REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Potrącenie bankowe

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paulina Piekarska
Radca prawny
Potrącenie bankowe
Potrącenie bankowe

REKLAMA

REKLAMA

Instytucja potrącenia uregulowana jest w kodeksie cywilnym w art. 498. Treść tego przepisu nie pozwala jednak bankom na dokonanie potrącenia i zabezpieczenia swojej wierzytelności. Dlatego też ustawodawca w art. 93 ust. 2 prawa bankowego przewidział szczególny sposób realizacji przez banki instytucji potrącenia. Przywilej ten, obwarowany jest jednak szczególnymi przesłankami dokonania kompensaty. Poniżej przybliżamy zasady potrącenia bankowego.

Zgodnie z treścią art. 93 ust 2. Prawa bankowego „ Bank może potrącić ze swego długu wierzytelność, której termin wymagalności jeszcze nie nadszedł, jeżeli podmiot będący dłużnikiem został postawiony w stan likwidacji, oraz we wszystkich tych przypadkach, gdy służy bankowi prawo ściągnięcia swych wierzytelności przed nadejściem terminu płatności. Potrącenie nie może być dokonane w zakresie, w jakim wierzytelność z rachunku bankowego została zajęta jako przedmiot egzekucji należności z tytułu zobowiązań podatkowych.”

REKLAMA

REKLAMA

Pakiet VAT 2015

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Jest to szczególny przywilej nadany bankom. W odróżnieniu od kodeksowego potrącenia, bank ma możliwość potrącenia z wymagalną już wierzytelnością klienta swoją, niewymagalną jeszcze wierzytelność. Zgodnie z założeniem w/w przepisu, potrącenie bankowe jest możliwe wtedy, gdy wierzytelność posiadacza rachunku jest wymagalna. W praktyce potrącenie bankowe staje się zatem sposobem zaspokojenia się banków bez wszczynania postępowania egzekucyjnego, bowiem bank może wówczas zaspokoić swoją wierzytelności z rachunku bankowego klienta pod warunkiem, że będą na nim zgromadzone jakiekolwiek środki pieniężne.

Jakkolwiek przepis art. 93 ust. 2 prawa bankowego jest szczególną formą kompensaty przysługującej Bankowi i - w odróżnieniu od cywilistycznego unormowania potrącenia - stawia Bank w uprzywilejowanej sytuacji – to jednak możliwość potrącenia  możliwa jest w sytuacji wymagalnej wierzytelności Klienta z niewymagalną jeszcze wierzytelnością Banku – tj. przed określonym w umowie terminem spłaty zaciągniętej pożyczki. Wskazać należy, że o wierzytelności z rachunku bankowego mówimy wtedy, gdy jego posiadacz złoży dyspozycję - wzywa Bank -  o wypłatę znajdujących się na nim środków – wówczas też wierzytelność ta staje się wymagalna

REKLAMA

Np. Klient A miał w Banku kredyt na 20.000,00 zł. Nie spłacał go regularnie, w związku z czym Bank wypowiedział mu umowę kredytu w dniu 10 maja 2015r, z związku z czym niespłacona zaległość 15.000,00 zł stała się wymagalna. Jednocześnie Klient A miał na rachunku bankowym środki w kwocie 12.000,00 zł. 20 maja 2015r. Klient A złożył do Banku dyspozycję o wypłatę środków z konta. Bank dopiero wówczas będzie mógł dokonać potrącenia, bowiem dopiero 20 maja 2015r. obie wierzytelności stały się wymagalne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z przedstawionej w przykładzie sytuacji wynika, że Bank nie ma prawa do dokonania potrącenia przysługującej mu wierzytelności wynikającej z tytułu niespłaconej umowy pożyczki z wierzytelnością przysługującej swojemu dłużnikowi wcześniej, niż przed dyspozycją Klienta o wypłatę środków. Przed dyspozycją Klienta o wypłatę pieniędzy, nie zostaje bowiem spełniona jedna z ustawowych przesłanek – obie wierzytelności muszą być wymagalne. Zanim Klient wezwie Bank do wypłaty swoich środków, nie można mówić o ich wymagalności. Dopiero w momencie, gdy Klient-dłużnik będzie chciał wypłacić swoje pieniądze, staje się on wierzycielem Banku a Bank jego dłużnikiem co do kwoty, którą Klient chce wypłacić. Dochodzi wówczas do wymagalności obu wierzytelności, a zatem możliwe jest dokonanie potrącenia.  Zastosowanie przez Bank potrącenia prowadzić będzie do umorzenia obu wierzytelności w wysokości do niższej z nich – czyli do wysokości wierzytelności przysługującej Klientowi – dłużnikowi. 

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Wskazać przy tym należy, iż w zgodzie z obowiązującą linią orzeczniczą, Banki mają możliwość dokonania potrącenia także z lokat terminowych. Orzeczenie w tej sprawie wydał Sąd Najwyższy
w dniu 23 lutego 2001r. w sprawie o sygn. II CKN 403/00, w którym wprost wskazał, iż takie potrącenie jest dopuszczalne i zgodne z prawem. W praktyce jednak, potrącenia z lokat terminowych dokonywane są w ostateczności, gdy Klient – dłużnik nie posiada żadnego innego rachunku, z którego potrącenie mogłoby być zrealizowane.

Dla skuteczności w/w instytucji konieczne jest zachowanie odpowiedniej formy: złożenie przez jedną ze stron oświadczenia woli – w tym przypadku dokonać go może jedynie Bank, przy czym oświadczenie to musi być wyraźnie skierowane do dłużnika. Ustawa bowiem wyłącza możliwość dorozumianego oświadczenia woli o potrąceniu. Ustawa przewiduje jednak odstępstwo od w/w zasady jeżeli w umowie z Klientem - dłużnikiem strony postanowiły o uproszczonych formach dokonania potrącenia, np. poprzez przesłanie dłużnikowi wyciągu z rachunku bankowego, w którym odnotowany zostanie fakt dokonanego potrącenia. Jednakże brak takiego zapisu w umowie obliguje Bank do przesłania Klientowi - dłużnikowi wyraźnego oświadczenia woli.

Jednocześnie dodać należy, iż  strony mogą także umownie wyłączyć możliwość dokonania potrącenia przez Bank. Ponadto wyłączenia dokonania takiego potrącenia mają także swoje źródła
w szczególnych przepisach prawa i np. takie ograniczenie wynika z treści art. 56 ust. 1 prawa bankowego.


Dodać należy, że dyspozycja w/w przepisu umożliwia zaspokojenie wierzytelności z pominięciem jej faktycznej spłaty. Takie rozwiązanie sprzyja obrotowi jednocześnie przyspieszając tryb uzyskania zaspokojenia roszczenia bez potrzeby przeprowadzania postępowania egzekucyjnego, generującego dodatkowe koszty. Powyższa regulacja nie stoi jednak w sprzeczności z treścią art. 498 kc. a jedynie stanowi lex specialis  w stosunku do niego.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA