Ceny transferowe – identyfikacja obowiązku dokumentacyjnego na przełomie 2017 i 2018 r.

Podatki 2019

Ustawodawca, uwzględniając postanowienia Kodeku postępowania w zakresie dokumentacji transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi w Unii Europejskiej oraz rekomendacje OECD, wprowadził zmiany przepisów podatkowych regulujących kwestie obowiązku dokumentacyjnego w zakresie cen transferowych, które częściowo weszły w życie od 1 stycznia 2016 r. (raportowanie według krajów) oraz od 1 stycznia 2017 r. (dokumentacja krajowa, dokumentacja grupowa, CIT-TP, analiza porównawcza). Dodatkowo w roku 2017 przygotowane zostały nowe rozporządzenia wykonawcze.

Nowe regulacje wprowadzają trzystopniową znormalizowaną i częściowo scentralizowaną dokumentację pomiędzy podmiotami powiązanymi, oraz przewidują równocześnie zwolnienie z obowiązku dokumentowania transakcji dla mniejszych przedsiębiorców.

Jakie podmioty muszą sporządzać dokumentację cen transferowych?

Obecnie obowiązek dokumentacyjny jest zróżnicowany w zależności od wysokości osiąganych przychodów lub kosztów (liczonych w sposób określony w ustawie o rachunkowości).

Oznacza to, że znowelizowane przepisy w zakresie cen transferowych zlikwidowały obowiązujące dotychczas progi wartościowe, powyżej których podatnicy są zobowiązani sporządzać dokumentacje cen transakcyjnych. Zgodnie z nowymi regulacjami, obowiązek sporządzania dokumentacji obowiązuje jedynie podmioty, których przychody lub koszty w rozumieniu przepisów o rachunkowości przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartość 2 mln euro.

Zasada przeliczania tej wartości co do zasady pozostała bez zmian, czyli obowiązuje średni kurs ogłaszany przez NBP, obowiązujący w ostatnim dniu roboczym roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, którego dotyczy dokumentacja.

Dokumentacji podlegają jedynie te transakcje i zdarzenia, które mają istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika.

Nowe regulacje ustaw o podatkach dochodowych wprowadziły algorytm ustalania limitów, powodujących konieczność sporządzenia dokumentacji cen transferowych. Jakie więc elementy dokumentacji przygotowują podatnicy przekraczający poszczególne limity/progi?

Jak wspomniano, obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej powstaje w przypadku przekroczenia progu 2 mln euro przez przychody/koszty księgowe. Natomiast liczba dokumentów koniecznych do przygotowania rośnie wraz z przekroczeniem kolejnych progów. I tak:

- 2 mln euro – dokumentacja lokalna (ang. local file), czyli podstawowa dokumentacja cen transferowych (rozszerzona w porównaniu do zakresu dokumentacji z lat ubiegłych);

- 10 mln euro – rozszerzenie dokumentacji lokalnej o analizy porównawcze dla istotnych transakcji z podmiotami powiązanymi;

- 20 mln euro – dokumentacja grupowa (ang. master file), czyli dokumentacja cen transferowych wraz z opisem grupy;

- 750 mln euro – raport według krajów (ang. country-by-country reporting).

Wzrost poziomu przychodów/kosztów księgowych ma również wpływ na wartość transakcji dla której należy sporządzać dokumentacje cen transferowych. W przedziale:

- 2 mln euro do 20 mln euro – przedmiotowa wartość progu rośnie od kwoty 50 tys. euro o 5 tys. euro za każdy 1 mln euro przychodów/kosztów księgowych;

- 20 mln euro do 100 mln euro – przedmiotowa wartość progu rośnie od kwoty 140 tys. euro o 45 tys. euro za każde 10 mln euro przychodów/kosztów księgowych;

- powyżej 100 mln euro – przedmiotowa wartość progu wynosi 500 tys. euro.

Co obejmuje dokumentacja cen transferowych?

W związku z powyższym do obowiązków w zakresie cen transferowych należy sporządzanie dokumentacji lokalnej (ang. local file), dokumentacji grupowej (ang. master file), składanie formularza CIT/TP, sporządzanie analizy porównawczej (ang. benchmark study) oraz raportowanie według krajów (ang. country-by-country).

Dokumentacja lokalna (ang. local file)

Jest to podstawowa forma dokumentacji cen transakcyjnych. Dokument „local file”, czyli dokumentacja na poziomie lokalnym, sporządzana przez krajowy podmiot powiązany, zawiera m.in. rodzaj i przedmiot transakcji i zdarzeń będących przedmiotem dokumentacji, opis przebiegu tych transakcji/zdarzeń, a także opis metody i sposobu kalkulacji dochodu (straty).

W odniesieniu do podatników, osiągających przychody lub koszty powyżej 10 mln euro w poprzednim roku podatkowym konieczne będzie uzupełnienie dokumentacji o tzw. analizę danych porównawczych (tj. analizę danych podmiotów niezależnych).

Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018

Wymieniając bardziej szczegółowo, w skład dokumentacji „lokal file” wchodzą:

- opis podatnika (struktura organizacyjna i zarządcza, przedmiot i zakres prowadzonej działalności gospodarczej, realizowana strategia gospodarcza, otoczenie konkurencyjne),

- opis transakcji lub innych zdarzeń,

- dane finansowe,

- analiza funkcjonalna (w tym aktywa i ryzyka),

- opis metody i sposobu kalkulacji dochodów wraz z uzasadnieniem dokonanego wyboru,

- opis ewentualnie przeprowadzonych pomiędzy podmiotami powiązanymi przeniesień istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk, mających wpływ na dochód (stratę) podatnika,

- dokumenty źródłowe.

Podmioty zobligowane powinny złożyć dokument „lokal file” po raz pierwszy do dnia 31 marca 2018 r.

Dokumentacja grupowa (ang. master file)

Natomiast dokument „master file” dotyczyć będzie tylko podmiotów prowadzących działalność w skali średniej lub dużej, tj. podatników funkcjonujących w strukturach grup kapitałowych, którzy w roku podatkowym osiągnęli przychody/ponieśli koszty w kwocie powyżej 20 mln euro.

Dokumentacja w tej części zawierać będzie informacje o grupie podmiotów powiązanych, w szczególności opis struktury organizacyjnej, przyjętej polityki cen transferowych, analizę sytuacji finansowej grupy, a także sprawozdanie skonsolidowane grupy kapitałowej.

W dokumentacji, należy wskazać podmiot powiązany, który sporządza tę część dokumentacji, wraz z podaniem daty składania rocznego zeznania podatkowego przez podmiot sporządzający.

Dokument „master file” po raz pierwszy należy złożyć do dnia 31 marca 2018 r.

Formularz CIT/TP

Formularz CIT/TP to uproszczone sprawozdanie w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi. W swojej zasadniczej części (poza danymi identyfikacyjnymi) przyjmuje formę zamkniętą, tj. podatnik obowiązany jest jedynie do zaznaczenia odpowiedniej pozycji. Nie jest wymagane przedstawianie szczegółowych informacji na temat poszczególnych transakcji.

Korzyścią płynącą dla podatnika z tego obowiązku jest możliwość przeprowadzenia we własnym zakresie przeglądu realizowanych transakcji oraz ich skategoryzowanie, w tym wskazanie transakcji przedmiotem których są usługi o niskiej wartości dodanej.

Formularz CIT/TP zastąpił funkcjonujący dotychczas formularz ORD. Podatnicy zobowiązani są składać CIT/TP wraz z zeznaniem podatkowym. Formularz ten stanowi załącznik do rocznej deklaracji dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych (CIT-8).

CIT/TP wprowadzony został rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 8 czerwca 2017 r. w sprawie określenia wzoru uproszczonego sprawozdania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dziennik Ustaw rok 2017 poz. 1190).

Obowiązek składania CIT/TP po raz pierwszy dotyczy roku podatkowego zaczynającego się po 31 grudnia 2016 r.

Analiza porównawcza (ang. benchmark study)

Kolejnym obowiązkiem w zakresie dokumentacji cen transferowych jest konieczność przygotowywania analizy porównawczej (benchmark study). Jest to analiza polegająca na odniesieniu cen lub wskaźników zysku (rentowności) osiąganych w związku z realizacją transakcji między podmiotami powiązanymi do cen lub wskaźników zysku (rentowności) osiąganych w porównywalnych transakcjach realizowanych pomiędzy podmiotami niezależnymi.

Do przeprowadzenia prawidłowej analiza porównawczej ustawodawca zaleca wykorzystywanie danych dotyczących polskich podmiotów. Natomiast w przypadku braku danych umożliwiających dokonanie analizy – niezbędne jest przedstawienie opisu zgodności warunków transakcji lub innych zdarzeń ustalonych z podmiotami powiązanymi z warunkami, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 12 września 2017 r. w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dziennik Ustaw rok 2017 poz. 1753), analiza porównawcza powinna uwzględniać wskazanie:

- analizowanej strony transakcji lub innego zdarzenia,

- istotnych założeń będących podstawą analizy danych porównawczych,

- przyczyn zastosowania danych porównawczych pochodzących z jednego roku lub danych wieloletnich, wykorzystanych do analizy sytuacji gospodarczej podmiotów niezależnych uznanych za porównywalne,

- danych porównawczych, w tym danych finansowych lub wskaźników finansowych, odnoszących się do operacji gospodarczych z podmiotami niezależnymi lub zawieranych między podmiotami niezależnymi, które podatnik wykorzystał do zastosowania metody kalkulacji dochodów (straty) lub które odrzucił z powodu braku porównywalności, z podaniem informacji na temat źródła i sposobu pozyskania tych danych oraz cen lub wskaźników finansowych dotyczących tych transakcji lub innych zdarzeń,

- zastosowanych korekt, wraz z uzasadnieniem konieczności ich dokonania eliminujących rozbieżności pomiędzy wykorzystanymi danymi porównawczymi dotyczącymi transakcji, innych zdarzeń lub podmiotów a analizowaną transakcją lub innym zdarzeniem,

- wyznaczonego punktu lub przedziału rynkowego wraz z opisem ewentualnego wykorzystania miar statystycznych do tego celu, wraz z uzasadnieniem przyjęcia, że warunki transakcji lub innego zdarzenia nie różnią się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty,

- przyczyn braku którejkolwiek z informacji wskazanych powyżej.

Raportowanie według krajów (ang. country-by-country reporting)

Oprócz powyższych obowiązków dokumentacyjnych należy przygotować także raportowanie według krajów (country-by-country reporting). Przy czym jest to raportowanie, które obejmuje jedynie największe podmioty powiązane. Stanowi zespół informacji dotyczących podmiotów wchodzących w skład grupy, które dotyczą ich działalności w poszczególnych państwach.

Ten obowiązek sprawozdawczy obejmuje podmioty krajowe, spełniające kryteria jednostki dominującej (w rozumieniu ustawy o rachunkowości), działających w skali międzynarodowej, jeżeli skonsolidowane przychody grupy podmiotów powiązanych przekroczą 750 ml euro.

Do informacji uwzględnianych w raporcie zalicza się:

- wielkość osiągniętego dochodu,

- skala prowadzonej działalności,

- kwota zapłaconego podatku.

Obowiązek sporządzenia pierwszego raportu według krajów upływa z dniem 31 grudnia 2017 r.

Podstawa prawna:

- ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (Dziennik Ustaw rok 2017 poz. 648),

- rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 12 września 2017 r. w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dziennik Ustaw rok 2017 poz. 1753),

- rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 8 czerwca 2017 r. w sprawie określenia wzoru uproszczonego sprawozdania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dziennik Ustaw rok 2017 poz. 1190).