REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Straty wynikające z zamknięcia umów opcyjnych a koszty podatkowe

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
PwC Studio
Serwis prawno-podatkowy PwC
koszt podatkowey; CIT; starty wynikające z zamknięcia umów opcyjnych
koszt podatkowey; CIT; starty wynikające z zamknięcia umów opcyjnych

REKLAMA

REKLAMA

Analiza art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT prowadzi do wniosku, że wydatki „związane z nabyciem” pochodnych instrumentów finansowych są pojęciem szerszym niż wydatki na nabycie tych instrumentów. Przepis art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy należy interpretować w ten sposób, że odnosi się on do kosztów nabycia, które ponosi jedna ze stron umów o nabycie pochodnych instrumentów finansowych, czyli do nabywcy opcji. Koszty wystawcy opcji należy oceniać zgodnie z regułami art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Tak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w ustnym uzasadnieniu wyroku z 17 września 2012 r., (sygn. II FSK 233/11).

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Opcja

Zabezpieczanie się od ryzyka kursowego

Sprawa dotyczyła spółki, działającej głównie w sektorze motoryzacyjnym. W celu zabezpieczenia podstawowego źródła przychodów, jakim jest dla spółki eksport, od 2004 r. spółka korzystała z bankowych instrumentów finansowych zabezpieczających planowany poziom rentowności wpływów ze sprzedaży wyrażonych w EUR, osiągając z tego tytułu zyski.

REKLAMA

Od jesieni 2008 r. w wyniku kryzysu światowego wystąpiło nadzwyczajne - niespotykane wcześniej osłabienie się złotówki - co spowodowało wykonywanie przez banki opcji CALL i powstawanie po stronie spółki wysokich kosztów finansowych realizacji opcji. Umowy zostały rozwiązane.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Opcje walutowe i inne pochodne instrumenty finansowe nie są kosztem uzyskania przychodu dla przedsiębiorcy

Na skutek wcześniejszego zamknięcia transakcji przez bank oraz wiążącej się z tym wcześniejszej realizacji praw wynikających z transakcji, odpłatnego zbycia instrumentów - wszystkie transakcje stały się transakcjami nierzeczywistymi oraz powstało zobowiązanie wobec banków wynikające z rozliczenia zamkniętych transakcji. Zobowiązanie to nie zostało do tej pory zapłacone.

Na tym tle spółka zwróciła się do organu podatkowego z wnioskiem o interpretację, w którym zapytała, czy prawidłowe jest jej stanowisko, zgodnie z którym straty wynikające z rozliczenia (zamknięcia) umów opcyjnych w powyższych okolicznościach, stanowią koszty uzyskania przychodów niezależnie od formy wcześniejszego rozwiązania umowy opcyjnej?

Spółka chciała również potwierdzić, że powyższe koszty powstają w dacie rozliczenia wszystkich transakcji (odpowiednio data zamknięcia lub data wcześniejszego rozwiązania umowy opcyjnej, w której nastąpiło rozliczenie wszystkich transakcji) bez względu na to, kiedy nastąpi zapłata długu opcyjnego.

Dyrektor Izby Skarbowej uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Organ wskazał, że w niniejszej sprawie straty wynikające z wcześniejszego rozliczenia (zamknięcia) transakcji opcyjnych nie będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, gdyż nie wystąpiła żadna z trzech sytuacji wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT (por. wybór przepisów poniżej); nie doszło również do faktycznego wydatkowania środków.

Po wyczerpaniu toku instancyjnego, spółka wniosła skargę do WSA, który ją oddalił, podzielając argumentację zaprezentowaną przez organ podatkowy. Skarga kasacyjna spółki została uwzględniona.

Instrument bazowy a instrument pochodny (w prawie giełdowym)

W ustnym uzasadnieniu NSA uznał, że w sytuacji, gdy spółka jest nabywcą opcji walutowych, przysługuje jej prawo do zaliczenia wydatków związanych z nabyciem tych instrumentów do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie kiedy dojdzie do realizacji praw z tych instrumentów, rezygnacji z ich realizacji albo do ich odpłatnego zbycia.

W ocenie NSA, przepis art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT należy interpretować w ten sposób, że odnosi się on do kosztów nabycia, które ponosi jedna ze stron umów o nabycie pochodnych instrumentów finansowych, czyli do nabywcy opcji. Koszty wystawcy opcji należy natomiast oceniać zgodnie z regułami art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Słuszny kierunek wykładni

Powyższy wyrok jest odpowiedzią na wątpliwości wszystkich tych podatników, którzy ponieśli straty w związku z zawieranymi instrumentami pochodnymi.

Sąd jednoznacznie wskazał w komentowanym wyroku, że art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT odnosi się wyłącznie do nabywcy, natomiast koszty drugiej strony kontraktu (tu: wystawcy opcji) powinny być oceniane z punktu widzenia przepisów ogólnych, tj. art. 15 ust. 1.

Powyższy wyrok zasługuje na aprobatę.

Nie powinno budzić wątpliwości, że art. 16 ust. 1 pkt 8a ustawy o CIT – na który powoływał się sąd pierwszej instancji - dotyczy kosztów poniesionych przez nabywcę opcji. Literalne brzmienie tegoż przepisu odnosi się bowiem wprost do „wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych” a nie obejmuje innych wydatków ponoszonych przez podatnika w związku z zawieraniem kontraktów terminowych, w tym powstałych z rozliczenia instrumentu pochodnego.

Koszt rachunkowy i koszt podatkowy to nie to samo

W tym miejscu, warto wskazać, że wystawcy opcji, co do zasady, nie ponoszą wydatków na ich nabycie (czy też wystawienie), a jedynie wydatki (straty) związane z realizacją opcji przez jej nabywcę, tj. w związku z wzajemnym rozliczeniem.

Tym samym, możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych strat wystawcy opcji związanych z jej realizacją przez nabywcę opcji, w związku z brakiem regulacji szczególnych, powinna być rozpatrywana przez pryzmat celu ich poniesienia tj. osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, tak jak wskazał NSA.

Katarzyna Bober, doradca podatkowy, menedżer w dziale prawno-podatkowym PwC

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA