Problematyka definicji urządzenia przemysłowego w kontekście podatku u źródła (WHT)

Co za tym idzie, przedsiębiorcy realizujący tego typu transakcje, są zobligowani do pełnienia roli płatnika polegającej przede wszystkim na potrąceniu podatku w kwocie 20% przychodów (o ile nie są w posiadaniu certyfikatu rezydencji danego kontrahenta, który to pozwala na uwzględnienie regulacji wynikających z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania). Na marginesie należy także wskazać, że pełnienie roli płatnika w kontekście podatku u źródła nie sprowadza się jedynie do obowiązku jego potrącenia i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego, lecz wiąże się także chociażby z szeroko rozumianymi obowiązkami ,,sprawozdawczymi” (CIT-10Z, PIT-8AR, IFT-1/IFT-1R, IFT-2/IFT-2R).

Mając na uwadze powyższe, niezwykle istotne jest dokonanie właściwej interpretacji, czy w danym stanie faktycznym polski przedsiębiorca dokonał płatności za użytkowanie lub prawo do użytkowania ,,urządzenia przemysłowego” na rzecz zagranicznego kontrahenta. Niestety, zarówno w krajowych regulacjach podatkowych, jak i międzynarodowych, nie występuje w zasadzie legalna definicja tego pojęcia, co powoduje liczne rozbieżności interpretacyjne. Innymi słowy, brak definicji ,,urządzenia przemysłowego” budzi częste dylematy po stronie polskich przedsiębiorców, które sprowadzają się do odpowiedzi na (teoretycznie proste) pytanie – czy w określonym stanie faktycznym podlegają jako płatnicy pod regulacje podatku u źródła.

Co istotne w tym zakresie, organy podatkowe w zasadzie konsekwentnie stoją na stanowisku, że pojęcie ,,urządzenia przemysłowego” ma charakter sformułowania bardzo ogólnego, a więc mieszczącego w sobie wszelkie możliwe urządzenia stanowiące pewien zespół mechanizmów, elementów technicznych, które mogą mieć zastosowanie w działalności podmiotów o określonej specyfice (przemysłowej, handlowej lub naukowej). Innymi słowy, w ocenie organów podatkowych, niesłuszne jest zawężanie definicji tylko do urządzeń wykorzystywanych bezpośrednio w procesie produkcji przemysłowej, czyli nieprawidłowe jest kierowanie się jedynie kryterium przeznaczenia danego urządzenia.

Wobec tego, iż ustawodawca wskazał bezpośrednio (poprzez zwrot normatywny ,,w tym również”) środki transportu w grupie urządzeń przemysłowych, obecnie, co do zasady, nie budzi wątpliwości fakt, że polski przedsiębiorca – jako płatnik – jest zobowiązany pobierać podatek u źródła od należności wypłacanych na rzecz podmiotu zagranicznego z tytułu najmu samochodu. Co więcej, powyższe można ocenić nawet jako jedno ze źródeł wykładni pojęcia ,,urządzenie przemysłowe”. Wskazuje się, że skoro samochód nie jest wykorzystywany wyłącznie w procesie produkcyjnym, to urządzeń przemysłowych nie należy zawężać do urządzeń związanych ściśle z tą dziedziną.

Konsekwencją powyższego, co z uwagi na niski stopień intuicyjności może budzić niemałe wątpliwości, jest potencjalne objęcie zakresem omawianej regulacji także urządzeń informatycznych. Przyjmuje się niekiedy – tak przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 30 stycznia 2020 r. o sygn. 0114-KDIP2-1.4010.505.2019.1.JC – iż urządzenia w postaci sprzętu IT, takie jak komputery, drukarki czy skanery, są urządzeniami przemysłowymi w rozumieniu regulacji podatku u źródła, tj. płatności za ich użytkowanie są objęte dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT (analogicznie art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT).

Powyższe, niekorzystne, skrajnie profiskalne stanowisko organów podatkowych, nie zawsze znajduje jednak poparcie w wykładni pojęcia ,,urządzenia przemysłowego” dokonywanej przez sądy administracyjne. Należy więc wskazać, iż na tle orzeczniczym wykształciły się dwie linie interpretacyjne. Zgodnie z pierwszą, bardzo szeroka wykładnia omawianego pojęcia prezentowana przez organy podatkowe jest niestety słusznym podejściem. Tak przykładowo uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 czerwca 2018 r. o sygn. II FSK 1773/16 przyjmując, że przy interpretowaniu pojęcia ,,urządzenia przemysłowego” chodzi ,,(…) o każde wykorzystanie urządzenia w celach komercyjnych, w działalności przemysłowej, handlowej lub naukowej (…) Wobec powyższego zarówno wykładnia językowa jak i wykładnia celowościowa prowadzą do wniosku, że pojęcie urządzenia przemysłowego obejmuje wszelkie urządzenia wykorzystywane w profesjonalnym obrocie, przy czym muszą one być związane z działalnością danego podmiotu. Nie muszą one jednak być wykorzystywane bezpośrednio w procesie produkcji.”

Podkreślenia wymaga fakt, iż na gruncie powyżej cytowanego wyroku zaznaczono, iż podstawą tego stanowiska jest sama Modelowa Konwencja w sprawie podatku od dochodu i majątku OECD. Wskazać przy tym należy, iż zarówno ona, jak i oficjalny komentarz do Modelowej Konwencji OECD, nie mają jednak charakteru normatywnego, czyli nie stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa. Niemniej bezsprzecznie można uznać, iż są istotnym instrumentem przy interpretacji zapisów umów międzynarodowych o unikaniu podwójnego opodatkowania. Mając to na uwadze można przytoczyć przykładowo interpretację indywidualną z dnia 3 lutego 2020 r. o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.457.2019.2.BG, w której organ podatkowy wskazał, że na gruncie prawa międzynarodowego do kategorii urządzeń przemysłowych, handlowych lub naukowych zalicza się sprzęt biurowy i komputery.

Co jednak istotne, część sądów administracyjnych nie zgadza się z taką interpretacją, wskazując, iż do urządzeń przemysłowych należy kwalifikować jedynie urządzenia, które to faktycznie są wykorzystywane w procesie przemysłowym. Powyższe stanowisko zostało przykładowo wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 6 lutego 2019 r. o sygn. I SA/Go 537/18, w którym sąd – na przykładzie serwera komputerowego – wskazał, iż ,,(…) przychód uzyskany z jego wydzierżawienia nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 1 p.d.o.p. i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych u źródła w Polsce (…) Nie ulega wątpliwości, że serwer komputerowy (miejsce na dysku serwera komputerowego), jak wynika z opisu stanu faktycznego wniosku o interpretację, w zakresie funkcjonalnym nie jest urządzeniem przemysłowym, gdyż nie jest przeznaczony do procesu produkcji, wykorzystywany jest do przechowywani na nim baz danych (jak wskazał na rozprawie pełnomocnik obejmujące programy księgowe, magazynowe oraz poczty elektronicznej.”

Mając na uwadze powyższe, prawidłowe zdekodowanie definicji urządzenia przemysłowego budzi obecnie liczne wątpliwości. Co ważne, przyjęcie węższej definicji urządzenia przemysłowego w kontekście podatku u źródła, pomimo pojawiających się korzystnych w tym zakresie wyroków, wiąże się w dalszym ciągu ze znacznym ryzykiem sporu z fiskusem. Warto podkreślić także, że w związku z występowaniem dwóch linii orzeczniczych, uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia na drodze sądowej także nie można potraktować jako pewne. Co za tym idzie, w przypadku dokonywania płatności za korzystanie lub prawo do korzystania z urządzenia przemysłowego na rzecz zagranicznego kontrahenta, rekomendowane jest każdorazowo dokonywanie pogłębionej analizy pod kątem regulacji podatku u źródła.

Joanna Aleksandrowicz, aplikant radcowski
Paula Kołodziejska, aplikant radcowski

Promocja: INFORLEX Twój Biznes Jak w praktyce korzystać z tarczy antykryzysowej Zamów już od 98 zł

Chcesz dowiedzieć się więcej, sięgnij po nasze publikacje

KOMPLET: VAT zmiany od 1 lipca 2021 + JPK_VAT + VAT w e-commerce

Tylko teraz

99,00 zł

119,70 zł

Przejdź do sklepu