Wypłata dywidendy w spółkach kapitałowych – skutki podatkowe w PIT i CIT

Skutki podatkowe wypłaty dywidendy polskim podatnikom

Zobacz też: USTAWA z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz USTAWA z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych

W zależności od formy prawnej i miejsca zamieszkania lub siedziby otrzymującego dywidendę, na płatniku podatku ciążą odmienne obowiązki sprawozdawcze.

Niezależnie od formy prawnej podmiotu otrzymującego dywidendę, wypłacający dywidendę jako płatnik jest zobowiązany do pobrania w dniu wypłaty zryczałtowanego podatku dochodowego i przekazania go w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby podatnika, czyli otrzymującego dywidendę.

Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na newsletter!

Wypłata dywidendy w spółkach kapitałowych - zasady

Zatem skutki podatkowe wypłaty dywidendy nastąpią dopiero z chwilą kasowego spełnienia świadczenia w postaci dywidendy. Oznacza to, że samo powstanie prawa do dywidendy po stronie udziałowca/akcjonariusz nie rodzi jeszcze obowiązku podatkowego. Obowiązek podatkowy powstaje bowiem dopiero w momencie dokonania faktycznej wypłaty na rzecz osoby uprawnionej.

W przypadku, jeżeli wypłaty dywidendy dokonano na rzecz osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terenie Polski, to płatnik jest zobowiązany do sporządzenia deklaracji PIT-8A i przekazania do urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek.

Nie ma obowiązku sporządzania i przesyłania imiennych informacji PIT-11/8B po zakończeniu roku, w którym dokonano wypłaty dywidendy.

Jeżeli wypłaty dywidendy dokonano na rzecz innej osoby prawnej (np. spółki kapitałowej) to płatnicy są zobowiązani do sporządzenia i przesłania do urzędu skarbowego właściwego według siedziby podatnika informacji o wysokości pobranego podatku w postaci deklaracji CIT-6R w terminie do końca pierwszego miesiąca roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku.

Skutki podatkowe wypłaty dywidendy zagranicznym podatnikom

Wypłata dywidendy na rzecz zagranicznych udziałowców/akcjonariuszy również z zasady obarczona jest obowiązkiem potrącenia 19% ryczałtowego podatku dochodowego. Płatnik podatku jest zobowiązany do potrącenia i przekazania go w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Kwestię właściwości urzędów skarbowych reguluje rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie właściwości organów podatkowych.

Na przykład - w województwie mazowieckim w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych dochodów (przychodów) z działalności gospodarczej uzyskiwanych przez będących nierezydentami podatników tego podatku właściwy miejscowo jest Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie.

Kiedy podmioty zagraniczne płacą CIT w Polsce

Na pisemny wniosek podatnika (spółki otrzymującej dywidendę), płatnik w terminie 14 dni od dnia złożenia tego wniosku, jest obowiązany do sporządzenia i przesłania podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych, informacji na druku IFT-2.

Jednak w przypadku wypłat dokonywanych zagranicznym udziałowcom/akcjonariuszom możemy zastosujemy ww. przepisy z uwzględnieniem postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których strona jest Polska.

Aby ustalić, postanowienia której z umów znajdują zastosowanie w naszym przypadku, w pierwszej kolejności powinniśmy dysponować certyfikatem rezydencji podatkowej podmiotu zagranicznego, któremu wypłaty dokonujemy.

Certyfikat rezydencji podatkowej – aktualność i aktualizacja

Certyfikat potwierdza dla celów podatkowych miejsce zamieszkania lub siedzibę podatnika – jest zatem formą dokumentowania stanu faktycznego tj. miejsca rezydencji podatkowej podatnika. Jest to o tyle istotne, że w poszczególnych umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania ustawiono z reguły niższe niż w polskich regulacjach progi (czasami stawka zależy od udziału z kapitale) bądź też postanowiono, że podatku w ogóle się nie pobiera.

Do końca trzeciego miesiąca roku następującego po zakończeniu roku podatkowego (w przypadku podatników, u których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym będzie to koniec marca), w którym dokonano wypłaty należy złożyć informację IFT-2R

Płatnik podatku (spółka wypłacająca dywidendę) przekazuje tę informację zagranicznemu podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Informację IFT-2R przekazujemy również pomimo, że w trakcie roku sporządzaliśmy i przekazywaliśmy informację IFT-2.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zwolnienie z obowiązku pobrania podatku od dywidendy

Zarówno w przypadku wypłat dokonywanych na rzecz polskich jak i zagranicznych podmiotów warto sprawdzić, czy dywidenda nie będzie w ogóle zwolniona od podatku na podstawie art. 22 ust. 4 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 22 ust. 4 ustawy o CIT, zwalnia się od podatku dochodowego dochody (przychody) z dywidend, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

• wypłacającym dywidendę jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego, mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• uzyskującym przychody z dywidend jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia,
• przychody uzyskiwane są z udziału w zysku osoby prawnej, w której kapitale spółka uzyskująca ten dochód posiada bezpośrednio nie mniej niż 10%,
• spółka uzyskująca dywidendę nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

Ustawa nakłada obowiązek nieprzerywalnego utrzymywania ww. wymaganego udziału przez okres dwóch lat. Warunek posiadania udziałów przez dwa lata będzie również spełniony, jeżeli już po wypłacie dywidendy, spółka otrzymująca będzie posiadać udziały przez wymagany okres.

W przypadku niedotrzymania warunku posiadania udziałów (akcji) przez wymagany dwuletni okres, spółka uzyskująca dywidendę jest zobowiązana do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę w wysokości 19% dochodu (przychodu) w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym utraciła prawo do zwolnienia. Oczywiście w przypadku, jeżeli spółką otrzymującą jest spółka zagraniczna, stawka podatku wynika z odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Musimy pamiętać o tym, że nawet jeżeli dywidenda została zwolniona od podatku na mocy postanowień odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, to płatnik podatku (spółka wypłacająca) mimo wszystko jest zobowiązana do sporządzenia i przekazania naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego informacji IFT-2R, w której wykazuje kwotę zwolnionej dywidendy.

Finansowanie wypłaty dywidendy

Wypłacając dywidendę musimy mieć również na uwadze stanowisko sądów administracyjnych, zgodnie z którym nie uważa się za koszt uzyskania przychodów odsetek od zobowiązań kredytowych zaciągniętych w celu dokonania tego rodzaju wypłat.

Takie stanowisko zajął NSA w uchwale (sygn. akt II FPS 2/11) podjętej w składzie 7 sędziów z dnia 12 grudnia 2011 r. W uzasadnieniu uchwały sąd podniósł, że „Ponad wszelką wątpliwość do podatkowej kategorii ,,dochodu‘’ rozumianego jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, a tym bardziej przychodu nie można zaliczyć zobowiązania podatnika (spółki kapitałowej) do wypłaty na rzecz jej wspólników (akcjonariuszy) należnego im udziału w zysku (dywidendy).”

Dywidenda w spółce akcyjnej

W odniesieniu do możliwości zaliczenia odsetek od kredytu zaciągniętego na sfinansowanie wypłaty dywidendy sąd stwierdził, że „Oceniając możliwość zaliczenia wydatku w postaci odsetek od kredytów, czy pożyczek do kosztów uzyskania przychodów należy jednak ustalić, na jaki cel zaciągnięty została kredyt czy pożyczka. Tylko bowiem w odniesieniu do odsetek od kredytu (pożyczki) związanej z uzyskaniem przychodów bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów można rozważać możliwość zaliczenia jej do kosztów uzyskania przychodu (por. pogląd wyrażony w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 września 2009 r., sygn. akt II FSK 551/09, publik. CBOSA). W każdym przypadku należy zbadać, czy służą one celowi wskazanemu w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Nie można uznać, iż wystarczającą przyczyną do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów jest ogólnie sformułowana konieczność zapewnienia płynności finansowej podatnika, z pominięciem przyczyny, jaka wywołała niedostatek środków na sfinansowanie należnej wspólnikom dywidendy.”

Odsetki od kredytu przeznaczonego na wypłatę dywidendy nie są kosztem uzyskania przychodu – skutki uchwały NSA

W dalszej części uzasadnienia sąd podniósł, że zysk w spółce kapitałowej nie musi być zawsze dzielony. Pomimo tego, że prawo do dywidendy jest uprawnieniem udziałowca, to podejmując uchwałę o wypłacie udziałowcy powinni mieć również na uwadze względy gospodarcze związane z funkcjonowaniem spółki oraz realizacją zamierzonych celów.