REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieodpłatne ustanowienie służebności przesyłu - skutki w CIT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Nieodpłatne ustanowienie służebności przesyłu - skutki w CIT /Fotolia
Nieodpłatne ustanowienie służebności przesyłu - skutki w CIT /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Służebność przesyłu można ustanowić zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie. Oznacza to, że strony mają swobodę w ukształtowaniu tej umowy. Pojawia się jednak wątpliwość, czy opodatkowanie CIT ma zastosowanie w przypadku, gdy służebność przesyłu ustanowiona jest nieodpłatnie.

REKLAMA

Przepis art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 1992 nr 21, poz. 86 ze zm.) stanowi, że przychodem są również wartości rzeczy, praw lub świadczeń otrzymanych nieodpłatnie. Jednak według najnowszej linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazana regulacja nie ma zastosowania do nieodpłatnej służebności przesyłu. Nie jest więc źródłem przychodu podlegającym opodatkowaniu CIT. Potwierdza to wyrok WSA w Gliwicach z 1 sierpnia 2018 r. (I SA/Gl 596/18).

REKLAMA

Zgodnie z art. 49 § 1 kodeksu cywilnego: „Urządzenia służące do doprowadzania (…) energii elektrycznej (…) nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa” (Dz.U. 1964 nr 16, poz. 93 ze zm.). „Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu)” (Art. 305¹. kodeksu cywilnego).

Brak definicji nieodpłatnego świadczenia

Zajmująca się wytwarzaniem, dystrybucją i obrotem energią elektryczną podatkowa grupa kapitałowa wystąpiła do fiskusa z zapytaniem, czy korzystanie przez nią z nieodpłatnej służebności przesyłu na cudzym gruncie w celu budowy nowych, jak i eksploatacji już istniejących urządzeń elektroenergetycznych stanowić będzie dla niej przychód podlegający opodatkowaniu.

Zdaniem przedsiębiorcy przepis art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT nie znajduje w tym przypadku zastosowania. Przemawia za tym fakt, iż zarówno w samej ustawie, jak i innych aktach prawnych brak jest definicji „nieodpłatnego świadczenia”. Przedsiębiorca przywołał zatem głos orzecznictwa (uchwała 7 sędziów NSA z 18.11.2002 r., FPS 9/02; uchwała 7 sędziów NSA z 24.05.2010 r., II FPS 1/10; uchwała 7 sędziów NSA z 16.10.2006 r., II FPS 1/06; wyrok Sądu Najwyższego z 06.08.1999 r., III RN 31/99; wyrok SN 13.06.2002 r., III RN 106/01), zgodnie z którym: „przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku osobie, mające konkretny wymiar finansowy" (I SA/Gl 596/18).

Świadczenie powodujące przysporzenie o konkretnym wymiarze finansowym

REKLAMA

Przedsiębiorca wyprowadził z powyższej definicji trzy przesłanki łączne, warunkujące powstanie w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Przede wszystkim musi dojść do wykonania określonego świadczenia na rzecz przedsiębiorcy. Po drugie konieczne jest, aby spowodowało ono powstanie przysporzenia po stronie odbiorcy świadczenia kosztem innego podmiotu. Wreszcie po trzecie przysporzenie to musi mieć konkretny wymiar finansowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zdaniem przedsiębiorcy żadna z tych przesłanek nie zachodzi w przypadku służebności przesyłu, chociażby dlatego, że jej essentialia negoti nie stanowi odpłatność. Zawierając umowę o nieodpłatną służebność przesyłu, strony dokonują więc wyboru między stosunkiem odpłatnym a nieodpłatnym. Nie modyfikują zatem – jak dowodził tego organ – czynności obligatoryjnie odpłatnej.

Polecamy: Komplet podatki 2019

Spółki wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej, korzystając w ramach służebności z cudzej nieruchomości, nie uzyskują również przysporzenia o wymiarze majątkowym kosztem innego podmiotu. Przysporzenie, jakie otrzymują, zabezpiecza tylko prawidłowe wykonywanie przez nie działalności gospodarczej w zgodzie z wymogami przepisów prawa energetycznego (Dz.U. 2012 r., poz.1059, ze zm.). Stanowisko to potwierdzały wyroki NSA z 23.04.2013 r., II FSK 171/11; z 25.09.2013 r., II FSK 2642/11; i z 20.04.2017 r., II FSK 602/15).

Organ podatkowy zajął odmienne stanowisko. Stwierdził, że przedsiębiorca, zawierając umowę nieodpłatnej służebności przesyłu, uzyskał konkretne przysporzenie majątkowe o wymiarze finansowym. Jest nim kwota, jaką musiałby zapłacić właścicielowi nieruchomości, gdyby umowy o takim nieodpłatnym charakterze nie zawarł. W kontrze do przywołanego przez przedsiębiorcę orzecznictwa organ wskazał na głos przeciwny wyrażony m.in. w wyrokach: NSA z 12.02.2013 r., II FSK 1246/11; z 16.06.2011 r., II FSK 788/10; WSA w Warszawie z 11.01.2011 r., III SA/Wa 993/10; czy WSA w Łodzi z 12.05.2015 r., I SA/Łd 292/15).


Brak obligatoryjnej odpłatności umowy służebności

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zgodził się z przedsiębiorcą, że obowiązkowi podatkowemu podlegałaby służebność generująca po jego stronie przychód. Miałoby to miejsce, gdyby strony umowy zmieniły tylko czynność o charakterze odpłatnym w nieodpłatną. Skoro służebność przesyłu można ustanowić zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie oznacza to, że strony mają swobodę w ukształtowaniu tej umowy. Nie można zatem stwierdzać, że właściciel nieruchomości zrzeka się korzyści majątkowej, dokonując jednocześnie jej przysporzenia na rzecz przedsiębiorcy.

„(…) w stanie faktycznym (…) z którego wynika powstanie między spółką a właścicielem nieruchomości, na której posadowione zostały urządzenia elektroenergetyczne spółki, stosunku prawnego o charakterze nieodpłatnym – wobec braku wiążących unormowań prawnych zobowiązujących strony takiego stosunku do dokonania czynności prawnej o charakterze odpłatnym – przyjąć należy, że Spółka nie otrzyma nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p.” (I SA/Gl 596/18).

Korzystna dla przedsiębiorców linia orzecznicza

Sprawa pokazuje, jak trudną dziedziną prawa jest prawo podatkowe i dlaczego na jego gruncie powstaje tak ogromna ilość sporów z fiskusem. „Odpłatna” w sferze podatkowej, bo rodząca obowiązek fiskalny, nieodpłatna służebność przesyłu nastręcza wątpliwości interpretacyjnych nie tylko przedsiębiorcom i urzędnikom, ale i samym sądom. Najnowsza sądowoadministracyjna linia orzecznicza wydaje się zgodna z duchem obrotu gospodarczego. Jest to korzystna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zyskali silnego sojusznika w walce z fiskusem, w sporach w przedmiocie służebności przesyłu. To ukłon w ich stronę pozwalający uniknąć nadmiernych kosztów obciążających prowadzenie działalności gospodarczej, przynajmniej w tym jednym zakresie. Przynajmniej do czasu zmiany przepisów. „Wprawdzie organ interpretacyjny w końcowej części udzielonej interpretacji wskazał, że praktyka orzecznicza w tym zakresie nie jest jednolita i powołał się na orzeczenia potwierdzające jego stanowisko, ale są to orzeczenia sprzed kilku lat. Natomiast analizując najnowsze orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego należy zauważyć, że ukształtowała się już nowa linia orzecznicza, potwierdzająca stanowisko strony skarżącej” (I SA/Gl 596/18).

Autor: radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązkowy KSeF 2026: Prof. W. Modzelewski: Dlaczego trzeba wywrócić do góry nogami obecny system fakturowania? Sprzeczności w kolejnej wersji nowelizacji ustawy o VAT

Obecny system fakturowania w bólach rodził się przed trzydziestu laty – dlaczego teraz trzeba go wywrócić do góry nogami, wprowadzając obowiązkowy model KSeF? Pyta prof. dr hab. Witold Modzelewski. I jednocześnie zauważa, że po uważnej lekturze kolejnej wersji przepisów dot. obowiązkowego KSeF, można dojść do wniosku, że oczywiste sprzeczności w nich zawarte uniemożliwiają ich legalne zastosowanie.

Obowiązki podatkowe pracowników transgranicznych - zasady, terminy, reguła 183 dni, rezydencja podatkowa

W dobie rosnącej mobilności zawodowej coraz więcej osób podejmuje zatrudnienie poza granicami swojego kraju. W niniejszym artykule omawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące obowiązków podatkowych pracowników transgranicznych, którzy zdecydowali się podjąć zatrudnienie w Polsce.

Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

Podatek od prezentu ślubnego - kiedy trzeba zapłacić. Prawo rozróżnia 3 kategorie darczyńców i 3 limity wartości darowizn

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

REKLAMA

Stopy procentowe NBP 2025: w lipcu obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 1-2 lipca 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 3 lipca 2025 r. 5,00 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy oczekiwali braku zmian w lipcu.

Jak legalnie wypłacić pieniądze ze spółki z o.o. Zasady i skutki podatkowe. Adwokat wyjaśnia wszystkie najważniejsze sposoby

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to popularna forma prowadzenia biznesu w Polsce, ceniona za ograniczenie ryzyka osobistego wspólników. Niesie ona jednak ze sobą szczególną cechę – tzw. podwójne opodatkowanie zysków. Oznacza to, że najpierw sama spółka płaci podatek CIT od swojego dochodu (9% lub 19%), a następnie, gdy zysk jest wypłacany wspólnikom, wspólnik musi zapłacić podatek dochodowy PIT od otrzymanych środków. Dla wielu początkujących przedsiębiorców jest to duże zaskoczenie, ponieważ w jednoosobowej działalności gospodarczej można swobodnie dysponować zyskiem i płaci się podatek tylko raz. W spółce z o.o. majątek spółki jest odrębny od majątku prywatnego właścicieli, więc każda wypłata pieniędzy ze spółki na rzecz wspólnika lub członka zarządu musi mieć podstawę prawną. Poniżej przedstawiamy wszystkie legalne metody „wyjęcia” środków ze spółki z o.o., wraz z krótkim omówieniem zasad ich stosowania oraz konsekwencji podatkowych i ewentualnych ryzyk.

Odpowiedzialność członków zarządu za długi i niezapłacone podatki spółki z o.o. Kiedy powstaje i jakie są sankcje? Jak ograniczyć ryzyko?

W świadomości wielu przedsiębiorców panuje przekonanie, że założenie spółki z o.o. jest swoistym „bezpiecznikiem” – że prowadząc działalność w tej formie, nie odpowiadają oni osobiście za zobowiązania. I rzeczywiście – to spółka, jako osoba prawna, ponosi odpowiedzialność za swoje długi. Jednak ta zasada ma wyjątki. Najważniejszym z nich jest art. 299 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), który otwiera drogę do pociągnięcia członków zarządu do odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki.

Zakładanie spółki z o.o. w 2025 roku. Adwokat radzi jak to zrobić krok po kroku i bez błędów

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pozostaje jednym z najczęściej wybieranych modeli prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W 2025 roku proces rejestracji jest w pełni cyfrowy, a pozorne uproszczenie procedury sprawia, że wielu przedsiębiorców zakłada spółki „od ręki”, nie przewidując potencjalnych konsekwencji. Niestety, błędy popełnione na starcie mogą skutkować realnymi problemami organizacyjnymi, podatkowymi i prawnymi, które ujawniają się dopiero po miesiącach – lub latach.

REKLAMA

Faktury ustrukturyzowanej nie da się obiektywnie (w sensie prawnym) użyć ani udostępnić poza KSeF. Co zatem będzie przedmiotem opisu i dekretacji jako dowód księgowy?

Nie da się w sensie prawnym „użyć faktury ustrukturyzowanej poza KSeF” oraz jej „udostępnić” w innej formie niż poprzez bezpośredni dostęp do KSeF – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązkowy KSeF 2026: Ministerstwo Finansów publikuje harmonogram, dokumentację API KSeF 2.0 oraz strukturę logiczną FA(3)

W dniu 30 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szczegółową dokumentację techniczną w zakresie implementacji Krajowego Systemu e-Faktur z narzędziami wspierającymi integrację. Od dziś firmy oraz dostawcy oprogramowania do wystawiania faktur mogą rozpocząć przygotowania do wdrożenia systemu w środowisku testowym. Materiały są dostępne pod adresem: ksef.podatki.gov.pl/ksef-na-okres-obligatoryjny/wsparcie-dla-integratorow. W przypadku pytań w zakresie udostępnionej dokumentacji API KSeF 2.0 Ministerstwo Finansów prosi o kontakt za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego: ksef.podatki.gov.pl/formularz.

REKLAMA