REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Potrącenie bankowe

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paulina Piekarska
Radca prawny
Potrącenie bankowe
Potrącenie bankowe

REKLAMA

REKLAMA

Instytucja potrącenia uregulowana jest w kodeksie cywilnym w art. 498. Treść tego przepisu nie pozwala jednak bankom na dokonanie potrącenia i zabezpieczenia swojej wierzytelności. Dlatego też ustawodawca w art. 93 ust. 2 prawa bankowego przewidział szczególny sposób realizacji przez banki instytucji potrącenia. Przywilej ten, obwarowany jest jednak szczególnymi przesłankami dokonania kompensaty. Poniżej przybliżamy zasady potrącenia bankowego.

Zgodnie z treścią art. 93 ust 2. Prawa bankowego „ Bank może potrącić ze swego długu wierzytelność, której termin wymagalności jeszcze nie nadszedł, jeżeli podmiot będący dłużnikiem został postawiony w stan likwidacji, oraz we wszystkich tych przypadkach, gdy służy bankowi prawo ściągnięcia swych wierzytelności przed nadejściem terminu płatności. Potrącenie nie może być dokonane w zakresie, w jakim wierzytelność z rachunku bankowego została zajęta jako przedmiot egzekucji należności z tytułu zobowiązań podatkowych.”

REKLAMA

Pakiet VAT 2015

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

REKLAMA

Jest to szczególny przywilej nadany bankom. W odróżnieniu od kodeksowego potrącenia, bank ma możliwość potrącenia z wymagalną już wierzytelnością klienta swoją, niewymagalną jeszcze wierzytelność. Zgodnie z założeniem w/w przepisu, potrącenie bankowe jest możliwe wtedy, gdy wierzytelność posiadacza rachunku jest wymagalna. W praktyce potrącenie bankowe staje się zatem sposobem zaspokojenia się banków bez wszczynania postępowania egzekucyjnego, bowiem bank może wówczas zaspokoić swoją wierzytelności z rachunku bankowego klienta pod warunkiem, że będą na nim zgromadzone jakiekolwiek środki pieniężne.

Jakkolwiek przepis art. 93 ust. 2 prawa bankowego jest szczególną formą kompensaty przysługującej Bankowi i - w odróżnieniu od cywilistycznego unormowania potrącenia - stawia Bank w uprzywilejowanej sytuacji – to jednak możliwość potrącenia  możliwa jest w sytuacji wymagalnej wierzytelności Klienta z niewymagalną jeszcze wierzytelnością Banku – tj. przed określonym w umowie terminem spłaty zaciągniętej pożyczki. Wskazać należy, że o wierzytelności z rachunku bankowego mówimy wtedy, gdy jego posiadacz złoży dyspozycję - wzywa Bank -  o wypłatę znajdujących się na nim środków – wówczas też wierzytelność ta staje się wymagalna

REKLAMA

Np. Klient A miał w Banku kredyt na 20.000,00 zł. Nie spłacał go regularnie, w związku z czym Bank wypowiedział mu umowę kredytu w dniu 10 maja 2015r, z związku z czym niespłacona zaległość 15.000,00 zł stała się wymagalna. Jednocześnie Klient A miał na rachunku bankowym środki w kwocie 12.000,00 zł. 20 maja 2015r. Klient A złożył do Banku dyspozycję o wypłatę środków z konta. Bank dopiero wówczas będzie mógł dokonać potrącenia, bowiem dopiero 20 maja 2015r. obie wierzytelności stały się wymagalne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z przedstawionej w przykładzie sytuacji wynika, że Bank nie ma prawa do dokonania potrącenia przysługującej mu wierzytelności wynikającej z tytułu niespłaconej umowy pożyczki z wierzytelnością przysługującej swojemu dłużnikowi wcześniej, niż przed dyspozycją Klienta o wypłatę środków. Przed dyspozycją Klienta o wypłatę pieniędzy, nie zostaje bowiem spełniona jedna z ustawowych przesłanek – obie wierzytelności muszą być wymagalne. Zanim Klient wezwie Bank do wypłaty swoich środków, nie można mówić o ich wymagalności. Dopiero w momencie, gdy Klient-dłużnik będzie chciał wypłacić swoje pieniądze, staje się on wierzycielem Banku a Bank jego dłużnikiem co do kwoty, którą Klient chce wypłacić. Dochodzi wówczas do wymagalności obu wierzytelności, a zatem możliwe jest dokonanie potrącenia.  Zastosowanie przez Bank potrącenia prowadzić będzie do umorzenia obu wierzytelności w wysokości do niższej z nich – czyli do wysokości wierzytelności przysługującej Klientowi – dłużnikowi. 

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Wskazać przy tym należy, iż w zgodzie z obowiązującą linią orzeczniczą, Banki mają możliwość dokonania potrącenia także z lokat terminowych. Orzeczenie w tej sprawie wydał Sąd Najwyższy
w dniu 23 lutego 2001r. w sprawie o sygn. II CKN 403/00, w którym wprost wskazał, iż takie potrącenie jest dopuszczalne i zgodne z prawem. W praktyce jednak, potrącenia z lokat terminowych dokonywane są w ostateczności, gdy Klient – dłużnik nie posiada żadnego innego rachunku, z którego potrącenie mogłoby być zrealizowane.

Dla skuteczności w/w instytucji konieczne jest zachowanie odpowiedniej formy: złożenie przez jedną ze stron oświadczenia woli – w tym przypadku dokonać go może jedynie Bank, przy czym oświadczenie to musi być wyraźnie skierowane do dłużnika. Ustawa bowiem wyłącza możliwość dorozumianego oświadczenia woli o potrąceniu. Ustawa przewiduje jednak odstępstwo od w/w zasady jeżeli w umowie z Klientem - dłużnikiem strony postanowiły o uproszczonych formach dokonania potrącenia, np. poprzez przesłanie dłużnikowi wyciągu z rachunku bankowego, w którym odnotowany zostanie fakt dokonanego potrącenia. Jednakże brak takiego zapisu w umowie obliguje Bank do przesłania Klientowi - dłużnikowi wyraźnego oświadczenia woli.

Jednocześnie dodać należy, iż  strony mogą także umownie wyłączyć możliwość dokonania potrącenia przez Bank. Ponadto wyłączenia dokonania takiego potrącenia mają także swoje źródła
w szczególnych przepisach prawa i np. takie ograniczenie wynika z treści art. 56 ust. 1 prawa bankowego.


Dodać należy, że dyspozycja w/w przepisu umożliwia zaspokojenie wierzytelności z pominięciem jej faktycznej spłaty. Takie rozwiązanie sprzyja obrotowi jednocześnie przyspieszając tryb uzyskania zaspokojenia roszczenia bez potrzeby przeprowadzania postępowania egzekucyjnego, generującego dodatkowe koszty. Powyższa regulacja nie stoi jednak w sprzeczności z treścią art. 498 kc. a jedynie stanowi lex specialis  w stosunku do niego.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

REKLAMA