Strona główna » Księgowość » Podatki » CIT » Koszty » Straty z tytułu sprzedaży przedawnionych wierzytelności nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów

Straty z tytułu sprzedaży przedawnionych wierzytelności nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów

15 października 2019, 15:45

Dołącz do grona ekspertów

PwC Studio

Serwis prawno-podatkowy PwC

Zbiór wyłączeń określony w art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT dotyczy wszystkich wierzytelności przedawnionych bez względu na następcze działania podatnika skierowane wobec takiej wierzytelności np. ich sprzedaż. Tym samym straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 39 tej ustawy, aby mogły być uznane za koszt uzyskania przychodów, nie mogą dotyczyć wierzytelności przedawnionych.

Tak wynika z wyroku NSA z 12 czerwca 2019 r., II FSK 1916/17.

Sprawa dotyczyła spółki, która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi telekomunikacyjne. Niektórzy klienci spółki nie regulują swoich należności za usługi pomimo wezwań do zapłaty. Przysługujące spółce wierzytelności dochodzone są również na drodze postępowania sądowego oraz egzekucyjnego, jednak w części bezskutecznie. W związku z powyższym, spółka zawiera umowy przelewu dotyczących niezapłaconych wierzytelności z podmiotami profesjonalnie zajmującym się obrotem takimi wierzytelnościami. Wierzytelności te mogą być przedmiotem cesji, są bezsporne, stwierdzone tytułami wykonawczymi i nie zostały zapłacone przez dłużników. Niektóre z nich, na skutek upływu czasu ulegają przedawnieniu. W wyniku sprzedaży wierzytelności spółka ponosi stratę w wysokości różnicy pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a ceną jej sprzedaży. Wierzytelności będącej przedmiotem cesji zostały uprzednio zaliczone w każdym przypadku do przychodów należnych. W związku z powyższym spółka zadała pytanie:

Czy strata z tytułu sprzedaży przedawnionych wierzytelności handlowych stanowić będzie dla spółki koszt podatkowy?

Polecamy: CIT 2019. Komentarz

Dyrektor IS w Warszawie uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe.

Wskazał, że nie można zgodzić się ze stanowiskiem, że zakresy przepisów art. 16 ust. 1 pkt 20 i art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT są rozłączne i dotyczą odmiennych rodzajowo sytuacji. Wprawdzie w art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawodawca nie dokonuje podziału wierzytelności na przedawnione lub nie, niemniej taki podział w ustawie istnieje i aby skorzystać z uprawnienia, jakie daje art. 16 ust. 1 pkt 39 należy najpierw zbadać, czy dana wierzytelność spełnia warunek określony w art. 16 ust. 1 pkt 20 tej ustawy, a dokładniej czy nie mieści się w tym przepisie. Przepisy ustawy czyta się łącznie, co wynika z samej konstrukcji art. 16 ust. 1 i umiejscowienia tego przepisu w całej ustawie o CIT. Skoro w art. 16 ust. 1 pkt 20 wskazano, że wierzytelności przedawnione nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu, to logiczną konsekwencją tego zapisu jest brak możliwości zaliczenia tych wierzytelności do kosztów podatkowych na podstawie kolejnego przepisu, tj. art. 16 ust. 1 pkt 39 tej ustawy.

WSA w Warszawie nie zgodził się ze stanowiskiem organu i uchylił zaskarżoną interpretację. W uzasadnieniu powołał się na orzecznictwo NSA i wskazał, iż w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie występuje żadne uprzywilejowanie wyłączeń. Innymi słowy art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT wobec tego, że posiada wyższą numerację, nie jest "ważniejszy" od art. 16 ust. 1 pkt 39 tej ustawy. Mają one rozłączne zakresy i nie występuje między nimi żadna konkurencyjność. Gdyby taka była wola ustawodawcy, należałoby zamieścić odwołanie w art. 16 ust. 1 pkt 39 do art. 16 ust. 1 pkt 20. Przepis art. 16 ust. 1 pkt 20 wyłącza bowiem z kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisane jako przedawnione. Natomiast art. 16 ust. 1 pkt 39 odnosi się do strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności.

Skoro zatem przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 nie ogranicza zakresu wierzytelności np. poprzez użycie określenia "z zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 pkt 20" lub równoważnego, to zdaniem WSA w Warszawie nie sposób zawężenia ich do wierzytelności nieprzedawnionych, wyprowadzić z wykładni systemowej.

Ostatecznie sprawa trafiła do NSA, który przychylił się do stanowiska organu. W uzasadnieniu wskazał, że pogląd, na który powołał się WSA zawarty w wyroku NSA z dnia 5 lutego 2015 r. (II FSK 3113/12) jest co najmniej poglądem nieaktualnym i sąd w tym składzie orzekającym go nie podziela. NSA wskazał, że zapoznał się z linią orzeczniczą i najbliższy jego poglądowi jest wyrok NSA z dnia 15 lipca 2016 r. (II FSK 1696/14), który wytyczył najbardziej aktualną i właściwą linię orzeczniczą w zakresie art. 16 ust. 1 pkt 20 i pkt 39 ustawy o CIT. W tym zakresie najbardziej przekonujące jest stwierdzenie i należy wziąć to pod uwagę, że przepis art. 16 ust. 1 pkt 20 ustanowił zakaz zaliczania do kosztów uzyskania przychodu przedawnionych wierzytelności i ten zakaz należy respektować. Sąd wskazał, że najpierw wierzytelności się przedawniły, a dopiero potem stały się przedmiotem sprzedaży.

Stanisław Kędzierski

Źródło: taxonline.pl

Dowiedz się więcej z naszej publikacji