Czy przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową może służyć unikaniu opodatkowania?

Spółka komandytowa – dlaczego warto przekształcić biznes?

Często praktykowanym przez przedsiębiorców działających w formie spółki z o.o. sposobem restrukturyzacji działalności jest utworzenie spółki komandytowej, w której spółka z o.o. będzie pełnić rolę komplementariusza. Należy bowiem pamiętać, że w świetle przepisów Kodeksu spółek handlowych komplementariusz jest wspólnikiem ponoszącym nieograniczoną odpowiedzialność. Przypisanie tej roli spółce z ograniczoną odpowiedzialnością pozwala zatem na zabezpieczenie przedsiębiorcy przed osobistą i nielimitowaną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki. Komandytariusz odpowiada za nie bowiem jedynie do wysokości oznaczonej kwoty, którą jest określona w umowie spółki suma komandytowa. Należy przy tym pamiętać, aby wniesiony przez wspólnika-komandytariusza wkład odpowiadał wysokości wymaganej umową sumy komandytowej. W przypadku, gdy będzie miał on wartość mniejszą niż wysokość oznaczonej sumy, komandytariusz będzie ponosił odpowiedzialność osobistą, co do różnicy pomiędzy wysokością sumy komandytowej a wartością wniesionego wkładu.

Autopromocja

Istotnym argumentem za przekształceniem spółki z o.o. w spółkę komandytową są również kwestie podatkowe. Prowadzenie działalności w formie takiej spółki osobowej eliminuje bowiem problem podwójnego opodatkowania, który dotyczy spółek kapitałowych. Najpierw rozliczają one bowiem podatek dochodowy (CIT) od swoich dochodów, a następnie przy wypłacie zysku pobierają podatek od dywidendy transferowanej do wspólników. Spółki osobowe, w tym komandytowe, są natomiast transparentne podatkowo, więc podatnikami nie są one same, lecz jedynie ich wspólnicy. W przypadku wspólnika-osoby fizycznej osiągany przez niego dochód będzie zatem podlegał jednokrotnemu opodatkowaniu PIT, co biorąc dodatkowo pod uwagę opcję skorzystania z podatku liniowego, może umożliwić znaczące oszczędności w porównaniu z opodatkowaniem spółki kapitałowej. Należy mieć jednak na względzie konieczność rozliczenia podatku dochodowego od niepodzielonych zysków przekształcanej spółki, o ile takie w jej przypadku wystąpiły.

Z uwagi na możliwe do osiągnięcia dzięki takiemu przekształceniu korzyści podatkowe, pewne kontrowersje budzi kwestia, czy może zostać ono uznane przez organy KAS za formę unikania opodatkowania, w sposób sztuczny i bez ekonomicznego uzasadnienia zmierzający do obniżenia należnej fiskusowi daniny. Stanowisko Szefa KAS jako organu wydającego w tym zakresie na wniosek podatników tzw. opinie zabezpieczające nie jest w tym zakresie jednoznaczne.

Szef KAS nie daje jasnych odpowiedzi

Jedna ze spraw, w której podatnik planujący przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową wystąpił o wydanie opinii zabezpieczającej do Szefa KAS zakończyła się rozstrzygnięciem Naczelnego Sądu Administracyjnego. Organ odmówił wydania takiej opinii podatnikowi planującemu restrukturyzację polegającą w pierwszej kolejności na wydzieleniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa do utworzonej spółki z o.o. a następnie jej przekształceniu w spółkę osobową. Organ uznał, iż zamierzona operacja służy jedynie sztucznemu uniknięciu opodatkowania niepodzielonych zysków spółki, z której wydzielono część przedsiębiorstwa, a cała sekwencja czynności nie posiada gospodarczego uzasadnienia. Wyrokiem z dnia 31 stycznia 2020 r. sygn. II FSK 3242/18 NSA uznał, że Szef KAS niewystarczająco wykazał, dlaczego uznał planowane przekształcenie za sztuczne.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Po ponownym rozpoznaniu sprawy organ kolejny raz odmówił jednak wydania wnioskowanej opinii zabezpieczającej. W uzasadnieniu odmowy Szef KAS wskazał tym razem, że przepisy podatkowe precyzyjnie określają zasady fiskalizacji dochodu wypracowanego, a następnie przekazywanego udziałowcom przez spółkę kapitałową. Zdaniem organu skutkiem czynności zamierzonych przez wnioskodawcę byłby brak opodatkowania przekazania kapitału zgromadzonego w spółce do jej udziałowców. W razie realizacji zakładanego scenariusza  przepisy dotyczące opodatkowania podatkiem dochodowym transferu zysku do udziałowców nie miałby bowiem zastosowania. Tym samym, zakładana restrukturyzacja prowadziłaby w opinii Szefa KAS do uniknięcia opodatkowania.

Co ciekawe, w zakresie przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w komandytową, Szef KAS wydał niedawno opinię zabezpieczającą, stwierdzając, że planowana przez wnioskodawcę operacja nie ma charakteru sztucznego i nie zmierza do unikania opodatkowania w rozumieniu Ordynacji podatkowej. W tym przypadku scenariusz restrukturyzacji przewidywał, że jedyny wspólnik przekształcanej spółki z o.o. (również spółka kapitałowa) będzie komandytariuszem w nowoutworzonej spółce komandytowej. W następstwie transformacji spółka straciłaby status podatnika CIT, natomiast możliwe byłoby rozliczenie straty podatkowej poniesionej przez komandytariusza w poprzednich latach z dochodami spółki kapitałowej. W tym przypadku, pomimo wystąpienia korzyści podatkowej, Szef KAS nie uznał jednak zamierzonej operacji za działanie służące unikaniu opodatkowania. Wyraźnie widać zatem, że podejście organu nie jest konsekwentne, a jego stanowisko może zależeć od indywidualnych okoliczności towarzyszących danej transakcji.

Jak przygotować się do restrukturyzacji biznesu?

Niejednoznaczne stanowisko organów KAS w zakresie przekształcenia spółki z o.o. w spółkę komandytową nie daje podatnikom pewności, że przeprowadzona transformacja nie zostanie zakwestionowana jako działanie służące unikaniu opodatkowania. Z tego względu całą operację trzeba gruntownie zaplanować i zastanowić się, jakim biznesowym celom, oprócz niewątpliwych korzyści podatkowych, ma służyć przekształcenie. W wielu przypadkach restrukturyzacja zmierza do uproszczenia zarządzania strukturą korporacyjną lub przeniesienia działalności ubocznej przedsiębiorcy do specjalnie wydzielonego podmiotu, a przesłanki fiskalne nie są jedynymi, którymi kierują się podatnicy.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Należy zatem przeanalizować dostępne scenariusze i ocenić jak sprawdzą się w ramach  konkretnego biznesu. Przekształcenie działalności w spółkę komandytową to nie jedyne rozwiązanie, a po zapoznaniu się ze wszystkimi opcjami może się okazać, że zamierzone cele można osiągnąć także w inny, równie korzystny sposób.

Adam Klęczar
radca prawny

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź