nastrojów księgowych 2025 ujawnia kulisy rynku

Czy zawód księgowego przechodzi kryzys, czy może ewoluuje w stronę większego znaczenia strategicznego? Nowo opublikowany Barometr nastrojów księgowych 2025 to pierwsze tego typu badanie w Polsce, które w kompleksowy sposób analizuje wyzwania, emocje i kierunki rozwoju zawodu księgowego.

Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych prawdopodobnie od 2026 r. Koniec obecnych korzyści? Co planuje Ministerstwo Finansów?

Fundacje rodzinne miały być długo oczekiwanym narzędziem sukcesji i ochrony majątku polskich przedsiębiorców. W Polsce działa około 800 tysięcy firm rodzinnych, które odpowiadają za nawet 20% PKB. To właśnie dla nich fundacje miały stać się mechanizmem zapewniającym ciągłość, bezpieczeństwo i porządek w zarządzaniu majątkiem. Choć ich konstrukcja budzi zainteresowanie i daje realne korzyści, to już po dwóch latach funkcjonowania szykują się poważne zmiany prawne. O ich konsekwencjach mówi adwokat Michał Pomorski, specjalista w zakresie prawa podatkowego z kancelarii Pomorski Tax Legal Finance.

REKLAMA

Korygowałeś deklaracje podatkowe po otrzymaniu subwencji z PFR? Możesz być bezpodstawnie pozwany – sprawdź, co zrobić w takiej sytuacji

Wśród ponad 16 tys. pozwów, które Polski Fundusz Rozwoju (PFR) złożył przeciwko przedsiębiorcom w ramach programu „Tarcza Finansowa”, około 2700 dotyczy firm (wg danych z 2023 r.), które po złożeniu wniosku o subwencję dokonały korekty deklaracji podatkowych.

Kiedy Krajowy System e-Faktur stanie się obowiązkowy? – Stan legislacyjny i wyzwania przed przedsiębiorcami

11 kwietnia 2025 roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy dotyczący obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), który reguluje wdrożenie tego systemu w Polsce. Choć przepisy nie zostały jeszcze ostatecznie zatwierdzone, większość kluczowych kwestii jest już znana, co daje przedsiębiorcom czas na rozpoczęcie przygotowań do nadchodzących zmian.

Dlaczego dokumentacja pochodzenia towarów to filar bezpiecznego handlu międzynarodowego?

Brak odpowiedniej dokumentacji pochodzenia towarów może kosztować firmę czas, pieniądze i reputację. Dowiedz się, jak poprawnie i skutecznie prowadzić dokumentację, by uniknąć kar, ułatwić odprawy celne i zabezpieczyć interesy swojej firmy w handlu międzynarodowym.

Podatek od prezentów komunijnych w 2025 r. Są 3 limity kwotowe zwolnień podatkowych: 5733 zł (osoby spoza rodziny), 27 090 zł (dalsza rodzina), 36 120 zł (najbliższa rodzina)

Mamy maj, a więc i sezon komunijny – czas uroczystości, rodzinnych spotkań i… (często bardzo drogich) prezentów. Ale czy wręczone dzieciom upominki mogą wiązać się z obowiązkiem podatkowym? Wyjaśniamy, kiedy komunijny prezent staje się darowizną, którą trzeba zgłosić fiskusowi.

REKLAMA

Webinar: KSeF – na co warto przygotować firmę? + certyfikat gwarantowany

Ekspert wyjaśni, jak przygotować firmę na nadchodzący obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur i oraz na co zwrócić uwagę, aby proces przejścia na nowy system fakturowania przebiegł sprawnie i bez zbędnych trudności. Każdy z uczestników webinaru otrzyma certyfikat, dostęp do retransmisji oraz materiały dodatkowe.

Jest kilka sposobów na uniknięcie obowiązkowego KSeF. Przykład: uzyskanie statusu podatnika zagranicznego działającego w Polsce wyłącznie na podstawie rejestracji

Obowiązkowy model Krajowego Systemu e-Faktur nie będzie obowiązywał zagraniczne firmy działające jako podatnicy VAT na polskim rynku wyłącznie na podstawie rejestracji. Profesor Witold Modzelewski pyta dlaczego wprowadza się taki przywilej dla zagranicznych konkurentów polskich firm. Wskazuje ponadto kilka innych legalnych sposobów uniknięcia obowiązkowego KSeF, wynikających z projektu nowych przepisów.

REKLAMA