Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieodpłatne ustanowienie służebności przesyłu - skutki w CIT

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizuje się w kompleksowej obsłudze prawnej podmiotów gospodarczych.
Nieodpłatne ustanowienie służebności przesyłu - skutki w CIT /Fotolia
Nieodpłatne ustanowienie służebności przesyłu - skutki w CIT /Fotolia
Fotolia
Służebność przesyłu można ustanowić zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie. Oznacza to, że strony mają swobodę w ukształtowaniu tej umowy. Pojawia się jednak wątpliwość, czy opodatkowanie CIT ma zastosowanie w przypadku, gdy służebność przesyłu ustanowiona jest nieodpłatnie.

Przepis art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 1992 nr 21, poz. 86 ze zm.) stanowi, że przychodem są również wartości rzeczy, praw lub świadczeń otrzymanych nieodpłatnie. Jednak według najnowszej linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazana regulacja nie ma zastosowania do nieodpłatnej służebności przesyłu. Nie jest więc źródłem przychodu podlegającym opodatkowaniu CIT. Potwierdza to wyrok WSA w Gliwicach z 1 sierpnia 2018 r. (I SA/Gl 596/18).

Zgodnie z art. 49 § 1 kodeksu cywilnego: „Urządzenia służące do doprowadzania (…) energii elektrycznej (…) nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa” (Dz.U. 1964 nr 16, poz. 93 ze zm.). „Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu)” (Art. 305¹. kodeksu cywilnego).

Brak definicji nieodpłatnego świadczenia

Zajmująca się wytwarzaniem, dystrybucją i obrotem energią elektryczną podatkowa grupa kapitałowa wystąpiła do fiskusa z zapytaniem, czy korzystanie przez nią z nieodpłatnej służebności przesyłu na cudzym gruncie w celu budowy nowych, jak i eksploatacji już istniejących urządzeń elektroenergetycznych stanowić będzie dla niej przychód podlegający opodatkowaniu.

Zdaniem przedsiębiorcy przepis art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT nie znajduje w tym przypadku zastosowania. Przemawia za tym fakt, iż zarówno w samej ustawie, jak i innych aktach prawnych brak jest definicji „nieodpłatnego świadczenia”. Przedsiębiorca przywołał zatem głos orzecznictwa (uchwała 7 sędziów NSA z 18.11.2002 r., FPS 9/02; uchwała 7 sędziów NSA z 24.05.2010 r., II FPS 1/10; uchwała 7 sędziów NSA z 16.10.2006 r., II FPS 1/06; wyrok Sądu Najwyższego z 06.08.1999 r., III RN 31/99; wyrok SN 13.06.2002 r., III RN 106/01), zgodnie z którym: „przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku osobie, mające konkretny wymiar finansowy" (I SA/Gl 596/18).

Świadczenie powodujące przysporzenie o konkretnym wymiarze finansowym

Przedsiębiorca wyprowadził z powyższej definicji trzy przesłanki łączne, warunkujące powstanie w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Przede wszystkim musi dojść do wykonania określonego świadczenia na rzecz przedsiębiorcy. Po drugie konieczne jest, aby spowodowało ono powstanie przysporzenia po stronie odbiorcy świadczenia kosztem innego podmiotu. Wreszcie po trzecie przysporzenie to musi mieć konkretny wymiar finansowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zdaniem przedsiębiorcy żadna z tych przesłanek nie zachodzi w przypadku służebności przesyłu, chociażby dlatego, że jej essentialia negoti nie stanowi odpłatność. Zawierając umowę o nieodpłatną służebność przesyłu, strony dokonują więc wyboru między stosunkiem odpłatnym a nieodpłatnym. Nie modyfikują zatem – jak dowodził tego organ – czynności obligatoryjnie odpłatnej.

Polecamy: Komplet podatki 2019

Spółki wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej, korzystając w ramach służebności z cudzej nieruchomości, nie uzyskują również przysporzenia o wymiarze majątkowym kosztem innego podmiotu. Przysporzenie, jakie otrzymują, zabezpiecza tylko prawidłowe wykonywanie przez nie działalności gospodarczej w zgodzie z wymogami przepisów prawa energetycznego (Dz.U. 2012 r., poz.1059, ze zm.). Stanowisko to potwierdzały wyroki NSA z 23.04.2013 r., II FSK 171/11; z 25.09.2013 r., II FSK 2642/11; i z 20.04.2017 r., II FSK 602/15).

Organ podatkowy zajął odmienne stanowisko. Stwierdził, że przedsiębiorca, zawierając umowę nieodpłatnej służebności przesyłu, uzyskał konkretne przysporzenie majątkowe o wymiarze finansowym. Jest nim kwota, jaką musiałby zapłacić właścicielowi nieruchomości, gdyby umowy o takim nieodpłatnym charakterze nie zawarł. W kontrze do przywołanego przez przedsiębiorcę orzecznictwa organ wskazał na głos przeciwny wyrażony m.in. w wyrokach: NSA z 12.02.2013 r., II FSK 1246/11; z 16.06.2011 r., II FSK 788/10; WSA w Warszawie z 11.01.2011 r., III SA/Wa 993/10; czy WSA w Łodzi z 12.05.2015 r., I SA/Łd 292/15).


Brak obligatoryjnej odpłatności umowy służebności

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zgodził się z przedsiębiorcą, że obowiązkowi podatkowemu podlegałaby służebność generująca po jego stronie przychód. Miałoby to miejsce, gdyby strony umowy zmieniły tylko czynność o charakterze odpłatnym w nieodpłatną. Skoro służebność przesyłu można ustanowić zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie oznacza to, że strony mają swobodę w ukształtowaniu tej umowy. Nie można zatem stwierdzać, że właściciel nieruchomości zrzeka się korzyści majątkowej, dokonując jednocześnie jej przysporzenia na rzecz przedsiębiorcy.

„(…) w stanie faktycznym (…) z którego wynika powstanie między spółką a właścicielem nieruchomości, na której posadowione zostały urządzenia elektroenergetyczne spółki, stosunku prawnego o charakterze nieodpłatnym – wobec braku wiążących unormowań prawnych zobowiązujących strony takiego stosunku do dokonania czynności prawnej o charakterze odpłatnym – przyjąć należy, że Spółka nie otrzyma nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p.” (I SA/Gl 596/18).

Korzystna dla przedsiębiorców linia orzecznicza

Sprawa pokazuje, jak trudną dziedziną prawa jest prawo podatkowe i dlaczego na jego gruncie powstaje tak ogromna ilość sporów z fiskusem. „Odpłatna” w sferze podatkowej, bo rodząca obowiązek fiskalny, nieodpłatna służebność przesyłu nastręcza wątpliwości interpretacyjnych nie tylko przedsiębiorcom i urzędnikom, ale i samym sądom. Najnowsza sądowoadministracyjna linia orzecznicza wydaje się zgodna z duchem obrotu gospodarczego. Jest to korzystna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zyskali silnego sojusznika w walce z fiskusem, w sporach w przedmiocie służebności przesyłu. To ukłon w ich stronę pozwalający uniknąć nadmiernych kosztów obciążających prowadzenie działalności gospodarczej, przynajmniej w tym jednym zakresie. Przynajmniej do czasu zmiany przepisów. „Wprawdzie organ interpretacyjny w końcowej części udzielonej interpretacji wskazał, że praktyka orzecznicza w tym zakresie nie jest jednolita i powołał się na orzeczenia potwierdzające jego stanowisko, ale są to orzeczenia sprzed kilku lat. Natomiast analizując najnowsze orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego należy zauważyć, że ukształtowała się już nowa linia orzecznicza, potwierdzająca stanowisko strony skarżącej” (I SA/Gl 596/18).

Autor: radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi

Reklama
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Usługi dla stałego miejsca prowadzenia działalności pod lupą NSA

    Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną spółki, która toczyła spór z organem podatkowym w zakresie miejsca rozliczania VAT od usług wsparcia (orzeczenie z 14 lutego 2023 r., sygnatura I FSK 1794/19).

    Nowelizacja SLIM VAT 3 to także zmiany w PIT, wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn i odroczenie obowiązku wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT

    W dniu 1 czerwca 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwana potocznie SLIM VAT 3). Ta nowelizacja zawiera nie tylko zmiany w podatku VAT ale także kilka zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn. Przesunięto o rok obowiązek wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT.

    Księgowość to fundament rozwoju firmy

    Zarówno w małych firmach, jak i w międzynarodowych przedsiębiorstwach, dział księgowości odgrywa kluczową rolę w zakresie zarządzania finansami i zapewnianiu przejrzystości informacji finansowych. Obchodzony 9 czerwca Dzień Księgowego to doskonała okazja, aby uznać i docenić wkład grupy, która zapewnia solidne podstawy do podejmowania decyzji biznesowych w firmach.

    800 plus za styczeń 2024 r. może być wypłacone w lutym

    Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, który ma na celu podwyższenie świadczenia wychowawczego (tzw. 500 plus) do kwoty 800 zł miesięcznie od 2024 roku.

    "Ewa, nasza tęczowa księgowa". Historyjka napisana przez ChatGPT

    "Ewa, nasza tęczowa księgowa" - tak nazwaliśmy historyjkę o księgowej, którą napisał ChatGPT-4. Ciekawi jesteśmy jak Wam się spodoba i przede wszystkim, czy wywoła uśmiech na Waszych twarzach… a w których miejscach - to już sprawka sztucznej inteligencji!

    Przelewy bankowe w Boże Ciało 2023 i długi weekend 8-11 czerwca

    Jak działają międzybankowe systemy rozliczeniowe Elixir, Euro Elixir i Express Elixir w czasie Bożego Ciała (8 czerwca 2023 r.) i całego długiego weekendu 8-11 czerwca? Kiedy dojdzie do odbiorcy przelew bankowy wysłany w Boże Ciało?

    WIRON stosowany do prefinansowania PROW 2014-2020 od 1 września 2023 r.

    Nowy wskaźnik referencyjny WIRON, który ma zastąpić dotychczasowy WIBOR, będzie stosowany przy prefinansowaniu działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Tak przewiduje zakłada projekt rozporządzenia opublikowany 24 maja 2023 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.

    Od początku 2023 roku spadają wskaźniki WIBOR i WIRON. Co dalej?

    Trzymiesięczny WIRON spadł od początku 2023 roku z 6,18 proc. do 5,83 proc. W tym samym czasie WIBOR 3M stopniał o 10 pkt bazowych (do 6,9 proc.). Jeśli sytuacja się nie zmieni, inwestorzy po zaplanowanej na 1 stycznia 2025 r. tranzycji, będą zarabiali mniej.

    Prezydent podpisał ustawę SLIM VAT 3. Jakie zmiany i od kiedy?

    Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?

    Domy seniora z preferencyjną stawką podatku od nieruchomości

    Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.

    Pomysły na prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę

    Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów. 

    Prezydent podpisał pakiet Slim VAT 3

    Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.

    Emilewicz: projektem nowelizacji ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu zajmie się rząd

    Zakładam, że projekt ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu trafi pod obrady rządu, byśmy zdążyli przepracować ją w Sejmie w czerwcu i lipcu - powiedziała PAP pełnomocnik rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej Jadwiga Emilewicz.

    Zwrot składki zdrowotnej: wydłużenie terminu, ostatni moment

    Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne okaże się, że składka ta została opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, płatnikowi składek przysługuje  jej zwrot. Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty wynikającej z rocznego rozliczenia (RZS-R) został wydłużony do 5 czerwca 2023 r.

    Podatek od napiwku. Kto zapłaci?

    Napiwek przypisany konkretnej osobie nie jest dochodem spółki gastronomicznej, a spółka nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek dochodowy za napiwek obciąża jednak osobę, która otrzymała napiwek.

    Spółka nie musi pobierać podatku przy wypłacie zaliczki na poczet zysku

    Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).

    Aktualizacja aplikacji mZUS 2023 - nowe funkcje i zmiana wyglądu

    31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.

    Wnioski na PUE ZUS o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej można składać do 5 czerwca

    Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

    Czy da się oszczędzić milion na emeryturę? Sprawdzamy!

    Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?

    Mały ZUS Plus 2023/2024 - dodatkowe 12 miesięcy korzyści. Ile zaoszczędzi przedsiębiorca?

    Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie. 

    UE pozwala na obniżenie stawki VAT na odzież dziecięcą. Polska nie chce

    Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?

    Niezgłoszenie zmiany w KRS - konsekwencje. Postępowanie przymuszające – jakie jest zagrożenie?

    Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.

    KSeF uszczelni system podatkowy. Czy zlikwiduje szarą strefę?

    Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom? 

    Podatek od nadmiarowych zysków w Polsce. Czy i kiedy będzie wprowadzony? Sasin: prace trwają

    Wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków dla niektórych branż nie jest przesądzone - poinformował wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. Zastrzegł, że nad rozwiązaniami pracuje resort klimatu.

    Podatkowe zagadnienia e-commerce ze szczególnym uwzględnieniem roli operatorów interfejsu elektronicznego

    Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć  głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C).  Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.