REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązek podatkowy drugiego stopnia w akcyzie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Obowiązek podatkowy drugiego stopnia w akcyzie
Obowiązek podatkowy drugiego stopnia w akcyzie

REKLAMA

REKLAMA

Podmiotowość podatników akcyzy z tytułu obowiązku podatkowego drugiego stopnia jest przedmiotem daleko idących kontrowersji, zresztą z wielu powodów – pisze profesor Witold Modzelewski.

Status podatnika akcyzy

Po pierwsze status podatnika akcyzy jest niedoregulowany i traktowany przez prawodawcę w sposób niekonsekwentny: w zdarzeniu rodzącym ten obowiązek może uczestniczyć przecież każdy podmiot, nawet osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, co przecież wymagałoby zróżnicowania obowiązków dokumentujących i ewidencyjnych między profesjonalistami i zwykłymi konsumentami czy rolnikami, którzy notabene są bardzo często podatnikami z tytułu zużycia węgla, ale (chyba) nikt nie dokonuje egzekucji powstających z tego tytułu zaległości.

REKLAMA

Autopromocja

Powszechny charakter obowiązku podatkowego drugiego stopnia

Po drugie, właśnie wspomniany już powszechny charakter obowiązku podatkowego drugiego stopnia powoduje, że akcyza staje się w tym zakresie podatkiem niezwiązanym z prowadzoną działalnością gospodarczą (podatnikiem może być tu również publiczna jednostka lecznicza, szkoła wyższa lub samorządowa jednostka budżetowa – urząd miejski), co jest problemem kłopotliwym wizerunkowo a także politycznie. Gdyby ktoś chciał konsekwentnie egzekwować zaległości podatkowe od tych podmiotów, w tym zwłaszcza podmiotów sektora publicznego, rolników czy konsumentów, opinia publiczna uznałaby te działania za „absurd” i „skandal”, a efektywność fiskalna tych działań byłaby minimalna, czyli – najogólniej mówiąc – szkoda na to czasu, zwłaszcza że siły i środki organów zajmujących się kontrolą tego podatku są bardzo skromne.

Brak odpowiedniej regulacji wtórnego obowiązku podatkowego skutkuje przestępczością w akcyzie

Zarazem jednak owo niedoregulowanie i brak większego zainteresowania wtórnym obowiązkiem podatkowym powodujące, że stał się on polem zorganizowanej i niezorganizowanej przestępczości podatkowej polegającej zwłaszcza na:

  • ukrytej lecz masowej zmianie przeznaczenia wyrobów zwolnionych albo objętych stawką 0% albo stawką obniżoną ze względu na przeznaczenie,
  • „organizowaniu” trudnych lub wręcz niemożliwych do wykrycia ubytków wyrobów nieopodatkowanych lub nisko opodatkowanych ze względu na przeznaczenie: aby wykryć te ubytki władza musiałaby prowadzić działania operacyjne i wywiadowcze, a nie ma na to środków ani woli. Prawdopodobnie co rok „giną” setki tysięcy (niekiedy mowa o milionie) ton węgla, który był poza zakresem podatku w obowiązku podatkowym pierwszego stopnia,
  • „zacieraniu śladu” i pochodzenia wyrobów, które praktycznie nie zostały opodatkowane z tytułu zdarzeń stanowiących obowiązek podatkowy pierwszego stopnia; wyroby te są następnie używane, magazynowane lub zużywane przez inne podmioty, które są (błędnie) przekonane, że nie powstaje z tego tytułu obowiązek podatkowy drugiego stopnia, a oszustwo polega na tym, że wyroby te nie zostały opodatkowane na etapie obowiązku podatkowego pierwszego stopnia.

Wielokrotnie podatnicy są zmuszani do uczestnictwa w zdarzeniach tworzących obowiązek podatkowy drugiego stopnia i „muszą” kupić nieopodatkowany wyrobów i podjąć ryzyko podatkowe. Sprzyja temu patologiczna konstrukcja tego podatku, która wręcz stanowi zaproszenie do oszustw podatkowych.

REKLAMA

Najlepszym tego przykładem jest model akcyzy od wyrobów węglowych: można kupić dowolne ilości węgla, który „w papierach” jest opodatkowany akcyzą i nikt nie sprawdza, czy aby nie był on poza podatkiem ze względu na przeznaczenie. Przypomnę, iż dla potrzeb Komisji Finansów Publicznych Sejmu RP opracowano raport opisujący wszystkie istotne oszustwa w tym podatku, a w szczególności wręcz związane z obowiązkiem podatkowym drugiego stopnia (Instytut Studiów Podatkowych 2018). Wokół tego problemu trwa konsekwentna zmowa milczenia i ponadpartyjne porozumienia, żeby o tym nie mówić. Być może jedną z przyczyn owej komitywy jest to, że duża część patologicznych pomysłów w tym podatkowych pochodzi od pewnej zagranicznej firmy zajmującej się na co dzień ucieczką od opodatkowania, a ona ma „wyśmienite relacje” z całym tzw. popisem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Gwoli sprawiedliwości (w końcu rządzi nam miłościwie zarówno prawo jak i sprawiedliwość) w ciągu ostatnich kilku lat zrobiono coś dla zwiększenia możliwości realnego nadzorowania zdarzeń tworzących obowiązek podatkowy drugiego stopnia, zwłaszcza w zakresie monitorowania przemieszczania wyrobów zwolnionych albo niżej opodatkowanych ze względu na przeznaczenie. Objęto również przemieszczenie tych wyrobów procedurą zawieszenia poboru akcyzy. Czy dało to jakieś efekty fiskalne? Tego jeszcze nie wiemy. W dalszym ciągu istnieje ta sama bogata oferta taniego oleju napędowego, który jest prawdopodobnie olejem opałowym. Czyli jest jeszcze wciąż bardzo dużo do zrobienia, bo do wzięcia jest prawdopodobnie ponad 10 mld. zł.

Witold Modzelewski
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Instytut Studiów Podatkowych

Czym jest obowiązek podatkowy drugiego stopnia w akcyzie (zwany też wtórnym obowiązkiem podatkowym) zostało wyjaśnione w artykule "Podmiotowość w podatku akcyzowym z tytułu wtórnego obowiązku podatkowego".

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ustawa o obowiązkowym KSeF uchwalona przez Sejm. Terminy wdrożenia przesądzone

W dniu 25 lipca 2025 r. Sejm uchwalił ustawę wprowadzającą Krajowy System e-Faktur. Zgodnie z nowymi przepisami od 1 lutego 2026 r. firmy o sprzedaży przekraczającej 200 mln zł będą musiały wystawiać faktury za pośrednictwem KSeF. Mniejsze firmy ten obowiązek obejmie od 1 kwietnia 2026 r.

Oskarżony bez dowodów. Przedsiębiorca po 8 latach wygrywa z fiskusem i odzyskuje 400 tys. zł VAT!

Zwykła kontrola zamieniła jego życie w koszmar. Skarbówka oskarżyła go o udział w karuzeli VAT i zablokowała pół miliona złotych. Przez osiem lat walczył o swoje dobre imię. Teraz urzędnicy musieli przyznać: nie mieli żadnych dowodów. Poznaj historię przedsiębiorcy, który pokonał system.

Darowizna pieniężna od teściowej jeszcze przed ślubem: Jak w takiej sytuacji wygląda obowiązek podatkowy?

Czy darowizna przekazana przez teściową jeszcze przed ślubem może oznaczać obowiązek podatkowy dla przyszłego męża? Dyrektor KIS w interpretacji podatkowej wyjaśnił, kto faktycznie jest obdarowanym i kiedy mąż nie musi rozliczać się z podatku od darowizny otrzymanej przez żonę.

Nowy podatek uderzy w e-commerce? KIG ostrzega: MŚP mogą nie przetrwać zmian!

Planowane rozszerzenie podatku od sprzedaży detalicznej na e-commerce może zdusić rozwój małych i średnich firm, spowolnić cyfrowy handel i podnieść ceny dla konsumentów. Zamiast wyrównania szans – ryzyko poważnych nierówności i zahamowania eksportu MŚP. Alarmuje Krajowa Izba Gospodarcza!

REKLAMA

Fakty i mity o obowiązkowym KseF. Kto w firmie jest odpowiedzialny za wdrożenie?

Wprowadzenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 2026 roku stanowi jedną z najbardziej znaczących zmian w obszarze zarządzania dokumentacją podatkową i obiegiem informacji finansowej w polskich przedsiębiorstwach. Choć w debacie publicznej KSeF często postrzegany jest wyłącznie jako system teleinformatyczny Ministerstwa Finansów, jego wdrożenie ma charakter głęboko transformacyjny – obejmuje nie tylko narzędzia informatyczne, ale również procesy operacyjne, strukturę organizacyjną oraz podział odpowiedzialności wewnątrz firm.

Dlaczego zagraniczne firmy kurierskie płacą w Polsce podatek mniejszy niż 1% ich przychodów? „Lista wstydu” branży kurierskiej

InPost, polska firma zarejestrowana w Krakowie, w 2024 roku miał 9,85 mld złotych przychodu i zapłacił 375 mln złotych podatku CIT – to o ponad 100 mln złotych więcej niż rok wcześniej. Podatek wyniósł 3,8% przychodów – to po raz kolejny rekordowa kwota w historii firmy. Zagraniczne firmy kurierskie działające w Polsce za rok 2024 w sumie odprowadziły tylko 89,8 mln zł podatku dochodowego.

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Rewolucja coraz bliżej

KSeF. Od lutego 2026 do stycznia 2027 roku większość firm działających w Polsce zostanie objęta obowiązkiem e-fakturowania. Proces ten wciąż budzi wiele pytań – awaryjność systemu, sprawność przesyłania danych, ich ochrona, a także niejasności w nowych regulacjach wywołują obawy co do wpływu wdrożenia e-fakturowania na funkcjonowanie sprzedaży i raportowania w firmach.

Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

REKLAMA

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

REKLAMA